+
Porównanie
dwóch
regionalnych
strategii
innowacji
+
Porównanie
dwóch
regionalnych
strategii
innowacji
+
Wprowadzenie
Perspektywy rozwoju gospodarczego Polski, jak i
poszczególnych województw zależą od zdolności do
podnoszenia poziomu innowacyjności przedsiębiorstw,
nauki i instytucji publicznych.
Polskie samorządy województw dysponują
dokumentami strategicznymi w tym zakresie – są nimi
strategie rozwoju województw (SRW), a zwłaszcza
regionalne strategie innowacji (RSI), które od blisko
dekady wyznaczają kierunki wspierania innowacyjności
w polskich regionach
+
System innowacji
Regionalny System Innowacji to sieć powiązań i
współpracy
pomiędzy
podmiotami
kreującymi
społeczno-gospodarczy charakter regionu.
Celem współdziałania tych podmiotów jest rozwój
innowacyjności danego regionu, poprzez wspieranie
potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw, zgodnie z
potrzebami rynku.
Dzięki Systemowi Innowacji gospodarka regionu ma
stanowić sprawny mechanizm generowania i dyfuzji
wiedzy.
+
Elementy regionalnego
systemu innowacji
Przedsiębiorstwa
Szkoły wyższe, instytuty naukowo-badawcze
Instytucje pośredniczące tj. Centra transferu
technologii i innowacji, inkubatory technologiczne,
parki naukowo-technologiczne
Agencje rozwoju regionalnego
Sektor finansowy
Regionalne władze publiczne
+
Charakterystyka
Podkarpackiego
Powierzchnia i ludność
Powierzchnia województwa podkarpackiego wynosi
17,8 tys. km2, co stanowi 5,7% powierzchni Polski.
Liczba mieszkańców to 2 mln 98 tyś os.
Województwo zalicza się do słabiej zaludnionych. Gęstość
zaludnienia wynosi 119 osób na 1 km2, przy średniej
krajowej wynoszącej 124 osoby na 1 km2.
Podkarpackie cechuje się dużym bezrobociem: w paźdz
2013 wynosiło 15.6 gdzie w cały kraju średnia wynosi
13%. Bywały lat gdzie bezrobocie było wyższe.
+
Podkarpackie –
potencjał społeczno-
ekonomiczny
Mocne strony
Mocne strony
• Wysoko rozwinięty przemysł
lotniczy (Dolina Lotnicza)
• Rozwinięte szkolnictwo
wyższe
• 12 nowoczesnych
laboratoriów nauki w
szkołach średnich
• Dobrze rozwinięte rolnictwo
i przetwórstwo ekologiczne
(ogromny potencjał
eksportowy)
• Uzdrowiska, lecznistwo
sanitarne
• Krajobraz przyrodniczy o
kultowych walorach
• Zróżnicowana struktura
gospodarki
• Rosnące nakłady
inwestycyjne w sektorze
MŚP
• Duża liczba miejsc pracy w
przetwórstwie
przemysłowym
• Potencjał kadr
zarządzających i
techniczych (przemysł
lotniczy, chemiczny,
elektormaszynowym,
przetwórstwa żywności)
• Położenie przygraniczne
+
Podkarpackie-
potencjał społeczno-
ekonomiczny
Słabe strony
• Niski poziom przedsiębiorczości (liczba podmiotów do liczby
mieszkańców)
• Wniewystarczająco rozwinięta infrastruktura
telekomiunikacjyjna
• Niewielka dostępność komunikacyjna regionu (niedokończona
austostrada A4, 11% dobrych dróg)
• Niskie wykorzystywane naturalnych walorów naturalnych
(turystyka)
Na podstawie analizy procesów gospodarczych, danych
statystycznych i wskaźników społeczno-ekonomicznych można
ogólnie stwierdzić, że ekonomiczna pozycja województwa
podkarpackiego odbiega od rozwiniętych regionów w kraju, co
lokuje go w grupie województw słabiej rozwiniętych
+
Podkarpackie –
potencjał
innowacyjny
Silne strony
Słabe strony
• Wzrasta odestek osbó
studuiujących na kierunkach
inżynieryjno-technicznych, odsetek
inżynierów i osób z wykształceniem
średnim
• Rośnący potencjał ośrodków
naukowych, zwiękanie się prestiżu
uczelni
• Świadomość władz o znaczeniu
sieci współpracy w rozwoju
innowacyjności
• Systematycznie udoskonalana
struktura wdrażania Regionalnej
Strategii Innowacji
• Cyklicznie realizowane
Podkarpackie Fora Innowacyjności
oraz spotakania Rady
Innowacyjności
• Zróżnicowana struktura pomiotów
wchodzący w skład RSI
• Niski odestek osób wykształconych
• Duża liczba absolwentów
opuszczających województwo w celu
poszukiwania pracy
• Niewielka liczba uczelni technicznych i
osób kształcących się
• Niski stopień spełniania oczekiwań
przedsiębiorców przez instytucje
otoczenia biznesu
• Zbyt niski poziom współpracy pomiędzy
przedsiębiorcami a nauką, naukowców z
przedsiębiorcami
• Niewielkie możliwości finansowania
przez samorząd regionalny polityki
wspierania innowacyjności
• słaby system szkolnictwa, mała liczba
nauczycieli akacemickich i pracowników
naukowych
• Brak spójności planów i programów
kształcenia
• Brak wykształcownych nowoczesnych
instrumentów finansowania
+
Aktywność innowacyjna
Pomimo wysokiego potencjału innowacyjnego
przedsiębiotstw przemysłowych, wysokich nakładów,
wysoki odesetek firm które zgłosiły do opatentowania
wynalzaki, zróżnicowanej struktury gospodarkim
ogromny odsestek frim wprowadzających innowacyjne
produkty jak i procesy, wspólpracujących w zakresie
działalności innowacyjnej (inistatywa klastrowa) to
wciąż w woj. Podkarpackim jest:
mała liczba podmiotów gospodarczych na 1000
mieszkanców – ostatnie miejsce w skali kraju, przy
tendencji spadkowej,
wysoki odsetek innowacyjnych firm nie przekłada sie
na liczbe wniosków patentowych składanych w EUP –
11 pozycja w kraju,
mała liczba rozwiązań chronionych patentami.
niewielki wpływ aktywności innowacynej
przedsiębiorstw na ogólny stan gospodarki – ostatnie w
kraju
Wysokie bezrobocie – najwyższe w kraju
+
Inteligentne specjalizacje woj.
Podkarpackiego
Lotnictwo i kosmonautyka (zatrudnia 25 tyś osób,
wartość sprzefaży 2 mld USD, 90% skupione w klastrze
Dolina Lotnicza) zaliczany do najbardziej innowacyjnych
w skali całego świata
Jakość życia (cztery obszary):
produkacja i przetrwórstwo żywności, produkty regionalne i
tradycyjne, ekologiczne rolnictwo
turystyka, zdrowie
Eko-technologie
Energooszczędne budownictwo
Informatyka i telekomunikacja (rozwój internetu)
+
Model Regionalnej Strategii
Innowacji woj. Podkarpackiego
2014-2020
+
Model cd.
+
Strategia innowacj
województwa Podkarpackiego -
struktura
30.12.2004 r. Sejmik Województwa Podkarpackiego
uchwalił Regionalną Strategię Innowacji Województwa
Podkarpackiego na lata 2005-2013 (uchwała nr
XXXIII\369\04 z dnia 30.12.2004 r.).Jest już gotowy
projekt Regionalnej Strategii Innowacji na lata 2014-
2020 będący syntezą dokumentu EUROPA 2020.
Kluczowe elementy struktury systemu wdrażania
strategii to:
Samorząd
Województwa
Podkarpackiego
-
odpowiedzialny za formułowanie i realizację polityki
regionalnej,
Podkarpacka Rada Innowacyjności,
Podkarpackie Forum Innowacyjności jako platforma
dialogu regionalnego w budowaniu podkarpackiego
systemu innowacji,
Sześć Paneli Celów Strategicznych.
+
Rola samorządu województwa
Podkarpackiego w stymulowaniu wzrostu
innowacyjności gospodarki regionu.
Zgodnie z ustawą o samorządzie województwa z dnia 5
czerwca 1998 roku (Dz. U. z 1998 r. Nr 91 poz. 576 z
późn. zm.) do zadań samorządu województwa należy
podnoszenie poziomu konkurencyjności i
innowacyjności gospodarki województwa,
wspieranie rozwoju nauki,
współpracy między sferą nauki i gospodarki oraz
popieranie postępu technologicznego oraz innowacji.
+
Podkarpacka rada
innowacyjności
+
Sześć Paneli Celów
Strategicznych
do spraw podkarpackiego systemu innowacji.
do spraw finansowego wsparcia innowacji.
do spraw innowacyjności sektora B+R.
do spraw kreowania kultury innowacyjnej
mieszkańców regionu.
do spraw rozwoju firm innowacyjnych.
do spraw współpracy międzyregionalnej i
międzynarodowej w zakresie innowacji.
+
Do zadań członków Paneli Celów
Strategicznych należy:
zaangażowanie w skuteczne wdrażanie RSI;
animowanie innowacyjnych projektów regionalnych w
sektorach gospodarki, nauce i administracji publicznej
oraz pomiędzy nimi;
animowanie
działań
związanych
z
obszarem
odpowiadającym celowi strategicznemu określonemu w
RSI, zbieżnym z nazwą panelu;
prace na rzecz poprawy kultury innowacyjnej
mieszkańców województwa podkarpackiego;
działania prowadzące do wzmocnienia i promocji
innowacyjnych firm w regionie.
inicjowanie i utrzymywanie kontaktów z innymi
regionami z kraju i z zagranicy, w zakresie
innowacyjności;
wsparcie
działań
międzyregionalnych
i
międzynarodowych;
+
Do zadań członków Paneli Celów
Strategicznych należy:
utrzymywanie kontaktów i współpracy w ramach
Międzyregionalnego Projektu Innowacyjnego TRI S;
promocja RSI oraz prezentacja dobrych praktyk
innowacyjnych;
współpraca z Podkarpacką Radą Innowacyjności,
Komitetem Zarządzającym i z innymi Panelami Celów
Strategicznych;
aktywne
uczestniczenie
w
posiedzeniach
Podkarpackiego Forum Innowacyjności.
współpraca z Podkarpacką Radą Innowacyjności,
Komitetem Zarządzającym i Urzędem Marszałkowskim
Województwa Podkarpackiego;
współpraca
przy
opracowywaniu
i
realizacji
programów wykonawczych RSI.
+
Układ celów strategicznych 2014 -
2020
Wizja Regionu:
Ekologicznie i społecznie zrównoważona, innowacyjna i
konkurencyjna gospodarka – lider w kreowaniu ekoinnowacji.
Region najwyższej jakości życia.
Misja Strategii:
Wspieranie rozwoju innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki
województwa, nakierowanej na dobro społeczne i ochronę
ekosystemu, jako bazy funkcjonowania społeczeństwa i
gospodarki.
Wspieranie
inteligentnych
specjalizacji,
inteligentnych obszarów aktywności, priorytetowych działań i
technologii.
+
Układ celów, Dziedzin działań strategicznych oraz Priorytetów
tematycznych
KONKURENCYJNA I INNOWACYJNA
GOSPODARKA
KAPITAŁ LUDZKI I SPOŁECZNY
SIEĆ OSADNICZA
ŚRODOWISKO I ENERGETYKA
Cel 1 Rozwijanie przewag regionu
w oparciu o kreatywne
specjalizacje jako przejaw
budowania konkurencyjności
krajowej i międzynarodowej
Cel 2 Rozwój kapitału ludzkiego i
społecznego jako czynników:
innowacyjności regionu oraz
poprawy poziomu życia
mieszkańców
Cel 3 Podniesienie dostępności
oraz poprawa spójności
funkcjonalno-przestrzennej jako
element budowania potencjału
rozwojowego regionu
Cel 4 Racjonalne i efektywne
wykorzystanie zasobów z
poszanowaniem środowiska
naturalnego sposobem na
zapewnienie bezpieczeństwa i
dobrych warunków życia
mieszkańców oraz rozwoju
gospodarczego województwa
• Przemysł nowoczesnych
technologii wzmacniający
konkurencyjność
regionalnej gospodarki
• Rozwój konkurencyjnego
szkolnictwa wyższego i
sfery badawczo-rozwojowej
jako kluczowych czynników
stymulujących rozwój
regionu
• Budowa konkurencyjnej,
oferty opartej na znacznym
potencjale turystycznym
regionu
• Poprawa konkurencyjności
sektora rolno –
spożywczego
• Rozwój przedsiębiorczości
poprzez ofertę instytucji
otoczenia biznesu
• Dostosowanie systemu
edukacji do aktualnych
potrzeb i wyzwań
przyszłości
• Rozwinięty i efektywnie
wykorzystany potencjał
kulturowy regionu
• Wzmocnienie
podmiotowości obywateli,
rozwój instytucji
społeczeństwa
obywatelskiego oraz
zwiększenie ich wpływu na
życie publiczne
• Wzrost poziomu
adaptacyjności zawodowej i
integracji społecznej w
regionie
• Zwiększenie
bezpieczeństwa
zdrowotnego
społeczeństwa poprzez
poprawę dostępności i
jakości funkcjonowania
systemu ochrony zdrowia
• Zwiększenie aktywności
ruchowej oraz rozwoju
psychofizycznego
społeczeństwa
• Poprawa zewnętrznej i
wewnętrznej dostępności
przestrzennej województwa
ze szczególnym
uwzględnieniem Rzeszowa
jako ponadregionalnego
ośrodka wzrostu
• Rozbudowa wysokiej jakości
sieci telekomunikacyjnej
oraz zwiększenie
wykorzystania technologii
informacyjnych
• Wzmacnianie pozycji
Rzeszowa w przestrzeni
krajowej i europejskiej
dynamizujące procesy
rozwojowe w obrębie
województwa
• Obszary wiejskie – wysoka
jakość przestrzeni do
zamieszkania, pracy i
wypoczynku
• Wzmacnianie podstaw
rozwojowych oraz
dywersyfikacja funkcji
biegunów wzrostu, w tym
ośrodków subregionalnych
w wymiarze regionalnym,
krajowym i
międzynarodowym
• Zabezpieczenie
mieszkańców przed
negatywnymi skutkami
zagrożeń wywołanych
czynnikami naturalnymi
oraz wynikającymi z
działalności człowieka
• Osiągnięcie i utrzymanie
dobrego stanu środowiska
oraz zachowanie
bioróżnorodności poprzez
zrównoważony rozwój
województwa
• Zwiększenie
bezpieczeństwa
energetycznego i
efektywności energetycznej
poprzez racjonalne
wykorzystanie paliw i
energii z uwzględnieniem
lokalnych zasobów, w tym
odnawialnych źródeł energii
+
Koncepcja podkarpackiego
systemu innowacji
+
Założenia strategiczne
regionalnej polityki
innowacyjnej
Priorytety Regionalnej Strategii Innowacji:
Wzmacnianie i rozwój podkarpackiego regionalnego
sytemu innowacji
Stworzenie infrastruktury finansowego wsparcia
innowacji
Zwiększenie wykorzystania potencjału badawczo-
rozwojowego dla wzrostu innowacyjności gospodarki
województwa podkarpackiego
Tworzenie i rozwijanie kultury innowacyjnej
mieszkańców regionu - kreacja społeczeństwa
innowacyjnego
Stworzenie warunków wspierania powstających nowych
firm innowacyjnych i rozwoju już istniejących
Wykorzystanie współpracy regionalnej, a także z
krajami ościennymi w promowaniu innowacyjnej
gospodarki.
+
Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI
W ramach projektu systemowego Wyższa Szkoła
Informatyki i Zarządzania we współpracy z Liderem
projektu i Partnerami jest odpowiedzialna za realizację
zadania nr 4 pn. Utworzenie i rozbudowa systemu
monitoringu i ewaluacji Regionalnej Strategii Innowacji.
Cele:
1.
Monitorowanie i ewaluacja poziomu wdrożenia
priorytetów RSI
2.
Monitorowanie i ewaluacja poziomu innowacyjności
gospodarki województwa podkarpackiego
+
Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI
system monitoringu i ewaluacji RSI stanowić będzie
ważny instrument kontroli poziomu wdrożenia RSI.
Umożliwi dokonywanie korekt
w planie wdrażania RSI.
system monitoringu i ewaluacji RSI powinien mieć
trwały charakter
i prowadzić prace w sposób ciągły
w proces monitorowania i ewaluacji powinny być
zaangażowane regionalne władze samorządowe – jako
podmiot odpowiedzialny za zarządzanie rozwojem
regionu,
w wyniku realizacji projektu systemowego pn.
Wzmocnienie instytucjonalnego systemu wdrażania
Regionalnej Strategii Innowacji w latach 2007 – 2013 w
województwie podkarpackim” zostanie wdrożony w
regionie podkarpackim system monitoringu u ewaluacji
RSI
+
Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI
Miejsce systemu monitoringu i ewaluacji w regionalnym
systemie innowacji
1. System monitoringu i
ewaluacji RSI
2. Podkarpacki regionalny
system innowacji
3. Krajowy system innowacji
+
Założenia do koncepcji systemu
monitoringu i ewaluacji RSI
+
Wskaźniki monitoringu
Wskaźniki monitoringu dla RSI - zostały
zaprojektowanie dla monitorowania poziomu
innowacyjności wszystkich gospodarek UE, jest to
Innovation Union Scoreboard zaprojektowany przez
komisję europejską. Jest to 25 wskaźników.
Na potrzeby badań innowacyjności regionów
wykorzystano Regional Innovation Scoreboard które są
gromadzone i publikowane przez Eurostar.
+
Wskaźniki w systemie
monitoringu RSI
Podkarpackiego
Współczynnik skolaryzacji: zasadnicze szkoły
zawodowe, zawodowe i ogólnozawodowe oraz
policealne (brutto i netto),
Studenci i absolwenci studiów (kierunki
techniczne, inżynieryjno-techniczne, medyczne,
zdrowotne, ochrona środowiska, usługi dla
ludności) w ogólnej liczbie studentów i
absolwentów,
Liczba studentów na 10 tysięcy mieszkańców,
Liczba uczestników studiów doktoranckich na 10
tysięcy mieszkańców,
Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych,
przypadający na 1 komputer z dostępem do
Internetu, przeznaczony do użytku uczniów,
Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
przypadający na 1 komputer z dostępem do
Internetu przeznaczony, do użytku uczniów,
Nakłady na B+R na 1 mieszkańca,
Nakłady na B+R w odniesieniu do PKB,
+
Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego
Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa
Podkarpackiego – dlaczego?
bliski związek tego instrumentu finansowego z regionalną
polityką innowacyjną
możliwości wpływania na kształtowanie szczegółowych
zasad i kierunków wsparcia projektów składanych przez
beneficjentów
konkursy rozstrzygane na poziomie regionu i bezpośrednio
dotyczące problemów w nim występujących
+
Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego
Najważniejsza dla realizacji RSI dla Województwa
Podkarpackiego
jest
pierwsza
oś
priorytetowa
„Konkurencyjna i nowoczesna gospodarka”, której celem
jest zwiększenie konkurencyjności regionu poprzez rozwój
przedsiębiorczości i innowacji w oparciu o inteligentne
specjalizacje.
Duże znaczenie dla finansowego wsparcia implementacji
RSI WP mają środki w ramach trzeciej osi priorytetowej
„Czysta energia i środowisko”
Nie bez znaczenia dla osiągania celów RSI będą także
pozostałe osie priorytetowe RPO WP, które będą miały
wpływ na przezwyciężanie potencjalnych barier w jej
implementacji,
zwiększanie
spójności
społecznej
i
przestrzennej województwa oraz poprawę dostępu do
wiedzy i systemu edukacji.
+
Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego
Podczas planowania projektów, realizujących założenia
Strategii, należy także brać pod uwagę środki
finansowe dostępne w ramach ogólnokrajowych i
ponadregionalnych programów operacyjnych, tj:
PO dotyczącego innowacyjności, badań naukowych i ich
powiązań ze sferą przedsiębiorstw (PO Inteligentny Rozwój)
PO dotyczącego rozwoju kompetencji i umiejętności,
włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia (PO Wiedza,
Edukacja, Rozwój )
PO dotyczącego Polski Wschodniej (PO Polska Wschodnia)
PO dotyczącego rozwoju cyfrowego (PO Polska Cyfrowa)
+
Źródła finansowania RSI woj.
podkarpackiego
Planując działania w ramach Strategii należy także
uwzględnić możliwość ubiegania się o środki finansowe w
ramach nowego instrumentu Unii Europejskiej, jakim jest
program „Horyzont 2020”. Jest to mechanizm finansujący
działania wspierające idee Innowacyjnej Unii w Europie
2020. Ta nowa inicjatywa ma na celu podnoszenie
konkurencyjności Europy w świecie.
+
Wybrane wnioski diagnozy stanu
innowacyjności woj.
podkarpackiego
Ze względu na aktywność innowacyjną przedsiębiorstw
w 2012 r. Podkarpacie zostało sklasyfikowane na wysokim 2
miejscu w kraju. W przypadku dynamiki aktywności
innowacyjnej w okresie 2011-2012 województwo odnotowało
poziom poniżej średniej dla Polski.
W ostatecznej klasyfikacji innowacyjności – wyników
działalności innowacyjnej Podkarpacie zajęło w 2012 r.
wysokie 5 miejsce w kraju. Dynamika tego wskaźnika w
okresie 2011-2012 w województwie również była wysoka,
wynosząc 113,4%. Pod jej względem województwo było na 6
miejscu w kraju.
+
Wybrane wnioski diagnozy stanu
innowacyjności woj.
podkarpackiego
Pod
względem
sił
sprawczych
innowacji
woj.
podkarpackie zajęło w 2012 r. 13 miejsce w kraju. Pod
względem dynamiki zmian sił sprawczych innowacyjności w
latach 2011-2012 Województwo podkarpackie znalazło się w
grupie regionów o dodatnim tempie wzrostu wskaźnika sił
sprawczych innowacji
+
Wybrane wnioski diagnozy stanu
innowacyjności woj.
podkarpackiego
Pod
względem
sił
sprawczych
innowacji
woj.
podkarpackie zajęło w 2012 r. 13 miejsce w kraju. Pod
względem dynamiki zmian sił sprawczych innowacyjności w
latach 2011-2012 Województwo podkarpackie znalazło się w
grupie regionów o dodatnim tempie wzrostu wskaźnika sił
sprawczych innowacji
+
Wybrane rekomendacje dla działań
RSI.(3 z 10)
Rekomendacja 1.
Należy otoczyć szczególną opieką wyłonione dwie inteligentne
specjalizacje
wiodące
oraz
inteligentną
specjalizację
wspomagającą.
Cel:
Realizacja inteligentnego rozwoju zrównoważonego odbywała się będzie
zawsze w warunkach ograniczonych zasobów naturalnych oraz
finansowych. Mądry ich podział, dystrybucja, wymaga gruntownej
analizy potencjału. Wspieranie wyłonionych specjalizacji spowoduje
efektywne wykorzystanie środków w obszarach stanowiących
endogeniczny potencjał województwa, pozwoli na uzyskanie lub
wzmocnienie w tym zakresie przewagi konkurencyjnej na światowym
poziomie.
+
Wybrane rekomendacje dla działań
RSI.
Rekomendacja 2.
Przyznanie priorytetu inteligentnym specjalizacjom powinno mieć istotne
znaczenie w procesie dofinansowania realizowanych projektów, nie
wyklucza to jednak rozwoju innych dziedzin, gdyż w systemie
gospodarczym często stanowią one wsparcie o charakterze
horyzontalnym i funkcjonalnym. Między innymi istotne jest
wspieranie kluczowych technologii wspomagających.
Cel:
Kierowanie strumieni finansowania do realizacji projektów wynikających
z inteligentnych specjalizacji pozwoli na lepsze wykorzystanie
potencjału województwa oraz rozwój w pożądanym kierunku. Tak jak
smart specialisation w inteligentny sposób wykorzystują potencjał
regionu, podobnie, inteligentnych rozstrzygnięć wymagają działania
innowacyjne niezaliczane do obszarów wyłonionych w strategii, jednak
wspierające je horyzontalnie i funkcjonalnie.
+
Wybrane rekomendacje dla działań
RSI.
Rekomendacja 3.
Część wsparcia publicznego powinna być przeznaczona na
współfinansowanie projektów uzgodnionych przez kluczowe
klastry.
Cel:
działające w klastrach podmioty, czyli przedsiębiorstwa,
jednostki edukacyjne i naukowo-badawcze, uczelnie,
instytucje otoczenia biznesu i inne, poza oczywistymi
korzyściami wynikającymi z działalności innowacyjnej,
zwiększałyby w ten sposób powiązania wewnątrzklastrowe,
dające efekt synergii.
+
Charakterystyka Śląskiego
Powierzchnia i ludność
Powierzchnia województwa śląskiego wynosi 12,3 tys.
km2.
Liczba mieszkańców to 4 mln 593 tyś os.
Gęstość zaludnienia wynosi 372 osób na 1 km2, przy
średniej krajowej wynoszącej 124 osoby na 1 km2.
Podkarpackie cechuje się dużym bezrobociem: w paźdz
2013 wynosiło 11,2 gdzie w cały kraju średnia wynosi
13%.
+
Perspektywy polityki
innowacyjnej Województwa
Śląskiego
W Województwie Śląskim dobrze wykorzystano czas
transformacji gospodarczej. W latach 90. XX wieku
skupiono się na polityce wsparcia przedsiębiorczości. Na
poziomie lokalnym rozbudowano infrastrukturę w tym
zakresie oraz stworzono żywą tkankę instytucji otoczenia
biznesu i rozwoju lokalnego. To na ich fundamencie na
początku XXI wieku zaczęto tworzyć zręby polityki
proinnowacyjnej województwa. W prace te włączył się
sektor badawczo-rozwojowy. Środki pre-akcesyjne i
finansowanie
z
funduszy
strukturalnych
zostały
wykorzystane na rozwój wielu narzędzi polityki
proinnowacyjnej regionu – zarówno tych określanych jako
„miękkie” jak i infrastrukturalnych.
+
Kluczowe wyzwania
strategiczne innowacyjnego
rozwoju Województwa Śląskiego
uznaje się:
zarządzanie ryzykiem w finansowaniu działalności innowacyjnej
przedsiębiorstw,
stymulowanie potencjału innowacyjnego grup kapitałowych i
korporacji przemysłowych,
znoszenie asymetrii informacji i zarządzanie wiedzą w systemie
wsparcia publicznego innowacji,
dyfuzję innowacji skoncentrowanych na użytkowniku w sektorze usług
publicznych,
rozwój infrastruktury gospodarki wiedzy,
kreowanie inteligentnych rynków dla technologii przyszłości,
kształtowanie kultury innowacyjnej.
+
Inteligentne specjalizacje woj.
Śląskiego
biotechnologia, w tym bioinżynieria, biologia oraz
technologia dla zdrowia,
technologia dla energetyki, w tym technologia
wytwarzania energia ze źródeł odnawialnych, spalanie i
termiczna utylizacja odpadów oraz oszczędność
energii,
technologia dla ochrony środowiska, w tym inżynieria
biogeochemiczna oraz zarządzanie odpadami,
technologie informatyczne i telekomunikacjne,
produkcja i przetwarzania materiałów, w tym
materiałów zaawansowanych.
+
Wizja ekosystemu innowacji
Województwa Śląskiego
Jednym z punktów zwrotnych Regionalnej Strategii Innowacji
Województwa Śląskiego na lata 2003-2013 było: stworzenie
Regionalnego Systemu Innowacji opartego na sieciach
współpracy między organizacjami wsparcia biznesu, sektorem
B+R, samorządem terytorialnym a firmami, funkcjonującego od
2005 r. Zgodnie z opinią zawartą w opracowanym w 2011 roku
na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego
dokumencie:
„Bieżąca
ewaluacja
procesów
wdrażania
Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata
2003-2013. Raport końcowy”, założenie to zostało zrealizowane
częściowo.
+
Wizja ekosystemu innowacji
Województwa Śląskiego
W zaktualizowanej – niniejszej – Regionalnej Strategii Innowacji
obejmującej horyzont lat 2013-2020 zakłada się rozwój i
przekształcenie regionalnego systemu innowacji w ekosystem
innowacji.
Perspektywa
ekosystemu
oznacza:
wzajemne
kształtowanie się procesów, generowanie rozwiązań nie
wyodrębnionych
pod
względem
funkcji
lecz
naturalnie
przenikających się w układach tematycznych oraz współistnienie i
współdziałanie
aktorów
budujących
relacje
w
różnych
konfiguracjach w zależności od ich wspólnych aspiracji oraz
uwarunkowań płynących z otoczenia. Ekosystem cechuje się
atmosferą i warunkami do tworzenia innowacji oraz zdolnością do
samodoskonalenia.
Generuje
skoordynowane
działania
wzmacniające elementy i powiązania wewnętrzne, a z drugiej
strony pozyskuje zasoby i rozwija powiązania na szerszą skalę,
umiejętnie wykorzystując swoje atuty i przewagi względem
innych.
+
Wizja ekosystemu innowacji
Województwa Śląskiego
Wobec tak rozumianego podejścia cechami szczególnymi ekosystemu
innowacji Województwa Śląskiego – swoistymi kamieniami milowymi,
które znaczyć będą pierwsze stadia rozwoju tegoż ekosystemu są:
1 Regionalny system informacji o działalnościach innowacyjnych regionu
2 World Class Clusters
4 obiekty wspólnej infrastruktury badawczo-rozwojowej w regionie
8 kluczowych centrów kompetencji w priorytetowych obszarach
Programu Rozwoju Technologii
16 living labs dotyczących inteligentnych rynków
32 projekty ramowe UE liderowane przez podmioty z regionu
64 konsorcja naukowo-badawcze w regionie
128 tysięcy osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach innowacyjnych
256 firm na tysiąc klasyfikowanych jako przedsiębiorstwa innowacyjne
512 milionów Euro alokowanych na działania innowacyjne
1024 tysiące mieszkańców regionu objętych działaniami z zakresu
kreatywności i innowacyjności
+
Ekosystem innowacji
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Regionalna Strategia Innowacji będzie realizowana poprzez
pakiet metaprzedsięwzięć, zbudowanych w wyniku powiązania
zidentyfikowanych w pracach nad strategią przedsięwzięć. Ujęcie
to pozwala na tematyczne i merytoryczne pogrupowanie
aktywności, co przyczyni się do lepszej koordynacji procesów
zachodzących w regionalnym ekosystemie innowacji i umożliwi
bardziej
efektywną
alokację
środków
publicznych
przeznaczonych na wsparcie innowacyjności w województwie
śląskim.
Zaprezentowane
poniżej
metaprzedsięwzięcia
w
sposób
horyzontalny pozwalają osiągać cele strategii, co zostało
wskazane w poniższej tabeli:
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 1. Akademia Śląska
Akademia Śląska skupiona jest na systemowym wzmocnieniu
współdziałania instytucji naukowych z regionu oraz ich partnerów
spoza regionu, na rzecz uzgadniania wspólnych, długookresowych
projektów badań podstawowych i stosowanych. Z tworzeniem
Akademii Śląskiej wiąże się rozwijanie i konsekwentne wdrażanie
modelu zarządzania wiedzą w regionalnym ekosystemie innowacji.
Efektem współpracy w ramach wykreowanej platformy będą nowe,
prestiżowe tematy badawcze, w których podmioty z Województwa
Śląskiego będą osiągały przewagę konkurencyjną w Europejskiej
Przestrzeni Badawczej.
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 2. Kooperacja inicjatyw klastrowych i
środowisk innowacyjnych
Istotą metaprzedsięwzięcia jest kontynuacja prowadzonych w
regionie działań w środowiskach biznesowo-naukowych na rzecz
rozwoju klastrów technologicznych utworzonych wokół kluczowych
obszarów technologicznych określonych w Programie Rozwoju
Technologii. Działania te sprzyjają dalszej aktywizacji aktorów
ekosystemu innowacji takich jak: samorządy lokalne, instytucje
otoczenia biznesu czy środowiska społeczne.
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 3. Realizacja działań pilotażowych w ramach specjalizacji
regionalnych
Województwo śląskie konsekwentnie koncentruje się na wybranych obszarach specjalizacji
technologicznych. Działania w tych dziedzinach wzmacniane są studiami foresightowymi oraz
przez Program Rozwoju Technologii. Realizacja metaprzedsięwzięcia stanowi o
konsekwentnym dalszym wsparciu specjalizacji regionalnych. Mając to na uwadze, zakłada
się realizację działań inicjujących nowe procesy i usługi w ramach wybranych obszarów
technologicznych, w szczególny sposób ukierunkowane na kreowanie inteligentnych rynków
tych produktów oraz wzmacnianie szeroko rozumianych przemysłów kreatywnych w regionie.
Procesy te bazują na identyfikacji kluczowych obszarów rynków inteligentnych oraz
kluczowych aktorów tych rynków zarówno po stronie popytu jak i podaży oraz
komplementariuszy. Wymaga to nie tylko aktywności na rynkach komercyjnych, ale też
szeroko zakrojonych działań w sektorze usług publicznych (np. inicjatyw pilotażowych w
medycynie). Istotnym elementem tego metaprzedsięwzięcia staje się konwersja miejsc
poprzemysłowych oraz ekonomicznie degradujących się na przestrzenie kreatywności, nauki i
kultury. Tego rodzaju działania prowadzone w formie pilotaży pozwalają na określanie zakresu
funkcjonowania centrów kompetencji w regionie, aktywizują sieć living labów i centrów
demonstracyjnych przy parkach technologicznych i podobnych instytucjach, a w
konsekwencji
zachęcają głównych interesariuszy do włączenia się aktywnie w procesy realizowane w
regionalnym ekosystemie innowacji.
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 4. Foresight rynku pracy
Istotą przedsięwzięcia jest realizacja działań mających na celu
rozszerzenie istniejących obserwatoriów rynku pracy o wzmocniony
komponent przewidywania i kreowania przyszłości na rynku pracy.
Mając to na uwadze intensyfikowana jest współpraca urzędów pracy
ze
środowiskami
reprezentującymi
przedsiębiorców
oraz
obserwatoriami
technologicznymi.
Zwiększa
to
skuteczność
formułowania rekomendacji dla systemu kształcenia w zakresie
budowania kompetencji ułatwiających przyszłą adaptację zawodową.
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 5. Regionalny fundusz proinnowacyjny
Dostęp
do
kapitału
umożliwiający
minimalizowanie
ryzyka
prowadzenia działalności innowacyjnej lub jej katalizowanie jawi się
jako jedno z kluczowych uwarunkowań rozwoju innowacji. Procesem
kreowanym w regionie dzięki realizacji metaprzedsięwzięcia jest
uzupełnienie oferty finansowania innowacji o stabilny instrument
regionalny. Regionalny fundusz proinnowacyjny w niezależny sposób,
z zachowaniem gotowości do finansowania ryzykownych projektów,
wspiera aktywności związane z np.: strategiami zabezpieczenia
własności intelektualnej, zabezpieczeniem własności intelektualnej,
realizacją małych grantów na badania i ekspertyzy pilotażowe,
zamawianiem
prac
badawczych
lub
współpracą
badawczowdrożeniową nauki i biznesu czy współpracą klastrową.
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 6. Design dla innowacji
Istotą
przedsięwzięcia
jest
horyzontalne
wsparcie
działań
innowacyjnych w regionie poprzez wyposażenie podmiotów sektora
prywatnego i publicznego w kompetencje związane z projektowaniem
(szeroko
rozumianym designem), co ma na celu podniesienie jakości usług
publicznych i prywatnych, a także wprowadzenia lepszych i bardziej
innowacyjnych produktów.
+
Metaprzedsięwzięcia
Regionalnej Strategii
Innowacji
Metaprzedsięwzięcie 7. Współpraca z regionami sąsiedzkimi
na rzecz innowacji
Istotą przedsięwzięcia jest wykorzystanie potencjału współpracy z
regionami sąsiadującymi dla wygenerowania efektu skali oraz
ułatwienia propagacji wybranych rozwiązań technologicznych na
większym, silnie bądź relatywnie silnie zurbanizowanym i gęsto
zaludnionym terytorium. Kluczowymi partnerami w tym procesie są
Województwa: Małopolskie i Opolskie oraz Region Morawsko-Śląski w
Republice Czeskiej i słowacki Region Żyliny.
+
System monitoringu i
ewaluacji
Realizacja zadań w obszarze zarządzania i monitoringu Regionalnej
Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2014-2020
opierać się będzie na dotychczasowych strukturach:
-Jednostki Zarządzającej Regionalnym Systemem Innowacji (JZ RSI),
-Jednostki Koordynującej Wdrażanie Regionalnej Strategii Innowacji
(JKW RIS).
+
System monitoringu i
ewaluacji
+
System monitoringu i
ewaluacji
+
Ramowy układ finansowy
Logika realizacji strategii wiąże ze sobą perspektywę działania
mechanizmu rynkowego z interwencją publiczną. Zakłada się, iż
istnieje grupa aktywności, do realizacji których niezbędny i
wystarczający jest impuls rozwojowy w postaci: umocowania ich w
polityce regionu, budowania pozytywnej atmosfery
i wsparcia nawiązywania relacji oraz mobilizacji kapitału dostępnego na
rynku. Jednocześnie druga grupa aktywności – przez wzgląd na np.
zalążkowość idei i potrzebę jej dyseminacji, duże ryzyko realizacyjne,
niewielką przewidywaną bezpośrednią stopę zwrotu z kapitału –
wymaga
bezpośredniego
zasilenia
finansowego
ze
środków
publicznych. Założenie to jest podstawą dla zaproponowanego poniżej
ramowego układu finansowego wdrażania strategii.
+
Posumowanie woj. śląskie
Województwo śląskie posiada wszystkie przymioty,
które wpływają na innowacyjność. Mają pracę ,ludzi,
wiedzę i kapitał. Dodatkowo złoża naturalne
województwa sprawiają, że jest ono atrakcyjne dla
przedsiębiorców. Ważny jest aspekt współpracy
pomiędzy uczelniami, a centrami technologii, czy
inkubatorami. Województwo śląskie wprowadza na
rynek świetnie wykształconych inżynierów- według
raportów, co trzeci prezes w Polsce jest absolwentem
Politechniki Śląskiej Województwo ma rozwiniętą
infrastrukturę, nie tylko tą samochodową, ale i
kolejową, czy lotniczą. Podsumowując jedno jest
pewne- Warto inwestować w Województwie Śląskim.
+
Zestawienie
Zestawienie tych województw jest trudne. Byłoby to
zestawienie a contrario. Województwo podkarpackie
jest ukierunkowane na agroturystykę, ekologię,
natomiast Śląsk ma poważne problemy z emisją gazów
cieplarnianych. W województwie podkarpackim mamy
do czynienia z doliną lotniczą, natomiast w woj. Śląskim
z szeregiem klastrów, w którym przoduje ten
świadczący usługi dla przemysłu samochodowego
(TRW, NEXTEEER, AUTOMOTIVE). W woj. Podkarpackim
mamy do czynienia z dużą liczą wsi, natomiast Śląsk to
głownie miasta przemysłowe. Podsumowując, uważam,
że każde z województw powinno rozwijać swoje zalety i
niwelować wady.