APOPTOZA

RODZAJE ŚMIERCI KOMÓRKI

Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje śmierci

komórki:

• Martwica – przypadkowa śmierć komórki, jest

spowodowana jej nieodwracalnym

uszkodzeniem; martwicy towarzyszy reakcja

zapalna w otaczających tkankach

• Apoptoza – śmierć samobójcza lub

altruistyczna komórki. Jest to proces

uwarunkowany genetycznie, który

uruchamiany jest w określonych warunkach,

jest najmniej szkodliwy dla otaczających

tkanek i nie pobudza reakcji zapalnej.

Niezbędna dla utrzymania homoestazy całego

organizmu.

PORÓWNANIE CECH APOPTOZY I

MARTWICY

APOPTOZA

MARTWICA

Zasięg

Zwykle dotyczy

pojedynczych komórek

Najczęściej dotyczy
grup komórek

cechy

Wielkość i

kształt

Zmniejszenie objętości i
pofałdowanie
powierzchni

Zwiększenie objętości
i pęcznienie

morfologicz

ne

Morfologia

jadra

Kondensacja
chromatyny,
fragmentacja jądra

Brak kondensacji
chromatyny, liza jądra

komórek

Organella

komórkowe

Zamknięcie organelli w
ciałkach apoptycznych

Pęcznienie i rozpad
organelli

Błona

komórkowa

Ciąglość zachowana aż
do momentu
sfagocytowania ciałek
apoptycznych

Perforacja błony,
zawartość komórek
wydostaje się do
przestrzeni
pozakomórkowej

Zapalenie

Brak, hamowanie
reakcji zapalnej

Rozwój zapalenia

Usuwanie

komórek

Przez fagocyty i
komórki sąsiadujące

Tylko przez fagocyty

PRZEBIEG APOPTOZY

Proces apoptozy można podzielić na dwie

fazy:

1. Przesłanie sygnału śmierci
2. Faza efektorowa. Przebiega ona w ten

sam sposób niezależnie od sygnału
inicjujacego apoptoę; towarzysza jej
charakterystyczne zmiany biochemiczne
i strukturalne prowadzace do smierci
komórki

Komórki stale odbierają z

otoczenia i z ich wnętrza sygnały

życia i śmierci.

SYGNAŁY ŻYCIA

• niektóre hormony
• czynniki wzrostu
• cytokiny

SYGNAŁY ŚMIERCI

• Niedotlenienie
• Promieniowanie jonizujące
• Działanie toksyn
• Działanie wolnych rodników
• Uszkodzenie DNA
• Stres
• Onkogeny
• Zakażenia wirusami

ZABURZENIA APOPTOZY

Zaburzenia w przebiegu apoptozy

odgrywają istotną rolę w
patogenezie:

- choroby Alzheimera
- chorób autoimmunologicznych
- nowotworów
- AIDS