Wykorzystywanie seksualne

dziecka w rodzinie



Prawdopodobny zasięg

zjawiska



Przejawy



Charakterystyka relacji

rodzinnych



Konsekwencje psychiczne

Zasięg zjawiska wykorzystania
seksualnego dziecka



Kategorie nadużyć (n. obejmujące dotyk: z
użyciem siły, bez użycia siły; n. bez
dotyku)



Doświadczenia nadużycia (nie tylko w
rodzinie) w Polsce (Lew-Starowicz, 1991)
35% dziewcząt;
29% chłopców



Dzieci najczęściej molestowane przez
osobę znajomą

Objawy nadużycia seksualnego

1.

Fizyczne

2.

Emocjonalne



zwiększona świadomość seksualna,

uwodzenie; erotyczne zabawy;



erotyczne sny, zaburzenia snu, napięcie;



izolowanie się, trudności w kontaktach;



lęki, fobie, smutek, depresja;



poczucie krzywdy, naznaczenia, pocz. winy;



agresja w stosunku do siebie i innych;



narkotyzowanie się, picie, ucieczki z domu.

Społeczna charakterystyka
rodziny



Niskie wykształcenie, ubóstwo
rodziców



Społeczna izolacja rodziny



Alkoholizm, narkomania,
przestępczość rodziców



Nieobecność, choroba matki



Matka w rodzinie własnej
doświadczała nadużyć seksualnych

Rozwój patologii w rodzinie
Sprawca psychopatyczny - faza I



Komplementarne oczekiwania

partnerów przed zawarciem

małżeństwa:

Mężczyzna – dominujące potrzeby –

władzy i seksualna; nastawiony na

realizację własnych potrzeb.

Kobieta – pragnie doznawać opieki i

ochrony, podporządkowana; pochodzi

z rodziny patriarchalnej.

Sprawca psychopatyczny
faza II



Mężczyzna ustala reguły

funkcjonowania związku – podstawy

sprawowania władzy. Formułuje

wymagania, nie liczy się z

potrzebami żony.



Żona nastawiona na spełnianie

wymagań, liczy na zaspokojenia

potrzeby bezpieczeństwa.

- Obustronne niezadowolenie

Sprawca psychopatyczny
faza III



Żona reaguje niepokojem na niezadowolenie męża.



Mąż eskaluje wymagania, stosuje wymuszenia;

czuje się niezaspokojony seksualnie.



Żona stara się je wypełniać. Rośnie jej zależność

emocjonalna i materialna. Czasem – uzależnia się

od leków, narkotyków. „Ucieczka w chorobę”

fizyczną lub psychiczną. Fizyczna lub psychiczna
nieobecność

.



Mąż czasem uzależniony od alkoholu. Domaga się

zaspokojenia potrzeb seksualnych. Czuje się

uzależniony od żony, którą traktuje jak niewydolną.

Sprawca psychopatyczny
faza IV



Niezdolność matki do dojrzałej opieki nad

dzieckiem (realna nieobecność).



Dziecko kieruje prośbę o zainteresowanie i

opiekę do ojca.



Sfrustrowany seksualnie ojciec odczytuje

komunikaty dziecka jako seksualne.

Wykorzystanie seksualne dziecka.



Dziecko zwraca się o ochronę do matki.

Matka nie reaguje na to. Sama nie potrafi

ochronić dziecka (ani siebie).

Sprawca regresywny
faza I



Mężczyzna poszukuje kobiety, która zapewni

mu ochronę, opiekę, miłość. Sam ma

trudności w zaspokajaniu własnych potrzeb.

Poszukuje kobiety stanowczej, dominującej.



Kobieta niepewna własnej kobiecości.

Pochodzi z rodziny z dominującą matką.

Manipuluje zaspokojeniem potrzeby

seksualnej w celu uzależnienia mężczyzny.



Obie strony uzależnione od rodzin

pochodzenia.

Sprawca regresywny
faza II



Żona sprawuje władzę z

elementami agresji.



Mąż życzy sobie łagodnego i

czułego kierowania. Sygnalizuje

bierność, brak agresji, lęk przed

podejmowaniem ryzyka związanego

z wypełnianiem roli seksualnej.



Frustracja seksualna kobiety.

Sprawca regresywny
faza III



Urodzenie dziecka. Żona oczekuje od męża
potwierdzenia kobiecości – agresywne
żądanie zaspokojenia.



Mąż nie jest zainteresowany seksem z
agresywną żoną. Pragnie opieki z jej strony.
Woli rolę czułego opiekuna wobec dziecka.



Żona nie akceptuje własnej roli matki –
opiekunki i karmicielki. Wzrost agresji
wobec męża.

Sprawca regresywny
faza IV



Ojciec silniej wiąże się z dzieckiem; oferuje jej

oddanie i czułość.



Matka poszukuje satysfakcji na zewnątrz

rodziny.



Córka po 3 r.ż. zainteresowana seksualnością;

ojciec odpowiada – nie potrafi określić granic i

brać odpowiedzialności za własne relacje.



Córkę niepokoją relacje z ojcem. Zwraca się do

matki. Komunikaty dziecka są dla niej

niezrozumiałe, nie reaguje na nie.



Ojciec odmowę matki traktuje jak przyzwolenie

Konsekwencje psychologiczne



Emocjonalne: „zamrożenie”, nienawiść,
poczucie winy i współodpowiedzialności.



Strategie radzenia sobie: wypieranie,
amnezja wybiórcza; rozszczepienie;
autodestrukcja; rola sprawcy.



Wzór intymności: obsesyjne chronienie
własnej prywatności – trudność wejścia w
związek; lub niezdolność do wyznaczenia
granic – podleganie eksploatacji
emocjonalnej

Odległe konsekwencje



Obniżona samoocena, utrata zaufania do

siebie i innych;



Trudności tworzenia udanych związków;



Poczucie bezradności, samotność,

tendencje samobójcze, depresyjność;



Tendencje do uzależnień;



Psychopatologia: lęki, anoreksja, bulimia,

uzależnienia od narkotyków, osobowość

borderline.