+

Porównanie
dwóch
regionalnych
strategii
innowacji

+

Wprowadzenie



Perspektywy rozwoju gospodarczego Polski, jak i
poszczególnych województw zależą od zdolności do
podnoszenia poziomu innowacyjności przedsiębiorstw,
nauki i instytucji publicznych.



Polskie samorządy województw dysponują
dokumentami strategicznymi w tym zakresie – są nimi
strategie rozwoju województw (SRW), a zwłaszcza
regionalne strategie innowacji (RSI), które od blisko
dekady wyznaczają kierunki wspierania innowacyjności
w polskich regionach

+

System innowacji



Regionalny System Innowacji to sieć powiązań i
współpracy

pomiędzy

podmiotami

kreującymi

społeczno-gospodarczy charakter regionu.



Celem współdziałania tych podmiotów jest rozwój
innowacyjności danego regionu, poprzez wspieranie
potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw, zgodnie z
potrzebami rynku.



Dzięki Systemowi Innowacji gospodarka regionu ma
stanowić sprawny mechanizm generowania i dyfuzji
wiedzy.

+

Elementy regionalnego
systemu innowacji



Przedsiębiorstwa



Szkoły wyższe, instytuty naukowo-badawcze



Instytucje pośredniczące tj. Centra transferu
technologii i innowacji, inkubatory technologiczne,
parki naukowo-technologiczne



Agencje rozwoju regionalnego



Sektor finansowy



Regionalne władze publiczne

+

Charakterystyka
Podkarpackiego

Powierzchnia i ludność



Powierzchnia województwa podkarpackiego wynosi
17,8 tys. km2, co stanowi 5,7% powierzchni Polski.



Liczba mieszkańców to 2 mln 98 tyś os.

Województwo zalicza się do słabiej zaludnionych. Gęstość

zaludnienia wynosi 119 osób na 1 km2, przy średniej
krajowej wynoszącej 124 osoby na 1 km2.

Podkarpackie cechuje się dużym bezrobociem: w paźdz

2013 wynosiło 15.6 gdzie w cały kraju średnia wynosi
13%. Bywały lat gdzie bezrobocie było wyższe.

+

Podkarpackie –

potencjał społeczno-

ekonomiczny

Mocne strony

Mocne strony

• Wysoko rozwinięty przemysł

lotniczy (Dolina Lotnicza)

• Rozwinięte szkolnictwo

wyższe

• 12 nowoczesnych

laboratoriów nauki w

szkołach średnich

• Dobrze rozwinięte rolnictwo

i przetwórstwo ekologiczne

(ogromny potencjał

eksportowy)

• Uzdrowiska, lecznistwo

sanitarne

• Krajobraz przyrodniczy o

kultowych walorach

• Zróżnicowana struktura

gospodarki

• Rosnące nakłady

inwestycyjne w sektorze

MŚP

• Duża liczba miejsc pracy w

przetwórstwie

przemysłowym

• Potencjał kadr

zarządzających i

techniczych (przemysł

lotniczy, chemiczny,

elektormaszynowym,

przetwórstwa żywności)

• Położenie przygraniczne

+

Podkarpackie-

potencjał społeczno-

ekonomiczny

Słabe strony

• Niski poziom przedsiębiorczości (liczba podmiotów do liczby

mieszkańców)

• Wniewystarczająco rozwinięta infrastruktura

telekomiunikacjyjna

• Niewielka dostępność komunikacyjna regionu (niedokończona

austostrada A4, 11% dobrych dróg)

• Niskie wykorzystywane naturalnych walorów naturalnych

(turystyka)

Na podstawie analizy procesów gospodarczych, danych
statystycznych i wskaźników społeczno-ekonomicznych można
ogólnie stwierdzić, że ekonomiczna pozycja województwa
podkarpackiego odbiega od rozwiniętych regionów w kraju, co
lokuje go w grupie województw słabiej rozwiniętych

+

Podkarpackie –

potencjał

innowacyjny

Silne strony

Słabe strony

• Wzrasta odestek osbó

studuiujących na kierunkach

inżynieryjno-technicznych, odsetek

inżynierów i osób z wykształceniem

średnim

• Rośnący potencjał ośrodków

naukowych, zwiękanie się prestiżu

uczelni

• Świadomość władz o znaczeniu

sieci współpracy w rozwoju

innowacyjności

• Systematycznie udoskonalana

struktura wdrażania Regionalnej

Strategii Innowacji

• Cyklicznie realizowane

Podkarpackie Fora Innowacyjności

oraz spotakania Rady

Innowacyjności

• Zróżnicowana struktura pomiotów

wchodzący w skład RSI

• Niski odestek osób wykształconych

• Duża liczba absolwentów

opuszczających województwo w celu

poszukiwania pracy

• Niewielka liczba uczelni technicznych i

osób kształcących się

• Niski stopień spełniania oczekiwań

przedsiębiorców przez instytucje

otoczenia biznesu

• Zbyt niski poziom współpracy pomiędzy

przedsiębiorcami a nauką, naukowców z

przedsiębiorcami

• Niewielkie możliwości finansowania

przez samorząd regionalny polityki

wspierania innowacyjności

• słaby system szkolnictwa, mała liczba

nauczycieli akacemickich i pracowników

naukowych

• Brak spójności planów i programów

kształcenia

• Brak wykształcownych nowoczesnych

instrumentów finansowania

+

Aktywność innowacyjna

Pomimo wysokiego potencjału innowacyjnego

przedsiębiotstw przemysłowych, wysokich nakładów,
wysoki odesetek firm które zgłosiły do opatentowania
wynalzaki, zróżnicowanej struktury gospodarkim
ogromny odsestek frim wprowadzających innowacyjne
produkty jak i procesy, wspólpracujących w zakresie
działalności innowacyjnej (inistatywa klastrowa) to
wciąż w woj. Podkarpackim jest:



mała liczba podmiotów gospodarczych na 1000
mieszkanców – ostatnie miejsce w skali kraju, przy
tendencji spadkowej,



wysoki odsetek innowacyjnych firm nie przekłada sie
na liczbe wniosków patentowych składanych w EUP –
11 pozycja w kraju,



 mała liczba rozwiązań chronionych patentami.



niewielki wpływ aktywności innowacynej
przedsiębiorstw na ogólny stan gospodarki – ostatnie w
kraju



Wysokie bezrobocie – najwyższe w kraju

+

Inteligentne specjalizacje woj.
Podkarpackiego



Lotnictwo i kosmonautyka (zatrudnia 25 tyś osób,
wartość sprzefaży 2 mld USD, 90% skupione w klastrze
Dolina Lotnicza) zaliczany do najbardziej innowacyjnych
w skali całego świata



Jakość życia (cztery obszary):



produkacja i przetrwórstwo żywności, produkty regionalne i
tradycyjne, ekologiczne rolnictwo



turystyka, zdrowie



Eko-technologie



Energooszczędne budownictwo



Informatyka i telekomunikacja (rozwój internetu)

+

Model Regionalnej Strategii
Innowacji woj. Podkarpackiego
2014-2020

+

Model cd.

+

Strategia innowacj
województwa Podkarpackiego -
struktura

30.12.2004 r. Sejmik Województwa Podkarpackiego

uchwalił Regionalną Strategię Innowacji Województwa
Podkarpackiego na lata 2005-2013 (uchwała nr
XXXIII\369\04 z dnia 30.12.2004 r.).Jest już gotowy
projekt Regionalnej Strategii Innowacji na lata 2014-
2020 będący syntezą dokumentu EUROPA 2020.

Kluczowe elementy struktury systemu wdrażania

strategii to:



Samorząd

Województwa

Podkarpackiego

-

odpowiedzialny za formułowanie i realizację polityki
regionalnej,



Podkarpacka Rada Innowacyjności,



Podkarpackie Forum Innowacyjności jako platforma
dialogu regionalnego w budowaniu podkarpackiego
systemu innowacji,



Sześć Paneli Celów Strategicznych.

+

Rola samorządu województwa
Podkarpackiego w stymulowaniu wzrostu
innowacyjności gospodarki regionu.

Zgodnie z ustawą o samorządzie województwa z dnia 5

czerwca 1998 roku (Dz. U. z 1998 r. Nr 91 poz. 576 z
późn. zm.) do zadań samorządu województwa należy



podnoszenie poziomu konkurencyjności i
innowacyjności gospodarki województwa,



wspieranie rozwoju nauki,



współpracy między sferą nauki i gospodarki oraz
popieranie postępu technologicznego oraz innowacji.

+

Podkarpacka rada
innowacyjności

+

Sześć Paneli Celów
Strategicznych



do spraw podkarpackiego systemu innowacji.



do spraw finansowego wsparcia innowacji.



do spraw innowacyjności sektora B+R.



do spraw kreowania kultury innowacyjnej
mieszkańców regionu.



do spraw rozwoju firm innowacyjnych.



do spraw współpracy międzyregionalnej i
międzynarodowej w zakresie innowacji.

+

Do zadań członków Paneli Celów
Strategicznych należy:



zaangażowanie w skuteczne wdrażanie RSI;



animowanie innowacyjnych projektów regionalnych w
sektorach gospodarki, nauce i administracji publicznej
oraz pomiędzy nimi;



animowanie

działań

związanych

z

obszarem

odpowiadającym celowi strategicznemu określonemu w
RSI, zbieżnym z nazwą panelu;



prace na rzecz poprawy kultury innowacyjnej
mieszkańców województwa podkarpackiego;



działania prowadzące do wzmocnienia i promocji
innowacyjnych firm w regionie.



inicjowanie i utrzymywanie kontaktów z innymi
regionami z kraju i z zagranicy, w zakresie
innowacyjności;



wsparcie

działań

międzyregionalnych

i

międzynarodowych;

+

Do zadań członków Paneli Celów
Strategicznych należy:



utrzymywanie kontaktów i współpracy w ramach
Międzyregionalnego Projektu Innowacyjnego TRI S;



promocja RSI oraz prezentacja dobrych praktyk
innowacyjnych;



współpraca z Podkarpacką Radą Innowacyjności,
Komitetem Zarządzającym i z innymi Panelami Celów
Strategicznych;



aktywne

uczestniczenie

w

posiedzeniach

Podkarpackiego Forum Innowacyjności.



współpraca z Podkarpacką Radą Innowacyjności,
Komitetem Zarządzającym i Urzędem Marszałkowskim
Województwa Podkarpackiego;



współpraca

przy

opracowywaniu

i

realizacji

programów wykonawczych RSI.

+

Układ celów strategicznych 2014 -
2020

Wizja Regionu:

Ekologicznie i społecznie zrównoważona, innowacyjna i
konkurencyjna gospodarka – lider w kreowaniu ekoinnowacji.
Region najwyższej jakości życia.

Misja Strategii:

Wspieranie rozwoju innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki
województwa, nakierowanej na dobro społeczne i ochronę
ekosystemu, jako bazy funkcjonowania społeczeństwa i
gospodarki.

Wspieranie

inteligentnych

specjalizacji,

inteligentnych obszarów aktywności, priorytetowych działań i
technologii.

+

Układ celów, Dziedzin działań strategicznych oraz Priorytetów
tematycznych

KONKURENCYJNA I INNOWACYJNA

GOSPODARKA

KAPITAŁ LUDZKI I SPOŁECZNY

SIEĆ OSADNICZA

ŚRODOWISKO I ENERGETYKA

Cel 1 Rozwijanie przewag regionu

w oparciu o kreatywne

specjalizacje jako przejaw

budowania konkurencyjności

krajowej i międzynarodowej

Cel 2 Rozwój kapitału ludzkiego i

społecznego jako czynników:

innowacyjności regionu oraz

poprawy poziomu życia

mieszkańców

Cel 3 Podniesienie dostępności

oraz poprawa spójności

funkcjonalno-przestrzennej jako

element budowania potencjału

rozwojowego regionu

Cel 4 Racjonalne i efektywne

wykorzystanie zasobów z

poszanowaniem środowiska

naturalnego sposobem na

zapewnienie bezpieczeństwa i

dobrych warunków życia

mieszkańców oraz rozwoju

gospodarczego województwa

• Przemysł nowoczesnych

technologii wzmacniający

konkurencyjność

regionalnej gospodarki

• Rozwój konkurencyjnego

szkolnictwa wyższego i

sfery badawczo-rozwojowej

jako kluczowych czynników

stymulujących rozwój

regionu

• Budowa konkurencyjnej,

oferty opartej na znacznym

potencjale turystycznym

regionu

• Poprawa konkurencyjności

sektora rolno –

spożywczego

• Rozwój przedsiębiorczości

poprzez ofertę instytucji

otoczenia biznesu

• Dostosowanie systemu

edukacji do aktualnych

potrzeb i wyzwań

przyszłości

• Rozwinięty i efektywnie

wykorzystany potencjał

kulturowy regionu

• Wzmocnienie

podmiotowości obywateli,

rozwój instytucji

społeczeństwa

obywatelskiego oraz

zwiększenie ich wpływu na

życie publiczne

• Wzrost poziomu

adaptacyjności zawodowej i

integracji społecznej w

regionie

• Zwiększenie

bezpieczeństwa

zdrowotnego

społeczeństwa poprzez

poprawę dostępności i

jakości funkcjonowania

systemu ochrony zdrowia

• Zwiększenie aktywności

ruchowej oraz rozwoju

psychofizycznego

społeczeństwa

• Poprawa zewnętrznej i

wewnętrznej dostępności

przestrzennej województwa

ze szczególnym

uwzględnieniem Rzeszowa

jako ponadregionalnego

ośrodka wzrostu

• Rozbudowa wysokiej jakości

sieci telekomunikacyjnej

oraz zwiększenie

wykorzystania technologii

informacyjnych

• Wzmacnianie pozycji

Rzeszowa w przestrzeni

krajowej i europejskiej

dynamizujące procesy

rozwojowe w obrębie

województwa

• Obszary wiejskie – wysoka

jakość przestrzeni do

zamieszkania, pracy i

wypoczynku

• Wzmacnianie podstaw

rozwojowych oraz

dywersyfikacja funkcji

biegunów wzrostu, w tym

ośrodków subregionalnych

w wymiarze regionalnym,

krajowym i

międzynarodowym

• Zabezpieczenie

mieszkańców przed

negatywnymi skutkami

zagrożeń wywołanych

czynnikami naturalnymi

oraz wynikającymi z

działalności człowieka

• Osiągnięcie i utrzymanie

dobrego stanu środowiska

oraz zachowanie

bioróżnorodności poprzez

zrównoważony rozwój

województwa

• Zwiększenie

bezpieczeństwa

energetycznego i

efektywności energetycznej

poprzez racjonalne

wykorzystanie paliw i

energii z uwzględnieniem

lokalnych zasobów, w tym

odnawialnych źródeł energii

+

Koncepcja podkarpackiego
systemu innowacji

+

Założenia strategiczne
regionalnej polityki
innowacyjnej



Priorytety Regionalnej Strategii Innowacji:



Wzmacnianie i rozwój podkarpackiego regionalnego
sytemu innowacji



Stworzenie infrastruktury finansowego wsparcia
innowacji



Zwiększenie wykorzystania potencjału badawczo-
rozwojowego dla wzrostu innowacyjności gospodarki
województwa podkarpackiego



Tworzenie i rozwijanie kultury innowacyjnej
mieszkańców regionu - kreacja społeczeństwa
innowacyjnego



Stworzenie warunków wspierania powstających nowych
firm innowacyjnych i rozwoju już istniejących



Wykorzystanie współpracy regionalnej, a także z
krajami ościennymi w promowaniu innowacyjnej
gospodarki.

+

Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI



W ramach projektu systemowego Wyższa Szkoła
Informatyki i Zarządzania we współpracy z Liderem
projektu i Partnerami jest odpowiedzialna za realizację
zadania nr 4 pn. Utworzenie i rozbudowa systemu
monitoringu i ewaluacji Regionalnej Strategii Innowacji.



Cele:

1.

Monitorowanie i ewaluacja poziomu wdrożenia

priorytetów RSI

2.

Monitorowanie i ewaluacja poziomu innowacyjności

gospodarki województwa podkarpackiego

+

Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI



system monitoringu i ewaluacji RSI stanowić będzie
ważny instrument kontroli poziomu wdrożenia RSI.
Umożliwi dokonywanie korekt
w planie wdrażania RSI.



system monitoringu i ewaluacji RSI powinien mieć
trwały charakter
i prowadzić prace w sposób ciągły



w proces monitorowania i ewaluacji powinny być
zaangażowane regionalne władze samorządowe – jako
podmiot odpowiedzialny za zarządzanie rozwojem
regionu,



w wyniku realizacji projektu systemowego pn.
Wzmocnienie instytucjonalnego systemu wdrażania
Regionalnej Strategii Innowacji w latach 2007 – 2013 w
województwie podkarpackim” zostanie wdrożony w
regionie podkarpackim system monitoringu u ewaluacji
RSI

+

Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI



Miejsce systemu monitoringu i ewaluacji w regionalnym
systemie innowacji

1. System monitoringu i

ewaluacji RSI

2. Podkarpacki regionalny

system innowacji

3. Krajowy system innowacji

+

Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI

+

Wskaźniki monitoringu



Wskaźniki monitoringu dla RSI - zostały
zaprojektowanie dla monitorowania poziomu
innowacyjności wszystkich gospodarek UE, jest to
Innovation Union Scoreboard zaprojektowany przez
komisję europejską. Jest to 25 wskaźników.



Na potrzeby badań innowacyjności regionów
wykorzystano Regional Innovation Scoreboard które są
gromadzone i publikowane przez Eurostar.

+

Wskaźniki w systemie
monitoringu RSI
Podkarpackiego



Współczynnik skolaryzacji: zasadnicze szkoły

zawodowe, zawodowe i ogólnozawodowe oraz
policealne (brutto i netto),



Studenci i absolwenci studiów (kierunki

techniczne, inżynieryjno-techniczne, medyczne,
zdrowotne, ochrona środowiska, usługi dla
ludności) w ogólnej liczbie studentów i
absolwentów,



Liczba studentów na 10 tysięcy mieszkańców,



Liczba uczestników studiów doktoranckich na 10

tysięcy mieszkańców,



Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych,

przypadający na 1 komputer z dostępem do
Internetu, przeznaczony do użytku uczniów,



Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych

przypadający na 1 komputer z dostępem do
Internetu przeznaczony, do użytku uczniów,



Nakłady na B+R na 1 mieszkańca,



Nakłady na B+R w odniesieniu do PKB,

+

Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego



Regionalny

Program

Operacyjny

Województwa

Podkarpackiego – dlaczego?



bliski związek tego instrumentu finansowego z regionalną
polityką innowacyjną



możliwości wpływania na kształtowanie szczegółowych
zasad i kierunków wsparcia projektów składanych przez
beneficjentów



konkursy rozstrzygane na poziomie regionu i bezpośrednio
dotyczące problemów w nim występujących

+

Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego



Najważniejsza dla realizacji RSI dla Województwa
Podkarpackiego

jest

pierwsza

oś

priorytetowa

„Konkurencyjna i nowoczesna gospodarka”, której celem
jest zwiększenie konkurencyjności regionu poprzez rozwój
przedsiębiorczości i innowacji w oparciu o inteligentne
specjalizacje.



Duże znaczenie dla finansowego wsparcia implementacji
RSI WP mają środki w ramach trzeciej osi priorytetowej
„Czysta energia i środowisko”



Nie bez znaczenia dla osiągania celów RSI będą także
pozostałe osie priorytetowe RPO WP, które będą miały
wpływ na przezwyciężanie potencjalnych barier w jej
implementacji,

zwiększanie

spójności

społecznej

i

przestrzennej województwa oraz poprawę dostępu do
wiedzy i systemu edukacji.

+

Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego



Podczas planowania projektów, realizujących założenia
Strategii, należy także brać pod uwagę środki
finansowe dostępne w ramach ogólnokrajowych i
ponadregionalnych programów operacyjnych, tj:



PO dotyczącego innowacyjności, badań naukowych i ich
powiązań ze sferą przedsiębiorstw (PO Inteligentny Rozwój)



PO dotyczącego rozwoju kompetencji i umiejętności,
włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia (PO Wiedza,
Edukacja, Rozwój )



PO dotyczącego Polski Wschodniej (PO Polska Wschodnia)



PO dotyczącego rozwoju cyfrowego (PO Polska Cyfrowa)

+

Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego



Planując działania w ramach Strategii należy także
uwzględnić możliwość ubiegania się o środki finansowe w
ramach nowego instrumentu Unii Europejskiej, jakim jest
program „Horyzont 2020”. Jest to mechanizm finansujący
działania wspierające idee Innowacyjnej Unii w Europie
2020. Ta nowa inicjatywa ma na celu podnoszenie
konkurencyjności Europy w świecie.

+

Wybrane wnioski diagnozy stanu
innowacyjności woj.
podkarpackiego



Ze względu na aktywność innowacyjną przedsiębiorstw
w 2012 r. Podkarpacie zostało sklasyfikowane na wysokim 2
miejscu w kraju. W przypadku dynamiki aktywności
innowacyjnej w okresie 2011-2012 województwo odnotowało
poziom poniżej średniej dla Polski.



W ostatecznej klasyfikacji innowacyjności – wyników
działalności innowacyjnej Podkarpacie zajęło w 2012 r.
wysokie 5 miejsce w kraju. Dynamika tego wskaźnika w
okresie 2011-2012 w województwie również była wysoka,
wynosząc 113,4%. Pod jej względem województwo było na 6
miejscu w kraju.

+

Wybrane wnioski diagnozy stanu
innowacyjności woj.
podkarpackiego



Pod

względem

sił

sprawczych

innowacji

woj.

podkarpackie zajęło w 2012 r. 13 miejsce w kraju. Pod
względem dynamiki zmian sił sprawczych innowacyjności w
latach 2011-2012 Województwo podkarpackie znalazło się w
grupie regionów o dodatnim tempie wzrostu wskaźnika sił
sprawczych innowacji

+

Wybrane wnioski diagnozy stanu
innowacyjności woj.
podkarpackiego



Pod

względem

sił

sprawczych

innowacji

woj.

podkarpackie zajęło w 2012 r. 13 miejsce w kraju. Pod
względem dynamiki zmian sił sprawczych innowacyjności w
latach 2011-2012 Województwo podkarpackie znalazło się w
grupie regionów o dodatnim tempie wzrostu wskaźnika sił
sprawczych innowacji

+

Wybrane rekomendacje dla działań
RSI.(3 z 10)



Rekomendacja 1.



Należy otoczyć szczególną opieką wyłonione dwie inteligentne
specjalizacje

wiodące

oraz

inteligentną

specjalizację

wspomagającą.



Cel:



Realizacja inteligentnego rozwoju zrównoważonego odbywała się będzie
zawsze w warunkach ograniczonych zasobów naturalnych oraz
finansowych. Mądry ich podział, dystrybucja, wymaga gruntownej
analizy potencjału. Wspieranie wyłonionych specjalizacji spowoduje
efektywne wykorzystanie środków w obszarach stanowiących
endogeniczny potencjał województwa, pozwoli na uzyskanie lub
wzmocnienie w tym zakresie przewagi konkurencyjnej na światowym
poziomie.

+

Wybrane rekomendacje dla działań
RSI.



Rekomendacja 2.



Przyznanie priorytetu inteligentnym specjalizacjom powinno mieć istotne
znaczenie w procesie dofinansowania realizowanych projektów, nie
wyklucza to jednak rozwoju innych dziedzin, gdyż w systemie
gospodarczym często stanowią one wsparcie o charakterze
horyzontalnym i funkcjonalnym. Między innymi istotne jest
wspieranie kluczowych technologii wspomagających.



Cel:



Kierowanie strumieni finansowania do realizacji projektów wynikających
z inteligentnych specjalizacji pozwoli na lepsze wykorzystanie
potencjału województwa oraz rozwój w pożądanym kierunku. Tak jak
smart specialisation w inteligentny sposób wykorzystują potencjał
regionu, podobnie, inteligentnych rozstrzygnięć wymagają działania
innowacyjne niezaliczane do obszarów wyłonionych w strategii, jednak
wspierające je horyzontalnie i funkcjonalnie.

+

Wybrane rekomendacje dla działań
RSI.



Rekomendacja 3.



Część wsparcia publicznego powinna być przeznaczona na
współfinansowanie projektów uzgodnionych przez kluczowe
klastry.



Cel:



działające w klastrach podmioty, czyli przedsiębiorstwa,
jednostki edukacyjne i naukowo-badawcze, uczelnie,
instytucje otoczenia biznesu i inne, poza oczywistymi
korzyściami wynikającymi z działalności innowacyjnej,
zwiększałyby w ten sposób powiązania wewnątrzklastrowe,
dające efekt synergii.

+

Charakterystyka Śląskiego

Powierzchnia i ludność



Powierzchnia województwa śląskiego wynosi 12,3 tys.
km2.



Liczba mieszkańców to 4 mln 593 tyś os.

Gęstość zaludnienia wynosi 372 osób na 1 km2, przy

średniej krajowej wynoszącej 124 osoby na 1 km2.

Podkarpackie cechuje się dużym bezrobociem: w paźdz

2013 wynosiło 11,2 gdzie w cały kraju średnia wynosi
13%.

+

Perspektywy polityki
innowacyjnej Województwa
Śląskiego

W Województwie Śląskim dobrze wykorzystano czas
transformacji gospodarczej. W latach 90. XX wieku
skupiono się na polityce wsparcia przedsiębiorczości. Na
poziomie lokalnym rozbudowano infrastrukturę w tym
zakresie oraz stworzono żywą tkankę instytucji otoczenia
biznesu i rozwoju lokalnego. To na ich fundamencie na
początku XXI wieku zaczęto tworzyć zręby polityki
proinnowacyjnej województwa. W prace te włączył się
sektor badawczo-rozwojowy. Środki pre-akcesyjne i
finansowanie

z

funduszy

strukturalnych

zostały

wykorzystane na rozwój wielu narzędzi polityki
proinnowacyjnej regionu – zarówno tych określanych jako
„miękkie” jak i infrastrukturalnych.

+

Kluczowe wyzwania
strategiczne innowacyjnego
rozwoju Województwa Śląskiego
uznaje się:



zarządzanie ryzykiem w finansowaniu działalności innowacyjnej
przedsiębiorstw,



stymulowanie potencjału innowacyjnego grup kapitałowych i
korporacji przemysłowych,



znoszenie asymetrii informacji i zarządzanie wiedzą w systemie
wsparcia publicznego innowacji,



dyfuzję innowacji skoncentrowanych na użytkowniku w sektorze usług
publicznych,



rozwój infrastruktury gospodarki wiedzy,



kreowanie inteligentnych rynków dla technologii przyszłości,



kształtowanie kultury innowacyjnej.

+

Inteligentne specjalizacje woj.
Śląskiego



biotechnologia, w tym bioinżynieria, biologia oraz
technologia dla zdrowia,



technologia dla energetyki, w tym technologia
wytwarzania energia ze źródeł odnawialnych, spalanie i
termiczna utylizacja odpadów oraz oszczędność
energii,



technologia dla ochrony środowiska, w tym inżynieria
biogeochemiczna oraz zarządzanie odpadami,



technologie informatyczne i telekomunikacjne,



produkcja i przetwarzania materiałów, w tym
materiałów zaawansowanych.

+

Wizja ekosystemu innowacji
Województwa Śląskiego

Jednym z punktów zwrotnych Regionalnej Strategii Innowacji
Województwa Śląskiego na lata 2003-2013 było: stworzenie
Regionalnego Systemu Innowacji opartego na sieciach
współpracy między organizacjami wsparcia biznesu, sektorem
B+R, samorządem terytorialnym a firmami, funkcjonującego od
2005 r. Zgodnie z opinią zawartą w opracowanym w 2011 roku
na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego
dokumencie:

„Bieżąca

ewaluacja

procesów

wdrażania

Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata
2003-2013. Raport końcowy”, założenie to zostało zrealizowane
częściowo.

+

Wizja ekosystemu innowacji
Województwa Śląskiego

W zaktualizowanej – niniejszej – Regionalnej Strategii Innowacji
obejmującej horyzont lat 2013-2020 zakłada się rozwój i
przekształcenie regionalnego systemu innowacji w ekosystem
innowacji.

Perspektywa

ekosystemu

oznacza:

wzajemne

kształtowanie się procesów, generowanie rozwiązań nie
wyodrębnionych

pod

względem

funkcji

lecz

naturalnie

przenikających się w układach tematycznych oraz współistnienie i
współdziałanie

aktorów

budujących

relacje

w

różnych

konfiguracjach w zależności od ich wspólnych aspiracji oraz
uwarunkowań płynących z otoczenia. Ekosystem cechuje się
atmosferą i warunkami do tworzenia innowacji oraz zdolnością do
samodoskonalenia.

Generuje

skoordynowane

działania

wzmacniające elementy i powiązania wewnętrzne, a z drugiej
strony pozyskuje zasoby i rozwija powiązania na szerszą skalę,
umiejętnie wykorzystując swoje atuty i przewagi względem
innych.

+

Wizja ekosystemu innowacji
Województwa Śląskiego

Wobec tak rozumianego podejścia cechami szczególnymi ekosystemu
innowacji Województwa Śląskiego – swoistymi kamieniami milowymi,
które znaczyć będą pierwsze stadia rozwoju tegoż ekosystemu są:

1 Regionalny system informacji o działalnościach innowacyjnych regionu
2 World Class Clusters
4 obiekty wspólnej infrastruktury badawczo-rozwojowej w regionie
8 kluczowych centrów kompetencji w priorytetowych obszarach
Programu Rozwoju Technologii
16 living labs dotyczących inteligentnych rynków
32 projekty ramowe UE liderowane przez podmioty z regionu
64 konsorcja naukowo-badawcze w regionie
128 tysięcy osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach innowacyjnych
256 firm na tysiąc klasyfikowanych jako przedsiębiorstwa innowacyjne
512 milionów Euro alokowanych na działania innowacyjne
1024 tysiące mieszkańców regionu objętych działaniami z zakresu
kreatywności i innowacyjności

+

Ekosystem innowacji

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Regionalna Strategia Innowacji będzie realizowana poprzez
pakiet metaprzedsięwzięć, zbudowanych w wyniku powiązania
zidentyfikowanych w pracach nad strategią przedsięwzięć. Ujęcie
to pozwala na tematyczne i merytoryczne pogrupowanie
aktywności, co przyczyni się do lepszej koordynacji procesów
zachodzących w regionalnym ekosystemie innowacji i umożliwi
bardziej

efektywną

alokację

środków

publicznych

przeznaczonych na wsparcie innowacyjności w województwie
śląskim.
Zaprezentowane

poniżej

metaprzedsięwzięcia

w

sposób

horyzontalny pozwalają osiągać cele strategii, co zostało
wskazane w poniższej tabeli:

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 1. Akademia Śląska

Akademia Śląska skupiona jest na systemowym wzmocnieniu
współdziałania instytucji naukowych z regionu oraz ich partnerów
spoza regionu, na rzecz uzgadniania wspólnych, długookresowych
projektów badań podstawowych i stosowanych. Z tworzeniem
Akademii Śląskiej wiąże się rozwijanie i konsekwentne wdrażanie
modelu zarządzania wiedzą w regionalnym ekosystemie innowacji.
Efektem współpracy w ramach wykreowanej platformy będą nowe,
prestiżowe tematy badawcze, w których podmioty z Województwa
Śląskiego będą osiągały przewagę konkurencyjną w Europejskiej
Przestrzeni Badawczej.

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 2. Kooperacja inicjatyw klastrowych i
środowisk innowacyjnych

Istotą metaprzedsięwzięcia jest kontynuacja prowadzonych w
regionie działań w środowiskach biznesowo-naukowych na rzecz
rozwoju klastrów technologicznych utworzonych wokół kluczowych
obszarów technologicznych określonych w Programie Rozwoju
Technologii. Działania te sprzyjają dalszej aktywizacji aktorów
ekosystemu innowacji takich jak: samorządy lokalne, instytucje
otoczenia biznesu czy środowiska społeczne.

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 3. Realizacja działań pilotażowych w ramach specjalizacji
regionalnych

Województwo śląskie konsekwentnie koncentruje się na wybranych obszarach specjalizacji
technologicznych. Działania w tych dziedzinach wzmacniane są studiami foresightowymi oraz
przez Program Rozwoju Technologii. Realizacja metaprzedsięwzięcia stanowi o
konsekwentnym dalszym wsparciu specjalizacji regionalnych. Mając to na uwadze, zakłada
się realizację działań inicjujących nowe procesy i usługi w ramach wybranych obszarów
technologicznych, w szczególny sposób ukierunkowane na kreowanie inteligentnych rynków
tych produktów oraz wzmacnianie szeroko rozumianych przemysłów kreatywnych w regionie.
Procesy te bazują na identyfikacji kluczowych obszarów rynków inteligentnych oraz
kluczowych aktorów tych rynków zarówno po stronie popytu jak i podaży oraz
komplementariuszy. Wymaga to nie tylko aktywności na rynkach komercyjnych, ale też
szeroko zakrojonych działań w sektorze usług publicznych (np. inicjatyw pilotażowych w
medycynie). Istotnym elementem tego metaprzedsięwzięcia staje się konwersja miejsc
poprzemysłowych oraz ekonomicznie degradujących się na przestrzenie kreatywności, nauki i
kultury. Tego rodzaju działania prowadzone w formie pilotaży pozwalają na określanie zakresu
funkcjonowania centrów kompetencji w regionie, aktywizują sieć living labów i centrów
demonstracyjnych przy parkach technologicznych i podobnych instytucjach, a w
konsekwencji
zachęcają głównych interesariuszy do włączenia się aktywnie w procesy realizowane w
regionalnym ekosystemie innowacji.

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 4. Foresight rynku pracy

Istotą przedsięwzięcia jest realizacja działań mających na celu
rozszerzenie istniejących obserwatoriów rynku pracy o wzmocniony
komponent przewidywania i kreowania przyszłości na rynku pracy.
Mając to na uwadze intensyfikowana jest współpraca urzędów pracy
ze

środowiskami

reprezentującymi

przedsiębiorców

oraz

obserwatoriami

technologicznymi.

Zwiększa

to

skuteczność

formułowania rekomendacji dla systemu kształcenia w zakresie
budowania kompetencji ułatwiających przyszłą adaptację zawodową.

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 5. Regionalny fundusz proinnowacyjny

Dostęp

do

kapitału

umożliwiający

minimalizowanie

ryzyka

prowadzenia działalności innowacyjnej lub jej katalizowanie jawi się
jako jedno z kluczowych uwarunkowań rozwoju innowacji. Procesem
kreowanym w regionie dzięki realizacji metaprzedsięwzięcia jest
uzupełnienie oferty finansowania innowacji o stabilny instrument
regionalny. Regionalny fundusz proinnowacyjny w niezależny sposób,
z zachowaniem gotowości do finansowania ryzykownych projektów,
wspiera aktywności związane z np.: strategiami zabezpieczenia
własności intelektualnej, zabezpieczeniem własności intelektualnej,
realizacją małych grantów na badania i ekspertyzy pilotażowe,
zamawianiem

prac

badawczych

lub

współpracą

badawczowdrożeniową nauki i biznesu czy współpracą klastrową.

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 6. Design dla innowacji

Istotą

przedsięwzięcia

jest

horyzontalne

wsparcie

działań

innowacyjnych w regionie poprzez wyposażenie podmiotów sektora
prywatnego i publicznego w kompetencje związane z projektowaniem
(szeroko
rozumianym designem), co ma na celu podniesienie jakości usług
publicznych i prywatnych, a także wprowadzenia lepszych i bardziej
innowacyjnych produktów.

+

Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji

Metaprzedsięwzięcie 7. Współpraca z regionami sąsiedzkimi
na rzecz innowacji

Istotą przedsięwzięcia jest wykorzystanie potencjału współpracy z
regionami sąsiadującymi dla wygenerowania efektu skali oraz
ułatwienia propagacji wybranych rozwiązań technologicznych na
większym, silnie bądź relatywnie silnie zurbanizowanym i gęsto
zaludnionym terytorium. Kluczowymi partnerami w tym procesie są
Województwa: Małopolskie i Opolskie oraz Region Morawsko-Śląski w
Republice Czeskiej i słowacki Region Żyliny.

+

System monitoringu i
ewaluacji

Realizacja zadań w obszarze zarządzania i monitoringu Regionalnej
Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2014-2020
opierać się będzie na dotychczasowych strukturach:
-Jednostki Zarządzającej Regionalnym Systemem Innowacji (JZ RSI),
-Jednostki Koordynującej Wdrażanie Regionalnej Strategii Innowacji
(JKW RIS).

+

System monitoringu i
ewaluacji

+

System monitoringu i
ewaluacji

+

Ramowy układ finansowy

Logika realizacji strategii wiąże ze sobą perspektywę działania
mechanizmu rynkowego z interwencją publiczną. Zakłada się, iż
istnieje grupa aktywności, do realizacji których niezbędny i
wystarczający jest impuls rozwojowy w postaci: umocowania ich w
polityce regionu, budowania pozytywnej atmosfery
i wsparcia nawiązywania relacji oraz mobilizacji kapitału dostępnego na
rynku. Jednocześnie druga grupa aktywności – przez wzgląd na np.
zalążkowość idei i potrzebę jej dyseminacji, duże ryzyko realizacyjne,
niewielką przewidywaną bezpośrednią stopę zwrotu z kapitału –
wymaga

bezpośredniego

zasilenia

finansowego

ze

środków

publicznych. Założenie to jest podstawą dla zaproponowanego poniżej
ramowego układu finansowego wdrażania strategii.

+

Posumowanie woj. śląskie



Województwo śląskie posiada wszystkie przymioty,
które wpływają na innowacyjność. Mają pracę ,ludzi,
wiedzę i kapitał. Dodatkowo złoża naturalne
województwa sprawiają, że jest ono atrakcyjne dla
przedsiębiorców. Ważny jest aspekt współpracy
pomiędzy uczelniami, a centrami technologii, czy
inkubatorami. Województwo śląskie wprowadza na
rynek świetnie wykształconych inżynierów- według
raportów, co trzeci prezes w Polsce jest absolwentem
Politechniki Śląskiej Województwo ma rozwiniętą
infrastrukturę, nie tylko tą samochodową, ale i
kolejową, czy lotniczą. Podsumowując jedno jest
pewne- Warto inwestować w Województwie Śląskim.

+

Zestawienie



Zestawienie tych województw jest trudne. Byłoby to
zestawienie a contrario. Województwo podkarpackie
jest ukierunkowane na agroturystykę, ekologię,
natomiast Śląsk ma poważne problemy z emisją gazów
cieplarnianych. W województwie podkarpackim mamy
do czynienia z doliną lotniczą, natomiast w woj. Śląskim
z szeregiem klastrów, w którym przoduje ten
świadczący usługi dla przemysłu samochodowego
(TRW, NEXTEEER, AUTOMOTIVE). W woj. Podkarpackim
mamy do czynienia z dużą liczą wsi, natomiast Śląsk to
głownie miasta przemysłowe. Podsumowując, uważam,
że każde z województw powinno rozwijać swoje zalety i
niwelować wady.