Choroby zawodowe

Jak definiujemy choroby

zawodowe?

Za chorobę zawodową uważa się

chorobę wymienioną w wykazie chorób
zawodowych, jeżeli w wyniku oceny
warunków

pracy

można

stwierdzić

bezspornie

lub

z

wysokim

prawdopodobieństwem, że została ona
spowodowana

działaniem

czynników

szkodliwych dla zdrowia występujących w
środowisku pracy albo w związku ze
sposobem wykonywania pracy, zwanymi
dalej "narażeniem zawodowym".

Podstawowe choroby

zawodowe:

• Pylice płuc;

• Zespół cieśni nadgarstka;

• Rozedma płuc;

• Zatrucia ostre albo przewlekłe;

• Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu;

• Astma oskrzelowa;

Podstawowe choroby

zawodowe:

• Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;

• Ostre uogólnione reakcje alergiczne;

• Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych;

• Alergiczny nieżyt nosa;

• Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym;

• Przewlekłe choroby narządu głosu;

Podstawowe choroby

zawodowe:

• Nowotwory złośliwe;

• Gorączka metaliczna;

• Choroby skóry;

• Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego;

• Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego;

• Choroby układu wzrokowego.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Pylica płuc - Dotyczy ona grupy osób

narażonych

na wdychanie różnych

pyłów np. pył węglowy powoduje pylicę
węglową.

Długotrwałe

narażenie

organizmu

prowadzi do zmiany w

obrębie

tkanki

płucnej,

czego

konsekwencją jest

niewydolność

oddechowa. Mają z nią problemy np.
górnicy.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Rozedma płuc - przewlekła choroba płuc,

która

charakteryzuje

się

nieprawidłowym

powiększeniem

przestrzeni powietrznych

położonych

obwodowo od oskrzelików

końcowych i

destrukcją ścianek tych struktur.
Skutkiem

tego

jest

nadmierne

upowietrznienie

płuc,

przy

zmniejszeniu ilości pęcherzyków
płucnych.

Podstawowym

objawem

chorobowym

jest duszność.

Próbka tkanki płucnej barwiona
hematoksyliną-eozyną od pacjenta z
rozedmą płuc w końcowym stadium.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Zespół cieśni nadgarstka - Powstaje w

wyniku

długotrwałego

i

intensywnego ucisku

nerwu

pośrodkowego biegnącego kanałem w
nadgarstku. Przykładowe objawy:
zanik mięśni kłębu, osłabienie
chwytu,

brak

możności

zaciśnięcia

ręki

w

pięść,

mrowienie w nadgarstku. Dotyczy np.

informatyków (używanie myszki).

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Astma

oskrzelowa

-

przewlekła,

zapalna

choroba

dróg

oddechowych, wywołująca

nadreaktywność oskrzeli, która

prowadzi do nawracających

napadów duszności i kaszlu,

występujących szczególnie w nocy i nad ranem.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Obustronny trwały ubytek słuchu typu

ślimakowego

–

spowodowany

przebywaniem

w miejscu gdzie

występuje ponadnormatywny poziom hałasu.

Dotyczy

np.

osób

pracujących

w

przemyśle ciężkim, maszynowym.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Przewlekłe choroby narządu głosu - są na pierwszym miejscu

wśród najczęściej

orzekanych chorób zawodowych, przed

zawodowym

uszkodzeniem słuchu. Subiektywne dolegliwości

narządu

głosu (męczliwość głosu, chrypka, zaniki głosu

itp.)

występują praktycznie u wszystkich polskich

nauczycieli

oraz uczniów kolegiów nauczycielskich.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Choroby układu wzrokowego – mogą być wywołane czynnikami

fizycznymi,

chemicznymi lub biologicznymi.

Przykładowe choroby układu wzrokowego:
• alergiczne zapalenie spojówek;
• ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem

nadfioletowym;

• zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Nowotwory złośliwe - powstałe w następstwie działania czynników

występujących w

środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u

ludzi.

Przykładowe nowotwory:
• rak płuca;
• rak oskrzela;
• rak krtani;
• nowotwór wątroby.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Byssinoza to choroba wywołana przez kontakt z

pyłami bawełny, lnu, sizalu czy konopi. Typowymi
objawami choroby są trudności w oddychaniu,
ucisk w klatce piersiowej, świszczący oddech i
kaszel. W swoim przebiegu byssinoza może
doprowadzić do astmy, zwężenia dróg
oddechowych, a nawet do śmierci.

Zawody szczególnie narażone
Pracownicy przemysłu włókienniczego narażeni na

pył bawełny, lnu, sizalu czy konopi.

Definicje niektórych chorób

zawodowych:

Choroba berylowa będąca efektem oddziaływania

pyłów berylu lub związków berylu. Jest chorobą
zawodową dotykającą przede wszystkim
pracowników przemysłu zbrojeniowego,
elektronicznego, maszynowego, kosmetycznego,
metalurgicznego, motoryzacyjnego,
telekomunikacyjnego (produkcja sprzętu
telekomunikacyjnego). To właśnie w tych
gałęziach przemysłu używa się najwięcej berylu w
postaci czystego metalu, stopów, rozpuszczonych
w wodzie.

Kto zglasza choroby

zawodowe?

Obowiązek zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u

pracownika ma:

• pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się

chorobę zawodową,

• lekarz, który powziął podejrzenie choroby zawodowej u

pracownika.

Zgłoszenie takie musi nastąpić niezwłocznie po rozpoznaniu

choroby zawodowej lub po powzięciu podejrzenia o takiej
chorobie.

Kto zglasza choroby

zawodowe?

• pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy

mogą wskazywać na taką chorobę;

• lekarz stomatolog, który podczas wykonywania zawodu powziął

podejrzenie wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej;

• lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził

u pracownika mającego kontakt z chorymi zwierzętami objawy
mogące nasuwać podejrzenie choroby zawodowej.

Gdzie zglosic

?

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się do:

• właściwego państwowego inspektora sanitarnego,

• właściwego inspektora pracy.

Ma być to instytucja właściwa dla miejsca, w którym praca

jest lub była wykonywana. Jeżeli pracodawca prowadzi
dokumentację dotyczącą narażenia zawodowego w krajowej
siedzibie, to właściwa będzie instytucja miejsca siedziby.

Jakie swiadczenia?

• Zasiłek chorobowy;

• Świadczenie rehabilitacyjne;

• Zasiłek wyrównawczy;

• Jednorazowe odszkodowanie;

• Renta z tytułu niezdolności do pracy;

• Renta szkoleniowa;

• Renta rodzinna.

Niektóre uregulowania prawne:

Ustawy:
• Dz.U. 2009 nr 167 poz. 1322

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

• Dz.U. 2006 nr 122 poz. 851

Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Rozporządzenia:
• Dz.U. 2009 nr 105 poz. 869

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w
sprawie chorób zawodowych

Niektóre uregulowania prawne:

• Dz.U. 2007 nr 98 poz. 652

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 maja
2007 r. w sprawie określenia wysokości jednorazowego
odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej
choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego

• Dz.U. 2003 nr 175 poz. 1707

Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 września
2003 r. w sprawie postępowania w razie wypadku lub ujawnienia
choroby, pozostających w związku z pełnieniem czynnej służby
wojskowej.

Podsumowanie

Choroby zawodowe:

• spowodowane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia lub

sposobem wykonywania pracy;

• powodują zwykle stały uszczerbek na zdrowiu;
• są związane z większością zawodów – w zależności od typu i

warunków pracy;

• pracownikom u których stwierdzono chorobę zawodową

przysługują różne świadczenia.

Koniec