LV. Leki przeciwnowotworowe

LV. Leki przeciwnowotworowe

●

●

brak pełnego rozeznania przyczyn

brak pełnego rozeznania przyczyn

powstawania

powstawania

nowotworów

nowotworów

●

●

mała skuteczność stosowanych dotychczas

mała skuteczność stosowanych dotychczas

środków

środków

terapeutycznych

terapeutycznych

●

●

przyczyny powstawania nowotworów

przyczyny powstawania nowotworów

●●

●●

uwarunkowania genetyczne

uwarunkowania genetyczne

●●

●●

wirusy onkogenne

wirusy onkogenne

●●

●●

czynniki fizyczne i chemiczne

czynniki fizyczne i chemiczne

pochodzące ze skażonego środowiska

pochodzące ze skażonego środowiska

●

●

Farmakoterapia

Farmakoterapia

●●

●●

chemioterapia

chemioterapia

środkami chemicznymi działającymi

środkami chemicznymi działającymi

cytostatycznie lub cytotoksycznie

cytostatycznie lub cytotoksycznie

●●

●●

hormonoterapia

hormonoterapia

wytwarzanie na drodze hormonalnej

wytwarzanie na drodze hormonalnej

środowiska hamującego wzrost

środowiska hamującego wzrost

zmienionych

zmienionych

komórek w przypadkach

komórek w przypadkach

nowotworów

nowotworów

hormonozależnych

hormonozależnych

●

●

chemioterapia lata czterdzieste - po II

chemioterapia lata czterdzieste - po II

wojnie

wojnie

światowej

światowej

nitrogranulogen (iperyt azotowy)

nitrogranulogen (iperyt azotowy)

●

●

leczenie pierwotne

leczenie pierwotne

●

●

po zabiegach operacyjnych

po zabiegach operacyjnych

●

●

po radioterapii

po radioterapii

●

●

uszkadzanie zdrowych komórek

uszkadzanie zdrowych komórek

●●

●●

układ krwiotwórczy i chłonny

układ krwiotwórczy i chłonny

●●

●●

komórki nabłonkowe przewodu

komórki nabłonkowe przewodu

pokarmowego

pokarmowego

●●

●●

mieszki włosowe

mieszki włosowe

●

●

polichemioterapia

polichemioterapia

●

●

wpływ na poszczególne fazy cyklu

wpływ na poszczególne fazy cyklu

komórkowego

komórkowego

●●

●●

faza G - wzrostu i pre-syntezy

faza G - wzrostu i pre-syntezy

●●

●●

faza S - aktywna synteza DNA i

faza S - aktywna synteza DNA i

podwojenia

podwojenia

garnituru

garnituru

chromosomowego

chromosomowego

●●

●●

faza G

faza G

2

2

- wzrostu-2

- wzrostu-2

●●

●●

faza M - mitozy

faza M - mitozy

●

●

cytostatyczne - fazy międzypodziałowe

cytostatyczne - fazy międzypodziałowe

●

●

antymitotyczne - w fazie podziału komórki (faza

antymitotyczne - w fazie podziału komórki (faza

M)

M)

●

●

podział leków przeciwnowotworowych

podział leków przeciwnowotworowych

●

●

podstawa podziału - mechanizm działania i

podstawa podziału - mechanizm działania i

przynależność do określonych grup

przynależność do określonych grup

chemicznych

chemicznych

●

●

leki alkilujące

leki alkilujące

●

●

antymetabolity zasad pirymidynowych,

antymetabolity zasad pirymidynowych,

purynowych i kwasu foliowego

purynowych i kwasu foliowego

●

●

antybiotyki przeciwnowotworowe

antybiotyki przeciwnowotworowe

●

●

alkaloidy i lignany o działaniu antymitotycznym

alkaloidy i lignany o działaniu antymitotycznym

●

●

leki o różnej budowie

leki o różnej budowie

●

●

enzymy

enzymy

●

●

hormony i antyhormony

hormony i antyhormony

Leki alkilujące

Leki alkilujące

●

●

tworzą karbokationy

tworzą karbokationy

●

●

alkilują

alkilują

●●

●●

grupy –NH

grupy –NH

2

2

●●

●●

grupy -SH

grupy -SH

●●

●●

-OH

-OH

●●

●●

-COOH

-COOH

●●

●●

zasady

zasady

●

●

oddychanie, glikoliza, biosynteza, przemiany

oddychanie, glikoliza, biosynteza, przemiany

enzymatyczne

enzymatyczne

●●

●●

pochodne p-chloroetyloaminy i

pochodne p-chloroetyloaminy i

etylenoiminy

etylenoiminy

(azyrydyny)

(azyrydyny)

●●

●●

estry kwasu metanosulfonowego

estry kwasu metanosulfonowego

●●

●●

pochodne nitrozomocznika

pochodne nitrozomocznika

●●

●●

środki alkilujące o różnej budowie

środki alkilujące o różnej budowie

●●

●●

pochodne p-chloroetyloaminy

pochodne p-chloroetyloaminy

●

●

tworzenie jonów etylenoimoniowych -

tworzenie jonów etylenoimoniowych -

azarydyniwych

azarydyniwych

Mechanizm działania

Mechanizm działania

●

●

łączy nici DNA przez zasady purynowe

łączy nici DNA przez zasady purynowe

●

●

hamuje replikację i transkrypcję

hamuje replikację i transkrypcję

●

●

wyłącznie dożylnie

wyłącznie dożylnie

●

●

szybko metabolizowana i wydalana

szybko metabolizowana i wydalana

●

●

białaczka

białaczka

●

●

ziarnica złośliwa

ziarnica złośliwa

●

●

powoduje uszkodzenie szpiku

powoduje uszkodzenie szpiku

●

●

mniej toksyczne

mniej toksyczne

●

●

lepiej wchłaniane

lepiej wchłaniane

●

●

słabiej działają

słabiej działają

●

●

T

T

1/2

1/2

1,5 h

1,5 h

951. CHLRAMBUCIL

951. CHLRAMBUCIL

(

(

Chlorambucilum,

Chlorambucilum,

Leukeran)

Leukeran)

Kwas 4-[4-[bis(2-chloroetylo)-amino]-fenylo]-

Kwas 4-[4-[bis(2-chloroetylo)-amino]-fenylo]-

butanowy

butanowy

952. MELFALAN

952. MELFALAN

(

(

Melphalanum

Melphalanum

, Alkeran)

, Alkeran)

4-[

4-[

bis

bis

-(2-chloroetylo)-amino]-L-fenyloalanina

-(2-chloroetylo)-amino]-L-fenyloalanina

953. CYKLOFOSFAMID

953. CYKLOFOSFAMID

(

(

Cyclophosphamidum

Cyclophosphamidum

, Endoxan)

, Endoxan)

Ester N,N-bis-(

Ester N,N-bis-(

β

β

-chloroetylo)-N’-3-

-chloroetylo)-N’-3-

hydroksypropylowy kwasu

hydroksypropylowy kwasu

diamidofosforowego

diamidofosforowego

●

●

in vitro

in vitro

niektywny

niektywny

●

●

4-OH pochodna

4-OH pochodna

2-mekaptoetylosulfonian – mesna –

2-mekaptoetylosulfonian – mesna –

dożylnie

dożylnie

●

●

podawany doustnie

podawany doustnie

●

●

mono- i polichemioterapia

mono- i polichemioterapia

●

●

T

T

1/2

1/2

6-8 h

6-8 h

Pochodne I generacji

Pochodne I generacji

Pochodne II generacji

Pochodne II generacji

●●

●●

etylenoiminy (azyrydyny)

etylenoiminy (azyrydyny)

●

●

tworzy jon azyrydyniowy

tworzy jon azyrydyniowy

●

●

polimeryzuje

polimeryzuje

●

●

do jam ciała

do jam ciała

ex-tempore

ex-tempore

●●

●●

estry kwasu metanosulfonowego

estry kwasu metanosulfonowego

954. BUSULFAN

954. BUSULFAN

(

(

Busulfanum

Busulfanum

, Myleran)

, Myleran)

H

H

3

3

-C-SO

-C-SO

2

2

-(CH

-(CH

2

2

)

)

4

4

-O-SO

-O-SO

2

2

-CH

-CH

3

3

Dimetylosulfonian butano 1,4-diolu

Dimetylosulfonian butano 1,4-diolu

●

●

białaczka szpikowa

białaczka szpikowa

●

●

czerwienica prawdziwa

czerwienica prawdziwa

●●

●●

pochodne nitrozomocznika

pochodne nitrozomocznika

955. KARMUSTYNA

955. KARMUSTYNA

(

(

Carmustinum

Carmustinum

, Nitrumon))

, Nitrumon))

N,N-bis-(2-chloroetylo)-N-nitrozomocznik

N,N-bis-(2-chloroetylo)-N-nitrozomocznik

956. LOMUSTYNA

956. LOMUSTYNA

(

(

Lomustinum

Lomustinum

, Cecenu)

, Cecenu)

N-(2-chloroetylo)-N’-cykloheksylo-N-

N-(2-chloroetylo)-N’-cykloheksylo-N-

nitrozomocznik

nitrozomocznik

957. NIMUSTYNA

957. NIMUSTYNA

(

(

Nimustinum

Nimustinum

, Nimustyna)

, Nimustyna)

N’-[(4-amino-2-metylo-5-pirymidynylo)-

N’-[(4-amino-2-metylo-5-pirymidynylo)-

metylo]-N-(2-chloroetylo)-N-nitrozomocznik

metylo]-N-(2-chloroetylo)-N-nitrozomocznik

●

●

produkty biotransformacji

produkty biotransformacji

●●

●●

hamują polimerazę DNA

hamują polimerazę DNA

●●

●●

zaburzają naprawę DNA

zaburzają naprawę DNA

●●

●●

zaburzają syntezę RNA

zaburzają syntezę RNA

●

●

nowotwory mózgu, narządowe, choroba

nowotwory mózgu, narządowe, choroba

Hodgkina

Hodgkina

●

●

T

T

1/2

1/2

20 min

20 min

●●

●●

środki alkilujące o różnej budowie

środki alkilujące o różnej budowie

a) pochodne alkilohydrazyny

a) pochodne alkilohydrazyny

958. PROKARBAZYNA

958. PROKARBAZYNA

(

(

Procabazinum

Procabazinum

, Natulan)

, Natulan)

1-Metylo-2-(p-izopropylokarbamoilobenzylo)-

1-Metylo-2-(p-izopropylokarbamoilobenzylo)-

hydrazyna

hydrazyna

959. DAKARBAZYNA

959. DAKARBAZYNA

(

(

Dacarbazinum,

Dacarbazinum,

Doticene)

Doticene)

Amid kwasu 5-(3,3-dimetylo-1-triazeno-

Amid kwasu 5-(3,3-dimetylo-1-triazeno-

imidazolo)-4-karboksylowego

imidazolo)-4-karboksylowego

●

●

tworzą jon metylodiazoniowy

tworzą jon metylodiazoniowy

●

●

choroba Hodkina

choroba Hodkina

●

●

bariera krew mózgu

bariera krew mózgu

●

●

T

T

1/2

1/2

30-60 min

30-60 min

b) związki kompleksowe platyny

b) związki kompleksowe platyny

●

●

kompleksy z białkami i kwasami

kompleksy z białkami i kwasami

nukleinowymi

nukleinowymi

●

●

N7 guanina i adenina

N7 guanina i adenina

I generacja

I generacja

960. CISPLATYNA

960. CISPLATYNA

(

(

Cisplatinum

Cisplatinum

, Platiblastin)

, Platiblastin)

cis

cis

-Dichlorodiaminoplatyna

-Dichlorodiaminoplatyna

●

●

T

T

1/2

1/2

3-5 dni

3-5 dni

●

●

rak jajnika, jądra, pęcherza moczowego

rak jajnika, jądra, pęcherza moczowego

II generacja

II generacja

951. KARBOPLATYNA

951. KARBOPLATYNA

(

(

Carboplatinum

Carboplatinum

, Cycloplatin)

, Cycloplatin)

●

●

trudno rozpuszczalna w wodzie

trudno rozpuszczalna w wodzie

●

●

wlewy

wlewy

●

●

rak jajnika, jądra, pęcherza moczowego

rak jajnika, jądra, pęcherza moczowego

●

●

nefrotoksyczna, ototoksyczna,

nefrotoksyczna, ototoksyczna,

neurotoksyczna

neurotoksyczna

●

●

antymetabolity zasad pirymidynowych,

antymetabolity zasad pirymidynowych,

purynowych i kwasu foliowego

purynowych i kwasu foliowego

●●

●●

antymetabolity zasad pirymidynowych

antymetabolity zasad pirymidynowych

●

●

biosynteza kwasów nukleinowych

biosynteza kwasów nukleinowych

●

●

zaburzenie układów enzymatycznych

zaburzenie układów enzymatycznych

961. FLUOROURACYL

961. FLUOROURACYL

(

(

Fluorouracilum

Fluorouracilum

, 5-Fluorouracyl)

, 5-Fluorouracyl)

5-fluoro-2,4-(1H,3H)-pirymidynodion

5-fluoro-2,4-(1H,3H)-pirymidynodion

●

●

zaburzenie syntetazy tymidylanowej

zaburzenie syntetazy tymidylanowej

●

●

działa w fazie S

działa w fazie S

●

●

nowotwory przewodu pokarmowego,

nowotwory przewodu pokarmowego,

pęcherza,

pęcherza,

gruczołu krokowego

gruczołu krokowego

962. FLOKSURYDYNA

962. FLOKSURYDYNA

(

(

Fluxoridinum

Fluxoridinum

, Floksurydyna)

, Floksurydyna)

5-Fluoro-2’-deoksyurydyna

5-Fluoro-2’-deoksyurydyna

963. FURFLUCIL

963. FURFLUCIL

(

(

Furflucilum

Furflucilum

, Ftorafur)

, Ftorafur)

1-(2-tetrahydrofurylo)-5-fluorouracyl

1-(2-tetrahydrofurylo)-5-fluorouracyl

●

●

metabolizuje do 5-FU

metabolizuje do 5-FU

●

●

tetrahydrofuran w miejscu rybozy

tetrahydrofuran w miejscu rybozy

●

●

inhibitor polimerazy DNA

inhibitor polimerazy DNA

●

●

faza S

faza S

963. CYTARABINA

963. CYTARABINA

(

(

Cytarabinum

Cytarabinum

, Cytostar)

, Cytostar)

1-

1-

β

β

-D-arabinofurazonylcytozyna

-D-arabinofurazonylcytozyna

●

●

białaczka limfatyczna i szpikowa

białaczka limfatyczna i szpikowa

●

●

faza S

faza S

●

●

T

T

1/2

1/2

2-3 h

2-3 h

964. GEMCYTABINA

964. GEMCYTABINA

(

(

Gemcitabinum

Gemcitabinum

, Gemzar)

, Gemzar)

2’-deoksy-2’,2’-difluorocytydyna

2’-deoksy-2’,2’-difluorocytydyna

●●

●●

antymetabolity zasad purynowych

antymetabolity zasad purynowych

●

●

tworzą aktywne nukleozydy

tworzą aktywne nukleozydy

●

●

hamują enzymy

hamują enzymy

●

●

fałszywe zasady w DNA i RNA

fałszywe zasady w DNA i RNA

965. MERKAPTOPURYNA

965. MERKAPTOPURYNA

(

(

Mercaptopurinum

Mercaptopurinum

, Purinethol)

, Purinethol)

6-Merkaptopuryna

6-Merkaptopuryna

●

●

działa aktywny nukleozyd

działa aktywny nukleozyd

●

●

fałszywy składnik DNA

fałszywy składnik DNA

●

●

utleniana przez oksydazę ksantynową

utleniana przez oksydazę ksantynową

966. TIOGUANINA

966. TIOGUANINA

(

(

Thioguaninum

Thioguaninum

, Lanvis)

, Lanvis)

2-Amino-6-merkaptopuryna

2-Amino-6-merkaptopuryna

●

●

aktywny nukleozyd

aktywny nukleozyd

●

●

faza S

faza S

●

●

białaczki

białaczki

967. AZATIOPRYNA

967. AZATIOPRYNA

(

(

Azathioprinum

Azathioprinum

, Imuran)

, Imuran)

6-(1-Metylo-4-nitroimidazolilylo-)-5-tio)-

6-(1-Metylo-4-nitroimidazolilylo-)-5-tio)-

puruna

puruna

968. KLADRYBINA

968. KLADRYBINA

(

(

Cladribinum,

Cladribinum,

Biodribin)

Biodribin)

2-Chloro-2’-deoksyadenozyna

2-Chloro-2’-deoksyadenozyna

●

●

hamuje deaminazę adenozynową

hamuje deaminazę adenozynową

●

●

fałszywy metabolit

fałszywy metabolit

●

●

dożylnie

dożylnie

●

●

mała toksyczność

mała toksyczność

●

●

antymetabolity kwasu foliowego

antymetabolity kwasu foliowego

●

●

kwas foliowy (witamina M,

kwas foliowy (witamina M,

acidum folicum

acidum folicum

)

)

●

●

kwas pteroiloglutaminowy

kwas pteroiloglutaminowy

●●

●●

pterydyna

pterydyna

●●

●●

kwas 4-aminobenzoesowy (PABA)

kwas 4-aminobenzoesowy (PABA)

●●

●●

kwas L(+)-glutaminowy

kwas L(+)-glutaminowy

●

●

aktywna forma kwasu foliowego - uwodorniona

aktywna forma kwasu foliowego - uwodorniona

postać

postać

kwas tetrahydrofoliowy

kwas tetrahydrofoliowy

●

●

niezbędny podczas syntezy

niezbędny podczas syntezy

●●

●●

zasad purynowych

zasad purynowych

●●

●●

zasad pirymidynowych

zasad pirymidynowych

●●●

●●●

kwasów nukleinowych

kwasów nukleinowych

●

●

niedobory – niedokrwistość, zahamowanie

niedobory – niedokrwistość, zahamowanie

wzrostu

wzrostu

968.

METOTREKSAT

M01

(Methotrexatum, Metotrexat)

LD

50

= 14 mg/kg

(szczury)

Kwas N-{4-[[2,4-diamino-6-pterydynylo)-metylo]-

metyloamino]-benzoilo}-L-glutaminowy

● silny lek immunosupresyjny
● działa na syntazę tymidylową oraz inne enzymy
● 1000 x większe powinowactwo do reduktazy

dihydrofolianowej
● bardzo toksyczny dla wątroby – 5 lat

●

●

działanie nefrotoksyczne

działanie nefrotoksyczne

●

●

białaczka, rak sutka, rak płuc

białaczka, rak sutka, rak płuc

●

●

antybiotyki przeciwnowotworowe

antybiotyki przeciwnowotworowe

●

●

kilkaset antybiotyków działających

kilkaset antybiotyków działających

cytostatycznie

cytostatycznie

●

●

przeważnie izolowane ze szczepów

przeważnie izolowane ze szczepów

Streptomyces

Streptomyces

●

●

chemicznie można je zaliczyć do grupy:

chemicznie można je zaliczyć do grupy:

●●

●●

mitomycyn

mitomycyn

●●

●●

antracyklin

antracyklin

●●

●●

aktynomycyn

aktynomycyn

●●

●●

bleomycyn

bleomycyn

●●

●●

mitomycyny

mitomycyny

●

●

in vitro

in vitro

nieaktywna

nieaktywna

●

●

alkiluje

alkiluje

●

●

działa swoiście głównie w fazie G

działa swoiście głównie w fazie G

1

1

i fazie S cyklu

i fazie S cyklu

komórkowego

komórkowego

●

●

wskazania:

wskazania:

●●

●●

nowotwory sutka

nowotwory sutka

●●

●●

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego

●●

●●

trzustki

trzustki

●●

●●

działanie przeciwbakteryjne

działanie przeciwbakteryjne

●●

●●

antracykliny

antracykliny

●

●

interkalują do DNA

interkalują do DNA

●

●

naturalne i półsyntetyczne

naturalne i półsyntetyczne

●

●

aminocukry – charakter zasadowy

aminocukry – charakter zasadowy

I generacja

I generacja

●

●

kardiotoksyczność

kardiotoksyczność

II generacja

II generacja

● ostra białaczka
● T

1/2

70h

●

●

ziarnica złośliwa

ziarnica złośliwa

●

●

białaczka limfatyczna

białaczka limfatyczna

●

●

nowotwory narządowe

nowotwory narządowe

●●

●●

aktynomycyny

aktynomycyny

kwas 3-amino-1.8-dimetylo-2-fenoksazono-4,5-

kwas 3-amino-1.8-dimetylo-2-fenoksazono-4,5-

dikarboksylowy

dikarboksylowy

●

●

Streptomyces parvulus

Streptomyces parvulus

●

●

interkaluje

interkaluje

●

●

hamuje transkrypcję i biosyntezę białka

hamuje transkrypcję i biosyntezę białka

●

●

nowotwory u dzieci

nowotwory u dzieci

●●

●●

bleomycyny

bleomycyny

●

●

A

A

2

2

i B

i B

2

2

●

●

Streptomyces versicillus

Streptomyces versicillus

●

●

interkaluje w kompleksie z Fe

interkaluje w kompleksie z Fe

+2

+2

●

●

działa w fazie G

działa w fazie G

2

2

●

●

nowotwory skóry

nowotwory skóry

●

●

mięsak limfatyczny

mięsak limfatyczny

●

●

nowotwór jajników

nowotwór jajników

●

●

nowotwór skóry

nowotwór skóry

●

●

alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany o

alkaloidy, pseudoalkaloidy i lignany o

działaniu

działaniu

antymitotycznym

antymitotycznym

●●

●●

alkaloidy barwinka różowego

alkaloidy barwinka różowego

(Catharanthus

(Catharanthus

roseus, Vinca rosea)

roseus, Vinca rosea)

●●

●●

taksoidy

taksoidy

●●

●●

lignany pochodne podofilotoksyny

lignany pochodne podofilotoksyny

●●

●●

alkaloidy barwinka różowego

alkaloidy barwinka różowego

●

●

dwa pierścienie indolowe

dwa pierścienie indolowe

●

●

podstawniki na N

podstawniki na N

●

●

hamowanie mitozy – faza M

hamowanie mitozy – faza M

●

●

ziarnica złośliwa, rak sutka, rak pęcherza

ziarnica złośliwa, rak sutka, rak pęcherza

moczowego

moczowego

●

●

półsyntetyczna pochodna

półsyntetyczna pochodna

●

●

czerniak, rak płuc, białaczka szpikowa

czerniak, rak płuc, białaczka szpikowa

Winorelbina (Navelbine)

Winorelbina (Navelbine)

●●

●●

taksoidy

taksoidy

●

●

Taxus brevifolia

Taxus brevifolia

●

●

reszta benzoiloaminowa warunkuje aktywność

reszta benzoiloaminowa warunkuje aktywność

●

●

hamowanie stabilizacji mikrotubul

hamowanie stabilizacji mikrotubul

●

●

hamowanie mitozy – faza M

hamowanie mitozy – faza M

●

●

rak jajników, sutka, płuc

rak jajników, sutka, płuc

●

●

lignany pochodne podofilotoksyny

lignany pochodne podofilotoksyny

●

●

glikozyd kłączy

glikozyd kłączy

Podophylium palatum,

Podophylium palatum,

Podophylim

Podophylim

emodi

emodi

●

●

faza S – inhibitory topoizomerazy II

faza S – inhibitory topoizomerazy II

●

●

pochodne półsyntetyczne

pochodne półsyntetyczne

●

●

ziarnica, chłoniaki, rak pęcherza, nowotwory

ziarnica, chłoniaki, rak pęcherza, nowotwory

mózgu

mózgu

ostra białaczka, nowotwory płuc

ostra białaczka, nowotwory płuc

●

●

leki o różnej budowie

leki o różnej budowie

●●

●●

pochodne akrydyny

pochodne akrydyny

●

●

interkalują

interkalują

●

●

faza G

faza G

2

2

●

●

białaczka szpikowa i limfoblastyczna

białaczka szpikowa i limfoblastyczna

●

●

kardio- i neurotoksyczny

kardio- i neurotoksyczny

969. NITRAKRYNA

969. NITRAKRYNA

(

(

Nitracrinum

Nitracrinum

, Ledakrin)

, Ledakrin)

1-Nitro-9-(3-dimetyloaminopropyloamino)-

1-Nitro-9-(3-dimetyloaminopropyloamino)-

akrydyna)

akrydyna)

970. AMSAKRYNA

970. AMSAKRYNA

(

(

Amsacrinum

Amsacrinum

, Amsidine)

, Amsidine)

N-[4-(9-akrydynyloamino)-3-metoksyfenylo]-

N-[4-(9-akrydynyloamino)-3-metoksyfenylo]-

metanosulfonamid

metanosulfonamid

b) Pochodne mocznika

b) Pochodne mocznika

971. HYDROKSYMOCZNIK

971. HYDROKSYMOCZNIK

(

(

Hydroxycarbamidum

Hydroxycarbamidum

, Hydroksykarbamid)

, Hydroksykarbamid)

Hydroksymocznik

Hydroksymocznik

●

●

hamowanie reduktazy rybonukleozydo-

hamowanie reduktazy rybonukleozydo-

difosforanowej

difosforanowej

●

●

faza G

faza G

1

1

---S

---S

●

●

białaczka

białaczka

szpikowa

szpikowa

●

●

enzymy

enzymy

●

●

L-ASPARAGINAZA

L-ASPARAGINAZA

asparaginasum,

asparaginasum,

Crasnitin, Kidrolas

Crasnitin, Kidrolas

e

e

.

.

L- asparagino-amido-hydrolaza

L- asparagino-amido-hydrolaza

●

●

otrzymywana z

otrzymywana z

Escherichia coli

Escherichia coli

●

●

hydrolizuje asparaginę do kwasu

hydrolizuje asparaginę do kwasu

asparaginowego

asparaginowego

i amoniaku

i amoniaku

●

●

hormony i antyhormony

hormony i antyhormony

●

●

estrogeny

estrogeny

●

●

antyestrogeny

antyestrogeny

●

●

androgeny

androgeny

●

●

antyandrogeny

antyandrogeny

●

●

gestageny

gestageny

●

●

hormony peptydowe

hormony peptydowe

●

●

androgeny - przysadka

androgeny - przysadka

●

●

estrogeny - przysadka

estrogeny - przysadka

●

●

receptory

receptory

●●

●●

e

e

strogeny

strogeny

972. FOSFESTROL

972. FOSFESTROL

Difosforoan dietylostilbestrolu

Difosforoan dietylostilbestrolu

973. CHLOROTRIANIZEN

973. CHLOROTRIANIZEN

(

(

Chlorotrianisenum,

Chlorotrianisenum,

Tace)

Tace)

Chloro-tri-(p-metoksyfenyloetylen)

Chloro-tri-(p-metoksyfenyloetylen)

●

●

w leczeniu raka gruczołu krokowego i raka

w leczeniu raka gruczołu krokowego i raka

sutka

sutka

●

●

hydrolizuje wi

hydrolizuje wi

ązanie w C17

ązanie w C17

●

●

częściowo do chlormetyny

częściowo do chlormetyny

●

●

rak prostaty i sutka

rak prostaty i sutka

●●

●●

a

a

ntyestrogeny

ntyestrogeny

●

●

antagoniści receptorów estrogenowych

antagoniści receptorów estrogenowych

●

●

inhibitory aromatazy

inhibitory aromatazy

●

●

antagoniści receptorów estrogenowych

antagoniści receptorów estrogenowych

974.

974.

TAMOKSYFEN

TAMOKSYFEN

(

(

Tamoxifen

Tamoxifen

um

um

,

,

Nolvadex)

Nolvadex)

2-[4-(1,2-Difenylo-1-butenylo)-fenoksy]-

2-[4-(1,2-Difenylo-1-butenylo)-fenoksy]-

-N,N-dimetyloetyloamina

-N,N-dimetyloetyloamina

●

●

inhibitory aromatazy (androgeny -> estrogeny)

inhibitory aromatazy (androgeny -> estrogeny)

975. AMINOGLUTETIMID

975. AMINOGLUTETIMID

(

(

Aminoglutetimidum

Aminoglutetimidum

, Metopiron)

, Metopiron)

3-(4-Aminofenylo)-3-etylo-2,6-piperydynodion

3-(4-Aminofenylo)-3-etylo-2,6-piperydynodion

●

●

blokuje przekształcenie cholesterolu w

blokuje przekształcenie cholesterolu w

pregnenolon

pregnenolon

●

●

rak sutka i nadnerczy

rak sutka i nadnerczy

●

●

rak sutka

rak sutka

Anastrazol

Anastrazol

Letrozol

Letrozol

Eksemestan

Eksemestan

●●

●●

a

a

ndrogeny

ndrogeny

●

●

nowotwory sutka

nowotwory sutka

●●

●●

a

a

ntyandrogeny

ntyandrogeny

976. OCTAN CYPROTERONU

976. OCTAN CYPROTERONU

(

(

Cyproteroni acetas,

Cyproteroni acetas,

Androcur)

Androcur)

6-Chloro-17-hydroksy-1a,2a-metyleno-4,6-

6-Chloro-17-hydroksy-1a,2a-metyleno-4,6-

pregnadieno-3,20-dion

pregnadieno-3,20-dion

●

●

nowotwory gruczołu krokowego

nowotwory gruczołu krokowego

977. FLUTAMID

977. FLUTAMID

(

(

Flutamidum,

Flutamidum,

Fugerel)

Fugerel)

2-Metylo-N-[4-nitro-3-(trifluorometylo)-

2-Metylo-N-[4-nitro-3-(trifluorometylo)-

fenylo]-propanamid

fenylo]-propanamid

978. FINASTERYD

978. FINASTERYD

(

(

Finasteridum,

Finasteridum,

Proscar)

Proscar)

N-(1,1-Dimetyloetylo)-3-okso-4-aza-5

N-(1,1-Dimetyloetylo)-3-okso-4-aza-5

α

α

-androst-

-androst-

-1-eno-17

-1-eno-17

β

β

-karboksamid

-karboksamid

●

●

hamuje 5

hamuje 5

α

α

reduktazę

reduktazę

●●

●●

gestageny

gestageny

●

●

działanie gestagenne

działanie gestagenne

●

●

działanie antyestrogenne

działanie antyestrogenne

●

●

działanie antyandrogenne

działanie antyandrogenne

●

●

hamowanie syntezy DNA i RNA

hamowanie syntezy DNA i RNA

●

●

rak sutka, macicy, gruczołu krokowego

rak sutka, macicy, gruczołu krokowego

●

●

hormony peptydowe

hormony peptydowe

●●

●●

gonadoliberyna

gonadoliberyna

979. GONADOLIBRYNA

979. GONADOLIBRYNA

Dekapeptyd

Dekapeptyd

980. GONADORELINY OCTAN

980. GONADORELINY OCTAN

(

(

Gonadorelinum aceticum [GnRH],

Gonadorelinum aceticum [GnRH],

Lutrepulse)

Lutrepulse)

5-Okso-L-prolilo-L-histydylo-L-tryptofilo-L-

5-Okso-L-prolilo-L-histydylo-L-tryptofilo-L-

serylo-

serylo-

-L-tyrozyloglicylo-L-leucylo-L-arginylo-

-L-tyrozyloglicylo-L-leucylo-L-arginylo-

-L-proliloglicynamid

-L-proliloglicynamid

●

●

6, 9, 10 zmiana na aminokwasy o konfiguracji

6, 9, 10 zmiana na aminokwasy o konfiguracji

D

D

●

●

zwiększenie trwałości metabolicznej

zwiększenie trwałości metabolicznej

●

●

działanie silniejsze od gonadoreliny

działanie silniejsze od gonadoreliny

Syntetyczne analogi gonadoliberyny

Syntetyczne analogi gonadoliberyny

Buserelina

Buserelina

(Suprefact)

(Suprefact)

Goserelina

Goserelina

(Zoladex)

(Zoladex)

Leuprorelina

Leuprorelina

(Carcinil)

(Carcinil)

Triptorelina

Triptorelina

(Decapeptyl)

(Decapeptyl)

●

●

początkowo pobudzają uwalnianie hormonu

początkowo pobudzają uwalnianie hormonu

luteinizującego

luteinizującego

●

●

stłumienie czynności hormonów płciowych

stłumienie czynności hormonów płciowych

np.

np.

testosteronu

testosteronu

●●

●●

leczenie raka gruczołu krokowego

leczenie raka gruczołu krokowego

●●

●●

leczenie raka sutka

leczenie raka sutka

●●

●●

w endometriozie

w endometriozie

981. GOSERELINA

981. GOSERELINA

(

(

Goserelinum aceticum,

Goserelinum aceticum,

Zoladex)

Zoladex)

2-(Aminokarbonylo)-hydrazyd

2-(Aminokarbonylo)-hydrazyd

6-[O-(1,1-dimetyloetylo)-D-seryno]-10-

6-[O-(1,1-dimetyloetylo)-D-seryno]-10-

deglicynamid

deglicynamid

●

●

rak prostaty

rak prostaty

Imatynib (Gleevec)

Imatynib (Gleevec)

Gefitynib

Gefitynib

Erlotynib

Erlotynib