Instytut Pielęgniarstwa PWSZ w

Sanoku

Problemy pielęgnacyjne u

chorych leczonych z

powodu raka jelita.

Mgr Elżbieta Cipora

Pojęcie stomii

• Stomia

w języku łacińskim

oznacza otwór. Brzuszny
odbyt nazywamy potocznie
sztucznym odbytem.
Wytwarzany jest w
tych stanach
chorobowych, w których
zachodzi konieczność
wycięcia lub odbarczenia
odbytnicy i odbytu.

Schemat stomii

Rodzaje stomii

Kolostomia

to sztuczny odbyt

w obrębie okrężnicy.

Kolostomię wytwarzamy z

okrężnicy esowatej (w

lewym dole biodrowym), gdy

usunięta została sama

odbytnica. Gdy

rozprzestrzenienie zmian

zmusiło nas do wycięcia całej

lewej części okrężnicy,

kolostomię wytwarzamy w

obrębie prawej części

okrężnicy poprzecznej, tj. na

prawo

Rodzaje stomii

Ileostomia

to sztuczny

odbyt wytworzony z
końcowego odcinka jelita
krętego po wycięciu całego
jelita grubego. Konieczność
taka zdarza się najczęściej
we wrzodziejącym zapaleniu
i rodzinnej polipowatości
jelita grubego. Stomia
umiejscowiona jest wówczas
w prawym dole biodrowym.

Przygotowanie

przedoperacyjne

• Przygotowanie psychologiczne.
• Przygotowanie fizyczne:
- przygotowanie jelita,
- wyznaczenie miejsca stomii.

Wzór przygotowania jelita

(sposób tradycyjny)

Zaleć choremu dietę płynną na 3 dni przed zabiegiem

Podawaj przez 3 dni doustnie antybiotyki w celu względnego
wyjałowienia jelita
np. Neomycyna 3x1,0g, Erytromycyna 3x0,6g dziennie

Wykonaj wlewy przeczyszczajace rano i wieczorem przez 2 dni
oraz przed operacją

Wzór przygotowania jelita

(sposób nowszy)

Zaleć choremu dietę płynną na 2 dni przed zabiegiem

Wykonaj płukanie

Rozpocznij podawać płyn późnym
popołudniem
w przeddzień zabiegu
Podawaj płyny z szybkością 1 litr na
40 minut

Podaj choremu 4 do 8 litrów płynu w

zależności od potrzeby (powinno
nastapić wypróżnienie czystym
płynem)

Podaj choremu wieczorem po przepłukaniu jelita jednorazowo 4
tabl. Neomycyny
i 3 tabl. Erytromycyny

Postępowanie po wycięciu

jelita grubego

Wykonuj sumiennie ogólne czynności pielęgniarskie i pamiętaj,

że chory po operacji na jelicie grubym wymaga:

 Kontroli ilości krwi wydostającej się przez dreny założone do jamy

brzusznej ( po brzuszno – kroczowym odjęciu odbytnicy, dreny

wyprowadzone są na zewnątrz zarówno od strony brzucha, jak i

przez ranę krocza).

 Utrzymywania zgłębnika żołądkowego i odsysania zalegającej treści

przez 3-5 dni (prawidłowe ruchy perystaltyczne pojawiają się

bowiem po rozległych resekcjach jelita grubego zazwyczaj później

niż po innych zabiegach w obrębie jamy brzusznej).

 Utrzymywania cewnika w pęcherzu moczowym przez kilka dni

(szczególnie po operacjach odbytnicy, po których nie rzadko

występują trudności w samoistnym oddawaniu moczu). Obowiązuje

ocena ilości, a także i zabarwienia moczu wydalanego przez cewnik.

W dniu operacji, mocz może być nieco podbarwiony krwią.

Utrzymywanie się krwiomoczu w okresie późniejszym uznać należy

za zjawisko niepokojące i zwrócić na nie uwagę lekarza.

Postępowanie po wycięciu

jelita grubego

 Wczesnego uruchamiania i zabiegów rehabilitacyjnych w łóżku

(gimnastyka oddechowa, ruchy kończyn itp.) celem zapobiegnięcia

pooperacyjnej zakrzepicy.

 Opóźnionego, stopniowego i ostrożnego powrotu do normalnego

odżywiania (z chwilą powrotu perystaltyki stosuje się „per os” tylko

płyny, bądź dietę bezresztkową, celem ograniczenia ilości kału

w operowanym jelicie. Pokarmy papkowate a później i stałe podaje

się choremu zazwyczaj dopiero w 7 – 9 dobie po operacji. W tym

okresie niedobory energetyczne i wodno-elektrolitowe muszą być

uzupełniane drogą pozajelitową).

 W 7 – 9 dobie podaje się zazwyczaj operowanemu środek

zmiękczający kał (np. olej parafinowy) lub delikatnie działający

środek prowokujący oddawanie stolca (np. czopek glicerynowy). Nie

wolno wykonywać wlewów doodbytniczych i podać gwałtownie

działających leków przeczyszczających – grozi to bowiem

nieszczelnością zespolenia jelitowego.

 Wiadomości i wskazówek jak dalej normalnie żyć.

Jak prawidłowo zaopatrzyć

stomię

1.

Dokładnie umyć skórę wokół stomii wodą z mydłem.

2.

Dokładnie osuszyć.

3.

Nie należy stosować benzyny ani eteru.

4.

W przypadku natłuszczania stomii (maść glicerynowa, parafina, linomag) nie natłuszczać

skóry wokół stomii.

5.

Dokładnie wymierzyć średnicę przetoki (stomii) i wyciąć otwór w płytce dobrze odpowiadający

wielkością i kształtem stomii.

6.

Odległość od przetoki do pierścienia powinna wynosić 1 cm (to miejsce docisnąć opuszką

palca).

7.

Gdy wycięty otwór w płytce nie jest idealnie dopasowany do stomii dobrze jest go uszczelnić

pastą uszczelniająco – gojącą.

8.

Stosowanie tej pasty jest bardzo wskazane przy nierównościach skóry oraz dla jej ochrony przy

przetokach moczowych na jelicie cienkim oraz w przypadkach biegunek. Zapobiega ona

podciekaniu pod płytkę.

9.

W początkowym okresie płytkę powinno zakładać się na leżąco.

10. W przypadku odklejenia się po kilku dniach brzegów płytki można dokleić je obojętnym

plastrem.

11. Przy gromadzeniu gazów częsciowo odpiąć worek.
12. Niwelowanie zapachów – włożyć do worka rozkruszoną aspirynę lub węgiel.

Rodzaje sprzętu

stomijnego

System jednoczęściowy

System dwuczęściowy

Powikłania stomii

• wciągnięcie stomii - wokół stomii

tworzy się lejek,

• wypadnięcie stomii - nadmierne

uwypuklenie się (wypadnięcie)
kolostomii,

• przepuklina - obok kolostomii

pojawia się wybrzuszenie.

ZESPÓŁ DIAGNOSTYCZNO-

TERAPEUTYCZNY:

CHIRURG, PSYCHOLOG, PIELĘGNIARKA

REHABILITACJA LECZNICZA I

READAPTACJA

SPOŁECZNA CHORYCH Z ILEOSTOMIĄ

Poradnia dla
Chorych ze
Stomią
Rejestr
Polipowatości
Rodzinnej

Psychoterapia
indywidualna
i grupowa

Leczenie :
-zabieg operacyjny
-właściwe
wytworzenie stomii

PORADNICTWO :
-chirurgiczne
-w zakresie planowania
rodziny
-Genetyczne
-Ginekologiczne
-Seksuologiczne
-Zawodowe i prawne

Klub Chorych
z Ileostomią

Udostępnienie
nowoczesnego sprzętu

SZKOLENIE W
ZAKRESIE :
-pielęgnacji ciała
-obsługi sprzętu
-dietetyki i odżywiania
-informator dla choruch

Model organizacyjny kompleksowej rehabilitacji

zdrowotnej i readaptacji społecznej chorych ze

stomią.

Opis przypadku

Pacjent M. E. lat 51 jest w 7 dobie po operacji na jelicie grubym.

Ma wykonaną kolostomię po brzuszno-kroczowym odjęciu

odbytnicy. Chory niechętnie poddaje się rehabilitacji ruchowej i

oddechowej – cały czas przebywa w łóżku. W dalszym ciągu uskarża

się na dolegliwości bólowe. Opatrunek na ranie suchy. Skóra wokół

stomii lekko podrażniona – widoczne zaczerwienienie. Przez

przetokę do woreczka wydostaje się kał o konsystencji półpłynnej.

Czuć nieprzyjemny zapach oraz słychać głośne odchodzenie gazów.

Chory wyraża obawy związane z utrzymaniem czystości stomi. Nie

potrafi wymienić woreczka stomijnego. Nie posiada informacji na

temat żywienia oraz możliwości regulowania wypróżnień. Pacjent

wielokrotnie podkreśla, że prawdopodobnie ze względu na

wykonaną przetokę nie będzie mógł wrócić do pracy zawodowej –

dotychczas pracował jako kasjer w banku – obawia się także

powrotu do domu i funkcjonowania w środowisku rodzinnym.

Problemy pielęgnacyjne

• Możliwość wystąpienia ewentualnych powikłań pooperacyjnych

– zapalenie płuc, zakrzepowe zapalenie żył.

• Dolegliwości bólowe.
• Rana pooperacyjna.
• Aktualny stan przetoki – zaczerwienienie wokół przetoki,

obecność kału w woreczku stomijnym.

• Nieprzyjemny zapach oraz niekontrolowane oddawanie gazów.
• Brak umiejętności utrzymania higieny wokół przetoki.
• Trudności w samoobsłudze.
• Brak informacji na temat żywienia.
• Brak informacji na temat możliwości regulowania wypróżnień.
• Brak wiary w powrót do w miarę normalnego funkcjonowania w

środowisku – praca, dom.