Wojna w Afganistanie

1979-1989

Marcin Smolski kl. IV G

Interwencja w Afganistanie rozpoczęła się w nocy z 24 na 25 grudnia
1979 roku. Jednostki powietrznodesantowe zajęły lotniska w Kabulu.
Dzień później specjalnie utworzona 40. Armia przekroczyła granicę
radziecko-Afgańską.

Celem interwencji była ‘bratnia pomoc’ miejscowym komunistycznym
rządom Afganistanu, które nie mogły poradzić sobie z rosnącym
oporem antyrządowych Oddziałów Islamskich Bojowników
(mudżahedinów – świętych wojowników).

Wojna trwała dziewięć lat, użyto wiele zbrojnych środków, nawet takich
jak napalm, fosfor czy rozpylanie toksyn. Mimo całego użytego
arsenału, potężne atomowe supermocarstwo nie było w stanie poradzić
sobie z prostymi partyzanckimi oddziałami.

Oddziały sowieckie i rządów Afganistanu

Zaraz po wkroczeniu wojsk specjalne oddziały Specnazu rozpoczęły
operację Sztorm-333.
Kreml nakazał odsunięcie od władzy aktualnego afgańskiego przywódcy ,
Hafizullaha Amina, który miał być nieprzewidywalny i zbyt radykalny.

Żołnierze Specnazu i KGB przebrani za bojowników zaatakowali pałac
prezydencki i zastrzelili Amina. Jego miejsce zajął wieloletni agent KGB –
Babrak Karmal.

Oddział Specnazu przed misją w mundurach
rebeliantów

Związek Radziecki był przekonany, że interwencja i odsunięcie od władzy Amina, który
doprowadził do eskalacji wojny domowej wystarczy, by stłumić rebelię. Jednak wejście
Sowietów nie doprowadziło do pacyfikacji rebelii, a dało odwrotny skutek.

Miejscowa armia rządowa nie nadawała się prawie
w żadnym stopniu do walki, więc cały ciężar wojny
musiała przyjąć na siebie Armia Czerwona.

Śmigłowce radzieckie Mi-8 po lewej stronie i widoczne po prawej śmigłowce
Mi-24

Sowieci bardzo szybko opanowali strategiczne punkty w Afganistanie,
wprowadzając na początku 80 tysięcy żołnierzy na terytorium kraju. Opór
islamskich bojowników był jednak na tyle skuteczny, że sowietom ani razu
podczas całego konfliktu nie udało się kontrolować więcej niż 20%
terytorium kraju.

Skuteczność walk partyzantów zwiększana była przez inne kraje, głównie
USA, Wielką Brytanię, Pakistan, Arabię Saudyjską, Iran i Chiny. Państwa te
wspierały „świętych wojowników” pieniędzmi i uzbrojeniem.

Mudżahedini – święci wojownicy o radykalnych
poglądach Islamskich

Najcięższy okres walk przypada na lata 1982 do 1986, będący praktycznie
wojną totalną.
Używane są wszelkie dostępne środki do walki, niszczone są miasta, pola
uprawne, hodowle,
masowo są zrzucane z samolotów miny przeciwpiechotne i miny PFM-1, które
swoim wyglądem
‘motylka’ i kolorami przyciągały dzieci i powodowały kalectwo lub śmierć.
Zatruwano też ujęcia wody na terenach
wiejskich.

Miny PFM-1

Zrzucony napalm

Po roku 1986 Związek Radziecki zaczął tracić wpływy i terytorium w Afganistanie. Rebelianci
Wspierani przez inne kraje ogromną ilością sprzętu wojskowego zadawali dotkliwe straty Armii
Czerwonej. Dzięki wyrzutniom rakiet naprowadzanych na podczerwień podarowanych przez USA,
partyzanci pozbawili Związek Radziecki przewagi w powietrzu. Jeńcy wojenni schwytani przez
„świętych wojowników” byli bez litości torturowani i ginęli w męczarniach.

Mudżahedini na wraku radzieckiego
śmigłowca

W 1987 roku Moskwa ogłosiła, że zamierza wycofać się z Afganistanu, a
ciężar walk pozostawić na barkach lokalnych sił rządowych. Powodem takiej
decyzji był nie tylko niekorzystny przebieg
Wojny, ale też dojście do władzy Michaiła Gorbaczowa i zmiany w polityce
zagranicznej.

Pierwsza część Armii Czerwonej wycofała się w maju 1988 roku, a ostatnie
jednostki opuściły
Terytorium Afganistanu w lutym 1989 roku.

Kolumna wojsk radzieckich wycofująca się z
Afganistanu

9 letni konflikt przyniósł katastrofalne skutki. Liczba ofiar po stronie afgańskiej sięgała 2 milionów,
w tym 90% cywilów. Gospodarka leżała w ruinie, status materialny ludności drastycznie się
Obniżył. Z kraju uciekło prawie 5 milionów ludzi.
Związek Radziecki stracił zaledwie 15-30 tyś. żołnierzy.

Następstwo interwencji sowieckiej w Afganistanie miało z czasem wymiar globalny. W czasie
tego konfliktu nastąpiło przebudzenie myśli islamskiej trwające do dziś. Powstała Al-Kaida, która
wstępnie miała być ugrupowaniem walczącym przeciwko Związkowi Radzieckiemu przy
wydatnym wsparciu USA. Z czasem jednak zachód miał się przekonać, jak potężnego wroga sam
‘wyhodował’ u swojego boku.

Na całym terytorium kraju
do tej pory
można natknąć się na
tysiące wraków
transporterów, czołgów i
śmigłowców
radzieckich.