Systemowe leczenie

nowotworów - chemioterapia

Marzena Wełnicka-

Jaśkiewicz

•

Chemioterapia może być stosowana
jedynie w leczeniu nowotworów
chemiowrażliwych

Chemiowrażliwość nowotworów

•

wysoka

 ALL
 Ziarnica zł.
 Chłoniaki
 Nowotwory jąder
 SCLC
 Guzy Wilms’a



średnia

średnia



Rak jajników



Rak piersi



Mięsak kości



Raki reg. głowy

i szyi



szpiczak



Rak pęcherza



Rak j. grubego



niska



NSCLC



Rak szyjki

macicy



Rak

endometrium



Mięsaki tk.

miękkich



czerniak



Rak wątroby



Rak trzustki

•

Czym jest chemioterapia?

•

Jak jest mechanizm jej działania?

•

Co można osiągnąć stosując chemioterapię?

•

Czy może być stosowana z innymi formami leczenia?

•

Jakie leki są stosowane i jak są podawane?

•

Z jakimi objawami niepożądanymi można się liczyć w
trakcie leczenia?

Czym jest chemioterapia?

•

-jest to systemowe leczenie nowotworu lekami
niszczącymi komórki nowotworowe

Jak jest mechanizm jej działania?

•

Normalne, zdrowe komórki dzielą się i umierają w sposób
kontrolowany, w przypadku nowotworu podziały
komórkowe i tworzenie nowych komórek odbywa się poza
kontrolą.

•

Cytostatyki uszkadzają komórki zatrzymując ich wzrost lub
podział.

Cykl komórkowy

G2

(gap 2)

Faza

G2

Faza

G1

M

(mitoza)

S

(synteza DNA)

Komórki, które

zakończyły podział

•

Cyklo/fazo niespecyficzne

–

leki alkilujące

•

Fazo specyficzne

–

Faza G1

•

L-asparaginaza

•

sterydy

–

Faza S

•

antymetabolity

•

antracykliny

Mechanizm działania wg fazy cyklu

komórkowego

–

Faza G2

•

bleomycya

•

Inhibitory topo I

–

Faza M

•

Alkaloidy Vinca

•

taksany

•

inhibitory topo II

Podział leków wg budowy

•

leki alkilujące

•

antymetabolity

•

antybiotyki

•

alkaloidy roślinne

–

Alkaloidy Vinca

–

taksany

•

inhibitory topoizomerazy

•

inne

Co można osiągnąć stosując

chemioterapię?

•

Wyleczenie nowotworu

•

Kontrola wzrostu (wydłużenie czasu do wystąpienia
przerzutów, zwolnienie tempa wzrostu)

•

Zmniejszenie objawów związanych ze wzrostem guza
lub jego rozprzestrzenianiem się

W jakim celu chemioterapia może być

stosowana z innymi formami leczenia?

•

Ograniczenia wielkości guza (poprzedzając leczenie
miejscowe) –

cht neoadiuwantowa

•

Zniszczenia potencjalnych komórek nowotworowych po
leczeniu miejscowym

– cht adiuwantowa

•

Umożliwienia lepszej skuteczności radioterapii

Nowotwory, w których neoadiuwantowa cht

pozwala na zastosowanie oszczędzających

zabiegów chirurgicznych

 

•

Rak odbytu

•

Rak pęcherza moczowego

•

Rak piersi

•

Rak krtani

•

Mięsaki kości

•

Mięsaki tkanek miękkich

Jakie leki są stosowane i jak są

podawane?

•

Niektóre cytostatyki mogą być stosowane w wielu
różnych nowotworach, inne jedynie w jednym lub kilku
jego rodzajach

Formy chemioterapii

•

Podawanie cykliczne

•

Drogi dostępu:

•

dożylnie

•

doustnie

•

dojamowo

•

domięśniowo

•

dokanałowo

Z jakimi objawami niepożądanymi można się

liczyć w trakcie leczenia?

•

Miejscowe

•

Ogólne

•

utrata włosów

•

nudności, wymioty

•

↓wartości morfotycznych krwi

•

zapalenie śluzówek

•

biegunki

•

infekcje

•

utrata apetytu, zmiana smaku

•

bóle mięśni

•

neuropatie

•

bezpłodność

Przyczyny niepowodzenia leczenia

•

Nieodpowiednie unaczynienie guza

•

Wytworzenie chemioopornych komórek