Inflacja
Definicja: jest to proces wzrostu poziomu cen,
powodujący niekontrolowane i nieakceptowane
społecznie zmiany proporcji podziału dochodu
narodowego. We współczesnej gospodarce
światowej występuje ona powszechnie, choć z
różnym nasileniem w poszczególnych krajach.
Stopień nasilenia inflacji określa stopa inflacji,
wyrażająca w procentach wzrost poziomu cen w
okresie badanym w stosunku do okresu
przyjętego przez ustawę. W zależności od
poziomu stopy inflacji rozróżniamy: Infacje
pełzającą, kroczącą, galopującą, hiperinflacje.
Przyczyny
nadmierna emisja pieniędzy
oprocentowanie pieniędzy
działalność kredytową banków komercyjnych (tzw.
"bankowa kreacja pieniądza")
niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu
przewyższają wpływy)
wadliwa struktura gospodarki
import inflacji
monopolizacja gospodarki
zadłużenie głównych przedsiębiorstw w danym sektorze
Inflacja pełzająca
Jest obecnie zjawiskiem normalnym w
gospodarce. Inflacja pełzająca nie
wywołuje poważniejszych trudności ani
negatywnych skutków ekonomicznych –
poziom cen podnosi się w stosunkowo
wolnym tempie od 3 do 5% rocznie
(przeciętny wzrost cen w skali miesiąca
nie przekracza 1%), co nie jest groźne dla
stabilności gospodarki, ponieważ w
warunkach tak małego wzrostu cen
gospodarka może funkcjonować
normalnie.
Inflacja krocząca(umiarkowana)
W przypadku tego typu inflacji możemy o niej mówić że
zachodzi gdy wskaźnik wzrostu cen mieści się w
granicach od 4 –5 % do 9% rocznie. Tego typu inflacja
jest niestabilna i ma tendencję do wymykania się spod
kontroli Banku Centralnego. Inflacja umiarkowana nie
wywołuje zniekształcenia relacji cenowych. konsumenci
nie wyzbywają się oszczędności, realna stopa
procentowa jest lekko dodatnia lub bliska zeru, co
powoduje, że ruch cen w górę jest równomierny i
przewidywalny, a rynek kapitałowo–pieniężny
funkcjonuje bez większych zakłóceń, gdyż szybko
dostosowuje się do procesu powolnej inflacji.
Inflacja Galopująca
Sięgający od 10 do 100% wzrost cen w
skali roku.
Najczęściej wymyka się spod kontroli państwa,
powodując istotne zniekształcenie relacji cenowych,
które zakłócają i wypaczają normalne
funkcjonowanie mechanizmu rynkowego, gdyż
sygnały rynkowe dotyczące tego, co warto
produkować w większej ilości, a co w mniejszej, i
gdzie kierować zasoby inwestycyjne, są
nieprzejrzyste i mylące. Powstała sytuacja
przyczynia się do obniżenia efektywności procesów
gospodarczych i tempa wzrostu gospodarczego.
Hiperinflacja
Bardzo wysoka inflacja powodowana zwykle przez
całkowite załamanie systemu finansowego kraju i
ogromny deficyt budżetowy finansowany przez dodruk
pieniędzy. Chociaż ekonomiści różnią się między sobą
jaki wzrost cen stanowi jeszcze inflację, a jaki jest już
hiperinflacją, często za umowną granicę hiperinflacji
przyjmuje się wzrost cen o co najmniej 50% w ciągu
jednego miesiąca.
Hiperinflacja doprowadza zwykle do denominacji oraz do
tzw. ucieczki pieniądza.
„Ucieczka od pieniądza oznacza gwałtowny spadek
realnego popytu na pieniądz, występujący wtedy, kiedy
wysoka inflacja i wysoka nominalna stopa procentowa
zwiększają koszty utrzymania pieniądza
Skutki inflacji
Realny spadek wartości zobowiązań i wierzytelności, które nie
podlegają waloryzacji; w szczególności skutkiem inflacji jest
względne zmniejszenie się dochodów osób, których nominalne
dochody są stałe – te niekorzystne konsekwencje inflacji można w
pewnym stopniu zmniejszyć dokonując odpowiednio często
waloryzacji zobowiązań.
Ponieważ siła nabywcza pieniądza maleje, konsumenci chcą się go
pozbyć, zakupując dobra, których wartość nie maleje. Tym samym
napędzają te sektory gospodarki, które produkują dobra trwałe
(szeroko pojęte maszyny, biżuterię, złoto itp.).
Ponieważ rosną ceny dóbr, konsumenci chętniej kupują ich tańsze
zamienniki. Na przykład, gdy drożeje szynka z 10 zł/kg do 12 zł/kg,
a kiełbasa z 5 zł/kg do 6 zł/kg (oba produkty po 20%), to osoby,
których już nie stać na zakup szynki, kupią kiełbasę. Tym samym
producenci kiełbas zwiększą dochody, a producenci szynki –
zmniejszą.