Rada Unii Europejskiej

• (znana również pod nazwą „Rada Ministrów”)

jest głównym organem decyzyjnym UE.

• Każdy kraj UE przewodniczy Radzie przez

okres sześciu miesięcy.

• W każdym zebraniu Rady uczestniczy jeden

minister z każdego państwa członkowskiego.

• To, który minister będzie reprezentował dany

kraj podczas zebrania Rady zależy od tematu

wpisanego do porządku obrad, np. sprawy

zagraniczne, rolnictwo, przemysł, transport,

ochrona środowiska itd.

Szczyt Rady Europejskiej

Szczyt, na którym zbierają się szefowie państw i rządów wszystkich krajów
UE

Co najmniej 3 razy w roku

Ustalane są na nim ogólne wytyczne dla działalności Unii

Lista państw, które przewodniczą do

2011 r.

• Portugalia styczeń – czerwiec 2007 r.
• Słowenia lipiec - grudzień 2007 r.
• Francja

styczeń – grudzień 2008 r.

• Republika Czeska styczeń – czerwiec 2008 r.
• Szwecja

lipiec – grudzień 2009 r.

• Hiszpania

styczeń - czerwiec 2010 r.

• Belgia lipiec – grudzień 2010 r.
• Węgry styczeń – czerwiec 2011 r.
•

Polska

Polska

lipiec – grudzień 2011 r.

lipiec – grudzień 2011 r.

Rada UE

• reprezentuje rządy państw członkowskich.
• Na mocy traktatu Rada nadal dzieli funkcję

prawodawczą i budżetową z Parlamentem
Europejskim

• oraz zachowuje swoją pierwszoplanową

rolę w dziedzinie wspólnej polityki
zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB)
oraz koordynacji polityki gospodarczej.

Rada

• dzieli władzę legislacyjną z Parlamentem

Europejskim w ramach tzw. procedury
współdecydowania

• Ponadto Rada i Parlament współdzielą

odpowiedzialność za przyjęcie budżetu UE.

• Do kompetencji Rady należy również

zawieranie

umów

międzynarodowych,

które zostały wcześniej wynegocjowane
przez Komisję.

Organizacja Rady

• Rada,

• w zależności od rozpatrywanych spraw,

• składa się bądź z ministrów spraw

zagranicznych każdego z państw

członkowskich Unii Europejskiej

(jest to wtedy tzw. Rada Ogólna)

• bądź z takiej samej liczby ministrów

innego resortu

(Rada Branżowa)

Razem istnieje dziewięć możliwych konfiguracji

Rady:

1. Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych
2. Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (Ecofin)
3. Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw

Wewnętrznych (JHA)

4. Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej,

Zdrowia i Polityki dotyczącej Konsumentów

5. Rada ds. Konkurencyjności
6. Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii
7. Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa
8. Rada ds. Środowiska
9. Rada ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury.
Przewodniczącym Rady jest minister z kraju

sprawującego aktualnie prezydencję.

Prezydencja Rady przypada co pół roku na

kolejne państwo członkowskie.

Organ

pomocniczy:

Committee of the Permanent Representatives

COREPER

Komitet Stałych Przedstawicieli

COREPER

Komitet Stałych Przedstawicieli

COREPER

Komitet pracuje w dwóch formułach:

• w składzie ambasadorów państw członkowskich
(tzw.CoreperII, właściwy dla spraw politycznych,
zawsze
odpowiedzialny za przygotowanie obrad Rady
ds.
Ogólnych Rady ds.. Finansowych)

• w składzie zastępców ambasadorów
(tzw.Coreper I,
odpowiedzialny za sprawy legislacyjno-
techniczne).

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej

Rada ds.
Ogólnych

i stosunków
zewnętrznych

Ministrowie Spraw Zagranicznych

Ministrowie Rolnictwa

Ministrowie Transportu

Ministrowie Kultury

i.t.d.

Ministrowie

ds. Gospodarki i

Finansów

Rada

wyspecjalizowa

na –

złożona z

odpowiednich

ministrów

resortowych

kompetencje

Rada ma prawo:
podejmowania wszelkich uchwał w sprawach

funkcjonowania UE,

koordynowania polityki gospodarczej państw

członkowskich,

zawiera umowy międzynarodowe,
mianuje członków innych organów UE,
bierze udział w uchwalaniu budżetu

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej

Kompetencje Rady
UE :

1. Prawodawcze:

wydawanie aktów prawotwórczych

(rozporządzenia, dyrektywy,decyzje),

wydawanie aktów nie stanowiących prawa

(zalecenia, opinie, stanowiska)

wzywanie Komisji Europejskiej do

określenia działań, w tym do inicjatywy
ustawodawczej

zmiana traktatów założycielskich

kompetencje w zakresie zawierania umów

międzynarodowych – negocjuje je Komisja
Europejska

decyzje dotyczące zawierania

wzmocnionej współpracy

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej

Kompetencje Rady UE cd.

Inne

Zatwierdzanie list członków Komitetu

Ekonomiczno

- Społecznego

Wraz z Parlamentem Europejskim

uczestniczy w ustaleniu unijnego budżetu
(decydujący głos w przypadku wydatków
obligatoryjnych)

Koordynuje politykę gospodarczą w

przypadku kompetencji wyłącznych
Wspólnoty

Realizuje politykę w ramach II i III filaru

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej

Tryb działania i sposób
podejmowania decyzji

Porządek obrad Rady obejmuje zawsze

dwie kategorie spraw:

tzw. sprawy A - przygotowane przez

Coreper i przyjmowane bez dyskusji

tzw. sprawy B – wymagające podjęcia

decyzji politycznej

Możliwe jest przeniesienie sprawy kategorii A do B,

ale dyskusje

nad nią i formalne rozstrzygnięcie nie mogą być

podjęte na tym

samym posiedzeniu, na którym zmieniono

kwalifikację danej

kwestii.

PROCEDURA WSPÓŁDECYDOWANIA

art. 251 TUE

• najbardziej skomplikowana procedura

legislacyjna

• mająca na celu zwiększenie roli

Parlamentu Europejskiego

• w procesie decyzyjnym

jest stosowana w sprawach

• związanych ze
• swobodą przesiedlania się, pracy,
• wzajemnym honorowaniem dyplomów

szkół wyższych,

• funkcjonowaniem rynku wewnętrznego,

wychowaniem,

• sprawami młodzieży i zdrowia, ochroną

konsumenta, badaniamii technologią

• oraz programami ekologicznymi

współdecydowanie

pierwsze czytanie

• w pierwszej fazie Komisja Europejska przekazuje

wniosek Radzie UE i Parlamentowi

• po pierwszym czytaniu i debacie w Parlamencie,

deputowani przekazują swoje stanowisko Radzie UE.

• Rada podsumowuje wniosek Komisji, stanowisko

Parlamentu i swoją opinię i ustala tzw wspólne
stanowisko common position.

• Jeśli Rada zgadza się z Komisją i Parlamentem,

decyzja musi zapaść kwalifikowaną większością
głosów, w przeciwnym razie konieczna jest
jednomyślność

drugie czytanie

• przyjęte przez Radę stanowisko wraca do

Parlamentu na drugie czytanie.

• Parlament ma trzy miesiące na podjęcie decyzji.
• jeśli Parlament zgodzi się ze wspólnym

stanowiskiem lub nie wypowie się,

• Rada uchwala akt prawny zgodny ze wspólnym

stanowiskiem

trzecie czytanie

• jeżeli Parlament absolutną większością głosów dokona

poprawek we wspólnym stanowisku lub całkowicie je

odrzuca to

• w takim przypadku powoływany jest Komitet Mediacji,

składający się z przedstawicieli Rady i parlamentu.

Jeśli Komitet Mediacji osiągnie kompromis, akt

przyjmowany jest wspólnie przez Parlament i Radę.

Jeśli w Komitecie Mediacji nie powstanie kompromis,

Rada może w ciągu 6 miesięcy kwalifikowaną

większością głosów potwierdzić wspólne stanowisko

wraz ze zmianami zaproponowanymi przez Parlament

Europejski. Projekt trafia wtedy na trzecie czytanie do

Parlamentu, który może absolutną większością głosów

odrzucić wspólne stanowisko uchwalone przez Radę.

decyzje Rady UE

• zapadają - w zależności od ich przedmiotu

- w trzech trybach:

• większością kwalifikowaną
• lub zwykłą większością głosów państw

członkowskich

• Jednomyślnie

.

Zgodnie z Traktatem Akcesyjnym, od 1

listopada 2004

liczba głosów przypadających państwom

członkowskim

przedstawia się następująco:

B

el

g

ia

C

ze

ch

y

D

an

ia

N

ie

m

cy

E

st

o

n

ia

G

re

cj

a

H

is

zp

an

ia

F

ra

n

cj

a

Ir

la

n

d

ia

W

ło

ch

y

C

yp

r

Ł

o

tw

a

L

itw

a

L

u

ks

em

b

u

rg

W

ęg

ry

M

al

ta

H

o

la

n

d

ia

A

u

st

ri

a

P

o

ls

k

a

P

o

rt

u

g

al

ia

S

ło

w

e

n

ia

S

ło

w

ac

ja

F

in

la

n

d

ia

S

zw

ec

ja

W

.B

ry

ta

n

ia

12

12

7 29

4

12 27 29 7 29

4 4 7

4

12 3

13 10

27

12

4 7

7 10 29

Rada UE – liczba głosów według krajów

345

Razem:

3

Malta

4

Cypr, Estonia, Luksemburg, Łotwa i Słowenia

7

Dania, Finlandia, Irlandia, Litwa i Słowacja

10

Austria, Bułgaria i Szwecja

12

Belgia, Czechy, Grecja, Portugalia i Węgry

13

Holandia

14

Rumunia

27

Hiszpania i Polska

29

Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy

Wiele decyzji wymaga „większości kwalifikowanej”, czyli

255 głosów oraz większości państw członkowskich

tryb głosowania kwalifikowanego

• przyjęty system "ważenia" głosów poszczególnych państw

ma zapewnić równowagę między dużymi i małymi państwami

członkowskimi, poprzez uwzględnienie ich potencjału

ekonomicznego i liczby ludności.

• ogólna liczba 87 głosów była, przed rozszerzeniem do 17

państw członkowskich, podzielona

• Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy - po 10, Hiszpania -

8 Belgia, Grecja, Holandia, Portugalia - po 5, Austria i Szwecja

- po 4, Dania, Finlandia, Irlandia, po 3, Luksemburg - 2 głosy.

• jeśli głosowanie odbywało się na wniosek Komisji, dla jego

przyjęcia wymagano co najmniej 62 głosy opowiadające się

za wnioskiem, a w innych przypadkach - co najmniej 62

głosów oddanych przez co najmniej 10 państw

• mniejszość blokująca wniosek wynosiła obecnie 26 głosów

Traktat Nicejski

• wprowadził nowy podział głosów w Radzie UE
• przydzielając zarazem odpowiednią liczbę głosów

dwunastu nowym członkom

• ogólna liczba głosów w Radzie UE została

ustalona na 345,

• w tym cztery największe państwa - Niemcy,

Wielka Brytania, Francja i Włochy - dysponują 29
głosami każde

liczba głosów w Radzie UE po

rozszerzeniu do 27 państw

członkowskich 345

• Niemcy 29, Zjednoczone Królestwo 29, Francja

29, Włochy 29, Hiszpania 27, Polska 27,

Rumunia 14, Holandia 13, Grecja 12, Republika

Czeska 12, Belgia 12, Węgry 12, Portugalia 12,

Szwecja 10, Bułgaria 10, Austria 10, Słowacja 7,

Dania 7, Finlandia 7, Irlandia 7, Litwa 7, Łotwa 4,

Słowenia 4, Estonia 4, Cypr 4,Luksemburg 4,

Malta 3

Dla podjęcia decyzji kwalifikowaną

większością

• potrzebne jest co najmniej 258 głosów oddanych

przez większość państw

• jeśli głosowanie będzie się odbywać na wniosek

Komisji Europejskiej

• lub dwie trzecie państw w innych przypadkach
• ponadto Państwo Członkowskie może zażądać

potwierdzenia, że głosy «za» reprezentują ogółem
przynajmniej 62% ludności Unii

liczbę głosów przysługujących

poszczególnym

• Państwom Członkowskim określają Traktaty.
• Od 01.01.2007 roku kwalifikowana większość

głosów wymaga spełnienia następujących dwóch

warunków:

• większość Państw Członkowskich głosuje «za» (w

niektórych przypadkach większość dwóch trzecich

głosów);

• minimum 255 głosów «za», tzn. 73,9% wszystkich

głosów (mniej więcej taki sam procent jak w

poprzednim systemie).

• Jeśli wymagany procent nie zostanie uzyskany,

decyzja nie zostaje podjęta.

głosowanie jednomyślne

• nadal obowiązuje w sprawach najważniejszych dla

Unii Europejskiej i państw członkowskich:

• m.in. w kwestii rozszerzenia Unii i przyjęcia do

niej nowych państw, zmiany treści traktatów lub
wprowadzenia w życie nowej wspólnej polityki.

• głosowanie zwykłą większością głosów, kiedy to

każde państwo członkowskie dysponuje jednym
głosem, obowiązuje natomiast w sprawach o
mniejszym znaczeniu, np. proceduralnych.

W większości pozostałych

• spraw wymagana jest kwalifikowana

większość głosów,

• co oznacza, że decyzja nie może zostać

podjęta, jeżeli nie osiągnięto określonego
minimum głosów za.

• Liczba głosów, jakimi dysponuje każdy kraj

UE odzwierciedla mniej więcej liczbę
ludności tego kraju.

Rada podejmuje decyzje

• większością kwalifikowaną, z wyjątkiem

przypadków, w których traktaty przewidują
inną procedurę, taką jak decyzja
jednogłośna.

• głosowanie większością kwalifikowaną

zostało rozszerzone na wiele obszarów
polityki

• (na przykład imigracja lub kultura)

głosowanie w Radzie UE TL

• głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie

zostało rozszerzone na nowe obszary polityki.

• Od 2014 r. większość kwalifikowaną będzie się

obliczać na zasadzie podwójnej większości:
państw członkowskich i ludności.

• Dzięki temu zwiększy się w Unii legitymacja

władzy.

• Podwójną większość stanowić będzie co najmniej

55% państw członkowskich reprezentujących co
najmniej 65% ludności UE

Rada UE

• będzie podejmowała większość decyzji w

drodze głosowania większością
kwalifikowaną.

• większość tę będzie się obliczać na

zasadzie podwójnej większości:

• aby dana decyzja mogła zostać przyjęta,

wymagane będzie poparcie co najmniej 55
proc. państw członkowskich (obecnie 15 na
27 krajów UE), reprezentujących co
najmniej 65 proc. ludności UE

Większość tę będzie się obliczać

• na zasadzie podwójnej większości: aby

dana decyzja mogła zostać przyjęta,
wymagane będzie poparcie co najmniej 55
proc. państw członkowskich (obecnie 15 na
27 krajów UE), reprezentujących co
najmniej 65 proc. ludności UE.

żeby uniemożliwić małej liczbie

• najbardziej zaludnionych państw

zablokowanie decyzji,

• mniejszość blokująca musi obejmować co

najmniej cztery państwa członkowskie,

• w przeciwnym razie uznaje się, że

większość kwalifikowana została
osiągnięta, nawet jeśli nie zostało
spełnione kryterium w zakresie liczby
ludności

mniejszość blokująca

• aby uniemożliwić małej liczbie najbardziej

zaludnionych państw zablokowanie
decyzji,

• mniejszość blokująca musi obejmować co

najmniej cztery państwa członkowskie, w
przeciwnym razie uznaje się, że większość
kwalifikowana została osiągnięta, nawet
jeśli nie zostało spełnione kryterium w
zakresie liczby ludności

głosowaniu większością kwalifikowaną

podlega

• więcej obszarów działalności. W interesie Unii

Europejskiej leży usprawnienie procesu decyzyjnego,

zwłaszcza w takich dziedzinach, jak przeciwdziałanie

zmianom klimatu, bezpieczeństwo energetyczne oraz

niesienie pomocy humanitarnej ludności dotkniętej

kryzysem w różnych stronach świata.

• Zmiany wprowadzono również w odniesieniu do

takich obszarów, jak inicjatywa obywatelska, ochrona

dyplomatyczna i konsularna oraz kwestie

proceduralne.

• zasada jednomyślności nadal będzie stosowana w

przypadku podatków, polityki zagranicznej, obrony

oraz zabezpieczenia społecznego.

zgodnie z traktatem lizbońskim

• głosowaniu większością kwalifikowaną

podlega więcej obszarów działalności

• Ta nowa metoda obliczeniowa zostanie

uzupełniona mechanizmem przypominającym
„kompromis z Janiny”, który powinien umożliwić
niewielkiej liczbie państw członkowskich (liczbie
bliskiej mniejszości blokującej) wyrażenie
sprzeciwu wobec danej decyzji. Rada musi zatem
dołożyć wszelkich starań, aby w rozsądnym
terminie znaleźć rozwiązanie zadowalające
obydwie strony.

zmiany wprowadzono

• również w odniesieniu do takich obszarów, jak
• inicjatywa obywatelska, ochrona

dyplomatyczna i konsularna

• oraz kwestie proceduralne

• zasada jednomyślności nadal będzie

stosowana w przypadku podatków,

• polityki zagranicznej,
• obrony oraz zabezpieczenia społecznego

Rada Europejska

• postanowiła, że

• ten nowy system zostanie wprowadzony w

2014 r.

• przez pierwsze trzy lata, tj. do 2017 roku,
• państwo członkowskie może zażądać,
• aby dany akt został przyjęty większością

kwalifikowaną określoną w aktualnie
obowiązującym Traktacie z Nicei

przewodniczący Rady Europejskiej

• utworzono nowe stałe stanowisko
• którego będzie wyznaczać
• Rada Europejska na okres dwóch i pół roku

• Zapewni to większą ciągłość i stabilność

pracom Rady Europejskiej

Przywódcy państw UE

• wybrali premiera Belgii na pierwszego

stałego przewodniczącego Rady

Europejskiej, tzw. prezydenta UE.

• Szefową unijnej dyplomacji zostanie

obecna unijna komisarz ds. handlu

Catherine Ashton z Wielkiej Brytanii. Dwa

nowe stanowiska zostały ustanowione na

mocy niedawno zatwierdzonego traktatu

lizbońskiego, który ma na celu wzmocnić

pozycję UE na arenie międzynarodowej i

usprawnić proces podejmowania decyzji.

Stały przewodniczący Rady

Europejskiej

• jest wybierany na okres dwóch i pół roku. Ten nowy

urząd zastępuje system rotacyjnego przewodnictwa w

Radzie, zgodnie z którym jedno z państw

członkowskich przewodniczyło najważniejszym

spotkaniom UE przez sześć miesięcy.

• Van Rompuy będzie m.in. przewodniczył ważnym

spotkaniom Rady oraz reprezentował UE na arenie

międzynarodowej. Będzie on również reprezentował

Radę w relacjach z innymi instytucjami UE.

• Catherine Ashton będzie mogła proponować działania

w zakresie polityki obronnej i bezpieczeństwa.

Zostanie jej również powierzone zadanie ustanowienia

sieci dyplomatów z całego świata, którzy będą ją

wspierać w pełnieniu nowych obowiązków

Główne zadanie osoby sprawującej

• tę funkcję, wybranej przez Radę

Europejską na dwuipółletnią kadencję,

• polega na zapewnieniu przygotowania i

ciągłości prac Rady Europejskiej oraz
działaniu na rzecz osiągnięcia konsensusu.
Funkcja przewodniczącego Rady
Europejskiej nie może być łączona z
innymi mandatami krajowymi.

urząd wysokiego przedstawiciela Unii ds.

zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

będzie on równolegle pełnić funkcję

wiceprzewodniczącego Komisji oraz
przewodniczącego Rady ds. Ogólnych i
Stosunków Zewnętrznych.

• wyznaczenie jednego reprezentanta

zwiększa spójność działań podejmowanych
na arenie międzynarodowej oraz wpływa
na poprawę wizerunku Unii w świecie

funkcje

• Unia będzie działać na arenie

międzynarodowej skuteczniej i spójniej
dzięki ustanowieniu urzędu wysokiego
przedstawiciela Unii ds. zagranicznych i
polityki bezpieczeństwa,

• który będzie jednocześnie pełnić funkcję

wiceprzewodniczącego Komisji

• oraz którego wspierać będzie nowa

Europejska Służba Działań Zewnętrznych

EEAS

• Wysokiego

przedstawiciela/wiceprzewodniczącego
będzie wspomagać

• wspólna Europejska Służba Działań

Zewnętrznych (EEAS)

• która będzie się składać z urzędników
• Rady i Komisji oraz pracowników służb

dyplomatycznych państw członkowskich

stanowisko wysokiego przedstawiciela

• nie tworzy nowych kompetencji,
• porządkuje działalność UE na arenie

międzynarodowej, pozwalając uniknąć
powtarzania działań i dezorganizacji.

• Przedstawiciel podejmuje działania w

dziedzinie polityki zagranicznej na
podstawie decyzji podjętych jednogłośnie
przez 27 państw członkowskich UE

Unia Europejska podejmuje działania

• wówczas, gdy zaistnieje potrzeba

przedstawienia spójnego stanowiska na
arenie międzynarodowej. W polityce
zagranicznej jest wiele kwestii, które
najlepiej rozwiązywać poprzez wspólne
działania państw członkowskich Unii
Europejskiej

Stanowisko wysokiego przedstawiciela

• nie tworzy nowych kompetencji, lecz

porządkuje działalność UE na arenie

międzynarodowej, pozwalając uniknąć

dublowania działań i dezorganizacji.

Przedstawiciel podejmuje działania w

dziedzinie polityki zagranicznej na podstawie

decyzji podjętych jednogłośnie przez 27

państw członkowskich UE.

• Działania osoby na tym stanowisku stanowią

uzupełnienie, a nie zastępienie, polityki

zagranicznej i wysiłków dyplomatycznych

poszczególnych państw członkowskich

polityka obrona

• zdolności militarne pozostają w rękach

poszczególnych krajów

• Traktat przewiduje, że państwa członkowskie

mogą udostępnić Unii zasoby cywilne i
wojskowe do celów operacji w ramach
wspólnej polityki  bezpieczeństwa i obrony

• każde państwo członkowskie ma prawo

sprzeciwić się tego rodzaju operacjom, a
wszelkiego rodzaju wkład na ich rzecz
odbywa się na zasadzie dobrowolności

grupa państw członkowskich

• które wyrażają chęć i posiadają niezbędny

potencjał,

• może realizować operacje rozbrajania,

akcje humanitarne i ratownicze oraz
zadania doradztwa wojskowego i misje
utrzymania pokoju.

• Żadnego państwa członkowskiego nie

można zmusić do udziału w tego rodzaju
operacjach

pomoc humanitarna

• TL wprowadził szczególną podstawę

prawną dla pomocy humanitarnej

• Nacisk położony jest na stosowanie zasad

prawa międzynarodowego oraz
bezstronność, neutralność i brak
dyskryminacji.

• Traktat przewiduje również utworzenie

Europejskiego Ochotniczego Korpusu
Pomocy Humanitarnej