SYMPTOMATOLOGIA

UKŁADU ODDECHOWEGO

ANATOMIA

ANATOMIA



Górne drogi
oddechowe

-

jama nosowa

- jama ustna
- gardło
- część krtani

ANATOMIA



Dolne drogi

oddechowe

- tchawica
- drzewo oskrzelowe

TOPOGRAFIA

TOPOGRAFIA

TOPOGRAFIA

TOPOGRAFIA

ANATOMIA



Z każdym
podziałem oskrzela
i oskrzeliki są:

- krótsze

- węższe
- ich liczba podwaja się
- zwiększa się łączny

przekrój światła dróg
oddechowych

ANATOMIA



Gronko płucne

-

jednostka czynnościowa

płuc, w której dokonuje się
wymiana gazowa

- w płucach jest ~ 3mln

pęcherzyków płucnych o
łącznej powierzchni 70-80
m

2

ANATOMIA

BADANIE LEKARSKIE



Badanie podmiotowe

-

wywiad



Badanie przedmiotowe

(

fizykalne

)

- oglądanie

- obmacywanie

- opukiwanie

- osłuchiwanie

OBJAWY PODMIOTOWE

OBJAWY PODMIOTOWE



Kaszel

Podział ze względu na czas trwania:

1. Kaszel ostry – trwa krócej niż 3 tygodnie
najczęściej: URI, alergia, może wystąpić w zatorowości płucnej,

obrzęku płuc, zapaleniu płuc

2. Kaszel podostry – trwający 3-8 tygodni
najczęściej: nadwrażliwość oskrzeli poinfekcyjna
3. Kaszel przewlekły - trwający dłużej niż 8 tygodni
przyczyny: ACEI, UACS (zespół kaszlu z górnych dróg

oddechowych-dawniej PNDS), astma, GERD, POCHP, inne choroby

OBJAWY PODMIOTOWE



Kaszel

Podział ze względu na charakter:

1. Kaszel suchy

- ACEI, URI, astma, choroby śródmiąższowe płuc (np. sarkoidoza),

niewydolność serca

2. Kaszel produktywny (wilgotny, mokry) z odkrztuszaniem

plwociny

- ropna - zakażenie zatok, oskrzeli lub płuc,
- śluzowa, gęsta, lepka – POCHP
- przeżroczysta, lepka – astma
- grudki i czopy – grzybice, mukowiscydoza
- z cząstkami pokarmu – przetoki tchawiczo-przełykowe, zab.

połykania

OBJAWY PODMIOTOWE



Krwioplucie

-

wykrztuszanie krwi

lub krwistej plwociny z
dróg oddechowych



Najczęstsze
przyczyny:

- zapalenie oskrzeli

- rozstrzenie oskrzeli
- rak płuca
- gruźlica
- zapalenie płuc

OBJAWY PODMIOTOWE



Duszność

- subiektywne uczucie braku powietrza o różnym nasileniu,

- może być ostra lub przewlekła,
- w różnicowaniu przyczyn duszności istotny jest czas w

jakim się rozwinęła oraz objawy towarzyszące,

OBJAWY PODMIOTOWE



Duszność ostra

1) pojawiająca się gwałtownie, często z towarzyszącym

silnym bólem w klatce piersiowej:

- odma opłucnowa, zatorowość płucna, aspiracja ciała

obcego, zawał serca

2) narastająca od kilku minut do paru godzin, często z

towarzyszącymi świstami:

- astma, ostra niewydolność lewokomorowa ( np. świeży

zawał serca)

OBJAWY PODMIOTOWE



Przyczyny duszności przewlekłej:

- POCHP,

- przewlekła niewydolność serca,
- choroby śródmiąższowe płuc,
- niedokrwistość,
- choroby układu nerwowo-mięśniowego,

OBJAWY PODMIOTOWE



Duszność w
chorobach płuc

- duszność początkowo

wysiłkowa a następnie
spoczynkowa

- duszność nocna, niekiedy

napadowa, niezależnie od
pozycji ciała

- wydłużony wydech i świsty

typowe dla chorób
obturacyjnych

- kaszel z odkrztuszaniem

plwociny

- wywiad wieloletniego palenia

papierosów



Duszność w
niewydolności serca

- napadowa duszność nocna o

charakterze ortopnoe

- towarzyszące obrzęki

kończyn dolnych, okolicy L-S

- powiększenie obwodu

brzucha

- zwiększenie masy ciała
- objawy nykturii
- w wywiadzie najczęściej –

CHNS, HA

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Sinica

- niebieskawe zabarwienie

skóry i błon śluzowych,
będące wynikiem zwiększonej
ilości odtlenowanej
hemoglobiny (>5 g/dl) lub
obecności hemoglobiny
patologicznej (najczęściej
methemoglobiny w stężeniu
>0,5 g/dl)

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Sinica centralna

- pojawia się, gdy

PaO

2

<60mmHg

Przyczyny:
- Niewydolność oddechowa

spowodowana zaburzeniami
wentlacja/perfuzja
(np.POCHP)

- Wrodzone wady serca z

przeciekiem żylno-tętniczym

- Obniżenie ciśnienia tlenu

(przebywanie na dużych
wysokościach)

- Obecność Hb patologicznej



Sinica obwodowa

- PaO

2

jest prawidłowa

- spowodowana nadmiernym

odtlenowaniem Hb w
tkankach obwodowych

Przyczyny:
- Znaczne wychłodzenie ciała
- Zmniejszenie EF serca (np. we

wstrząsie
kardiogennym,SM,SA)

- Miejscowe zab. ukł. tętniczego
- Zaburzenia naczynioruchowe

(ch. Raynauda)

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Palce pałeczowate

-

to niebolesna proliferacja

tkanki łącznej na
grzbietowej powierzchni
dystalnych palców rąk i
stóp (kształt pałeczek
dobosza) prowadząca do
uniesienia paznokci
przyjmujących kształt
szkiełka zegarkowego

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Palce pałeczkowate – przyczyny:

- płucne

(rak płuca i inne nowotwory płuc, włóknienie

płuc, przewlekłe choroby zapalne np. ropień płuca,
gruźlica)

-

sercowe

(wrodzone sinicze wady serca, bakteryjne

zapalenie wsierdzia)

- w układzie pokarmowym

(nieswoiste zapalenia

jelit, marskość wątroby – żółciowa i wrotna)

- idiopatyczne

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Zniekształcenia klatki piersiowej:

1. Wynikające ze zniekształcenia mostka:
- klatka piersiowa lejkowata (szewska)
- klatka piersiowa kurza

2. Wynikające ze zniekształcenia kręgosłupa:
- skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa)
- kyfoza (skrzywienie kręgosłupa ku tyłowi)
- klatka piersiowa beczkowata

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Klatka piersiowa
lejkowata (szewska)

-

wrodzone wgłębienie w

dolnej części mostka z
wysunięciem żeber do
przodu

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Klatka piersiowa
kurza

- grzebieniowate

uwypuklenie mostka,
zazwyczaj pochodzenia
krzywiczego, zazwyczaj
nie ma znaczenia
czynnościowego

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Skolioza

-

boczne skrzywienie
kregosłupa

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Kyfoza

- skrzywienie kręgosłupa ku

tyłowi w odc. piersiowym,
z towarzyszącym
pogłębieniem lordozy
szyjnej

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Kyfoskolioza

Znacznego stopnia

kyfoskolioza upośledza
fucncje płuc i układu
krażenia prowadząc do
niewydolnosci oddechowej
i niewydolnosci serca.

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Klatka piersiowa
beczkowata

- poszerzenie wymiaru

przednio-tylnego w
stosunku do wymiaru
poprzecznego

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Drżenie głosowe (piersiowe)

- to wibracje i drgania powstałe w

krtani w czasie mówienia,
przenoszone przez drogi oddechowe
na powierzchnie klatki piersiowej

- objaw dostarcza informacji o

stopniu upowietrznienia tkanki
płucnej (leżącej obwodowo, pod
obszarem badania) i obecności
płynu lub powietrza w jamie opłucnej

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Wzmożenie drżenia
głosowego:

- występuje w stanach

zmniejszonego
upowietrznienia tkanki
płucnej z drożnym
oskrzelem (np.
zapalenie płuc lub
niedodma z ucisku)



Osłabienie lub
zniesienie drżenia
głosowego

- stwierdza się w obecności

powietrza (odma) lub płynu w
jamie opłucnej, w rozedmie
płuc, lub gdy płuco jest
oddalone od ściany klatki
piersiowej (u ludzi bardzo
otyłych)

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Opukiwanie

- opukiwaniem można

stwierdzić obszary stłumienia
odgłosu opukowego oraz
miejsca nadmiernie jawnego
wypuku, porównując odgłos
opukowy w odpowiadających
sobie miejscach po obu
stronach klatki piersiowej

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Opukiwanie -

technika

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Stłumiony odgłos
opukowy

świadczy o zmniejszonej

powietrzności tkanki
płucnej

- zapalenie płuc
- niedodma
- płyn w jamie opłucnej



Nadmiernie jawny
(bębenkowy) odgłos
opukowy

występuje w przypadku

- odmy opłucnowej
- rozedmy
- rozdęcia płuc
(np. napad astmy)

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Szmery oddechowe fizjologiczne

1. Szmer pęcherzykowy – słyszalny niemal nad całymi

płucami, związany z turbulentnym przepływem
powietrza przez oskrzela płatowe i segmentowe.
Ściszenie szmeru pęcherzykowego występuje w

przypadku

upośledzenia przedostawania się powietrza do

obwodowych

części płuc np. w rozedmie lub wskutek upośledzenia
przenoszenia szmeru przez obecność płynu lub powietrza
w jamie opłucnej.

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Szmery oddechowe fizjologiczne

2. Szmer oskrzelowy – w warunkach fizjologicznych prawidłowo
słyszalny jest tylko nad tchawicą lub dużymi oskrzelami.
Patologiczny szmer oskrzelowy, słyszalny nad obwodowymi
częściami lub częścią płuca, może wskazywać na naciek

zapalny

w płucu lub krwotok, do którego dochodzi drożne oskrzele.

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Szmery oddechowe dodatkowe

1. Rżężenia – niedźwięczne, krótkie (<0,25s), przerywane szmery

oddechowe, wywołane przez nagłe wyrównanie ciśnienia gazów
pomiędzy dwoma obszarami płucnymi, powstają podczas
otwarcia wcześniej zamkniętych małych dróg oddechowych.
Wyróżnia się:

- drobnobańkowe, zwane często trzeszczeniami – o wyższej
częstotliwości – np. włóknienie płuc, obrzęk płuc
- grubobańkowe – o niskiej częstotliwości
np. rozstrzenia oskrzeli

OBJAWY

PRZEDMIOTOWE



Szmery oddechowe dodatkowe

2. Świsty i furczenia – dźwięczne szmery o charakterze ciągłym

(>0,25s), o częstotliwości wysokiej (świsty) lub niskiej

(furczenia).

Świsty powstają wskutek turbulentnego przepływu przez

zwężone

drogi oddechowe, zaś furczenia wynikają głównie z obecności
wydzieliny w drogach oddechowych.

3. Tarcie opłucnowe – powstaje w wyniku ocierania się o siebie
blaszek opłucnej ściennej i płucnej, zmienionych w wyniku
odkładania się włóknika w przebiegu stanu zapalnego lub
nowotworowego.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ