Wkłucia dożylne i

przetaczanie płynów

Wkłucia dożylne i

przetaczanie płynów

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Wybór dostępu żylnego zależy od:

• odporności żyły na działanie podawanych leków i

płynów (pH, osmolarność)

• przewidywanego czasu wlewu

• stanu układu żylnego

• dostępności poszczególnych naczyń

• możliwości wystąpienia powikłań

• wygody pacjenta

Wybór dostępu żylnego zależy od:

• odporności żyły na działanie podawanych leków i

płynów (pH, osmolarność)

• przewidywanego czasu wlewu

• stanu układu żylnego

• dostępności poszczególnych naczyń

• możliwości wystąpienia powikłań

• wygody pacjenta

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Nakłucie żyły obwodowej jest wskazane:

•przy rutynowych pobraniach krwi i

wstrzyknięciach

•przy krótkotrwałym leczeniu płynami

•przy szybkich wlewach dużych objętości

•przy podawaniu leków lub płynów o

osmolarności poniżej 600 mOsm/l

Nakłucie żyły obwodowej jest wskazane:

•przy rutynowych pobraniach krwi i

wstrzyknięciach

•przy krótkotrwałym leczeniu płynami

•przy szybkich wlewach dużych objętości

•przy podawaniu leków lub płynów o

osmolarności poniżej 600 mOsm/l

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Za wyborem dostępu centralnego

przemawia konieczność:

•

długotrwałego leczenia płynami

•

żywienia pozajelitowego

•

podawanie leków uszkadzających

śródbłonek naczyniowy

•

niemożność uzyskania dostępu do żyły

obwodowej (wstrząs, oparzenie, zakrzepica

żył obwodowych)

Za wyborem dostępu centralnego

przemawia konieczność:

•

długotrwałego leczenia płynami

•

żywienia pozajelitowego

•

podawanie leków uszkadzających

śródbłonek naczyniowy

•

niemożność uzyskania dostępu do żyły

obwodowej (wstrząs, oparzenie, zakrzepica

żył obwodowych)

Wybór dostępu żylnego –

kryteria:

Dostęp centralny stwarza możliwość:

•prowadzenia hemodializy

•szybkiego wprowadzenia elektrody

rozrusznika serca

•pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego

(OCŻ)

•pomiaru rzutu minutowego serca

•pomiaru ciśnienia w tętnicy płucnej

Dostęp centralny stwarza możliwość:

•prowadzenia hemodializy

•szybkiego wprowadzenia elektrody

rozrusznika serca

•pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego

(OCŻ)

•pomiaru rzutu minutowego serca

•pomiaru ciśnienia w tętnicy płucnej

Nakłucie żyły obwodowej

Nakłucie żyły obwodowej

• do nakłucia nadają się żyły grzbietu

ręki i przedramienia

• nie nakłuwać żył w okolicy stawu

• najkorzystniejszy dostęp do żyły

odpromieniowej w odległości ok. 5 cm

od nadgarstka

• u praworęcznych wykorzystywać

dostęp do żył na lewej kończynie

• do nakłucia nadają się żyły grzbietu

ręki i przedramienia

• nie nakłuwać żył w okolicy stawu

• najkorzystniejszy dostęp do żyły

odpromieniowej w odległości ok. 5 cm

od nadgarstka

• u praworęcznych wykorzystywać

dostęp do żył na lewej kończynie

Dostępy do żyły głównej

Dostępy do żyły głównej

Żyłę główną górną można cewnikować:

 z obwodu

przez żyły kończyny górnej

 odłokciową

 odpromieniową

 centralnie – przez nakłucie żył

szyjnej wewnętrznej

podobojczykowej

bezimiennej

szyjnej zewnętrznej

Żyłę główną górną można cewnikować:

 z obwodu

przez żyły kończyny górnej

 odłokciową

 odpromieniową

 centralnie – przez nakłucie żył

szyjnej wewnętrznej

podobojczykowej

bezimiennej

szyjnej zewnętrznej

Wprowadzenie cewnika

przez żyły kończyny górnej

Wprowadzenie cewnika

przez żyły kończyny górnej

• Miejsce wkłucia okolice dołu łokciowego

– żyła odłokciowa

– żyła środkowa łokcia

• Do wprowadzenia cewnika kończyna

powinna być przywiedziona i zrotowana

zewnętrznie

• Cewnik wprowadza się na głębokość 50

cm

• Miejsce wkłucia okolice dołu łokciowego

– żyła odłokciowa

– żyła środkowa łokcia

• Do wprowadzenia cewnika kończyna

powinna być przywiedziona i zrotowana

zewnętrznie

• Cewnik wprowadza się na głębokość 50

cm

Wprowadzenie cewnika

przez nakłucie żyły

centralnej

Wprowadzenie cewnika

przez nakłucie żyły

centralnej

W pierwszym rzędzie należy brać

pod uwagę nakłucie:

żyły szyjnej wewnętrznej

żyły podobojczykowej

w dalszej kolejności:

żyłę bezimienną

szyjną zewnętrzną

W pierwszym rzędzie należy brać

pod uwagę nakłucie:

żyły szyjnej wewnętrznej

żyły podobojczykowej

w dalszej kolejności:

żyłę bezimienną

szyjną zewnętrzną

Nakłucie żyły szyjnej

wewnętrznej (Brinkman i

Costley)

Nakłucie żyły szyjnej

wewnętrznej (Brinkman i

Costley)

• Pacjent w pozycji Trendelenburga (ok. 20),

głowa lekko odwrócona w stronę przeciwną

• Pozycja ta zapobiega zatorowi powietrznemu,

ułatwia nakłucie żyły

• Preferowana żyła po prawej stronie

• Za punkt orientacyjny przyjmuje się mięsień

mostkowo-obojczykowo-sutkowy

• Pacjent w pozycji Trendelenburga (ok. 20),

głowa lekko odwrócona w stronę przeciwną

• Pozycja ta zapobiega zatorowi powietrznemu,

ułatwia nakłucie żyły

• Preferowana żyła po prawej stronie

• Za punkt orientacyjny przyjmuje się mięsień

mostkowo-obojczykowo-sutkowy

Technika nakłucia:

Technika nakłucia:

• Miejsce wkłucia – skrzyżowanie żyły zewnętrznej z

boczną krawędzią m. mostkowo-obojczykowo-

sutkowatego

• Po identyfikacji tętnicy szyjnej wspólnej, igłą nr 12 w

znieczuleniu miejscowym odnajduje się żyłę szyjną wew.

• Igłę wprowadza się po grzbietowej powierzchni m.

mostkowo-obojczykowo-sutkowego pod kątem 30 – 40

• Żyła znajduje się na głębokości 3 – 5 cm

• Tą samą drogą wprowadza się kaniulę wprowadzającą

cewnik, zakończoną strzykawką wypełnioną roztworem

soli fizjologicznej

• Aspiracja krwi wskazuje na właściwe położenie kaniuli

• Przez kaniulę, po odłączeniu strzykawki wprowadza się

cewnik na głębokość 15 – 20 cm

• Miejsce wkłucia – skrzyżowanie żyły zewnętrznej z

boczną krawędzią m. mostkowo-obojczykowo-

sutkowatego

• Po identyfikacji tętnicy szyjnej wspólnej, igłą nr 12 w

znieczuleniu miejscowym odnajduje się żyłę szyjną wew.

• Igłę wprowadza się po grzbietowej powierzchni m.

mostkowo-obojczykowo-sutkowego pod kątem 30 – 40

• Żyła znajduje się na głębokości 3 – 5 cm

• Tą samą drogą wprowadza się kaniulę wprowadzającą

cewnik, zakończoną strzykawką wypełnioną roztworem

soli fizjologicznej

• Aspiracja krwi wskazuje na właściwe położenie kaniuli

• Przez kaniulę, po odłączeniu strzykawki wprowadza się

cewnik na głębokość 15 – 20 cm

Dostęp przez żyłę

podobojczykową wg.

Aubaniaca

Dostęp przez żyłę

podobojczykową wg.

Aubaniaca

• Pacjent w pozycji Trendelenburga

• Głowa odwrócona w stronę przeciwną

• Bark jak najbardziej obniżony

• Kończyna górna po stronie wkłucia

ułożona wzdłuż ciała

• Miejsce wkłucia znajduje się w

odległości 1 – 2 cm poniżej środka

obojczyka (preferowana strona prawa)

• Pacjent w pozycji Trendelenburga

• Głowa odwrócona w stronę przeciwną

• Bark jak najbardziej obniżony

• Kończyna górna po stronie wkłucia

ułożona wzdłuż ciała

• Miejsce wkłucia znajduje się w

odległości 1 – 2 cm poniżej środka

obojczyka (preferowana strona prawa)

Technika nakłucia:

Technika nakłucia:

• Po znieczuleniu miejscowym, kaniulę wprowadza

się w przestrzeń między pierwszym żebrem a

obojczykiem przy stałym kontakcie z okostną

• Kierunek wkłucia: od boku i dołu ku górze i

przyśrodkowo do stawu mostkowo-obojczykowego

• Przy stałej aspiracji żyłę podobojczykową osiąga

się na głębokości 4 – 6 cm w miejscu jej przejścia w

żyłę bezimienną

• Masywna aspiracja krwi jest oznaką poprawnego

wkłucia

• Po odłączeniu strzykawki cewnik wprowadza się na

głębokość 15 – 20 cm

• Po znieczuleniu miejscowym, kaniulę wprowadza

się w przestrzeń między pierwszym żebrem a

obojczykiem przy stałym kontakcie z okostną

• Kierunek wkłucia: od boku i dołu ku górze i

przyśrodkowo do stawu mostkowo-obojczykowego

• Przy stałej aspiracji żyłę podobojczykową osiąga

się na głębokości 4 – 6 cm w miejscu jej przejścia w

żyłę bezimienną

• Masywna aspiracja krwi jest oznaką poprawnego

wkłucia

• Po odłączeniu strzykawki cewnik wprowadza się na

głębokość 15 – 20 cm

Nakłucie żyły szyjnej

zew.

Nakłucie żyły szyjnej

zew.

• Pacjent w pozycji Trendelenburga

• Głowa zwrócona w stronę przeciwną

(powoduje to napięcie mięśnia mostkowo-

obojczykowo-sutkowego i żyły szyjnej

zewnętrznej)

• Naciśnięcie naczynia palcem powyżej

obojczyka z boku trójkąta szyjnego daje

lepsze wypełnienie żyły i ułatwia nakłucie

• Do żyły wprowadza się cewnik na

głębokość 15 – 20 cm po stronie prawej,

20 – 25 cm po stronie lewej

• Pacjent w pozycji Trendelenburga

• Głowa zwrócona w stronę przeciwną

(powoduje to napięcie mięśnia mostkowo-

obojczykowo-sutkowego i żyły szyjnej

zewnętrznej)

• Naciśnięcie naczynia palcem powyżej

obojczyka z boku trójkąta szyjnego daje

lepsze wypełnienie żyły i ułatwia nakłucie

• Do żyły wprowadza się cewnik na

głębokość 15 – 20 cm po stronie prawej,

20 – 25 cm po stronie lewej

Kontrola położenia cewnika

w żyle

Kontrola położenia cewnika

w żyle

 W stanach nagłych dopuszcza się kontrolę

położenia cewnika:

• przez swobodny wlew grawitacyjny

• łatwą aspirację krwi z cewnika

• swobodny wypływ krwi do aparatu do

przetaczania przy opuszczeniu butelki poniżej

poziomu serca

 Po wprowadzeniu cewnika do żyły zaleca się

kontrolę jego położenia poprzez wykonanie

zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej

• ocena położenia cewnika powinna być dokonana

w stosunku do elementów kostnych

 W stanach nagłych dopuszcza się kontrolę

położenia cewnika:

• przez swobodny wlew grawitacyjny

• łatwą aspirację krwi z cewnika

• swobodny wypływ krwi do aparatu do

przetaczania przy opuszczeniu butelki poniżej

poziomu serca

 Po wprowadzeniu cewnika do żyły zaleca się

kontrolę jego położenia poprzez wykonanie

zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej

• ocena położenia cewnika powinna być dokonana

w stosunku do elementów kostnych

Pielęgnacja dostępu

żylnego

Pielęgnacja dostępu

żylnego

•

Zasad jałowości należy przestrzegać już w chwili

wprowadzania cewnika

•

Przy dezynfekcji skóry należy pamiętać o czasie

potrzebnym do zadziałania środka dezynfekcyjnego

(co najmniej 30 sek)

•

Żeby zapobiec zakażeniu opatrunek powinien

spełniać następujące warunki:

• jałowość

• przepuszczalność dla powietrza

• suchość

•

Opatrunek należy zmieniać codziennie w

warunkach jałowych

•

Zasad jałowości należy przestrzegać już w chwili

wprowadzania cewnika

•

Przy dezynfekcji skóry należy pamiętać o czasie

potrzebnym do zadziałania środka dezynfekcyjnego

(co najmniej 30 sek)

•

Żeby zapobiec zakażeniu opatrunek powinien

spełniać następujące warunki:

• jałowość

• przepuszczalność dla powietrza

• suchość

•

Opatrunek należy zmieniać codziennie w

warunkach jałowych

Powikłania obwodowego

nakłucia żyły

Powikłania obwodowego

nakłucia żyły

Powikłania wczesne:

• przebicie żyły z powstaniem krwiaka

• przetoczenie płynu poza żyłę (przemieszczenie

kaniuli poza żyłę u niespokojnych chorych)

• przy nakłuwaniu w dole łokciowych

potencjalne niebezpieczeństwo uszkodzenia

tętnicy łokciowej lub nerwu pośrodkowego

Powikłania późne:

• zakrzepowe zapalenie żyły

Powikłania wczesne:

• przebicie żyły z powstaniem krwiaka

• przetoczenie płynu poza żyłę (przemieszczenie

kaniuli poza żyłę u niespokojnych chorych)

• przy nakłuwaniu w dole łokciowych

potencjalne niebezpieczeństwo uszkodzenia

tętnicy łokciowej lub nerwu pośrodkowego

Powikłania późne:

• zakrzepowe zapalenie żyły

Powikłania cewnikowania

żyły centralnej

Powikłania cewnikowania

żyły centralnej

Powikłania wczesne:

• błędne nakłucie

• błędne położenie cewnika

• odma opłucnowa, krwiak opłucnej

• zator powietrzny

Powikłania późne:

• zakrzepowe zapalenie żył, zakrzepica

• bakteryjne zakażenie cewnika

Powikłania wczesne:

• błędne nakłucie

• błędne położenie cewnika

• odma opłucnowa, krwiak opłucnej

• zator powietrzny

Powikłania późne:

• zakrzepowe zapalenie żył, zakrzepica

• bakteryjne zakażenie cewnika