Rodzaje piętna w ujęciu

historycznym

•

Osoby zajmujące się jakimś tabu (w Europie przednowożytnej

i wczesnonowożytnej:

1.

Związek z rozlewem krwi: żołnierz, kat, rzeźnik, fryzjer-

balwierz;

2.

Związek ze śmiercią (Zołnierz, kat, grabarz);

3.

Z nieczystością (praczka, krawiec, ogrodnik, farbiarz,

kucharz);

4.

Związek z pieniędzmi: prawnik, notariusz, kupiec, lichwiarz.

Rodzaje piętna w ujęciu

historycznym

• Ludzie znajdujący się na samym dole

hierarchii społecznej oraz
‘nieproduktywni’: prostytutki,
łaziebne, łaziebni, karczmarze,
karczmarki,hazardziści, błaźni,
akrobaci, właczędzy, żebracy,
przestępcy.

• Ludzie z defektami fizycznymi oraz

chorzy psychicznie

Społeczne konstruowanie

piętna

1. Rozpoznanie różnicy opartej na

pewnych charakterystycznych
cechach lub znakach
rozpoznawczych (normalasi –
nosiciele piętna);

2. Dewalucja osoby, która je nosi.

Jednostki powiązane z

nosicielem piętna w strukturze

społecznej

• Społeczność traktuje te osoby pod

pewnymi względami jak jedność.

Przykłady:

1.

Lojalny małżonek pacjenta szpitala

dla umysłowo chorych

2.

Córka byłego więźnia

3.

Rodzic osoby kalekiej

4.

Przyjaciel niewidomego

5.

Rodzina kata

Piętno a zachowania

prospołeczne

• Pomaganie normalasom, aby byli w

stosunku do jednostki taktowni.

• 37- letni mężczyzna, którego twarz jest w znacznym stopniu

zniekształcona, prowadzący firmę zajmującą się
nieruchomościami, powiedział: „kiedy mam spotkanie z
nowym klientem, staram się stać w pewnej odległości,
skierowany twarzą do drzwi, tak żeby osoba wchodząca
miała więcej czasu, aby mnie zobaczyć i przyzwyczaić się
do mojego wyglądu, zanim zaczniemy rozmawiać.

Piętno a zachowania

prospołeczne

• Jednostce z piętnem radzi się również,

aby zachowywała się tak, jakby wysiłki
normalasów, aby ułatwić jej sytuacje
były skuteczne i doceniane. Nieproszone
zainteresowanie, wspólczucie i
oferowana pomoc, mimo że nosiciel
piętna często postrzega je jako
naruszenie prywatności i arogancje,
powinny być taktowanie akceptowane.

Piętno a zachowania

prospołeczne

„Jednak pomoc nie jest tylko problemem tych,

którzy ją oferują.Jeśli kaleka chce, żeby lody

zostały przełamane, musi doceniać wartość

pomocy i pozwolić ludziom ją oferować. Wiele

razy widziałam, jak znika obawa i zakłopotanie

w oczach ludzi, gdy wyciagałam dłoń po

wsparcie i czułam życie i ciepło płynące z

pomocnych dłoni, które przyjmowałam. Nie

zawsze jesteśmy świadomi, jak bardzo

możemy pomóc, akceptując wsparcie, i że w

ten sposób możemy stworzyć podstawę do

nawiązania kontaktu.”

Piętno a zachowania

prospołeczne

• Chory na polio przedstawia podobną

sytuację:

„Kiedy sąsiedzi dzwonią do moich drzwi w

czasie śnieżycy, aby zapytać, czy nie
potrzebuję czegoś ze sklepu, to mimo że
jestem przygotowany na złą pogodę,
próbuję wymyśleć jakąś rzecz, zamiast
odrzucić wielkoduszną ofertę. Uprzejmiej
jest zaakceptować pomoc, niż ją odrzucić,
próbując udowodnić niezależność.”

Piętno a zachowania

prospołeczne

• Podobnie uważa osoba po amputacji:
„Wiele osób po amputacji pozwala

sobie pomóc, aby pomagający
poczuli się lepiej z tego powodu. To
sprawia, że ludzie są mniej
skrępowani, niż mogliby być, gdybyś
wciąż stawiał opór.

Dwie kategorie ludzi, dla

których jednostka z piętnem

jest ‘normalna’

• Osoby, które noszą to samo ‘piętno’.

Część z nich będzie dawać jednostce
wskazówki dotyczące ‘zawodowych’
chwytów oraz stanowić jej grupę
wsparcia. Nosiciel piętna może się do
nich zwrócić, by uzyskać wsparcie
moralne oraz poczuć, co to znaczy
być wśród swoich, czuć się swobodnie
oraz być akceptowanym jako osoba.

Dwie kategorie ludzi, dla

których jednostka z piętnem

jest ‘normalna

• „Zorientowani” – normalasi, których

szczególna sytuacja sprawia, że
zostają wtajemniczeni w sekretne
życie jednostki z piętnem i są wobec
niego życzliwi. Do zorientowanych
może np.. należeć osoba, która ma
za sobą określone doświadczenie
biograficzne.