Ekonomia

Wskaźniki

„makroekonomiczne”

Podstawowe parametry

• Produktywność gospodarki: Produkt

Krajowy Brutto i struktura jego
wytwarzania (sektory, regiony, czynniki)

• Inflacja (wzrost poziomu cen) i deflacja

(spadek poziomu cen)

• Budżet państwa (deficyt)
• Oszczędności (zachowania

ekonomiczne)

• Produkt krajowy brutto (GDP -

Gross Domestic Product)

• PKB opisuje zagregowaną wartość

dóbr i finalnych wytworzonych na
terenie danego kraju w
określonym przedziale czasu
(najczęściej w ciągu roku).

PKB = produkcja globalna kraju - zużycie

pośrednie = suma wartości dodanej ze
wszystkich gałęzi gospodarki narodowej.

Wartość wytworzonych dóbr i usług

finalnych oblicza się odejmując od
produkcji całkowitej wartość dóbr i
usług zużytych do tej produkcji.

PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki
rządowe + eksport - import + zmiana stanu
zapasów.

Obliczanie PKB na podstawie powyższej formuły
jest uciążliwe, gdyż statystyka państwowa nie
daje bezpośrednich miar produkcji globalnej, ani
zużycia pośredniego. Dlatego w praktyce stosuje
się inne formuły. Najpopularniejsza z nich ma
podstawę w spostrzeżeniu, że PKB jest w dobrym
przybliżeniu równy finalnym wydatkom
wszystkich nabywców wartości dodanej
wytworzonej na terenie kraju.

• PKB = dochody z pracy + dochody z

kapitału + dochody państwa +
amortyzacja.

• Trzecia formuła wynika z faktu, że suma

wydatków musi być równa sumie dochodów ze
wszystkich źródeł.

• Powyższa formuła wyraża podział wartości

dodanej pomiędzy pracę (pracowników
najemnych), kapitał (właścicieli kapitału,
inwestorów), państwo i odtworzenie zużytego
majątku.

• Parytet siły nabywczej jest stosunkiem

jednej waluty do drugiej; określa on ile trzeba
wydać zagranicznych jednostek pieniężnych
na zakup za granicą takiej samej ilości dóbr,
jaką można nabyć w kraju za krajową
jednostkę pieniężną.

• W porównaniach międzynarodowych stosuje

najczęściej jako jednostkę stosuje się dolara
(rzadziej euro).

•

Inflacja jest to obniżanie się siły nabywczej
pieniądza (jego wartości rynkowej). Na rynku
obserwuje się ją jako trwający dłuższy czas wzrost
średniego poziomu cen określonego koszyka dóbr.
W praktyce inflacja na rynku konsumpcyjnym jest
inna, niż inflacja na rynku zaopatrzeniowym i nieco
inaczej wpływa na kondycję .

•

Najpopularniejszą miarą inflacji jest indeks wzrostu
cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI). Nie jest
to jedyny wskaźnik – w Wielkiej Brytanii stosuje się
Wskaźnik cen detalicznych (retail price index) –
służy do mierzenia zmian w kosztach utrzymania

•

Roczna stopa inflacji jest to procentowy przyrost
przeciętnego poziomu cen dóbr i usług w ciagu roku

• Popyt to poparta odpowiednimi zasobami

chęć klienta do nabycia dóbr i usług w danym
momencie i miejscu.

• Popyt globalny to ogólna suma pieniędzy jaką

ludzie chcą wydać na dobra i usługi w
gospodarce jako całości. Składają się na niego

– popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych

– popyt inwestycyjny przedsiębiorstw na nowe

maszyny i budynki

Dynamika PKB (poprzedni rok =

100)

4.8

4.1 4.0

1.0 1.3

2.7

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

1998 1999 2000

2001 2002 2003

Węgry

Węgry

Czech

Czech

y

y

Pol

Pol

ska

ska

PKB i inwestycje

(zmiany w proc., analogiczny okres
roku poprzedniego =100)

7,0

6,1

4,9

4,0

2,1

2,8

3,7

3,9

4,3

7,4

1,0

3,8

I kw. 2004 r.

II kw. 2004 r.

III kw. 2004r r.

IV kw. 2004 r.

I kw. 2005 r.

II kw. 2005 r.

PKB

I nwestycje

Wkład inwestycji w PKB

Wkład regionów w PKB

Wkład regionów w PKB

Wkład regionów w PKB

PKB „na głowę”

Dochody na głowę

Parytet siły nabywczej

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

Wskaźnik cen towarów

i usług konsumpcyjnych

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Popyt krajowy

0

20

40

60

80

100

120

140

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002