Surfowanie na falach

mózgowych

Neurofeedback EEG Biofeedback

NEUROFEEDBACK

EEG BIOFEEDBACK

NEUROTERAPIA

Wolne od leków, nieinwazyjne podejście

do behawioralnych i emocjonalnych problemów

Co to jest Biofeedback?

Biologiczne sprzężenie zwrotne

świadomie używa sygnałów

biologicznych do ich

kształtowania.

Normalnie, te informacje, nie

są łatwo dostępne dla naszych

zmysłów

Co to jest Biofeedback ?

Biofeedback jest typem sprzężenia zwrotnego,

gdzie monitorujemy i modyfikujemy czynność fizjologiczną

trenowanego obiektu.

Uzyskane informacje umożliwiają kontrolę

i optymalizację monitorowanego parametru,

a tym samym czynności fizjologicznej.

Proces zwracania informacji zwany jest sprzężeniem zwrotnym,

z angielskiego "Feedback",

a ponieważ dotyczy funkcji żywych organizmów, zwany jest  :

Biofeedback.

Co to jest Biofeedback ?

Proces monitorowania

parametru fizjologicznego,

najczęściej jest uwarunkowany

operantem warunkującym,

(koncepcja modelowania sprzężenia

zwrotnego),

a próbę spełnienia uwarunkowania

nazywamy treningiem biofeedback.

Pomiar temperatury jest przykładem
biologicznego sprzężenia zwrotnego.Bez
pomocy termometru nie miałbyś pojęcia o
wartości temperatury.

Nowoczesne techniki biologicznego
sprzężenia zwrotnego są dużo szybsze niż
doustny termometr

Istnieje całe mnóstwo odmian

biofeedback,

w zależności od tego,

jaki parametr fizjologiczny

chcemy monitorować i

kształtować.

Nowoczesny

biofeedback

wykorzystuje postępy

technik

komputerowych.

Peryferyjny biofeedback

mierzy:

temperaturę skóry,

przewodność skóry (GSR),

stan napięcia mięśni(EMG)

liczbę uderzeń serca,

szybkość oddechu

Neurofeedback

mierzy elektryczną aktywność

mózgu.

Neurofeedback (Eeg biofeedback )jest

formą biofeedback, wykorzystującą do

monitorowania i trenowania czynność

bioelektryczną generowaną przez pracujący

mózg.

Mózg używa elektrycznych i

chemicznych reakcji

w procesie przetwarzania informacji

Elektryczna aktywność pracującego mózgu

jest odbierana przez elektrody umieszczone na powierzchni głowy.

Elektryczna działalność jest wynikiem sumowania się

elektrycznej działalności aktywowanych neuronów.

Elektryczna aktywność neuronów jest

analizowana

poprzez obserwację różnych parametrów, np.

częstotliwości.

Różne częstotliwości dominują w różnych

miejscach mózgu.

Niepoprawna częstotliwość lub jej

rozmieszczenie

może wynikać z :

- artefaktów(zakłóceń).

- słabej regulacji funkcji mózgowych

Fale mózgowe i stany świadomości

DELTA: 0-4 Hz Głęboki sen

THETA: 4-8 Hz Wewnętrzny Stan , Bezczynny ,
Odłączany

ALPHA: 8-12 Hz Odprężony, Ogniskujący ,
Zadumany ,
Stan próżnowania

BETA: 12-22 Hz Obietnica aktywności ,
Analityczna myśl ,

Przetwarzanie informacji

Fale mózgowe i stany świadomości

CO. - kora mózgowa
C.C.- ciało
modzelowate
TH. –
wzgórze(thalamus)
K.M. – pień mózgu
S.O. – sensoryczne
organa
T.C- trakty wzgórzowo-
korowe
A.S. – asocjacyjne
systemy

Rytmy wzgórzowo - korowe generują fale alfa
lub beta.
Trakty asocjacyjne, najdłuższe w czasie,
wytwarzają fale delta.
Theta jest głównie pochodzenia limbicznego
(hipokamp).

szkic prof. J.Fabera z
Pragi

CELE NEUROFEEDBACK

Generalnie, celem NEUROFEEDBACK

jest "normalizacja" rozregulowanych

wzorów

czynności bioelektrycznej mózgu

Pozwala ludziom wytworzyć

produktywne stany, jeśli otoczenie tego

wymaga.

Pozytywna działalność mózgu jest nagradzana z

pomocą dźwiękowego i wizualnego sprzężenia

zwrotnego.

Symptomy powiązane

z Tourette’s Syndrome

Trzy najczęściej towarzyszące symptomy :

* ADHD (ok. 50 % ludzi z TS ma ADHD)

* Zaburzenia uczenia się (25 do 30 %
pacjentów)

* Obsesyjno-kompulsywne zburzenia (OCD)

(25 do 40 % pacjentów)

W przeszłej dekadzie,wiele badań pokazało, że wiele zaburzeń

funkcjonowania organizmu związana jest z pracą mózgu

ADD - spodnia strona mózgu w spoczynku

ADD - spodnia strona mózgu podczas zadania

Światowej sławy specjalistą od pokazanego

powyżej neuroobrazowania jest dr med.

Daniel Amen z USA.

http://www.amenclinic.com

Quantitative EEG (QEEG) – EEG ilościowe

Quantitative EEG (QEEG) – EEG ilościowe.

Syndrom ASPERGERA

To badanie qEEG jest dorosłego z nieporządkiem Aspergera.

To jest całkiem typowe dla obrazów qEEG, z autystycznymi

zaburzeniami spektrum (ASD) . Mapowanie pokazuje nadmiarową

działalność zespołu czołowej thety

i prefrontalnej thety, wzdłuż linii środkowej i obszarze

ciemieniowym.

Najsilniejszą aktywność thety jest zaznaczona w prawym posterior

płacie skroniowym(T6). To też pokazuje nadmierną szybką (Beta)

działalność wzdłuż linii środkowej, którą obserwuje się w

badaniach zaburzeń AS

Centra mózgowe językowego przetwarzania.

Obrazy w fMRI ludzi z dysleksją pokazują mniejszą aktywność podczas

wymawiania słów.

Normalny i dyslektyczny mózg w

trakcie czytania

Neuroobrazowanie w pozytonowej emisyjnej

tomografii

( PET)

słuchanie słów

mówienie
słów

patrzenie na
wyrazy

myślenie o słowach

Problemy, które dają pozytywną

odpowiedź

w terapii NEUROFEEDBACK

* ADHD/ADD
* DEPRESJE
* TOURETTE'S SYNDROME
* NIEPOKOJE(OCD)
* CHRONICZNY BÓL

Elektryczna działalność „zbierana” przez elektrody
położone
na powierzchni głowy

Sygnał elektryczny wzmacniany przez biologiczne
wzmacniacze

Sygnał wysyłany do komputera w celu przetworzenia.

Komputer selekcjonuje fale mózgowe na grupy
częstotliwościowe
(delta,theta,alpha,smr,beta,beta2)

Nagradzanie, gdy fala promowana wzrasta, a
hamowana ulega tłumieniu. Możliwe są dodatkowe
uwarunkowania nagradzania.

Proces FEEDBACK

Terapeuta obserwuje dane zbierane w trakcie

treningu.

Pacjent obserwuje ekran monitora z grami lub

filmem video.

Pacjent obserwuje wskaźniki poprawności przebiegu treningu

Parametry QEEG

modulują wybrane elementy

plansz gier

Prezentacja wyników treningu

- raport

Style sprzężeń zwrotnych( Feedback )

Sprzężenie zwrotne najczęściej ma formę dźwiękową
i wizualną :

Dźwiękowa :
- jako nagroda odtwarzane są różne dźwięki

Wizualne:
- Plansza wideo-gry modulowana sygnałami
treningowymi
- Animacje
- Wykresy w formie display-a obrazujące
obserwowane parametry
- AVI lub DVD

Niektóre pozytywne efekty terapii
neurofeedback

* Powiększanie uwagi i koncentracji
* Poprawa w klasie i/lub szczytowe osiągnięcia
* Zmniejszenie symptomów nadczynności
* Zmniejszenie symptomów depresji
* Poprawa jakości snu
* Wzmocnienie abstrakcyjności myślenia

*

Wzmocnienie samo-kontroli

*

Redukcja symptomów dysleksji

* Redukcja tików
* Redukcja niepokojów
* Redukcja używanych leków

Badania

Wczesne badania z przypadkowych studiów i studiów małych grup.

Ostatnie badania były bardziej wymowne:

- Grupy kontrolne

- Ślepe próby

- Duże grupy

Badania

Vincent Monastra
* 100 studentów zdiagnozowanych z objawami ADHD
stwierdzonymi przez ośrodki opieki zdrowotnej.
Wszyscy byli na stymulujących lekach

* 50 otrzymało Neurofeedback wraz z leczeniem
* 50 otrzymało indywidualna i rodzinna terapię i szkoła bazowała
na behawioralnej interwencji wraz z leczeniem
* Wszyscy studenci byli oceniani przed i po traktowaniu.
* Po testach - wszyscy studenci osiągnęli znaczące postępy
* Po przeprowadzeniu do końca terapii, leki wycofano
* Tylko grupa, która otrzymała Neurofeedback
utrzymała swoje postępy, gdy wycofano leki.

Badania

* Dwa nowe studia, gdzie użyto prawdziwego
i pozornego sprzężenia zwrotnego.

* W obu grupach, uczestnicy, którzy otrzymali prawdziwe
sprzężenie zwrotne – polepszyli się, podczas, gdy ci,
co otrzymywali pozorne sprzężenie zwrotne
nie dokonali żadnego polepszenia.

Badania

Boys Totem Town Neurofeedback Project
Chłopców Totem Miejski Neurofeedback Projekt

* 20 młodocianych przestepców otrzymało po 20.5 godzin
sesji neurofeedback
* Wszyscy uczestnicy mieli znaczący przyrost w IQ, od 9-22 punktów
* Wszyscy uczestnicy uzyskali w testach poprawę pamięci i uczenia się.
* 85% polepszenia zachowani w/r relacji nauczycieli
* 80% polepszenia uwagi podczas testów komputerowych

Badania

Stosunki T/B mierzone w pkc Cz , krytyczne dla

UWAGI

(próba 314 dzieci :176 ADHD, 138 niespokojne, opozycyjne)

Theta=4-8 Hz, Beta= 13-21 Hz

6-11 lat

12-15 lat

16-20 lat

Powe

r

ratio

Amplitu

de ratio

Powe

r

ratio

Amplitu

de ratio

Powe

r

ratio

Amplitu

de ratio

5.03

2.24

3.31

1.82

2.36

1.54

Autorzy badań(1999 r): Vincent J. Monastra,

Donna M. Monastra (The Family Psychology Institute )

Joel Lubar ( Department of Psychology University of Tennessee )

Recent TS Clients

* Poprawa w testach uwagi

2 znormalizowane(w normie)
1 znaczące polepszenie

* Zredukowanie używanych leków

1 odstawił wszystkie leki
1 odstawił wszystkie leki na depresję i

zmniejszył
ilość leków na tiki nerwowe.

* Redukcja tików

1 osobę z tikami uwolniono od leków
1 osobie zmniejszono liczbę tików, przy

zachowaniu
tej samej ilości leków.

1 osobie zmniejszono poziom leków przy

tej samym
poziomie tików

Jak trenujemy mózg ?

Podstawą treningu

jest wykorzystywanie

"plastyczności

mózgu",

polegającej na

zdolności neuronów

do trwałych

przekształceń

funkcjonalnych.

Większość badaczy mózgu, zgodnie uważa,

że większość umysłowych zaburzeń

jest wynikiem destrukcji w rytmie oscylacji

między wzgórzem(thalamus) a korą mózgową.

Rozregulowanie, przeważnie, może mieć swój

genetyczny początek .

Wzgórzowo-korowe oscylacje

są odpowiedzialne za wybór czasu

i przenoszenia informacji

między różnymi strukturami w mózgu,

i zaburzenia tych regulacji powodują

szeroki zasięg psychiatrycznych zmian.

Szkic ośrodków zaangażowanych podczas

treningu NF