Cele i korzyści wynikające

Cele i korzyści wynikające

z kompleksowej rehabilitacji

z kompleksowej rehabilitacji

kardiologicznej i leczenia ruchem

kardiologicznej i leczenia ruchem

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji

Kardiologicznej Uniwersytetu Medycznego w

Kardiologicznej Uniwersytetu Medycznego w

Łodzi

Łodzi

" poznałem człowieka, który codziennie

" poznałem człowieka, który codziennie

przez pół godziny piłował drzewo

przez pół godziny piłował drzewo

i to go wyleczyło z choroby"

i to go wyleczyło z choroby"

Heberden , 1778 rok

Heberden , 1778 rok

re

re

- znów, na nowo, przeciw

- znów, na nowo, przeciw

habilis

habilis

- sprawny, należyty,

- sprawny, należyty,

REHABILITACJA

REHABILITACJA

WHO

WHO

Rehabilitacja to

Rehabilitacja to

“

“

suma działań podejmowanych dla zapewnienia

suma działań podejmowanych dla zapewnienia

najlepszego, możliwego do osiągnięcia,

najlepszego, możliwego do osiągnięcia,

-

stanu fizycznego,

stanu fizycznego,

-

psychicznego,

psychicznego,

-

socjalnego pacjenta,

socjalnego pacjenta,

tak by mógł on powrócić do pełnienia

tak by mógł on powrócić do pełnienia

dotychczasowej roli w społeczeństwie”

dotychczasowej roli w społeczeństwie”

To wielopłaszczyznowe działania realizowane

To wielopłaszczyznowe działania realizowane

przez lekarza - kardiologa we współpracy z:

przez lekarza - kardiologa we współpracy z:

Rehabilitacja kardiologiczna

Rehabilitacja kardiologiczna

psychologiem

psychologiem

fizjoterapeutą

fizjoterapeutą

socjologiem

socjologiem

dietetykiem

dietetykiem

AHA,ACC,ESC

Rehabilitacja kardiologiczna

Rehabilitacja kardiologiczna

leczenie

leczenie

farmakologiczne

farmakologiczne

kinezyterapię

kinezyterapię

psychoterapię

psychoterapię

identyfikację i modyfikację

identyfikację i modyfikację

czynników ryzyka

czynników ryzyka

socjoterapię

socjoterapię

edukację

edukację

doradztwo

doradztwo

To

To

wielopłaszczyznowe

wielopłaszczyznowe

działania obejmujące:

działania obejmujące:

Układ sercowo - naczyniowy:

Układ sercowo - naczyniowy:

objętość wyrzutowa

objętość wyrzutowa

pojemność minutowa

pojemność minutowa

tętno

tętno

objętość osocza

objętość osocza

lepkość krwi

lepkość krwi

Unieruchomienie - następstwa

Unieruchomienie - następstwa

(1)

(1)

Układ oddechowy:

Układ oddechowy:

powierzchnia wentylacyjna płuc

powierzchnia wentylacyjna płuc

objętość łożyska naczyniowego

objętość łożyska naczyniowego

zdolność pochłaniania tlenu

zdolność pochłaniania tlenu

Unieruchomienie - następstwa

Unieruchomienie - następstwa

(2)

(2)

odczyn adrenergiczny

odczyn adrenergiczny

regulacja naczynio-ruchowa

regulacja naczynio-ruchowa

lęk, niepokój

lęk, niepokój

depresja

depresja

Układ nerwowy i stan psychiczny:

Układ nerwowy i stan psychiczny:

Unieruchomienie - następstwa

Unieruchomienie - następstwa

(3)

(3)

Metabolizm:

Metabolizm:

azotowo - białkowy

azotowo - białkowy

wapniowo - fosforowy

wapniowo - fosforowy

Unieruchomienie - następstwa

Unieruchomienie - następstwa

(4)

(4)

obniża skurczowe (ok.10mmHg) i

obniża skurczowe (ok.10mmHg) i

rozkurczowe (ok. 8mmHg) ciśnienie

rozkurczowe (ok. 8mmHg) ciśnienie

tętnicze

tętnicze

zmniejsza wysiłkowy przyrost

zmniejsza wysiłkowy przyrost

ciśnienia

ciśnienia

u pacjentów z nadciśnieniem

u pacjentów z nadciśnieniem

tętniczym

tętniczym

*Kokkinos P.F., Narawan P.,Colleran J.A.,i wsp.:Effects of regular

*Kokkinos P.F., Narawan P.,Colleran J.A.,i wsp.:Effects of regular

exercise on blod pressure and left ventricular hypertrophy in

exercise on blod pressure and left ventricular hypertrophy in

Afrikan - American men with severe hypertension.

Afrikan - American men with severe hypertension.

N. Engl.J.Med.1995, 333, 1462-1467

N. Engl.J.Med.1995, 333, 1462-1467

Trening fizyczny jako niezależny czynnik

Trening fizyczny jako niezależny czynnik

-

-

korzystnie modyfikuje dynamiczną

korzystnie modyfikuje dynamiczną

równowagę

równowagę

współczulno/przywspółczulną

współczulno/przywspółczulną

- zmniejsza wrażliwość receptorów beta-

- zmniejsza wrażliwość receptorów beta-

adrenergicznych w mięśniu serca

adrenergicznych w mięśniu serca

*Coats A.J.S Exercise rehabilitation in chronic heart

*Coats A.J.S Exercise rehabilitation in chronic heart

failure.J.Am. Coll.Cardiol 1993;22 (suppl A):172A-177A

failure.J.Am. Coll.Cardiol 1993;22 (suppl A):172A-177A

*Hull S.,Vanoli E.,Adamson P. i wsp: Exercise traning confers

*Hull S.,Vanoli E.,Adamson P. i wsp: Exercise traning confers

anticipatory protection. Circulation 1994,98,548-552

anticipatory protection. Circulation 1994,98,548-552

Leczenie ruchem

Trening fizyczny jako

Trening fizyczny jako

niezależny czynnik

niezależny czynnik

Trening fizyczny jako

Trening fizyczny jako

niezależny czynnik

niezależny czynnik

zwiększa

zwiększa

produkcję NO - poprawia funkcję

produkcję NO - poprawia funkcję

śródbłonka

śródbłonka

Charo S., Gokce N., Vita J., Endothelial dysfunction and coronary

Charo S., Gokce N., Vita J., Endothelial dysfunction and coronary

risk

risk

reduction

reduction

J.Cadiopulm.Rehab 1998,18, 60-67.

J.Cadiopulm.Rehab 1998,18, 60-67.

działa antyoksdacyjnie

działa antyoksdacyjnie

Hornig B, Maier V,Drexler H :Physical traning improves

Hornig B, Maier V,Drexler H :Physical traning improves

endothelial function

endothelial function

in patients with chronic heart failure. Circulation 1996,93,210-

in patients with chronic heart failure. Circulation 1996,93,210-

214

214

zmniejsza insulinooporność

zmniejsza insulinooporność

obniża poziom glukozy we krwi

obniża poziom glukozy we krwi

zmniejsza insulinooporność

zmniejsza insulinooporność

obniża poziom glukozy we krwi

obniża poziom glukozy we krwi

*Dylewicz P.,Bieńkowska S., Szcześniak i wsp.:

*Dylewicz P.,Bieńkowska S., Szcześniak i wsp.:

Beneficial effect of short-term endurance traning on glucose

Beneficial effect of short-term endurance traning on glucose

metabolizm during rehabilitation after coronary bypass surgery.

metabolizm during rehabilitation after coronary bypass surgery.

CHEST 2000;117:47-51

CHEST 2000;117:47-51

zmniejsza otyłość i redukuje nadwagę

zmniejsza otyłość i redukuje nadwagę

wpływa korzystnie na redystrybucję

wpływa korzystnie na redystrybucję

tkanki tłuszczowej

tkanki tłuszczowej

zmniejsza otyłość i redukuje nadwagę

zmniejsza otyłość i redukuje nadwagę

wpływa korzystnie na redystrybucję

wpływa korzystnie na redystrybucję

tkanki tłuszczowej

tkanki tłuszczowej

*Lavie C.J.,Milani R.V., Effects of cardiac rehabilitation and

*Lavie C.J.,Milani R.V., Effects of cardiac rehabilitation and

exercise trainng in obse patients with coronary artery disease

exercise trainng in obse patients with coronary artery disease

CHEST 1996;109:52-56

CHEST 1996;109:52-56

Trening
fizyczny

profil lipidowy

profil lipidowy

:

:

profil lipidowy

profil lipidowy

:

:

obniżenie cholesterolu całkowitego (8- 20%)

obniżenie cholesterolu całkowitego (8- 20%)

obniżenie cholesterolu LDL (15- 40%)

obniżenie cholesterolu LDL (15- 40%)

obniżenie poziomu trójglicerydów (20-25%)

obniżenie poziomu trójglicerydów (20-25%)

wzrost poziomu cholesterolu HDL (7-10%)

wzrost poziomu cholesterolu HDL (7-10%)

*Warner J. G.,Brubaker P.H, i wsp.: Long term (5-yea0 changes in HDL cholesterol in

*Warner J. G.,Brubaker P.H, i wsp.: Long term (5-yea0 changes in HDL cholesterol in

cardiac

cardiac

rehabilitation patients. Do sex differences exist? Circulation 1995 92:773-777

rehabilitation patients. Do sex differences exist? Circulation 1995 92:773-777

*Brochu M.,poeehlman E.T., i wsp:Obesity, body fat distribution and coronary artery

*Brochu M.,poeehlman E.T., i wsp:Obesity, body fat distribution and coronary artery

disease.

disease.

J .Cardiopulm.Rehab 2000; 20: 96-108

J .Cardiopulm.Rehab 2000; 20: 96-108

Skutki leczenia ruchem pokrywają się

z efektami leczenia statynami

Zawał - wczesne udrożnienie

Zawał - wczesne udrożnienie

tętnicy a rehabilitacja ?

tętnicy a rehabilitacja ?

Trening fizyczny i dieta niskotłuszczowa istotnie

Trening fizyczny i dieta niskotłuszczowa istotnie

zmniejszają liczbę chorych wymagających

zmniejszają liczbę chorych wymagających

ponownych

ponownych

zabiegów rewaskularyzacyjnych (2 letnia

zabiegów rewaskularyzacyjnych (2 letnia

obserwacja)

obserwacja)

Eur J Clin Invest

Eur J Clin Invest

1999

1999

Trening fizyczny poprawia jakość życia, zmniejsza

Trening fizyczny poprawia jakość życia, zmniejsza

liczbę incydentów sercowych i ponownych

liczbę incydentów sercowych i ponownych

hospitalizacji mimo, że nie redukuje ryzyka

hospitalizacji mimo, że nie redukuje ryzyka

restenozy (ponad dwuletnia obserwacja).

restenozy (ponad dwuletnia obserwacja).

Belardinelli i wsp. JACC 2001

Belardinelli i wsp. JACC 2001

Zawał serca - etapy rehabilitacji kardiologicznej

Zawał serca - etapy rehabilitacji kardiologicznej

I ETAP - wczesna szpitalna (od 1 dnia)

I ETAP - wczesna szpitalna (od 1 dnia)

II ETAP - rekonwalescencja (od 2 tygodnia lub

II ETAP - rekonwalescencja (od 2 tygodnia lub

po zakończeniu etapu I)

po zakończeniu etapu I)

III ETAP - późna ambulatoryjno-uzdrowiskowa

III ETAP - późna ambulatoryjno-uzdrowiskowa

(od 6 tygodnia lub po zakończeniu etapu II)

(od 6 tygodnia lub po zakończeniu etapu II)

IV ETAP - prozdrowotny tryb życia (po zakończeniu II

IV ETAP - prozdrowotny tryb życia (po zakończeniu II

lub III etapu)

lub III etapu)

Zawał serca - rehabilitacja

Zawał serca - rehabilitacja

I ETAP

I ETAP

- WCZESNY SZPITALNY

- WCZESNY SZPITALNY

Cele

Cele

- zapobieganie skutkom unieruchomienia

- zapobieganie skutkom unieruchomienia

a. ortostatyczny spadek ciśnienia

a. ortostatyczny spadek ciśnienia

b. zmniejszona wydolność fizyczna

b. zmniejszona wydolność fizyczna

c. procesy zatorowo-zakrzepowe

c. procesy zatorowo-zakrzepowe

d. hipowentylacja

d. hipowentylacja

- uruchomienie pacjenta

- uruchomienie pacjenta

- poprawa wydolności fizycznej

- poprawa wydolności fizycznej

- wsparcie psychologiczne

- wsparcie psychologiczne

- edukacja pacjenta

- edukacja pacjenta

- edukacja rodziny

- edukacja rodziny

- ocena sytuacji społecznej

- ocena sytuacji społecznej

Zawał serca- rehabilitacja -

Zawał serca- rehabilitacja -

II ETAP

II ETAP

- rekonwalescencja

- rekonwalescencja

CELE

CELE

1. Poprawa wydolności fizycznej:

1. Poprawa wydolności fizycznej:



ćwiczenia,

ćwiczenia,


treningi,

treningi,



aktywność fizyczna na codzień

aktywność fizyczna na codzień

2. Wykrywanie niekorzystnych następstw

2. Wykrywanie niekorzystnych następstw

ostrego incydentu:

ostrego incydentu:

Zawał serca- rehabilitacja -

Zawał serca- rehabilitacja -

II ETAP

II ETAP

- rekonwalescencja

- rekonwalescencja

CELE cd.

CELE cd.



zaburzenia rytmu i/lub przewodzenia,

zaburzenia rytmu i/lub przewodzenia,



nieme niedokrwienie,

nieme niedokrwienie,



niewydolność serca,

niewydolność serca,



zespół Dresslera

zespół Dresslera

3. Ocena skuteczność farmakoterapii i ewentualna

3. Ocena skuteczność farmakoterapii i ewentualna

jej modyfikacja.

jej modyfikacja.

4. Ocena stanu psychicznego i w razie potrzeby

4. Ocena stanu psychicznego i w razie potrzeby

psychoterapia i/lub farmakoterapia.

psychoterapia i/lub farmakoterapia.

5. Zwalczanie czynników ryzyka

5. Zwalczanie czynników ryzyka

Zawał serca- rehabilitacja -

Zawał serca- rehabilitacja -

II ETAP

II ETAP

- rekonwalescencja

- rekonwalescencja

CELE cd.

CELE cd.

6. Edukacja oraz doradztwo w

6. Edukacja oraz doradztwo w

zakresie:

zakresie:



stylu życia,

stylu życia,



realizacji ćwiczeń i treningów w miejscu zamieszkania,

realizacji ćwiczeń i treningów w miejscu zamieszkania,



aktywności zawodowej,

aktywności zawodowej,



aktywności seksualnej,

aktywności seksualnej,



funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie

funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie

7. Edukacja rodzin pacjentów w zakresie prozdrowotnego

7. Edukacja rodzin pacjentów w zakresie prozdrowotnego

stylu życia i udzielania pierwszej pomocy w nagłych

stylu życia i udzielania pierwszej pomocy w nagłych

przypadkach

przypadkach

Zawał serca- rehabilitacja -

Zawał serca- rehabilitacja -

II ETAP

II ETAP

- rekonwalescencja

- rekonwalescencja

CELE

CELE

cd.

cd.



istoty choroby i postępowania w razie

istoty choroby i postępowania w razie

destabilizacji,

destabilizacji,

4-6 tygodniowe cykle ćwiczeń i treningów

4-6 tygodniowe cykle ćwiczeń i treningów

Cykl I - indywidualny Cykl II, III, IV - zajęcia grupowe

Cykl I - indywidualny Cykl II, III, IV - zajęcia grupowe

3 x w tygodniu - na ergometrze

3 x w tygodniu - na ergometrze

2 - 3 x w tygodniu - sala

2 - 3 x w tygodniu - sala

lub trening stacyjny gimnastyczna

lub trening stacyjny gimnastyczna

Zawał serca-rehabilitacja kardiologiczna -

Zawał serca-rehabilitacja kardiologiczna -

III ETAP

III ETAP

- ambulatoryjno - uzdrowiskowy

- ambulatoryjno - uzdrowiskowy

ocena stanu zdrowia i test wysiłkowy po każdym cyklu

ocena stanu zdrowia i test wysiłkowy po każdym cyklu

decyzje diagnostyczno terapeutyczne

decyzje diagnostyczno terapeutyczne

Przede wszystkim nie szkodzić

Przede wszystkim nie szkodzić

- Intensywny, jednorazowy wysiłek fizyczny > 6 METs,

- Intensywny, jednorazowy wysiłek fizyczny > 6 METs,

u dotychczas nietrenujących osób może spowodować

u dotychczas nietrenujących osób może spowodować

świeży zawał serca u 4 - 15% pacjentów

świeży zawał serca u 4 - 15% pacjentów

.

.

- Systematyczny dobrze zaplanowany trening fizyczny

- Systematyczny dobrze zaplanowany trening fizyczny

oraz redukcja czynników ryzyka zmniejszają

oraz redukcja czynników ryzyka zmniejszają

prawdopodobieństwo powysiłkowego zawału serca

prawdopodobieństwo powysiłkowego zawału serca

Mittleman MA i wsp. N Engl J Med 1993

Mittleman MA i wsp. N Engl J Med 1993

Willich SA i wsp. N Engl J Med 1993

Willich SA i wsp. N Engl J Med 1993

Tofler CH i wsp. Am J Cardiol. 1990

Tofler CH i wsp. Am J Cardiol. 1990

Zawał serca- rehabilitacja -

Zawał serca- rehabilitacja -

II

II

ETAP

ETAP

- rekonwalescencja

- rekonwalescencja

Przeciwwskazania do kinezyterapii

Przeciwwskazania do kinezyterapii

·

·

ostra

ostra

niewydolność serca

niewydolność serca

·

·

groźne dla życia

groźne dla życia

zaburzenia rytmu i przewodzenia

zaburzenia rytmu i przewodzenia

· choroba wieńcowa

· choroba wieńcowa

w okresie zaostrzenia

w okresie zaostrzenia

·

·

źle kontrolowane nadciśnienie lub złośliwa

źle kontrolowane nadciśnienie lub złośliwa

forma

forma

nadciśnienia tętniczego

nadciśnienia tętniczego

· objawowy zespół Dresslera

· objawowy zespół Dresslera

· zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia lub osierdzia

· zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia lub osierdzia

Zawał serca- rehabilitacja -

Zawał serca- rehabilitacja -

II

II

ETAP

ETAP

- rekonwalescencja

- rekonwalescencja

Przeciwwskazania do kinezyterapii cd.

Przeciwwskazania do kinezyterapii cd.

·

·

nie poddające się kontroli

nie poddające się kontroli

choroby współistniejące,

choroby współistniejące,

np: niewydolność nerek i wątroby, niewyrównana

np: niewydolność nerek i wątroby, niewyrównana

cukrzyca, nadczynność tarczycy, choroby psychiczne

cukrzyca, nadczynność tarczycy, choroby psychiczne

i zakaźne, poważne zaburzenia neurologiczne, tętniaki

i zakaźne, poważne zaburzenia neurologiczne, tętniaki

aorty kwalifikowane do leczenia operacyjnego

aorty kwalifikowane do leczenia operacyjnego

· zaostrzenie zespołów zatorowo-zakrzepowych

· zaostrzenie zespołów zatorowo-zakrzepowych

·

·

objawy przetrenowania

objawy przetrenowania

·

·

brak współpracy ze strony pacjenta

brak współpracy ze strony pacjenta

· brak zgody chorego

· brak zgody chorego

Przetrenowanie

Przetrenowanie

stan przewlekłego zmęczenia będący następstwem

stan przewlekłego zmęczenia będący następstwem

wielokrotnego powtarzania treningu bez zachowania

wielokrotnego powtarzania treningu bez zachowania

adekwatnych przerw

adekwatnych przerw

Przetrenowanie - objawy kliniczne (1):

Przetrenowanie - objawy kliniczne (1):

- bóle zamostkowe

- bóle zamostkowe

- zaburzenia rytmu serca

- zaburzenia rytmu serca

- tachykardia spoczynkowa

- tachykardia spoczynkowa

- duszność

- duszność

- parestezje, drętwienie kończyn

- parestezje, drętwienie kończyn

Przetrenowanie

Przetrenowanie

stan przewlekłego zmęczenia będący następstwem

stan przewlekłego zmęczenia będący następstwem

wielokrotnego powtarzania treningu bez zachowania

wielokrotnego powtarzania treningu bez zachowania

adekwatnych przerw

adekwatnych przerw

Przetrenowanie - objawy kliniczne (2):

Przetrenowanie - objawy kliniczne (2):

- nadmierna męczliwość

- nadmierna męczliwość

- nieekonomiczna odpowiedź na wysiłek

- nieekonomiczna odpowiedź na wysiłek

- zbyt powolny powrót tętna i ciśnienia

- zbyt powolny powrót tętna i ciśnienia

nawet po małym wysiłku

nawet po małym wysiłku

- wzrost zużycia tlenu podczas testu wysiłku

- wzrost zużycia tlenu podczas testu wysiłku

- chwiejność wegetatywna: lek, zaburzenia snu,

- chwiejność wegetatywna: lek, zaburzenia snu,

rozdrażnienie

rozdrażnienie

- spadek wagi ciała

- spadek wagi ciała

Wpływ treningu fizycznego na śmiertelność

Wpływ treningu fizycznego na śmiertelność

Metaanaliza

Metaanaliza

20 badań (4347 osob)

20 badań (4347 osob)

po zawale

po zawale

Oldridge i wsp.

Oldridge i wsp.

W grupie poddanej treningowi fizycznemu śmiertelność

W grupie poddanej treningowi fizycznemu śmiertelność

ogólna i z przyczyn sercowych w okresie 3 lat

ogólna i z przyczyn sercowych w okresie 3 lat

obserwacji była mniejsza o 20%-25%.

obserwacji była mniejsza o 20%-25%.

Naughton J. I wsp. Circulation 1999

Naughton J. I wsp. Circulation 1999

Wzrost wydolności o 1 MET istotnie redukuje

Wzrost wydolności o 1 MET istotnie redukuje

śmiertelność ogólną (8%-14%)

śmiertelność ogólną (8%-14%)

22 badań (4554 osób)

22 badań (4554 osób)

po zawale

po zawale

O'Connor

O'Connor

Uwagi końcowe

Uwagi końcowe

1.Prawidłowo realizowana, wielopłaszczyznowa rehabilitacja

1.Prawidłowo realizowana, wielopłaszczyznowa rehabilitacja

kardiologiczna

kardiologiczna

- poprawia jakość życia

- poprawia jakość życia

- motywuje do samorealizacji w społeczeństwie,

- motywuje do samorealizacji w społeczeństwie,

rodzinie i zawodzie

rodzinie i zawodzie

- hamuje rozwój miażdżycy

- hamuje rozwój miażdżycy

- istotnie wpływa na rokowanie

- istotnie wpływa na rokowanie

i dlatego jest niezbędnym elementem opieki

i dlatego jest niezbędnym elementem opieki

nad każdym chorym po zawale serca.

nad każdym chorym po zawale serca.

2.

2.

Prawidłowa farmakoterapia jest niezbędnym warunkiem

Prawidłowa farmakoterapia jest niezbędnym warunkiem

efektywnej rehabilitacji.

efektywnej rehabilitacji.

3. trening fizyczny aby poprawić rokowanie musi być efektywny

3. trening fizyczny aby poprawić rokowanie musi być efektywny

(poprawiający wydolność fizyczną).

(poprawiający wydolność fizyczną).

4. Niekontrolowany , sporadyczny wysiłek fizyczny

4. Niekontrolowany , sporadyczny wysiłek fizyczny

zwłaszcza u osób prowadzących " siedzący" tryb

zwłaszcza u osób prowadzących " siedzący" tryb

życia może doprowadzić do ostrego incydentu sercowego.

życia może doprowadzić do ostrego incydentu sercowego.

5

5

.

.

Prawidłowo zaplanowana i realizowana kinezyterapia

Prawidłowo zaplanowana i realizowana kinezyterapia

jest bezpieczna u wszystkich chorych po zawale serca,

jest bezpieczna u wszystkich chorych po zawale serca,

u których nie występują jednoznacznie sprecyzowane

u których nie występują jednoznacznie sprecyzowane

przeciwwskazania

przeciwwskazania

.

.

Uwagi końcowe

Uwagi końcowe

6. Obecność czynników ryzyka i zły stan psychiczny istotnie

6. Obecność czynników ryzyka i zły stan psychiczny istotnie

zmniejszają efektywność treningu fizycznego i dlatego

zmniejszają efektywność treningu fizycznego i dlatego

trening taki nie może być jedynym elementem

trening taki nie może być jedynym elementem

rehabilitacji kardiologicznej.

rehabilitacji kardiologicznej.

7. Realizacja drugiego etapu rehabilitacji w warunkach

7. Realizacja drugiego etapu rehabilitacji w warunkach

szpitalnych winna być ograniczona do grupy chorych

szpitalnych winna być ograniczona do grupy chorych

wysokiego ryzyka oraz wybranych pacjentów z grupy

wysokiego ryzyka oraz wybranych pacjentów z grupy

ryzyka pośredniego.

ryzyka pośredniego.

8. Konieczny jest rozwój rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych

8. Konieczny jest rozwój rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych

lub uzdrowiskowych a zwłaszcza samodzielnej rehabilitacji

lub uzdrowiskowych a zwłaszcza samodzielnej rehabilitacji

w miejscu zamieszkania.

w miejscu zamieszkania.

 

 

Uwagi końcowe cd

Uwagi końcowe cd

.

.

11. Najbardziej widoczną poprawę po rehabilitacji

11. Najbardziej widoczną poprawę po rehabilitacji

obserwuje się

obserwuje się

u pacjentów z najbardziej nasilona patologią

u pacjentów z najbardziej nasilona patologią

10. Koniecznym jest zachowanie ciągłości

10. Koniecznym jest zachowanie ciągłości

wieloetapowego

wieloetapowego

procesu rehabilitacji i dlatego pacjent wypisywany

procesu rehabilitacji i dlatego pacjent wypisywany

ze szpitala winien być:

ze szpitala winien być:

- przekonany o konieczności kontynuowania

- przekonany o konieczności kontynuowania

rehabilitacji ambulatoryjnej bezpośrednio po

rehabilitacji ambulatoryjnej bezpośrednio po

wypisie.

wypisie.

- kierowany przez lekarza na rehabilitację

- kierowany przez lekarza na rehabilitację

z wyznaczeniem możliwie wczesnego terminu

z wyznaczeniem możliwie wczesnego terminu

pierwszej wizyty.

pierwszej wizyty.

Uwagi końcowe cd.

Uwagi końcowe cd.

9.

9.

Niezbędnym dla upowszechnienia rehabilitacji

Niezbędnym dla upowszechnienia rehabilitacji

ambulatoryjnej

ambulatoryjnej

jest intensywna edukacja i doradztwo w fazie szpitalnej

jest intensywna edukacja i doradztwo w fazie szpitalnej

obejmujące pacjenta i rodzinę.

obejmujące pacjenta i rodzinę.

12.

12.

Kinezyterapia u pacjentów z niewydolnością serca

Kinezyterapia u pacjentów z niewydolnością serca

może przynieść wymierne efekty ale powinna być

może przynieść wymierne efekty ale powinna być

zaplanowana i prowadzona (przynajmniej I i II etap)

zaplanowana i prowadzona (przynajmniej I i II etap)

w wyspecjalizowanych ośrodkach.

w wyspecjalizowanych ośrodkach.

13. Skuteczna rewaskularyzacja (PTCA) nie upoważnia

13. Skuteczna rewaskularyzacja (PTCA) nie upoważnia

do zaniechania wieloetapowej, kompleksowej

do zaniechania wieloetapowej, kompleksowej

rehabilitacji kardiologicznej

rehabilitacji kardiologicznej

Uwagi końcowe cd

Uwagi końcowe cd

.

.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ