REHABILITACJA CHOREGO
REHABILITACJA CHOREGO
NIEPRZYTOMNEGO
NIEPRZYTOMNEGO
wykład
wykład
Przyczyny śpiączki:
Przyczyny śpiączki:
Udar naczyniowy mózgu;
Udar naczyniowy mózgu;
Uraz czaszkowo - mózgowy;
Uraz czaszkowo - mózgowy;
Stan po napadzie padaczkowym;
Stan po napadzie padaczkowym;
Cukrzyca;
Cukrzyca;
Mocznica;
Mocznica;
Zapalenie opon;
Zapalenie opon;
Zatrucie alkoholem;
Zatrucie alkoholem;
Ocena stanu pacjenta przez
Ocena stanu pacjenta przez
rehabilitanta:
rehabilitanta:
Ocena oddychania
Ocena oddychania
Regularność oddychania (oddech
Regularność oddychania (oddech
miarowy, wysiłkowy)
miarowy, wysiłkowy)
Częstość oddechów (16 – 18/min.)
Częstość oddechów (16 – 18/min.)
Ocena saturacji (98%-100%)
Ocena saturacji (98%-100%)
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
Ocena stanu pacjenta przez
Ocena stanu pacjenta przez
rehabilitanta c.d.:
rehabilitanta c.d.:
Pomiar temperatury ciała
Pomiar temperatury ciała
Ocena stanu napięcia mięśniowego
Ocena stanu napięcia mięśniowego
Ocena ruchomości kończyn
Ocena ruchomości kończyn
(niedowłady, przykurcze)
(niedowłady, przykurcze)
Zmiany skórne
Zmiany skórne
Złamania, zwichnięcia.
Złamania, zwichnięcia.
Przeciwwskazania do
Przeciwwskazania do
rehabilitacji
rehabilitacji
w okresie ostrym
w okresie ostrym
Złamania kręgosłupa i kończyn
Złamania kręgosłupa i kończyn
Nie wyrównana niewydolność
Nie wyrównana niewydolność
oddechowo – krążeniowa
oddechowo – krążeniowa
Zaburzenia gospodarki wodno –
Zaburzenia gospodarki wodno –
elektrolitowej
elektrolitowej
Świeże krwawienie podpajęczynówkowe
Świeże krwawienie podpajęczynówkowe
z tętniaka !!!!!!!!!!
z tętniaka !!!!!!!!!!
Przeciwwskazania do
Przeciwwskazania do
kontynuowania rehabilitacji
kontynuowania rehabilitacji
Nasilony zespół psychoorganiczny;
Nasilony zespół psychoorganiczny;
Rozległe odleżyny;
Rozległe odleżyny;
Czynne procesy zapalne i choroby
Czynne procesy zapalne i choroby
zakaźne;
zakaźne;
Choroba nowotworowa wymagająca
Choroba nowotworowa wymagająca
pilnego leczenia onkologicznego;
pilnego leczenia onkologicznego;
Przeciwwskazania do
Przeciwwskazania do
kontynuowania rehabilitacji
kontynuowania rehabilitacji
c.d.
c.d.
Przewlekła nie wyrównana,
Przewlekła nie wyrównana,
niestabilna choroba wieńcowa;
niestabilna choroba wieńcowa;
Arytmia prowokowana wysiłkiem
Arytmia prowokowana wysiłkiem
fizycznym;
fizycznym;
Tętniak rozwarstwiający aorty;
Tętniak rozwarstwiający aorty;
Nadciśnienie tętnicze nie poddające
Nadciśnienie tętnicze nie poddające
się kontroli farmakologicznej.
się kontroli farmakologicznej.
Główne założenia w
Główne założenia w
rehabilitacji pacjenta
rehabilitacji pacjenta
nieprzytomnego
nieprzytomnego
Głównym celem rehabilitacji jest
Głównym celem rehabilitacji jest
zachowanie dobrego stanu narządów i
zachowanie dobrego stanu narządów i
układów
układów
Zapobieganie komplikacjom
Zapobieganie komplikacjom
wynikającym z leżenia: zapalenie płuc,
wynikającym z leżenia: zapalenie płuc,
odleżyny, przykurcze mięśni, ujemny
odleżyny, przykurcze mięśni, ujemny
bilans białkowy, odwapnienie kości,
bilans białkowy, odwapnienie kości,
zapalenie żył, spadek siły w zdrowych
zapalenie żył, spadek siły w zdrowych
kończynach.
kończynach.
Główne założenia w
Główne założenia w
rehabilitacji pacjenta
rehabilitacji pacjenta
nieprzytomnego c.d.
nieprzytomnego c.d.
Pobudzanie proprioceptywne
Pobudzanie proprioceptywne
porażonej
porażonej
części ciała. Możliwe pojawienie się
części ciała. Możliwe pojawienie się
niedowładu jest konsekwencją odnerwienia
niedowładu jest konsekwencją odnerwienia
lub przerwania kontroli napięcia
lub przerwania kontroli napięcia
mięśniowego.
mięśniowego.
Dążymy do odtwarzania utraconych funkcji
Dążymy do odtwarzania utraconych funkcji
ruchowych, a nie kompensacji w oparciu o
ruchowych, a nie kompensacji w oparciu o
nowoczesne metody bazujące na zjawisku
nowoczesne metody bazujące na zjawisku
plastyczności neuronalnej.
plastyczności neuronalnej.
Główne założenia w
Główne założenia w
rehabilitacji pacjenta
rehabilitacji pacjenta
nieprzytomnego c.d.
nieprzytomnego c.d.
Wielokrotne powtarzanie tych samych
Wielokrotne powtarzanie tych samych
ćwiczeń powiększa korową reprezentację
ćwiczeń powiększa korową reprezentację
dla części ciała, która w tym uczestniczy.
dla części ciała, która w tym uczestniczy.
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia oddechowe
powinny być
powinny być
wykonywane na początku, w środku i na
wykonywane na początku, w środku i na
koniec zabiegów rehabilitacyjnych. U
koniec zabiegów rehabilitacyjnych. U
pacjentów nieprzytomnych wykonuje się
pacjentów nieprzytomnych wykonuje się
uciski na łuki żebrowe synchronizowane z
uciski na łuki żebrowe synchronizowane z
wydechem.
wydechem.
Główne założenia w
Główne założenia w
rehabilitacji pacjenta
rehabilitacji pacjenta
nieprzytomnego c.d.
nieprzytomnego c.d.
Usprawnianie ruchowe
Usprawnianie ruchowe
rozpoczynamy od ruchów biernych
rozpoczynamy od ruchów biernych
kończyny górnej i dolnej strony
kończyny górnej i dolnej strony
porażonej (lub słabszej). Pacjenta z
porażonej (lub słabszej). Pacjenta z
niedowładem wiotkim ćwiczy się od
niedowładem wiotkim ćwiczy się od
stawów proksymalnych do stawów
stawów proksymalnych do stawów
dystalnych, pacjentów z
dystalnych, pacjentów z
niedowładem spastycznym w
niedowładem spastycznym w
odwrotnej kolejności.
odwrotnej kolejności.
Główne założenia w
Główne założenia w
rehabilitacji pacjenta
rehabilitacji pacjenta
nieprzytomnego c.d.
nieprzytomnego c.d.
W czasie biernego wysiłku fizycznego
W czasie biernego wysiłku fizycznego
zwiększa się zapotrzebowanie
zwiększa się zapotrzebowanie
organizmu na tlen: wzrasta wentylacja
organizmu na tlen: wzrasta wentylacja
minutowa płuc, wzrasta pojemność
minutowa płuc, wzrasta pojemność
minutowa serca, wzrasta oddawanie
minutowa serca, wzrasta oddawanie
tlenu w pracujących mięśniach,
tlenu w pracujących mięśniach,
zwiększa się pojemność dyfuzyjna
zwiększa się pojemność dyfuzyjna
błony płucnej.
błony płucnej.
Masaż pobudzający
Masaż pobudzający
ogólną trofikę
ogólną trofikę
kończyn górnych i dolnych.
kończyn górnych i dolnych.
Rehabilitacja pacjenta
Rehabilitacja pacjenta
nieprzytomnego c.d.
nieprzytomnego c.d.
Zmiany pozycji ułożeniowych
Zmiany pozycji ułożeniowych
w
w
leżeniu zmieniamy co 2 – 3 godziny.
leżeniu zmieniamy co 2 – 3 godziny.
Oklepywanie klatki piersiowej przy
Oklepywanie klatki piersiowej przy
zmianie pozycji.
zmianie pozycji.
Pozycje ułożeniowe
Pozycje ułożeniowe
1) Leżenie na stronie udarowej z barkiem
1) Leżenie na stronie udarowej z barkiem
wysuniętym wyraźnie do przodu. Masa ciała
wysuniętym wyraźnie do przodu. Masa ciała
jest podparta całą płaszczyzną łopatki.
jest podparta całą płaszczyzną łopatki.
Zapobiegamy uciskowi na staw ramienny.
Zapobiegamy uciskowi na staw ramienny.
2) Leżenie na stronie zdrowej. Ręka porażona
2) Leżenie na stronie zdrowej. Ręka porażona
powinna być wysunięta wyraźnie do przodu z
powinna być wysunięta wyraźnie do przodu z
barkiem przywiedzionym. Kończyna dolna
barkiem przywiedzionym. Kończyna dolna
zgięta w stawie biodrowym i kolanowym.
zgięta w stawie biodrowym i kolanowym.
3) Przewracanie pacjenta na stronę zdrową.
3) Przewracanie pacjenta na stronę zdrową.
Rehabilitacja pacjenta
Rehabilitacja pacjenta
nieprzytomnego c.d.
nieprzytomnego c.d.
Przywracanie ruchów dowolnych
Przywracanie ruchów dowolnych
przeprowadza się w oparciu o
przeprowadza się w oparciu o
znajomość kolejnych faz rozwoju
znajomość kolejnych faz rozwoju
ruchowego (obracanie tułowia,
ruchowego (obracanie tułowia,
siadanie z podniesionym zagłówkiem
siadanie z podniesionym zagłówkiem
itp).
itp).
Ocena napięcia mięśniowego u
Ocena napięcia mięśniowego u
pacjenta nieprzytomnego
pacjenta nieprzytomnego
Stan napięcia mięśniowego bada się poprzez
Stan napięcia mięśniowego bada się poprzez
opór przeciwstawiany kończyną niedowładną
opór przeciwstawiany kończyną niedowładną
przy ruchach biernych, w porównaniu z
przy ruchach biernych, w porównaniu z
analogicznym oporem w kończynach
analogicznym oporem w kończynach
zdrowych. Stan ten określa się opisowo
zdrowych. Stan ten określa się opisowo
napięcie normalne (N)
napięcie normalne (N)
obniżone lub wiotkie(-)
obniżone lub wiotkie(-)
nieznacznie wzmożone (+)
nieznacznie wzmożone (+)
wybitnie wzmożone (++)
wybitnie wzmożone (++)
Ocena stanu napięcia
Ocena stanu napięcia
mięśniowego u
mięśniowego u
pacjenta
pacjenta
przytomnego
przytomnego
Skala Lovetta (niedowład wiotki)
Skala Lovetta (niedowład wiotki)
Skala Ashworta używana przy
Skala Ashworta używana przy
niedowładach spastycznych z powodu
niedowładach spastycznych z powodu
niemożności wykonywania dowolnych
niemożności wykonywania dowolnych
ruchów wyodrębnionych. Skurcz
ruchów wyodrębnionych. Skurcz
mięśnia, jego napinanie, ruch przeciwko
mięśnia, jego napinanie, ruch przeciwko
oporowi nie są miernikiem siły.
oporowi nie są miernikiem siły.
Goniometr
Goniometr
Skala Lovetta
Skala Lovetta
0 brak skurczu lub napinania się mięśni – 0% siły w
0 brak skurczu lub napinania się mięśni – 0% siły w
stosunku do siły normalnej
stosunku do siły normalnej
1 skurcz izometryczny (bez możliwości wykonania
1 skurcz izometryczny (bez możliwości wykonania
ruchu) – 10% siły mięśniowej
ruchu) – 10% siły mięśniowej
2 ruch w pełnym zakresie, w odciążeniu – 25% siły
2 ruch w pełnym zakresie, w odciążeniu – 25% siły
mięśniowej
mięśniowej
3 ruch w pełnym zakresie przeciwko sile ciężkości –
3 ruch w pełnym zakresie przeciwko sile ciężkości –
50% normalnej siły mięśniowej
50% normalnej siły mięśniowej
4 ruch w pełnym zakresie przeciwko średniemu
4 ruch w pełnym zakresie przeciwko średniemu
oporowi – 75%siły mięśniowej
oporowi – 75%siły mięśniowej
5 ruch w pełnym zakresie przeciwko
5 ruch w pełnym zakresie przeciwko
maksymalnemu oporowi – 100% siły mięśniowej
maksymalnemu oporowi – 100% siły mięśniowej
Skala Ashworta – skala
Skala Ashworta – skala
oceniająca stopień
oceniająca stopień
spastyczności
spastyczności
0 norma
0 norma
1 niewielkie zwiększone napięcie, ruchomość
1 niewielkie zwiększone napięcie, ruchomość
pełna, lekki opór przy ruchach
pełna, lekki opór przy ruchach
1+ niewielkie zwiększenie napięcia, lekki opór
1+ niewielkie zwiększenie napięcia, lekki opór
przy ruchach
przy ruchach
2 duże zwiększanie napięcia, ruchy możliwe
2 duże zwiększanie napięcia, ruchy możliwe
do wykonania
do wykonania
3 duża sztywność, ruchy trudne, duży opór
3 duża sztywność, ruchy trudne, duży opór
4 bardzo duża spastyczność z przymusowym
4 bardzo duża spastyczność z przymusowym
ułożeniem kończyn
ułożeniem kończyn
Skala Ashworta – skala
Skala Ashworta – skala
oceniająca stopień
oceniająca stopień
spastyczności
spastyczności
Spastyczności 1, 1+ nie należy
Spastyczności 1, 1+ nie należy
zwalczać.
zwalczać.
Nieznaczna spastyczność zapobiega
Nieznaczna spastyczność zapobiega
osteoporozie, zanikom mięśni,
osteoporozie, zanikom mięśni,
zakrzepom żył głębokich, pomaga w
zakrzepom żył głębokich, pomaga w
utrzymaniu prawidłowej postawy
utrzymaniu prawidłowej postawy
ciała !!!!!!!!!!!!!!
ciała !!!!!!!!!!!!!!
Ocena niedowładu i wielkości
Ocena niedowładu i wielkości
przykurczu
przykurczu
Ocena niedowładu i wielkość
Ocena niedowładu i wielkość
przykurczu oceniamy za pomocą
przykurczu oceniamy za pomocą
goniometru.
goniometru.
Ocena niedowładu i wielkości
Ocena niedowładu i wielkości
przykurczu c.d.
przykurczu c.d.
Wielkość przykurczu
Wielkość przykurczu
określa różnica
określa różnica
między biernym a fizjologicznym
między biernym a fizjologicznym
zakresem ruchu dla badanego stawu;
zakresem ruchu dla badanego stawu;
Miarą niedowładu i stopnia
Miarą niedowładu i stopnia
obniżenia siły mięśniowej
obniżenia siły mięśniowej
jest
jest
różnica między czynnym a biernym
różnica między czynnym a biernym
zakresem ruchu (u osób przytomnych)
zakresem ruchu (u osób przytomnych)
Ocena niedowładu i wielkości
Ocena niedowładu i wielkości
przykurczu c.d.
przykurczu c.d.
Pomiary kontrolne należy zawsze
Pomiary kontrolne należy zawsze
wykonywać zawsze w takim samym
wykonywać zawsze w takim samym
położeniu, w jakim był wykonywany
położeniu, w jakim był wykonywany
pierwszy.
pierwszy.
Ocena niedowładu i wielkości
Ocena niedowładu i wielkości
przykurczu c.d.
przykurczu c.d.
Spastyczność piramidowej
Spastyczność piramidowej
(maksymalny opór na początku ruchu
(maksymalny opór na początku ruchu
zmniejsza się w fazie końcowej
zmniejsza się w fazie końcowej
Objaw scyzorykowy
Objaw scyzorykowy
lub
lub
pozapiramidowy
pozapiramidowy
, zwany inaczej
, zwany inaczej
sztywnością (jednolity opór
sztywnością (jednolity opór
wyczuwalny w ciągu całej fazy ruchu)
wyczuwalny w ciągu całej fazy ruchu)
Ocena skuteczności
Ocena skuteczności
rehabilitacji
rehabilitacji
Skala Barthel
Skala Barthel
Skala Orgogozo
Skala Orgogozo
Skandynawska Skala Udarów
Skandynawska Skala Udarów
Karta pacjenta
Karta pacjenta
Imię i nazwisko pacjenta
Imię i nazwisko pacjenta
Wiek
Wiek
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Data rozpoczęcia rehabilitacji
Data rozpoczęcia rehabilitacji
Ciśnienie tętnicze (przed i po ćwiczeniach)
Ciśnienie tętnicze (przed i po ćwiczeniach)
Tętno
Tętno
Saturacja
Saturacja
Ilość oddechów na minutę (przed i po
Ilość oddechów na minutę (przed i po
ćwiczeniach)
ćwiczeniach)
Skala
Skala
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę