ZDROWIE SEKSUALNE
ZDROWIE SEKSUALNE
Kryteria zdrowia
Kryteria zdrowia
seksualnego
seksualnego
•
Zdrowie seksualne jest integracją
Zdrowie seksualne jest integracją
biologicznych, emocjonalnych,
biologicznych, emocjonalnych,
intelektualnych i społecznych
intelektualnych i społecznych
aspektów życia seksualnego,
aspektów życia seksualnego,
ważnych dla pozytywnego rozwoju
ważnych dla pozytywnego rozwoju
osobowości, komunikacji i miłości
osobowości, komunikacji i miłości
WHO 1984
WHO 1984
•
Zdrowie seksualne jest częścią
Zdrowie seksualne jest częścią
zdrowia reprodukcyjnego i polega
zdrowia reprodukcyjnego i polega
na zdrowym rozwoju seksualnym,
na zdrowym rozwoju seksualnym,
równych i odpowiedzialnych
równych i odpowiedzialnych
relacjach partnerskich, satysfakcji
relacjach partnerskich, satysfakcji
seksualnej, wolności od chorób,
seksualnej, wolności od chorób,
niedomagań, niemocy seksualnej,
niedomagań, niemocy seksualnej,
przemocy i innych krzywdzących
przemocy i innych krzywdzących
praktyk związanych z
praktyk związanych z
seksualnością.
seksualnością.
Międzynarodowa Konferencja ONZ na Rzecz Ludności i
Międzynarodowa Konferencja ONZ na Rzecz Ludności i
Rozwoju, Kair 1994
Rozwoju, Kair 1994
Powszechna Deklaracja
Powszechna Deklaracja
Praw Seksualnych
Praw Seksualnych
•
Powszechna deklaracja praw
Powszechna deklaracja praw
seksualnych przyjęta została podczas
seksualnych przyjęta została podczas
XIV Światowego Kongresu Seksuologów
XIV Światowego Kongresu Seksuologów
w Hongkongu, 26 sierpnia 1999 roku. W
w Hongkongu, 26 sierpnia 1999 roku. W
maju 2002 r. została opublikowana
maju 2002 r. została opublikowana
przez profesora Marca Gana,
przez profesora Marca Gana,
prezydenta Światowego Towarzystwa
prezydenta Światowego Towarzystwa
Seksuologicznego, a następnie, w tym
Seksuologicznego, a następnie, w tym
samym roku, przyjęta i rekomendowana
samym roku, przyjęta i rekomendowana
przez Światową Organizację Zdrowia.
przez Światową Organizację Zdrowia.
Istota Deklaracji oparta
Istota Deklaracji oparta
jest na trzech filarach:
jest na trzech filarach:
I.
I.
Seksualność jest integralną
Seksualność jest integralną
częścią osobowości każdej istoty
częścią osobowości każdej istoty
ludzkiej. Jej pełny rozwój zależy od
ludzkiej. Jej pełny rozwój zależy od
zaspokojenia podstawowych
zaspokojenia podstawowych
ludzkich potrzeb, takich jak
ludzkich potrzeb, takich jak
pragnienie kontaktu, intymności,
pragnienie kontaktu, intymności,
ekspresji uczuć, przyjemności,
ekspresji uczuć, przyjemności,
czułości i miłości.
czułości i miłości.
II.
II.
Seksualność kształtuje się w
Seksualność kształtuje się w
wyniku wzajemnych relacji
wyniku wzajemnych relacji
pomiędzy osobą a strukturami
pomiędzy osobą a strukturami
społecznymi. Całkowity rozwój
społecznymi. Całkowity rozwój
seksualności ma zasadnicze
seksualności ma zasadnicze
znaczenie dla indywidualnego,
znaczenie dla indywidualnego,
międzyludzkiego i społecznego
międzyludzkiego i społecznego
dobra.
dobra.
•
III.
III.
Prawa seksualne są uniwersalnymi
Prawa seksualne są uniwersalnymi
prawami człowieka bazującymi na
prawami człowieka bazującymi na
niezbywalnej wolności, godności i równości
niezbywalnej wolności, godności i równości
wszystkich istot ludzkich. Ponieważ
wszystkich istot ludzkich. Ponieważ
zdrowie jest fundamentalnym prawem
zdrowie jest fundamentalnym prawem
człowieka, tak samo podstawowym
człowieka, tak samo podstawowym
prawem człowieka musi być jego zdrowie
prawem człowieka musi być jego zdrowie
seksualne. W celu zapewnienia zdrowego
seksualne. W celu zapewnienia zdrowego
rozwoju seksualności jednostek ludzkich i
rozwoju seksualności jednostek ludzkich i
społeczeństw następujące prawa
społeczeństw następujące prawa
seksualne muszą być uznawane,
seksualne muszą być uznawane,
promowane, szanowane i bronione przez
promowane, szanowane i bronione przez
wszystkie społeczeństwa wszystkimi
wszystkie społeczeństwa wszystkimi
środkami.
środkami.
Zdrowie seksualne zależy od
Zdrowie seksualne zależy od
uznawania, respektowania i
uznawania, respektowania i
stosowania tych praw:
stosowania tych praw:
1) Prawo do wolności seksualnej.
1) Prawo do wolności seksualnej.
Wolność seksualna obejmuje
Wolność seksualna obejmuje
indywidualną możliwość wyrażania
indywidualną możliwość wyrażania
pełni potencjału seksualnego,
pełni potencjału seksualnego,
wyklucza jednak wszelkie formy
wyklucza jednak wszelkie formy
seksualnego przymusu,
seksualnego przymusu,
wykorzystywania i nadużyć w
wykorzystywania i nadużyć w
jakimkolwiek czasie i sytuacji życiowej.
jakimkolwiek czasie i sytuacji życiowej.
2) Prawo do seksualnej odrębności,
2) Prawo do seksualnej odrębności,
integralności i bezpieczeństwa
integralności i bezpieczeństwa
cielesnego.
cielesnego.
Prawo to mówi o możliwości
Prawo to mówi o możliwości
podejmowania niezależnych decyzji
podejmowania niezależnych decyzji
dotyczących życia seksualnego, zgodnych
dotyczących życia seksualnego, zgodnych
z własną moralnością i obowiązującą
z własną moralnością i obowiązującą
etyką. Obejmuje ono również
etyką. Obejmuje ono również
sprawowanie kontroli nad własnym
sprawowanie kontroli nad własnym
ciałem i czerpanie z niego zadowolenia
ciałem i czerpanie z niego zadowolenia
oraz wolność od torturowania,
oraz wolność od torturowania,
okaleczania i jakiejkolwiek przemocy.
okaleczania i jakiejkolwiek przemocy.
3) Prawo do prywatności seksualnej.
3) Prawo do prywatności seksualnej.
Obejmuje ono prawo do indywidualnych
Obejmuje ono prawo do indywidualnych
decyzji i zachowań w sferze intymnej w
decyzji i zachowań w sferze intymnej w
stopniu, w jakim nie narusza to
stopniu, w jakim nie narusza to
seksualnych praw innych osób.
seksualnych praw innych osób.
4) Prawo do seksualnej równości.
4) Prawo do seksualnej równości.
Odwołuje się ono do wolności od
Odwołuje się ono do wolności od
wszelkich form dyskryminacji,
wszelkich form dyskryminacji,
niezależnie od płci, orientacji
niezależnie od płci, orientacji
seksualnej, wieku, rasy, klasy
seksualnej, wieku, rasy, klasy
społecznej, religii ani fizycznej albo
społecznej, religii ani fizycznej albo
emocjonalnej niepełnosprawności.
emocjonalnej niepełnosprawności.
5) Prawo do seksualnej przyjemności.
5) Prawo do seksualnej przyjemności.
Przyjemność seksualna, włączając w to
Przyjemność seksualna, włączając w to
zachowania autoerotyczne, jest źródłem
zachowania autoerotyczne, jest źródłem
fizycznego, psychologicznego,
fizycznego, psychologicznego,
intelektualnego i duchowego dobra.
intelektualnego i duchowego dobra.
6) Prawo do emocjonalnego
6) Prawo do emocjonalnego
wyrażania seksualności.
wyrażania seksualności.
Wyrażanie
Wyrażanie
seksualności obejmuje więcej niż
seksualności obejmuje więcej niż
przyjemność erotyczną lub zachowania
przyjemność erotyczną lub zachowania
seksualne. Osoby mają prawo do
seksualne. Osoby mają prawo do
wyrażania swojej seksualności poprzez
wyrażania swojej seksualności poprzez
komunikowanie się, dotyk, wyrażanie
komunikowanie się, dotyk, wyrażanie
uczuć i miłość.
uczuć i miłość.
9) Prawo do swobodnych kontaktów
9) Prawo do swobodnych kontaktów
seksualnych.
seksualnych.
Oznacza ono możliwość
Oznacza ono możliwość
zawarcia związku małżeńskiego lub
zawarcia związku małżeńskiego lub
niezawierania go, przeprowadzenia
niezawierania go, przeprowadzenia
rozwodu i ustanawiania innych
rozwodu i ustanawiania innych
odpowiedzialnych związków seksualnych.
odpowiedzialnych związków seksualnych.
8) Prawo do podejmowania wolnych i
8) Prawo do podejmowania wolnych i
odpowiedzialnych decyzji, co do
odpowiedzialnych decyzji, co do
posiadania potomstwa.
posiadania potomstwa.
Obejmuje ono
Obejmuje ono
prawo do decyzji o posiadaniu potomstwa,
prawo do decyzji o posiadaniu potomstwa,
jego liczbie, różnicy wieku pomiędzy
jego liczbie, różnicy wieku pomiędzy
potomstwem oraz prawo pełnego dostępu
potomstwem oraz prawo pełnego dostępu
do środków regulacji płodności
do środków regulacji płodności
9) Prawo do seksualnej informacji
9) Prawo do seksualnej informacji
opierającej się na badaniach
opierającej się na badaniach
naukowych.
naukowych.
Prawo to mówi, że
Prawo to mówi, że
informacje na temat seksualności
informacje na temat seksualności
człowieka muszą się opierać na
człowieka muszą się opierać na
wynikach rzetelnych i
wynikach rzetelnych i
nienaruszających zasad etycznych
nienaruszających zasad etycznych
badań naukowych i powinny być
badań naukowych i powinny być
rozpowszechniane na wszystkich
rozpowszechniane na wszystkich
poziomach społecznych.
poziomach społecznych.
10) Prawo do wyczerpującej edukacji
10) Prawo do wyczerpującej edukacji
seksualnej.
seksualnej.
Edukacja seksualna jest
Edukacja seksualna jest
procesem trwającym przez całe życie i
procesem trwającym przez całe życie i
powinny być w nią włączone wszystkie
powinny być w nią włączone wszystkie
instytucje społeczne.
instytucje społeczne.
11)Prawo do opieki zdrowotnej w
11)Prawo do opieki zdrowotnej w
zakresie zdrowia seksualnego.
zakresie zdrowia seksualnego.
Opieka
Opieka
w zakresie zdrowa seksualnego powinna
w zakresie zdrowa seksualnego powinna
być dostępna i służyć zapobieganiu i
być dostępna i służyć zapobieganiu i
leczeniu wszelkich problemów, chorób i
leczeniu wszelkich problemów, chorób i
zaburzeń seksualnych.
zaburzeń seksualnych.
Prawa seksualne są
Prawa seksualne są
fundamentalnymi i
fundamentalnymi i
uniwersalnymi prawami
uniwersalnymi prawami
człowieka!
człowieka!
PROMOCJA ZDROWIA
PROMOCJA ZDROWIA
SEKSUALNEGO
SEKSUALNEGO
•
Zgodnie z wymienionymi
Zgodnie z wymienionymi
dokumentami ONZ i WHO zostały
dokumentami ONZ i WHO zostały
opracowane zasady promocji
opracowane zasady promocji
zdrowia seksualnego przez zespoły
zdrowia seksualnego przez zespoły
ekspertów.
ekspertów.
Celami promocji
Celami promocji
zdrowia seksualnego są
zdrowia seksualnego są
•
Kreowanie pozytywnej postawy
Kreowanie pozytywnej postawy
wobec seksualności
wobec seksualności
•
Uwzględnienie złożonych
Uwzględnienie złożonych
uwarunkowań i czynników
uwarunkowań i czynników
determinujących seksualne
determinujących seksualne
zachowania, relacje i satysfakcje.
zachowania, relacje i satysfakcje.
•
Przeciwdziałanie dyskryminacji,
Przeciwdziałanie dyskryminacji,
izolacji, segregacji w zakresie
izolacji, segregacji w zakresie
sekualności.
sekualności.
•
Zmiany legislacyjne wymierzone
Zmiany legislacyjne wymierzone
przeciw różnym formą
przeciw różnym formą
wykorzystywania seksualnego,
wykorzystywania seksualnego,
gwarantujące dostęp do terapii
gwarantujące dostęp do terapii
seksualnej i brak dyskryminacji ze
seksualnej i brak dyskryminacji ze
względu na wiek, płeć, orientacje
względu na wiek, płeć, orientacje
seksualną, niesprawność, stan
seksualną, niesprawność, stan
zdrowia.
zdrowia.
•
Zachęcanie do modelu seksu
Zachęcanie do modelu seksu
bezpiecznego ( stały partner,
bezpiecznego ( stały partner,
unikanie ryzykownych zachowań
unikanie ryzykownych zachowań
seksualnych, upowszechnianie
seksualnych, upowszechnianie
stosowania prezerwatyw).
stosowania prezerwatyw).
•
Uwzględnienie specyfiki tradycji
Uwzględnienie specyfiki tradycji
kulturowych społeczeństwa.
kulturowych społeczeństwa.
Formy promocji
Formy promocji
•
Powszechnie dostępna edukacja
Powszechnie dostępna edukacja
seksualna.
seksualna.
•
Współpraca z grupami
Współpraca z grupami
bezpośrednio zaangażowanymi
bezpośrednio zaangażowanymi
(rodzicami, nauczycielami, liderami
(rodzicami, nauczycielami, liderami
politycznymi i religijnymi) i
politycznymi i religijnymi) i
środkami masowego przekazu.
środkami masowego przekazu.
•
Upowszechnianie telefonów
Upowszechnianie telefonów
zaufania i dostępu do Internetu.
zaufania i dostępu do Internetu.
•
Organizowanie współpracy z
Organizowanie współpracy z
środowiskami gejów i lesbijek.
środowiskami gejów i lesbijek.
•
Rozwijanie współpracy
Rozwijanie współpracy
międzynarodowej.
międzynarodowej.
Promocja zdrowia
Promocja zdrowia
seksualnego w Polsce
seksualnego w Polsce
•
Cechy pozytywne:
Cechy pozytywne:
Polska jest sygnatariuszem różnych dokumentów ONZ,
Polska jest sygnatariuszem różnych dokumentów ONZ,
EU, WHO w zakresie zdrowia seksualnego i w każdym
EU, WHO w zakresie zdrowia seksualnego i w każdym
roku rząd przesyła sprawozdanie z ich realizacji.
roku rząd przesyła sprawozdanie z ich realizacji.
W Polsce obowiązują przepisy prawa EU.
W Polsce obowiązują przepisy prawa EU.
Dynamicznie działają towarzystwa naukowe i społeczne
Dynamicznie działają towarzystwa naukowe i społeczne
zajmujące się promocją zdrowia seksualnego np.
zajmujące się promocją zdrowia seksualnego np.
Polskie Towarzystwo Seksuologiczne, Polskie
Polskie Towarzystwo Seksuologiczne, Polskie
Towarzystwo Medycyny Seksualnej, Towarzystwo
Towarzystwo Medycyny Seksualnej, Towarzystwo
Rozwoju Rodziny.
Rozwoju Rodziny.
Seksuologia jest wykładana na uczelniach medycznych,
Seksuologia jest wykładana na uczelniach medycznych,
pedagogicznych, psychologicznych
pedagogicznych, psychologicznych
Polska jest jednym z nielicznych krajów EU mających
Polska jest jednym z nielicznych krajów EU mających
specjalistów z zakresu seksuologii.
specjalistów z zakresu seksuologii.
Opublikowano wiele podręczników, monografii i innych
Opublikowano wiele podręczników, monografii i innych
prac z zakresu seksuologii.
prac z zakresu seksuologii.
Zmiany legislacyjne odpowiadają standardom w
Zmiany legislacyjne odpowiadają standardom w
zakresie zdrowia seksualnego
zakresie zdrowia seksualnego
Opracowane jest obecnie koszyk świadczeń
Opracowane jest obecnie koszyk świadczeń
zdrowotnych w zakresie zdrowia seksualnego
zdrowotnych w zakresie zdrowia seksualnego
•
Cechy negatywne
Cechy negatywne
Bark powszechnej edukacji seksualnej opartej
Bark powszechnej edukacji seksualnej opartej
na rzetelnej wiedzy naukowej.
na rzetelnej wiedzy naukowej.
Promocja zdrowia seksualnego w szkołach
Promocja zdrowia seksualnego w szkołach
poddana jest indoktrynacji światopoglądowej.
poddana jest indoktrynacji światopoglądowej.
Lekarze w zbyt małym stopniu są
Lekarze w zbyt małym stopniu są
zainteresowani zdrowiem seksualnym
zainteresowani zdrowiem seksualnym
pacjentów i uczestnictwie w promocji zdrowia
pacjentów i uczestnictwie w promocji zdrowia
seksualnego
seksualnego
W TV publicznej nie ma promocji zdrowia
W TV publicznej nie ma promocji zdrowia
seksualnego zgodnie z wytycznymi WHO.
seksualnego zgodnie z wytycznymi WHO.
„
„
Brak edukacji seksualnej
Brak edukacji seksualnej
lub niewłaściwa edukacja
lub niewłaściwa edukacja
seksualna, jak wynika z
seksualna, jak wynika z
rzetelnych badań
rzetelnych badań
naukowych WHO, są jedną
naukowych WHO, są jedną
z najczęściej spotykanych
z najczęściej spotykanych
przyczyn zaburzeń
przyczyn zaburzeń
seksualnych, zagrożeniem
seksualnych, zagrożeniem
dla zdrowia seksualnego i
dla zdrowia seksualnego i
udanych relacji
udanych relacji
partnerskich”
partnerskich”
prof. Zbigniew Lew-Starowicz
prof. Zbigniew Lew-Starowicz
Problemy kliniczne w
Problemy kliniczne w
seksuologii
seksuologii
•
Potrzeby seksualne.
Potrzeby seksualne.
Poza typowymi przyczynami różnicy potrzeb
Poza typowymi przyczynami różnicy potrzeb
seksualnych między partnerami terapeuci
seksualnych między partnerami terapeuci
mają doczynienia z mniej znanymi lub
mają doczynienia z mniej znanymi lub
rozpoznawalnymi przyczynami np.
rozpoznawalnymi przyczynami np.
Zmniejszenie się potrzeb po zawarciu małżeństwa
Zmniejszenie się potrzeb po zawarciu małżeństwa
Zanikanie potrzeby w związku, w którym partnerzy
Zanikanie potrzeby w związku, w którym partnerzy
upodobnili się do siebie, „zlali emocjonalnie”, jedno z
upodobnili się do siebie, „zlali emocjonalnie”, jedno z
partnerów skutecznie „wychował” drugiego czyniąc z
partnerów skutecznie „wychował” drugiego czyniąc z
niego „kolon własnego Ja”
niego „kolon własnego Ja”
Zanik potrzeby seksualnej u partnera w przypadku,
Zanik potrzeby seksualnej u partnera w przypadku,
kiedy partnerka domaga się od niego kontaktów
kiedy partnerka domaga się od niego kontaktów
seksualnych, ujawnia większy od niego poziom
seksualnych, ujawnia większy od niego poziom
popędu płciowego.
popędu płciowego.
Zanik zainteresowania seksem w następstwie
Zanik zainteresowania seksem w następstwie
udawania orgazmów.
udawania orgazmów.
•
Pochwica
Pochwica
dysfunkcja seksualna polegająca na niezależnym od
dysfunkcja seksualna polegająca na niezależnym od
woli skurczu mięśni wokół wejścia do pochwy, co może
woli skurczu mięśni wokół wejścia do pochwy, co może
powodować zamknięcie wejścia i niemożność odbycia
powodować zamknięcie wejścia i niemożność odbycia
stosunku płciowego, gdyż powoduje silny ból przy
stosunku płciowego, gdyż powoduje silny ból przy
wprowadzaniu prącia do pochwy. Podobny ból pojawia
wprowadzaniu prącia do pochwy. Podobny ból pojawia
się przy próbie wprowadzenia tamponu czy palca.
się przy próbie wprowadzenia tamponu czy palca.
Psychogenna pochwica
Psychogenna pochwica
, powodująca bolesność, jest
, powodująca bolesność, jest
zazwyczaj związana z reakcją obronną, wynikającą z
zazwyczaj związana z reakcją obronną, wynikającą z
niejasności nastawienia emocjonalnego do partnera,
niejasności nastawienia emocjonalnego do partnera,
bądź z lęków seksualnych kobiety. Bywa także reakcją
bądź z lęków seksualnych kobiety. Bywa także reakcją
powstającą w okolicznościach nie sprzyjających
powstającą w okolicznościach nie sprzyjających
współżyciu seksualnemu - związanych z zagrożeniem,
współżyciu seksualnemu - związanych z zagrożeniem,
narażeniem na wstyd itp. Powtarzające się skurcze
narażeniem na wstyd itp. Powtarzające się skurcze
pochwy, mimo chęci podjęcia współżycia i niezależne od
pochwy, mimo chęci podjęcia współżycia i niezależne od
okoliczności, bywają wyuczoną reakcją obronną
okoliczności, bywają wyuczoną reakcją obronną
uwarunkowaną wcześniejszymi traumatycznymi
uwarunkowaną wcześniejszymi traumatycznymi
doświadczeniami.
doświadczeniami.
Pochwica jest uleczalna.
Pochwica jest uleczalna.
•
Zaburzenia erekcji
Zaburzenia erekcji
•
dysfunkcja seksualna występująca u mężczyzn,
dysfunkcja seksualna występująca u mężczyzn,
objawiająca się brakiem erekcji lub ejakulacji mimo
objawiająca się brakiem erekcji lub ejakulacji mimo
podniecenia i satysfakcjonującej gry wstępnej.
podniecenia i satysfakcjonującej gry wstępnej.
Występuje najczęściej u mężczyzn powyżej 50 roku
Występuje najczęściej u mężczyzn powyżej 50 roku
życia, ale zdarza się też wcześniej. Impotencję można
życia, ale zdarza się też wcześniej. Impotencję można
podzielić na pierwotną i wtórną (występującą po okresie
podzielić na pierwotną i wtórną (występującą po okresie
prawidłowego funkcjonowania seksualnego).
prawidłowego funkcjonowania seksualnego).
•
Przyczyny
Przyczyny
Choroby
Choroby
Orientacja homoseksualna
Orientacja homoseksualna
Preferencje dewiacyjne
Preferencje dewiacyjne
Brak pożądania do partnerki
Brak pożądania do partnerki
Związek z inną kobietą
Związek z inną kobietą
Postawa „robimy dziecko” w związkach leczących się
Postawa „robimy dziecko” w związkach leczących się
z powodu niepłodności
z powodu niepłodności
•
Zahamowanie wytrysku
Zahamowanie wytrysku
Najczęściej spotykaną przyczyną
Najczęściej spotykaną przyczyną
stały się uwarunkowania
stały się uwarunkowania
masturbacyjne mężczyzn.
masturbacyjne mężczyzn.
Polacy nie mają zbyt wielkich
Polacy nie mają zbyt wielkich
wymagań co do swojego życia
wymagań co do swojego życia
seksualnego - uważa prof. Zbigniew
seksualnego - uważa prof. Zbigniew
Lew-Starowicz. Mimo że 46 proc.
Lew-Starowicz. Mimo że 46 proc.
polskich kobiet i 37 proc. mężczyzn
polskich kobiet i 37 proc. mężczyzn
ma różne problemy z seksem, 75
ma różne problemy z seksem, 75
proc. Polaków deklaruje zadowolenie
proc. Polaków deklaruje zadowolenie
ze swego życia seksualnego -
ze swego życia seksualnego -
powiedział seksuolog.
powiedział seksuolog.
Wszelkie zaburzenia sfery intymnej natychmiast
Wszelkie zaburzenia sfery intymnej natychmiast
odbijają się echem na naszej codzienności. W
odbijają się echem na naszej codzienności. W
relacjach samego ze sobą odczuwamy
relacjach samego ze sobą odczuwamy
niezadowolenie, stres, frustrację, poczucie winy,
niezadowolenie, stres, frustrację, poczucie winy,
wściekłość, bezsilność, rezygnację. W relacjach z
wściekłość, bezsilność, rezygnację. W relacjach z
partnerem - poczucie winy, wstyd, rozgoryczenie,
partnerem - poczucie winy, wstyd, rozgoryczenie,
niezadowolenie, ucieczkę, unikanie kontaktów,
niezadowolenie, ucieczkę, unikanie kontaktów,
kłótliwość, i wiele innych. Partner - nie wie, nie
kłótliwość, i wiele innych. Partner - nie wie, nie
rozumie, zniechęca się, czuje się odtrącony,
rozumie, zniechęca się, czuje się odtrącony,
rezygnuje, itp. W relacjach z otoczeniem - bliskimi,
rezygnuje, itp. W relacjach z otoczeniem - bliskimi,
rodziną, przyjaciółmi - jesteśmy markotni,
rodziną, przyjaciółmi - jesteśmy markotni,
nietowarzyscy, szorstcy, pruderyjni, itp. W pracy
nietowarzyscy, szorstcy, pruderyjni, itp. W pracy
odczuwamy spadek motywacji, zniechęcenie, brak
odczuwamy spadek motywacji, zniechęcenie, brak
sił, frustrację, omylność, wyłączenie instynktów
sił, frustrację, omylność, wyłączenie instynktów
zawodowych.”
zawodowych.”
Piotr Mosak, psycholog
Piotr Mosak, psycholog
Jak dbać o zdrowie
Jak dbać o zdrowie
seksualne?
seksualne?
•
Aby jak najdłużej cieszyć się
Aby jak najdłużej cieszyć się
zdrowiem seksualnym, należy
zdrowiem seksualnym, należy
dbać o kondycję fizyczną i wygląd,
dbać o kondycję fizyczną i wygląd,
pielęgnować związek uczuciowy z
pielęgnować związek uczuciowy z
drugą osobą oraz stosować zasady
drugą osobą oraz stosować zasady
profilaktyki zdrowotnej. Nasze "10
profilaktyki zdrowotnej. Nasze "10
przykazań Zdrowia Seksualnego",
przykazań Zdrowia Seksualnego",
z pozoru proste i oczywiste, w
z pozoru proste i oczywiste, w
praktyce są jednak często
praktyce są jednak często
zaniedbywane.
zaniedbywane.
1. Odżywiaj się systematycznie i racjonalnie
1. Odżywiaj się systematycznie i racjonalnie
Jedz regularnie, niewielkie, zdrowe posiłki od 4 do 5
Jedz regularnie, niewielkie, zdrowe posiłki od 4 do 5
razy dziennie
razy dziennie
Jedz dużo warzyw, zwłaszcza surowych, owoców (z
Jedz dużo warzyw, zwłaszcza surowych, owoców (z
ograniczeniem tych bardzo bogatych w cukier), białka
ograniczeniem tych bardzo bogatych w cukier), białka
(nabiał, białe chude mięso, ryby - zwłaszcza morskie),
(nabiał, białe chude mięso, ryby - zwłaszcza morskie),
oliwy z oliwek. Nie przesadzaj z makaronami i
oliwy z oliwek. Nie przesadzaj z makaronami i
chlebem. Kupuj pieczywo z jak najmniej
chlebem. Kupuj pieczywo z jak najmniej
przetworzonej, czyli gruboziarnistej mąki, a także
przetworzonej, czyli gruboziarnistej mąki, a także
grube, nieoczyszczane kasze i ryż
grube, nieoczyszczane kasze i ryż
Unikaj słodyczy, gotowych przetworów (np. zup w
Unikaj słodyczy, gotowych przetworów (np. zup w
proszku, konserw), wędlin peklowanych w saletrze,
proszku, konserw), wędlin peklowanych w saletrze,
margaryny, wszelkich barwników oraz innych
margaryny, wszelkich barwników oraz innych
chemicznych ulepszaczy smaku i konserwantów
chemicznych ulepszaczy smaku i konserwantów
Ogranicz do minimum spożywanie cukru i soli, a w
Ogranicz do minimum spożywanie cukru i soli, a w
zamian stosuj dużo naturalnych przypraw ziołowych
zamian stosuj dużo naturalnych przypraw ziołowych
Unikaj używek:, papierosów, narkotyków ( także tzw.
Unikaj używek:, papierosów, narkotyków ( także tzw.
„miękkich”, jak marihuana), kawy. Najlepiej wyklucz
„miękkich”, jak marihuana), kawy. Najlepiej wyklucz
je z życia! Ograniczaj spożycie alkoholu!
je z życia! Ograniczaj spożycie alkoholu!
2. Bądź aktywny fizycznie
2. Bądź aktywny fizycznie
Jeśli jesteś zdrowy i nie przekroczyłeś 65. roku życia,
Jeśli jesteś zdrowy i nie przekroczyłeś 65. roku życia,
wybierz przynajmniej jedną z aktywności fizycznych:
wybierz przynajmniej jedną z aktywności fizycznych:
Ćwicz średnio intensywnie przez minimum pół godziny
Ćwicz średnio intensywnie przez minimum pół godziny
5 razy w tygodniu.
5 razy w tygodniu.
Ćwicz intensywnie przez minimum 20 minut 3 razy w
Ćwicz intensywnie przez minimum 20 minut 3 razy w
tygodniu.
tygodniu.
Łącz ćwiczenia o umiarkowanej i dużej intensywności
Łącz ćwiczenia o umiarkowanej i dużej intensywności
(np. szybki 30-minutowy spacer 2 razy w tygodniu +
(np. szybki 30-minutowy spacer 2 razy w tygodniu +
20-minutowy jogging 2 razy w tygodniu).
20-minutowy jogging 2 razy w tygodniu).
Dodatkowo uprawiaj ćwiczenia fizyczne wzmacniające
Dodatkowo uprawiaj ćwiczenia fizyczne wzmacniające
mięśnie przynajmniej 2 razy w tygodniu.
mięśnie przynajmniej 2 razy w tygodniu.
W starszym (>65.) wieku wskazane jest naturalnie
W starszym (>65.) wieku wskazane jest naturalnie
kontynuowanie wcześniej praktykowanej aktywności
kontynuowanie wcześniej praktykowanej aktywności
fizycznej, o natężeniu dostosowanym do wydolności
fizycznej, o natężeniu dostosowanym do wydolności
organizmu. Dla osób wcześniej nie podejmujących
organizmu. Dla osób wcześniej nie podejmujących
takiej aktywności, rozpoczęcie aktywności sportowej
takiej aktywności, rozpoczęcie aktywności sportowej
powinno być bardzo ostrożne i odbywać się pod
powinno być bardzo ostrożne i odbywać się pod
opieką profesjonalisty (np. fizjoterapeuta).
opieką profesjonalisty (np. fizjoterapeuta).
3. Dbaj o swoje zdrowie psychiczne
3. Dbaj o swoje zdrowie psychiczne
Prowadź regularny tryb życia.
Prowadź regularny tryb życia.
Zapewnij sobie weekendy wolne od
Zapewnij sobie weekendy wolne od
pracy (i myślenia o niej!).
pracy (i myślenia o niej!).
Przynajmniej 2 razy w roku weź urlop
Przynajmniej 2 razy w roku weź urlop
- minimum dwu-, a najlepiej choć raz
- minimum dwu-, a najlepiej choć raz
trzytygodniowy.
trzytygodniowy.
4. Pamiętaj o badaniach okresowych
4. Pamiętaj o badaniach okresowych
Mężczyzna po 40. roku życia powinien
Mężczyzna po 40. roku życia powinien
regularnie, raz w roku, poddawać się
regularnie, raz w roku, poddawać się
rutynowym badaniom lekarskim
rutynowym badaniom lekarskim
(lekarz podstawowej opieki, urolog,
(lekarz podstawowej opieki, urolog,
ewentualnie - w zależności od
ewentualnie - w zależności od
potrzeby – np. kardiolog, diabetolog) i
potrzeby – np. kardiolog, diabetolog) i
wykonywać badania dodatkowe, takie
wykonywać badania dodatkowe, takie
jak: pomiar ciśnienia tętniczego,
jak: pomiar ciśnienia tętniczego,
poziomu cukru, cholesterolu itp.
poziomu cukru, cholesterolu itp.
5. Nie bój się lekarza
5. Nie bój się lekarza
Jeżeli zaobserwujesz u siebie jakiekolwiek
Jeżeli zaobserwujesz u siebie jakiekolwiek
zaburzenia seksualne, potraktuj je jak każdą
zaburzenia seksualne, potraktuj je jak każdą
inną chorobę. Skoro idziesz do kardiologa z
inną chorobę. Skoro idziesz do kardiologa z
bólem serca, do gastrologa z bólem brzucha
bólem serca, do gastrologa z bólem brzucha
czy do stomatologa z bólem zęba, to w
czy do stomatologa z bólem zęba, to w
przypadku zaburzeń utrudniających
przypadku zaburzeń utrudniających
współżycie seksualne zgłoś się do
współżycie seksualne zgłoś się do
seksuologa. Lekarz seksuolog to nie tylko
seksuologa. Lekarz seksuolog to nie tylko
specjalista z zakresu medycyny - posiada
specjalista z zakresu medycyny - posiada
także wiedzę z zakresu psychologii,
także wiedzę z zakresu psychologii,
problemów partnerskich.
problemów partnerskich.
6. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza
6. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza
Zaburzenia seksualne mogą być
Zaburzenia seksualne mogą być
objawem innych poważnych chorób.
objawem innych poważnych chorób.
Miej świadomość, że zaburzenia
Miej świadomość, że zaburzenia
seksualne powodują spadek poczucia
seksualne powodują spadek poczucia
własnej wartości, problemy
własnej wartości, problemy
psychiczne, społeczne, pogorszenie
psychiczne, społeczne, pogorszenie
relacji w związku partnerskim.
relacji w związku partnerskim.
7. Bądź szczery w rozmowie z lekarzem
7. Bądź szczery w rozmowie z lekarzem
Otwarta rozmowa z pacjentem decyduje w
Otwarta rozmowa z pacjentem decyduje w
trzech czwartych o właściwym rozpoznaniu i
trzech czwartych o właściwym rozpoznaniu i
zastosowaniu odpowiedniej terapii. Lekarz
zastosowaniu odpowiedniej terapii. Lekarz
musi poznać szczegóły dlatego nie zdziw
musi poznać szczegóły dlatego nie zdziw
się, jeśli usłyszysz pytania o sprawy bardzo
się, jeśli usłyszysz pytania o sprawy bardzo
intymne. Zebrany przez lekarza wywiad i
intymne. Zebrany przez lekarza wywiad i
komplet wyników zleconych badań pozwolą
komplet wyników zleconych badań pozwolą
wybrać optymalną w twoim przypadku
wybrać optymalną w twoim przypadku
metodę leczenia, dostosowaną do stanu
metodę leczenia, dostosowaną do stanu
twojego zdrowia oraz charakteru twojego
twojego zdrowia oraz charakteru twojego
związku partnerskiego.
związku partnerskiego.
8. Pamiętaj: to można wyleczyć!
8. Pamiętaj: to można wyleczyć!
Współczesna medycyna opracowała
Współczesna medycyna opracowała
skuteczne metody leczenia większości
skuteczne metody leczenia większości
zaburzeń seksualnych (np. ponad 90-
zaburzeń seksualnych (np. ponad 90-
procentowa skuteczność leczenia zaburzeń
procentowa skuteczność leczenia zaburzeń
erekcji). Nie licz na to, że problem sam ustąpi.
erekcji). Nie licz na to, że problem sam ustąpi.
Opóźnianie rozpoczęcia terapii może
Opóźnianie rozpoczęcia terapii może
negatywnie wpływać na jej ostateczny efekt i
negatywnie wpływać na jej ostateczny efekt i
przyczyniać się do powstawania trudno
przyczyniać się do powstawania trudno
odwracalnych konfliktów w związku. Im
odwracalnych konfliktów w związku. Im
szybciej, tym lepiej.
szybciej, tym lepiej.
9. Nie bądź egoistą i rozmawiaj ze swoim
9. Nie bądź egoistą i rozmawiaj ze swoim
partnerem
partnerem
Pamiętaj, że twoje problemy ze zdrowiem
Pamiętaj, że twoje problemy ze zdrowiem
seksualnym nie dotyczą wyłącznie ciebie ale
seksualnym nie dotyczą wyłącznie ciebie ale
również twojego partnera. To właśnie osoba, z
również twojego partnera. To właśnie osoba, z
którą dzielisz życie ponosi skutki twoich
którą dzielisz życie ponosi skutki twoich
zaburzeń seksualnych. Nawet, jeśli dwoje ludzi
zaburzeń seksualnych. Nawet, jeśli dwoje ludzi
się kocha, ale nieumiejętnie okazuje sobie
się kocha, ale nieumiejętnie okazuje sobie
zainteresowanie i akceptację, nie mówi
zainteresowanie i akceptację, nie mówi
otwarcie o swoich pragnieniach, wstydzi się
otwarcie o swoich pragnieniach, wstydzi się
rozmawiać na intymne tematy – para ma nikłe
rozmawiać na intymne tematy – para ma nikłe
szanse na poprawienie współżycia
szanse na poprawienie współżycia
seksualnego. Tymczasem rozmowa w cztery
seksualnego. Tymczasem rozmowa w cztery
oczy stanowić powinna wyraz zaufania –
oczy stanowić powinna wyraz zaufania –
kocham Cię, zatem dzielę z Tobą dobre i złe
kocham Cię, zatem dzielę z Tobą dobre i złe
chwile.
chwile.
10. Pokonaj swój wstyd!
10. Pokonaj swój wstyd!
Skrępowanie towarzyszące mówieniu o
Skrępowanie towarzyszące mówieniu o
bardzo intymnych problemach jest typowe,
bardzo intymnych problemach jest typowe,
ale niestety utrudnia wzajemny kontakt
ale niestety utrudnia wzajemny kontakt
partnerów. Dlatego zalecamy: pokonaj swój
partnerów. Dlatego zalecamy: pokonaj swój
wstyd i rozmawiaj o seksie, swoich
wstyd i rozmawiaj o seksie, swoich
doznaniach, potrzebach i problemach.
doznaniach, potrzebach i problemach.
Traktuj ten temat normalnie, a zażenowanie
Traktuj ten temat normalnie, a zażenowanie
samo ustąpi, z niewątpliwą korzyścią dla
samo ustąpi, z niewątpliwą korzyścią dla
twojego życia seksualnego. Poszerzaj swoje
twojego życia seksualnego. Poszerzaj swoje
słownictwo i szukaj w słownikach definicji
słownictwo i szukaj w słownikach definicji
nieznanych ci terminów medycznych.
nieznanych ci terminów medycznych.
Seks to zdrowie
Seks to zdrowie
•
Seks jest cudownym lekiem na
Seks jest cudownym lekiem na
wszystko. Brzmi jak bajka? Ale
wszystko. Brzmi jak bajka? Ale
dzięki udanemu seksowi życie
dzięki udanemu seksowi życie
staje się bajkowe. Zatem
staje się bajkowe. Zatem
rozkoszujmy się nim jak
rozkoszujmy się nim jak
najczęściej.
najczęściej.
•
Oto 4 powody, dla których seks to samo
Oto 4 powody, dla których seks to samo
zdrowie:
zdrowie:
1.
1.
To doskonała kuracja odchudzająca. W
To doskonała kuracja odchudzająca. W
czasie stosunku spalamy prawi e 400 kalorii.
czasie stosunku spalamy prawi e 400 kalorii.
2.
2.
Dzięki niemu piękniejemy: skóra staje się
Dzięki niemu piękniejemy: skóra staje się
bardziej elastyczna, a włosy - lśniące
bardziej elastyczna, a włosy - lśniące
3.
3.
DHEA - hormon długowieczności osiąga
DHEA - hormon długowieczności osiąga
najwyższe stężenie w organizmie, gdy
najwyższe stężenie w organizmie, gdy
mamy trochę ponad 20 lat, potem jego
mamy trochę ponad 20 lat, potem jego
poziom spada, ale możemy powstrzymać
poziom spada, ale możemy powstrzymać
ten proces, uprawiając seks. Są dowody na
ten proces, uprawiając seks. Są dowody na
to, że kochankowie żyją dłużej. Przyznający
to, że kochankowie żyją dłużej. Przyznający
się do licznych kochanek Pablo Picasso czy
się do licznych kochanek Pablo Picasso czy
Victor Hugo dożyli sędziwego wieku.
Victor Hugo dożyli sędziwego wieku.
4.
4.
Zastępuje z powodzeniem aerobik czy
Zastępuje z powodzeniem aerobik czy
pływanie. Angażuje wszystkie mięśnie,
pływanie. Angażuje wszystkie mięśnie,
podnosi ciśnienie krwi.
podnosi ciśnienie krwi.
Bibliografia:
Bibliografia:
•
Zdrowie seksualne
Zdrowie seksualne
, pod redakcją
, pod redakcją
Jerzego Rzepki, Mysłowice 2007
Jerzego Rzepki, Mysłowice 2007