WSTRZĄS-
PATOFIZJOLOGIA I
OBJAWY, PODZIAŁ
KNOP
WIOLETA
DEFINICJA WSTRZĄSU
1.
Stan kliniczny, w którym na skutek dysproporcji
między zapotrzebowaniem a dowozem
odpowiedniej ilości tlenu do komórek organizmu
dochodzi do upośledzenia funkcji i niewydolności
ważnych dla życia narządów.
2.
Jest to stan zagrażający życiu, charakteryzujący się
uogólnionym i niedostatecznym przepływem krwi
przez tkanki, czyli niedotlenieniem.
3.
Jest stanem zagrożenia życia , który najogólniej
wynika z niedostatecznego zaopatrzenia narządów
w krew.
RZYCZYNY WSTRZĄSU
Upośledzenie czynności jednej lub więcej z trzech
podstawowych składowych układu krążenia:
1.
Pompy sercowej
2.
Oporu obwodowego
3.
Objętości krwi krążącej
RODZAJE WSTRZĄSU
1.
Wstrząs hipowolemiczny
2.
Wstrząs kardiogenny
3.
Wstrząs neurogenny
4.
Wstrząs septyczny
5.
Wstrząs anafilaktyczny
6.
Wstrząs normowolemiczny- spadek ciśnienia krwi
nie jest spowodowany jej fizyczną utratą
WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNY
Wynika z powodu zmniejszenia się objętości krwi
krążącej spowodowany utratą pełnej krwi , osocza
lub wody ustrojowej i elektrolitów
PRZYCZYNY:
- krwotoki zewnętrzne i wewnętrzne
- utrata płynów np. przy rozległych oparzeniach
- silne, obfite wymioty lub biegunka
- obfite poty np. udar słoneczny
OBJAWY:
- blada, zimna skóra , często z towarzyszącymi dreszczami
- zimny pot
- niepokój, zaburzenia świadomości związane z niedokrwieniem i
niedotlenieniem mózgu
- spadek ciśnienia krwi spowodowany zmniejszeniem objętości
krwi krążącej
- szybki i słaby puls spowodowany zmniejszonym przepływem
krwi i tachykardią
- niska produkcja moczu spowodowana skurczem naczyń
nerkowych
- hiperwentylacja
- pragnienie i suchość w ustach
- Zmęczenie
- Ciśnienie krwi obniża się przy utracie 20% krwi
POSTĘPOWANIE:
- jeśli to możliwe usunąć przyczynę wstrząsu np. zatamować
krwotok
- ułożyć w pozycji przeciwwstrząsowej
- zapobiegać utracie ciepła, przykryć kocem
- podłączyć tlen
- uspokoić pacjenta
- zapewnić duże dojście do żyły i w szybkim przepływie
podawać płyny lub krew
WSTRZĄS KARDIOGENNY
Jest stanem niewydolności mięśnia sercowego
wywołanej upośledzeniem funkcji wyrzutowej serca.
Najczęstszą przyczyną wstrząsu kardiogennego jest
zawał mięśnia sercowego
PRZYCZYNY
1.
Zawał mięśnia sercowego
2.
Niewydolność- napełniania komór:
-
tachyarytmie- zaburzenia rytmu z szybką
czynnością serca
-
Nagromadzenie płynu w worku osierdziowym-
tamponada osierdzia
3. Niewydolność funkcji wyrzutowej:
-
Niestabilna choroba wieńcowa
-
Zapalenia mięśnia sercowego
-
Zator tętnicy płucnej
-
Zaburzenia rytmu( bradykardia)
OBJAWY
- spadek skurczowego ciśnienia krwi poniżej 80 mmHg
- zimna pokryta potem, blada skóra
- zaburzenia świadomości
- obniżenie temperatury ciała
- oddech szybki i głęboki, spłycający się
- tętno szybkie i słabe
- ból w klatce piersiowej
- bełkotliwa mowa
POSTĘPOWANIE
- Określić objętość wyrzutową serca
- Zapewnić dostęp do dużego naczynia
- Tlenoterapia
- Skorygować zaburzenia gospodarki wodno-
elektrolitowej i kwasowo- zasadowej
- Monitorować podstawowe funkcje życiowe
- Ułożyć pacjenta z lekko uniesioną górną połową ciała
- Uspokoić, zapewnić komfort psychiczny
- Chronić przed wyziębieniem
- NIE WOLNO STOSOWAĆ POZYCJI
PRZECIWWSTRZĄSOWEJ, gdyż może ona obciążyć
dodatkowo już i tak przeciążone serce
WSTRZĄS NEUROGENNY
Objętość krwi nie ulega zmniejszeniu, za to wskutek
zahamowania przewodzenia impulsów nerwowy następuje
rozszerzenie naczyń. Powstaje najczęściej w wyniku udaru
mózgu.
PRZYCZYNY:
uszkodzenie OUN
OBJAWY:
Jak przy wstrząsie hipowolemicznym . Nie występuje w tym
przypadku przyspieszone tętno
POSTĘPOWANIE:
- Należy utrzymać drożność górnych dróg oddechowych i
prawidłową wymianę gazową
- tlenoterapia- tlen najsilniej obkurcza naczynia mózgowe
zapewniając prawidłowy przepływ mózgowy.
WSTRZĄS SEPTYCZNY
Wywołany zakażeniem bakteryjnym, rzadziej wirusami,
pasożytami lub grzybami. Jest reakcją chorego na
posocznicę, niezależnie od tego czy wywołana jest
drobnoustrojami Gram ujemnymi( Escherichia Coli)
czy Gram dodatnimi np. paciorkowce, gronkowce,
pneumokoki
Występuje u chorych z obniżoną odpornością. Wstrząs
septyczny uwarunkowany jest wieloczynnikowo,
spowodowany uszkodzeniem przez cytokiny
prozapalne wielu narządów, rozsiane wykrzepianie
śródnaczyniowe i wywołane tym zaburzenia
metaboliczne
Najczęściej występuje w zapaleniu otrzewnej, zapaleniu
opon mózgowych, posocznicy
OBJAWY:
- Oddech przyspieszony, głęboki
- Zasadowica oddechowa
- Gorączka, dreszcze,
- Majaczenie
- Obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
- Przyspieszone tętno
- Skąpomocz
- Wysoka leukocytoza
- Kwasica metaboliczna
- Bladość powłok skórnych
- Skaza krwotoczna( wybroczyny)
- Niedrożność jelit
- Obfite poty
POSTĘPOWANIE:
- zapewnienie dobrej wentylacji płuc
- normalizacja ciśnienia tętniczego
- zastosowanie antybiotykoterapii
- znoszenie zaburzeń oddechowych
- monitorowanie parametrów życiowych
- zapewnienie komfortu termicznego i psychicznego
WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY
Jego przyczyną jest anafilaksja, czyli nagły wyrzut
histaminy spowodowany kontaktem z alergenem.
Alergenem może być jad owadów, leki, preparaty
krwi .
OBJAWY:
- zaczerwienienie skóry, świąd , obrzęki na całym
ciele, czasem pokrzywka
- duszność związana z obrzękiem krtani lub skurczem
oskrzeli
- spadek ciśnienia związany z zapaścią sercowo-
naczyniową i zwiększoną przepuszczalnością naczyń
włosowatych
- nudności, wymioty
- zawroty głowy
- tachykardia
- w niektórych przypadkach prowadzi do zatrzymania
krążenia i oddychania
POSTĘPOWANIE:
- natychmiast przerwać kontakt z alergenem
- monitorować podstawowe parametry życia
- ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej( jeżeli nie ma
duszności)
- podać leki np. adrenalina
- dostęp do żyły, podawać płyny infuzyjne
- tlenoterapia
- zapewnić komfort termiczny i psychiczny
WSTRZĄS NORMOWOLEMICZNY
TOKSYCZNY- spowodowany kontaktem z substancją
czynną wywołującą nagły spadek ciśnienia
HEMOLITYCZNY- jest skutkiem przetoczenia niezgodnej
grupowo krwi
POURAZOWY- może wystąpić po urazach głowy lub
innych miejsc wstrząsorodnych
ENDOKRYNOLOGICZNY- choroba Addisona, przełom
tarczycowy
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ