Koncepcja zasobów społeczności lokalnej

Koncepcja zasobów społeczności lokalnej

(community capacity)

(community capacity)

2 przykładowe definicje

2 przykładowe definicje



zdolność

zdolność

jednostek, organizacji i biznesu oraz

jednostek, organizacji i biznesu oraz

samorządu lokalnego

samorządu lokalnego

do współpracy

do współpracy

,

,

uczenia się

uczenia się

i

i

podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących tak

podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących tak

teraźniejszości, jak i przyszłości społeczności a

teraźniejszości, jak i przyszłości społeczności a

także do wspólnej pracy nad ich

także do wspólnej pracy nad ich

realizacją

realizacją



zdolność mieszkańców do

zdolność mieszkańców do

organizacji

organizacji

i

i

mobilizacji

mobilizacji

środków

środków

dla osiągania

dla osiągania

konsensualnie

konsensualnie

uzgodnionych

uzgodnionych

celów

celów





Czyli: to

Czyli: to

potencjał, który może być

potencjał, który może być

uruchomiany do rozwiązywania danego

uruchomiany do rozwiązywania danego

problemu w społeczności: elementy

problemu w społeczności: elementy

strukturalne i procesy

strukturalne i procesy

Co się składa na zasoby społeczności

Co się składa na zasoby społeczności

lokalnej

lokalnej

(community capacity)

(community capacity)

?

?

1)

1)

Rodzaj i charakter

Rodzaj i charakter

więzi

więzi

łączących członków

łączących członków

społeczności (identyfikacje lokalne, zaufanie

społeczności (identyfikacje lokalne, zaufanie

i sieci społeczne)

i sieci społeczne)

2)

2)

Zakres i formy

Zakres i formy

partycypacji obywatelskiej

partycypacji obywatelskiej

(zaangażowanie, działania lokalne,

(zaangażowanie, działania lokalne,

organizacje pozarządowe)

organizacje pozarządowe)

3)

3)

Zbiorowe

Zbiorowe

umiejętności

umiejętności

– rozwiązywania

– rozwiązywania

problemów lokalnych i osiągania konsensusu

problemów lokalnych i osiągania konsensusu

4)

4)

Przywództwo lokalne

Przywództwo lokalne

5)

5)

Dostęp do

Dostęp do

środków materialno-

środków materialno-

technologicznych

technologicznych





Element 1,2,3 – to

Element 1,2,3 – to

kapitał społeczny

kapitał społeczny

O czym dziś będzie mowa

O czym dziś będzie mowa



Przegląd „historycznych” (od l. 60) koncepcji

Przegląd „historycznych” (od l. 60) koncepcji

lokalnego przywództwa – głównie w mieście

lokalnego przywództwa – głównie w mieście



Współcześnie: co to znaczy dobry

Współcześnie: co to znaczy dobry

przywódca/ lider lokalny – cechy z punktu

przywódca/ lider lokalny – cechy z punktu

widzenia promowania rozwoju lokalnego

widzenia promowania rozwoju lokalnego



Modele przywództwa lokalnego

Modele przywództwa lokalnego



Style przywództwa lokalnego

Style przywództwa lokalnego



Przywództwo lokalne w polskich badaniach

Przywództwo lokalne w polskich badaniach

empirycznych – główne ustalenia

empirycznych – główne ustalenia

Podejście elitystyczne i teoria

Podejście elitystyczne i teoria

pluralistyczna

pluralistyczna

Podejście elitystyczne



Floyd Hunter, 1953 r., Community Power Structure



Atlanta



Pytanie: kim są ludzie rządzący miastem, w jaki sposób

zdobywają władzę?



„Metoda reputacyjna”



Wniosek: źródła decyzji: biznesmeni podporządkowujący sobie

polityków: miastem rządzi elita



„Demokracja przedstawicielska to zasłona dymna dla

dominujących interesów ekonomicznych”

Teoria pluralistyczna



Robert Dahl, 1961 r., Who governs? Roberta Dahla 1961



New Heaven (Masatchusetts)



Pytanie: jakie zasoby decydują o możliwości realizacji celów

politycznych? Jak podejmowane są najważniejsze decyzje?,

jacy ludzie mają najważniejszy wpływ?



Wnioski: siła polityczna jest podzielona, wszystkie grupy mają

jakieś zasoby polityczne, chociaż są one nierówne,

rozproszenie jest zjawiskiem pozytywnym dla demokracji



pojęcie poliarchii

I łącząca je s

I łącząca je s

zkoła

zkoła

porównawcza

porównawcza



Terry Nicholas Clark, 1967, Power and

Terry Nicholas Clark, 1967, Power and

Community Structure: who governs, when and

Community Structure: who governs, when and

where?

where?



Metodologia: podejście reputacyjne + analiza

Metodologia: podejście reputacyjne + analiza

decyzyjna, badania sondażowe

decyzyjna, badania sondażowe



Wniosek: poszczególne miasta bardzo silnie

Wniosek: poszczególne miasta bardzo silnie

różnią się między sobą stylami polityki i

różnią się między sobą stylami polityki i

modelami podejmowania decyzji

modelami podejmowania decyzji





34 hipotezy

34 hipotezy

wyjaśniające te zróżnicowania: cechy

wyjaśniające te zróżnicowania: cechy

demograficzne, ekonomicznych, prawno-

demograficzne, ekonomicznych, prawno-

polityczne, społeczne

polityczne, społeczne



Pojęcie koncentracji władzy

Pojęcie koncentracji władzy

Teoria maszyny wzrostu

Teoria maszyny wzrostu

(growth machine)

(growth machine)



Logan i Molotch, 1987,

Logan i Molotch, 1987,



2 typy wartości nieruchomości: wartość

2 typy wartości nieruchomości: wartość

użytkowa i wartość wymiany

użytkowa i wartość wymiany



Grupy czerpiące korzyści z wartości wymiany:

Grupy czerpiące korzyści z wartości wymiany:



deweloperzy i finansiści,

deweloperzy i finansiści,



przedsiębiorstwa użyteczności publicznej

przedsiębiorstwa użyteczności publicznej



silnie osadzone lokalnie: uniwersytety, kluby

silnie osadzone lokalnie: uniwersytety, kluby

sportowe, przedsiębiorcy

sportowe, przedsiębiorcy



Oni zawiązują koalicje wzrostu dla

Oni zawiązują koalicje wzrostu dla

podwyższania wartości wymiany

podwyższania wartości wymiany

nieruchomości.

nieruchomości.

Teoria reżimów miejskich

Teoria reżimów miejskich



C. Stone 1989 r.

C. Stone 1989 r.



Atlanta

Atlanta



Nawiązania do koncepcji elitarnej i marksistowskiej

Nawiązania do koncepcji elitarnej i marksistowskiej



Pojęcie 1: kompleksowość, chaotyczny świat lokalnej władzy

Pojęcie 1: kompleksowość, chaotyczny świat lokalnej władzy



Najważniejsza rola samorządu: mobilizacja i koordynacja zasobów.

Najważniejsza rola samorządu: mobilizacja i koordynacja zasobów.



Istota współczesnej polityki miejskiej: formułowanie priorytetów i

Istota współczesnej polityki miejskiej: formułowanie priorytetów i

zapewnianie współpracy różnych podmiotów, tak, aby te priorytety

zapewnianie współpracy różnych podmiotów, tak, aby te priorytety

„się realizowały”.

„się realizowały”.



Dla efektywności tych działań niezbędna współpraca

Dla efektywności tych działań niezbędna współpraca

międzysektorowa.

międzysektorowa.



Definicja reżimu: „nieformalna, ale stosunkowo stabilna grupa

Definicja reżimu: „nieformalna, ale stosunkowo stabilna grupa

posiadająca dostęp do zasobów. Dostęp ten umożliwia jej trwały

posiadająca dostęp do zasobów. Dostęp ten umożliwia jej trwały

wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących rządzenia”

wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących rządzenia”



Pojęcie 2:

Pojęcie 2:

power over

power over

(władza nad zasobami, itd.) –

(władza nad zasobami, itd.) –

power to

power to

(wpływ potrzebny do osiągnięcia czegoś)

(wpływ potrzebny do osiągnięcia czegoś)



Kto tworzy reżimy: wybieralni politycy i biznes + inne grupy

Kto tworzy reżimy: wybieralni politycy i biznes + inne grupy



Żelazne prawo Stone’a: „skuteczne koalicje rządzące muszą być

Żelazne prawo Stone’a: „skuteczne koalicje rządzące muszą być

zdolne do mobilizacji zasobów współmiernych do formułowania

zdolne do mobilizacji zasobów współmiernych do formułowania

celów politycznych”

celów politycznych”

Od

Od

local government

local government

do

do

local governance

local governance



Hambelton 1998 :„przejście od perspektywy,

Hambelton 1998 :„przejście od perspektywy,

w której samorząd postrzegany jest jako

w której samorząd postrzegany jest jako

narzędzie dostarczania i wytwarzania wielu

narzędzie dostarczania i wytwarzania wielu

usług publicznych do perspektywy, w której

usług publicznych do perspektywy, w której

najważniejsze jest przywództwo potrzebne

najważniejsze jest przywództwo potrzebne

do rozwoju społeczności lokalnej”

do rozwoju społeczności lokalnej”



John 2001 Local governance to „elastyczny

John 2001 Local governance to „elastyczny

model podejmowania decyzji oparty na

model podejmowania decyzji oparty na

luźnych powiązaniach poziomych pomiędzy

luźnych powiązaniach poziomych pomiędzy

różnymi aktorami”

różnymi aktorami”





współczesne rozumienie

współczesne rozumienie

przywództwa lokalnego

przywództwa lokalnego



Haus i Heinelt 2004: „Przywództwo w

Haus i Heinelt 2004: „Przywództwo w

polityce miejskiej oznacza uzyskiwanie

polityce miejskiej oznacza uzyskiwanie

poparcia dla realizacji celów ważnych dla

poparcia dla realizacji celów ważnych dla

całego miasta”

całego miasta”



społeczności

społeczności



ważnych aktorów

ważnych aktorów



administracji

administracji



odróżnia się od władzy

odróżnia się od władzy



bycie liderem politycznym odróżnia się od

bycie liderem politycznym odróżnia się od

bycia liderem społecznym (tu ważne: lider

bycia liderem społecznym (tu ważne: lider

polityczny)

polityczny)

Pożądane cechy

Pożądane cechy

przywództwa

przywództwa

wg Hambpeltona (2004)

wg Hambpeltona (2004)



określanie

określanie

jasnej wizji

jasnej wizji

dla swojego terenu

dla swojego terenu

działania

działania



promowanie specyficznych cech miejsca;

promowanie specyficznych cech miejsca;

budowanie

budowanie

identyfikacji

identyfikacji

lokalnej

lokalnej



zdobywanie nowych zasobów

zdobywanie nowych zasobów

– władzy i

– władzy i

źródeł finansowania

źródeł finansowania



rozwój wewnętrznych i zewnętrznych

rozwój wewnętrznych i zewnętrznych

sieci

sieci

i

i

partnerstwa

partnerstwa



mobilizowanie do współpracy

mobilizowanie do współpracy

dla

dla

rozwiązywania złożonych problemów społ.

rozwiązywania złożonych problemów społ.



utrzymywanie

utrzymywanie

poparcia i spójności

poparcia i spójności

Modele przywództwa

Modele przywództwa

lokalnego

lokalnego

Mouritzen i Svara (2002)

Mouritzen i Svara (2002)



typ silnego przywództwa politycznego prezydenta

typ silnego przywództwa politycznego prezydenta

– wybierany w powszechnych wyborach ma za sobą

– wybierany w powszechnych wyborach ma za sobą

większość w radzie miejskiej, ma jednoosobowe prawo

większość w radzie miejskiej, ma jednoosobowe prawo

zwalniania najwyższych urzędników (Francja,

zwalniania najwyższych urzędników (Francja,

Hiszpania, Grecja)

Hiszpania, Grecja)



model komisji i lidera

model komisji i lidera

– lider polityczny,

– lider polityczny,

niekoniecznie burmistrz dzieli władzę z kilkoma stałymi

niekoniecznie burmistrz dzieli władzę z kilkoma stałymi

komisjami w skład których wchodzą politycy i

komisjami w skład których wchodzą politycy i

urzędnicy lokalni (Dania, Szwecja)

urzędnicy lokalni (Dania, Szwecja)



model kolektywny

model kolektywny

– kolektywny zarząd miasta, w

– kolektywny zarząd miasta, w

którym burmistrz i lokalni politycy (Belgia, Holandia)

którym burmistrz i lokalni politycy (Belgia, Holandia)



model radnych i menedżera

model radnych i menedżera

– funkcje wykonawcze

– funkcje wykonawcze

sprawuje burmistrz – profesjonalny menedżer, którego

sprawuje burmistrz – profesjonalny menedżer, którego

wybiera rada

wybiera rada

Style przywództwa

Style przywództwa

(lokalnego)

(lokalnego)

MOBILIZACJA ZASOBÓW

(POWER TO)

POLEGANIE NA

WŁASNYCH

ZASOBACH (POWER

OVER0

PRZYWÓD
ZTWO
ODPOWIA
DAJĄCE
NA
POTRZEB
Y
SPOŁECZ
NOŚCI

PRZY
WÓDZ
TWO
AUTO
RYTAR

NE

STYL
KONCYLIACYJN
Y

STYL
WIZJONERSKI

STYL
ZACHOWAWCZ
Y

STYL BOSSOWSKI

Resume teorii: co z tego

Resume teorii: co z tego

wynika dla rozwoju

wynika dla rozwoju

lokalnego

lokalnego



Rola lidera jako czynnika rozwoju lokalnego:

Rola lidera jako czynnika rozwoju lokalnego:



a) w kontekście kapitałów: specjalista od zarządzania i

a) w kontekście kapitałów: specjalista od zarządzania i

pomnażania kapitałów: finansowego, materialnego,

pomnażania kapitałów: finansowego, materialnego,

społecznego, kulturowego,

społecznego, kulturowego,



b) w kontekście innych form sprawowania władzy:

b) w kontekście innych form sprawowania władzy:

m.in.. partycypacja polityczna obywateli

m.in.. partycypacja polityczna obywateli



Poszczególne modele i style przywództwa lokalnego

Poszczególne modele i style przywództwa lokalnego

mogą (?) wyjaśniać warianty rozwoju lokalnego

mogą (?) wyjaśniać warianty rozwoju lokalnego



„

„

Politics matter” (nawet jeśli to rozproszone sieci

Politics matter” (nawet jeśli to rozproszone sieci

governance)

governance)



Wspieranie rozwoju lokalnego: wspieranie instytucji

Wspieranie rozwoju lokalnego: wspieranie instytucji

wyłaniania liderów lokalnych: rola czynników

wyłaniania liderów lokalnych: rola czynników

instytucjonalnych, kulturowych, politycznych

instytucjonalnych, kulturowych, politycznych



Polskie koncepcje: SAS (Szkoła animatorów społecznych

Polskie koncepcje: SAS (Szkoła animatorów społecznych

CAL), Szkoła liderów, tezy o instytucjonalnym

CAL), Szkoła liderów, tezy o instytucjonalnym

wykluczaniu liderów (Piasecki)

wykluczaniu liderów (Piasecki)

Badania nad przywództwem

Badania nad przywództwem

i liderami lokalnymi w

i liderami lokalnymi w

Polsce 1

Polsce 1



Gorzelak (1998),

Gorzelak (1998),

Koniunktura gospodarcza i mobilizacja

Koniunktura gospodarcza i mobilizacja

społeczna

społeczna

: analiza 16 „miast sukcesu”

: analiza 16 „miast sukcesu”





najważniejsze

najważniejsze

czynniki: 1. silny lider lokalny z wizją rozwoju, 2. lokalna

czynniki: 1. silny lider lokalny z wizją rozwoju, 2. lokalna

elita współpracująca z liderem, 3. istnienie instytucji

elita współpracująca z liderem, 3. istnienie instytucji

wspierających biznes

wspierających biznes



Swianiewicz, Łukomska (2004),

Swianiewicz, Łukomska (2004),

Władze samorządowe

Władze samorządowe

wobec rozwoju gospodarczego. Które polityki są

wobec rozwoju gospodarczego. Które polityki są

skuteczne?:

skuteczne?:

analiza gmin, dane BDL: mały wpływ

analiza gmin, dane BDL: mały wpływ

przywództwa, istotny jedynie w dużych i średnich miastach

przywództwa, istotny jedynie w dużych i średnich miastach

– jako stabilność i innowacyjność

– jako stabilność i innowacyjność



Swianiewicz, Klimska, Mielczarek (2004),

Swianiewicz, Klimska, Mielczarek (2004),

Nierówne

Nierówne

koalicje – liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu

koalicje – liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu

zarządzania rozwojem

zarządzania rozwojem

: analiza 4 działań zborowych:

: analiza 4 działań zborowych:

Poznań i Ostrowiec Wlkp.: różnice w społecznych

Poznań i Ostrowiec Wlkp.: różnice w społecznych

oczekiwaniach dot. lidera między miastami, ”wskaźnik luki

oczekiwaniach dot. lidera między miastami, ”wskaźnik luki

między preferowanymi i postrzeganymi zachowaniami

między preferowanymi i postrzeganymi zachowaniami

liderów” większy dla działań społ. niż gosp.

liderów” większy dla działań społ. niż gosp.