STRES SZKOLNY
STRES SZKOLNY
CZYM
CZYM
JEST STRES?
JEST STRES?
STRES TO PSYCHICZNA I
STRES TO PSYCHICZNA I
FIZJOLOGICZNA REAKCJA
FIZJOLOGICZNA REAKCJA
ORGANIZMU NA BRAK
ORGANIZMU NA BRAK
RÓWNOWAGI POMIĘDZY
RÓWNOWAGI POMIĘDZY
POZIOMEM WYMAGAŃ A
POZIOMEM WYMAGAŃ A
ZDOLNOŚCIĄ ICH SPEŁNIENIA
ZDOLNOŚCIĄ ICH SPEŁNIENIA
W szkole występują
W szkole występują
następujące sytuacje
następujące sytuacje
lękotwórcze:
lękotwórcze:
interakcje nauczyciel - uczeń,
interakcje nauczyciel - uczeń,
atmosfera rywalizacji i brak więzi
atmosfera rywalizacji i brak więzi
koleżeńskich,
koleżeńskich,
relacje rodzice - uczeń.
relacje rodzice - uczeń.
kontrola wiedzy i ocena wiadomości,
kontrola wiedzy i ocena wiadomości,
Uczniowie najczęściej
Uczniowie najczęściej
wskazują na:
wskazują na:
strach przed klasówką
strach przed klasówką
nadmierne oczekiwania ( ambicje) rodziców
nadmierne oczekiwania ( ambicje) rodziców
konfliktowa sytuacja rodzinna,
konfliktowa sytuacja rodzinna,
wymagający nauczyciel
wymagający nauczyciel
obawa ośmieszenia się ( kompromitacji) przed
obawa ośmieszenia się ( kompromitacji) przed
całą klasą
całą klasą
brak akceptacji wśród kolegów
brak akceptacji wśród kolegów
wezwanie rodziców do szkoły
wezwanie rodziców do szkoły
otrzymanie oceny niedostatecznej
otrzymanie oceny niedostatecznej
oczekiwanie na egzamin, wyniki egzaminu
oczekiwanie na egzamin, wyniki egzaminu
Stresory, czyli co jeszcze
Stresory, czyli co jeszcze
stresuje ucznia?
stresuje ucznia?
Związki – z chłopakiem (lub dziewczyną), rodzicami,
Związki – z chłopakiem (lub dziewczyną), rodzicami,
dziadkami, dalszą rodziną i wynikające z tego
dziadkami, dalszą rodziną i wynikające z tego
trudności w dostosowaniu się do siebie lub do
trudności w dostosowaniu się do siebie lub do
panujących zasad i wymogów
panujących zasad i wymogów
Sen – a właściwie jego brak, który zmniejsza
Sen – a właściwie jego brak, który zmniejsza
odporność organizmu, zwiększa podatność na
odporność organizmu, zwiększa podatność na
choroby, ogranicza procesy myślowe
choroby, ogranicza procesy myślowe
Presje finansowe – szczególnie brak pieniędzy w
Presje finansowe – szczególnie brak pieniędzy w
odniesieniu do kolegów i koleżanek nie mających
odniesieniu do kolegów i koleżanek nie mających
takich problemów
takich problemów
Substancje uzależniające – narkotyki, alkohol,
Substancje uzależniające – narkotyki, alkohol,
papierosy itp. – obawa przed uzależnieniem lub
papierosy itp. – obawa przed uzależnieniem lub
odkryciem faktu zażywania przez środowisko
odkryciem faktu zażywania przez środowisko
Brak chwili samotności, brak czasu na refleksję i
Brak chwili samotności, brak czasu na refleksję i
relaks, duże natężenie w małych odstępach czasu
relaks, duże natężenie w małych odstępach czasu
ważnych sprawdzianów, tzw. „efekt studenckiej sesji”
ważnych sprawdzianów, tzw. „efekt studenckiej sesji”
Symptomy, czyli jak
Symptomy, czyli jak
poznać,
poznać,
że uczeń jest
że uczeń jest
zestresowany?
zestresowany?
Reakcje fizjologiczne
Reakcje fizjologiczne
Reakcje motoryczne
Reakcje motoryczne
Reakcje psychiczne
Reakcje psychiczne
Reakcje fizjologiczne:
Reakcje fizjologiczne:
bicie serca, zaburzenia rytmu serca
bicie serca, zaburzenia rytmu serca
dolegliwości żołądkowe, wzdęcia, biegunki,
dolegliwości żołądkowe, wzdęcia, biegunki,
wymioty
wymioty
oblewanie się potem
oblewanie się potem
suchość w ustach lub nadmierne ślinienie
suchość w ustach lub nadmierne ślinienie
pocenie się dłoni
pocenie się dłoni
bóle głowy
bóle głowy
płacz
płacz
częstsze przeziębianie
częstsze przeziębianie
uporczywy łojotok
uporczywy łojotok
zaburzenia miesiączkowania
zaburzenia miesiączkowania
nadciśnienie
nadciśnienie
bezsenność
bezsenność
Reakcje motoryczne:
Reakcje motoryczne:
napięcie mięśni szyi i głowy
napięcie mięśni szyi i głowy
drżenie
drżenie
mrowienie
mrowienie
drętwienie
drętwienie
gwałtowne ruchy
gwałtowne ruchy
zaburzenia równowagi
zaburzenia równowagi
Reakcje psychiczne:
Reakcje psychiczne:
słaba zdolność koncentracji
słaba zdolność koncentracji
strach przed niepowodzeniem
strach przed niepowodzeniem
Skłonność do stanów depresyjnych,
Skłonność do stanów depresyjnych,
lękowych
lękowych
negatywne myśli np.: ,,nigdy się tego nie
negatywne myśli np.: ,,nigdy się tego nie
nauczę, nic nie pamiętam”
nauczę, nic nie pamiętam”
nadmierny albo zmniejszony apetyt
nadmierny albo zmniejszony apetyt
odmawianie pójścia do szkoły
odmawianie pójścia do szkoły
zaniedbywanie prac szkolnych
zaniedbywanie prac szkolnych
dokuczanie rodzeństwu itp.
dokuczanie rodzeństwu itp.
W dojrzewający organizm, który
W dojrzewający organizm, który
dodatkowo podlega hormonalnej
dodatkowo podlega hormonalnej
huśtawce, stres uderza wyjątkowo
huśtawce, stres uderza wyjątkowo
silnie; cierpi skóra (nasila się łojotok) i
silnie; cierpi skóra (nasila się łojotok) i
układ oddechowy – częściej występują
układ oddechowy – częściej występują
alergie wziewne i infekcje. Męczy się
alergie wziewne i infekcje. Męczy się
również mózg, który musi udźwignąć
również mózg, który musi udźwignąć
ciężar nauki i wymagań – w domu i w
ciężar nauki i wymagań – w domu i w
szkole. Intensywna praca i presja
szkole. Intensywna praca i presja
otoczenia, że oceny mają być dobre, a
otoczenia, że oceny mają być dobre, a
egzaminy zdane sprawiają, że młody
egzaminy zdane sprawiają, że młody
organizm funkcjonuje w stanie
organizm funkcjonuje w stanie
nadmiernego napięcia. Skutek? Wiedza
nadmiernego napięcia. Skutek? Wiedza
jest słabiej i wolniej przyswajana, a
jest słabiej i wolniej przyswajana, a
zdrowie zagrożone
zdrowie zagrożone
Metody i techniki
Metody i techniki
zapobiegania reakcji
zapobiegania reakcji
stresowej, czyli jak radzić
stresowej, czyli jak radzić
sobie ze stresem?
sobie ze stresem?
WIĘCEJ
TLENU
WODY
ENERGII
•
Zamiast zmuszać dziecko do długiego i
Zamiast zmuszać dziecko do długiego i
bezproduktywnego siedzenia nad książkami, pozwól
bezproduktywnego siedzenia nad książkami, pozwól
mu się wybiegać, wytańczyć, wykrzyczeć. To
mu się wybiegać, wytańczyć, wykrzyczeć. To
znakomicie dotlenia zestresowany mózg, pomaga
znakomicie dotlenia zestresowany mózg, pomaga
rozluźnić mięśnie.
rozluźnić mięśnie.
Dbaj, by dziecko dużo piło. Ciężko pracujący mózg
Dbaj, by dziecko dużo piło. Ciężko pracujący mózg
ma zwiększone zapotrzebowanie na płyny, jak
ma zwiększone zapotrzebowanie na płyny, jak
podczas wzmożonego wysiłku. Dodatkowa porcja
podczas wzmożonego wysiłku. Dodatkowa porcja
wody sprawi, że spragniony mózg nie "ukradnie"
wody sprawi, że spragniony mózg nie "ukradnie"
płynów innym tkankom - sercu czy układowi
płynów innym tkankom - sercu czy układowi
trawiennemu, które też pracują na wysokich
trawiennemu, które też pracują na wysokich
obrotach.
obrotach.
Dobrze odżywiaj swoją pociechę. W stresującym
Dobrze odżywiaj swoją pociechę. W stresującym
okresie dbaj, by na talerzu nastolatka nie zabrakło
okresie dbaj, by na talerzu nastolatka nie zabrakło
orzechów, zielonych warzyw, bananów - zawierają
orzechów, zielonych warzyw, bananów - zawierają
to, czego potrzebuje najbardziej. A w dniu egzaminu
to, czego potrzebuje najbardziej. A w dniu egzaminu
niech ma przy sobie batonik. Wystarczy jego kęs,
niech ma przy sobie batonik. Wystarczy jego kęs,
żeby podniósł się poziom glukozy, który w stresie
żeby podniósł się poziom glukozy, który w stresie
gwałtownie spada, powodując słabszą koncentrację,
gwałtownie spada, powodując słabszą koncentrację,
drżenie rąk i luki w pamięci.
drżenie rąk i luki w pamięci.
Ważne! Dzieciom i
Ważne! Dzieciom i
młodzieży nie można
młodzieży nie można
podawać żadnych
podawać żadnych
wspomagaczy, np.
wspomagaczy, np.
napojów
napojów
energetyzujących, bez
energetyzujących, bez
zgody lekarza.
zgody lekarza.
Stres jest nieodłącznym
Stres jest nieodłącznym
składnikiem ludzkiego życia,
składnikiem ludzkiego życia,
może oddziaływać na nas
może oddziaływać na nas
również pozytywnie, ale tylko
również pozytywnie, ale tylko
wtedy, gdy jego oddziaływanie
wtedy, gdy jego oddziaływanie
wprzęgnięte zostanie w cykl
wprzęgnięte zostanie w cykl
rozwoju człowieka od nauki
rozwoju człowieka od nauki
wczesnoszkolnej począwszy
wczesnoszkolnej począwszy
OPRACOWAŁA
OPRACOWAŁA
KATARZYNA GACZYŃSKA
KATARZYNA GACZYŃSKA