OBRAŻENIA KLATKI PIERSIOWEJ



Na miejscu wypadku lekarz powinien

przede wszystkim podjąć działania mające

na celu:



-usunięciu zaburzeń bezpośrednio

zagrażających życiu



-zapobieganiu powstania wstrząsu



Na miejscu wypadku można więc

stwierdzić i usunąć:



1-brak oddechu



2-zaburzenia oddechu u chorego nieprzytomnego,

wynikające z niedrożności dróg oddechowych (np.

zapadanie się języka)



3-ostrą duszność u chorego przytomnego np. w

wyniku złamania wielu żeber, odmy opłucnowej

Postępowanie na miejscu wypadku



1-sztuczne oddychanie usta-usta, ambu,

respirator



2-uniesienie żuchwy, odgięcie głowy ku

tyłowi (uwaga- złamanie kręgosłupa)



3-stabilizacja żeber rękami z jednoczesnym

nakłonieniem chorego do kaszlu



odma

zamknięta

nie

wymaga

odma

zamknięta

nie

wymaga

intensywnych działań na miejscu wypadku



odma otwarta- zamknąć



odma wentylowa nakłucie opłucnej igłą

WIOTKA KLATKA PIERSIOWA



Złamanie wielu żeber lub też

tzw.

okienkowe

mogą

tzw.

okienkowe

mogą

powodować

patologiczną

powodować

patologiczną

ruchomość klatki piersiowej i

ciężkie zaburzenia oddychania.

Powstaje tzw. wiotka klatka

piersiowa i ta wiotka część

ściany klatki piersiowej podlega

tzw. ruchom opacznym.

Odma opłucnowa (pneumothorax) – obecność
powietrza lub gazu w jamie opłucnej. Przyczyny:
przerwanie ciągłości ścian w jakimkolwiek miejscu
układu oddechowego (np. pęknięcie płuca, oskrzeli,
tchawicy), przedziurawienia przełyku lub ściany klatki
piersiowej, czy też może to być gaz uwolniony
w przebiegu przemian chemicznych drobnoustrojów
rozwijających się w samej jamie opłucnej. W zależności
od etiologii odmę dzielimy na: samoistną, pourazową
i jatrogenną.

ODMA URAZOWA

OPŁUCNEJ



OBJAWY ODMY:



odgłos opukowy bębenkowy



brak szmeru oddechowego



wzmożone drżenie piersiowe



RTG- decyduje o rozpoznaniu

ODMA ZASTAWKOWA



OBJAWY:

–

ból i szybko narastająca duszność

–

wdechowe ustawienie „chorej” połowy

klatki piersiowej

–

wysoki odgłos opukowy

–

zniesienie szmeru oddechowego

–

poszerzenie żył szyjnych

–

duszność, sinica, wstrząs

Rodzaje odmy:

1. otwarta – uraz działający na ścianę klatki piersiowej

powoduje ranę drążącą do jamy opłucnej. Po stronie
rany dochodzi do zapadnięcia płuca oraz rytmicznego
przemieszczania się śródpiersia, synchronicznego
z akcją oddechową (tzw. trzepotanie śródpiersia).
Pierwsza pomoc polega na założeniu szczelnego,
nieprzepuszczającego

powietrza

opatrunku

zamykającego ubytek w powłokach klatki piersiowej,
przekształcającego odmę otwartą w zamkniętą.
Ostateczne leczenie polega na zamknięciu
operacyjnym rany powłok klatki piersiowej,
z następowym kilkudniowym drenażem jamy
opłucnej w celu rozprężenia płuca.

2. zastawkowa – określana niekiedy mianem „odmy

duszącej” lub odmyz nadciśnieniem – powstaje wówczas,

gdy wskutek wytworzenia mechanizmu zastawkowego,

powietrze przedostaje się w okresie wdechu do jamy

opłucnej, lecz przy wydechu nie może jej opuścić.

Wynikiem tego jest stały i postępujący wzrost ciśnienia

w jamie opłucnej, zapadnięcie płuca, skrajne

przemieszczenie śródpiersia w stronę zdrową i związane z

tym znaczne upośledzenie wymiany gazowej w zdrowym

płucu. Najczęstszą przyczyną odmy zastawkowej jest

przerwanie ciągłości tkanki płucnej lub drobnych czy

średnich oskrzeli bez towarzyszącej rany powłok.

Obraz kliniczny: silna duszność, pozycja stojąca

z uruchomieniem dodatkowych mięśni oddechowych,

sinica,

występuje

wygładzenie

międzyżebrzy,

powłóczenie

chorą

połową

klatki

piersiowej,

przemieszczenie tchawicy ku stronie zdrowej, nad całym

obszarem odmy występuje odgłos opukowy bębenkowy,

brak stłumienia serca oraz szmerów oddechowych.

Znaczne przemieszczenie narządów śródpiersia objawia

się tym, że uderzenie koniuszka serca jest najlepiej

słyszalne w linii pachowej po stronie zdrowej. W celu

doraźnego opanowania odmy należy wkłuć grubą igłę

punkcyjną z założonym na wolny koniec gumowym

palcem od rękawiczki, przedziurawionym w szczycie,

w II międzyżebrzu od przodu w linii środkowo-

obojczykowej.

W warunkach szpitalnych zakłada się do komory
odmowej drenaż ssący, lub przynajmniej podwodny. W
przypadku nie rozprężania się płuca i podejrzenia
przetoki oskrzelowo-opłucnowej należy wykonać
torakotomię z resekcją uszkodzonego miąższu
płucnego.

3. zamknięta – najłagodniejsza odmiana odmy

pourazowej. Dochodzi do niej wskutek drobnego

uszkodzenia miąższu płucnego z następczym przeciekiem

powietrza do jamy opłucnej, który jednak szybko ustaje.

Miewa często charakter odmy płaszczowej, a zależnie od

zrostów podstawnej lub szczytowej. Brak zazwyczaj

wyraźniejszych

objawów

upośledzenia

czynności

oddechowej. Rozpoznanie najczęściej zostaje ustalone na

podstawie badania radiologicznego

Leczenie może być w początkowym okresie
zachowawcze

(reżim

łóżkowy,

gimnastyka

oddechowa), zwłaszcza gdy komora odmy jest
niewielka (do 15 % objętości płuca, lub do 2 cm
szerokości od ściany klatki piersiowej). Przy większej
komorze odmowej, lub też gdy odma nie wykazuje
skłonności do zmniejszania się należy wykonać
powtarzane nakłucia lub drenaż i odessać powietrze.

Miejsca drenażu:
1. II przestrzeń międzyżebrową w linii środkowo-

obojczykowej (w niektórych przypadkach odmy
opłucnowej);

2. V-VIII przestrzeń międzyżebrową w linii pachowej

środkowej (w pozostałych przypadkach);

3. W przypadku ograniczonego zbiornika powietrza lub

płynu miejsce wprowadzenia drenu wyznacza się w
zależności od umiejscowienia zbiornika.

Rodzaj drenu – preferuje się dreny sztywne, o średnicy

28-36F (dla dorosłych) i 2-26 F (dla dzieci), stosuje się

również dreny gumowe lub lateksowe z wyciętymi

bocznymi otworami w ścianie.

Systemy butli drenażowych:
1. systemy drenażu biernego (grawitacyjnego):
a. system jednobutlowy – koniec drenu zanurzony w

jałowej szklanej lub plastykowej butli na głębokość 2
cm pod poziom jałowej wody lub 0,9% roztworu NaCl.

a. system dwubutlowy – krew lub wysięk gromadzi się w

pierwszej butli, a powietrze przepływa do drugiej butli,
w której znajduje się zastawka podwodna; zapewnia to
stały poziom zanurzenia drenu. Dren odpowietrzający w
drugiej butli umożliwia swobodną ucieczkę powietrza
do atmosfery.

a. systemy drenażu ssącego – ssanie zwiększa różnicę

ciśnień między jamą opłucnej, a butlą drenażową dzięki
czynnemu usuwaniu powietrza z butli i wytwarzaniu
w niej ujemnego ciśnienia.

Urządzenia ssące stosowane do drenażu opłucnowego
powinny mieć następujące cechy: utrzymywanie
podciśnienia w zakresie od 0 do –60 cm H

O, możliwość

uzyskania dużego przepływu (20 l/min przy ciśnieniu –10
cm H

O), zapewnienie stałego ujemnego ciśnienia w

układzie, usuwanie drenowanego powietrza do atmosfery
dzięki drenowi odprowadzającemu, nawet gdy ssanie nie
działa.

Rodzaje:

1. system trójbutlowy;
2. system czterobutlowy – zawiera dodatkową butlę

z zastawką wodną połączoną z zestawem
trójbutlowym.

Dodatkowa

butla

zawierająca

odpowietrznik zabezpiecza układ przed wzrostem
ciśnienia powietrza w razie awarii ssania.

Czas trwania drenażu: odma opłucnowa – 3-5 dni od
chwili całkowitego rozprężenia się płuca i ustania
przecieku powietrza przez dren, ropniak opłucnej – 3 dni
od chwili całkowitego ustąpienia wypływu treści ropnej,
przy radiologicznym obrazie rozprężenia płuca, krwiak
jamy opłucnej, stan po torakotomii – dren usuwa się gdy
dobowa objętość drenowanego płynu wyniesie mniej niż
100 ml, nie ma przecieku powietrza i w obrazie
radiologicznym płuco jest całkowicie rozprężone.

Powikłania drenażu opłucnowego: uszkodzenie płuca,
krwawienie z tętnicy międzyżebrowej, uszkodzenie
śledziony, wątroby, żołądka, jednostronny obrzęk
gwałtownie rozprężającego się płuca (wysięk powinien
być usuwany stopniowo nie szybciej niż 1 litr w ciągu
pierwszych 30 min), zakażenie jamy opłucnej.