Ekologia człowieka
Ekologia
( oikos – dom, logos – nauka)
Jest to nauka o strukturze i
funkcjonowaniu przyrody, zajmuje
się całością zjawisk dotyczących
wzajemnych zależności między
organizmami żywymi i
nieożywionym środowiskiem.
Dziś wyróżnia się działy
ekologii
•Autekologia ( związki
organizmu ze środowiskiem)
•Synekologia ( ekologia
ekosystemów, zespołów i
populacji)
•Sozologia ( ochrona i
kształtowanie środowiska)
•Ekologia człowieka
( zależności między
człowiekiem i otaczającym go
światem)
•Ekologia społeczna(wykrycie
prawidłowości w zmiennych
wzorcach przestrzennego
układu ludności, bada
stosunki symbiotyczne
jednostek,grup ludzkich )
Ekologia człowieka -
human ecology
interdyscyplinarna nauka badająca dynamiczne procesy
biologiczne i społeczne zachodzące między ludźmi jako
jednostkami, populacjami czy społeczeństwami a
środowiskiem, w którym żyją (przyrodniczym, społecznym,
technicznym i kulturowym). W świetle tej nauki przyroda
staje się czynnikiem limitującym możliwości człowieka i
populacji ludzkiej. Toteż konieczne jest badanie wzajemnych
związków przyrody i człowieka i wykorzystanie tych badań w
jego gospodarczej działalności (technologia wytwarzania,
planowanie przestrzenne, urbanistyka, architektura itp), aby
nie powodowała ona degradacji środowiska przyrodniczego i
obniżania się jakości życia, lecz by możliwe stało się
rozsądne godzenie praw kultury z prawami natury i
wytyczanie właściwych kierunków rozwoju gospodarki.
[J. Penc]
Przedmiot zainteresowań
ekologii człowieka:
• osobnik i społeczeństwo jako dwa poziomy
organizacji; zawartość informacyjna układów
żywych i ich środowiska. Potrzeby biologiczne
istoty ludzkiej: pokarm, rozmnażanie,
interakcje środowiskowe. Populacja ludzka i jej
ograniczanie: przyrost populacji, kontrola
urodzeń, zjawiska demograficzne. Ekologia
zbiorowisk ludzkich: ewolucja kultury;
strategie ekologiczne społeczności ludzkich;
rolnictwo; urbanizacja; systemy
porozumiewania się; zdrowie publiczne;
ekologiczny wymiar zagrożeń środowiskowych.
We wszystkich definicjach
człowiek zajmuje
centralne miejsce, ale
równocześnie podkreślone
są wzajemne interakcje :
człowiek oddziałuje na
środowisko , które z kolei
oddziałuje na człowieka. Z
drugiej strony zaróno
człowiek jak i wszystkie
układy żywe w
otaczającym go świecie
podlegają prawom fizyki i
chemii.
• Wszystkim przejawom życia
towarzyszą zawsze przemiany
materii i energii
( krążenie materii i przepływ
energii)
• Człowiek w ciągu całego swojego życia
jest narażony na działanie szkodliwych
czynników obecnych w środowisku.
• Na organizm człowieka działają
czynniki:
• chemiczne
• biologiczne
• fizyczne
Człowiek nie jest
bezbronny na działanie
czynników
środowiskowych
• W zależności od rodzaju i natury
tych czynników wykształciły się
różne mechanizmy obronne.
Człowiek próbuje ulepszać
i modyfikować procesy
zachodzące w przyrodzie
w sposób naturalny(np..
uruchomił nowe cykle
obiegu pierwiastków)
• Z ekologicznego punktu patrzenia
zjawiska zachodzące w przyrodzie
należy rozpatrywać w skali
ekosystemu.
EKOSYSYTEM
• Jest to zespół organizmów żywych
tworzących biocenozę i wszystkie
elementy środowiska ożywionego i
nieożywionego, w których te
organizmy bytują.
• Schemat ekosystemu człowieka
został przedstawiony w 1974r.
jako „Mandala zdrowia”.
• Model ten odzwierciedla fakt , że
człowiek od momentu poczęcia aż
do późnej starości tworzy ze
środowiskiem jedną całość.
• Zrozumienie wpływu szeroko
rozumianego środowiska na ustrój
człowieka jest podstawą sztuki
medycznej.
• R