Czynniki ryzyka i objawy

chorób nowotworowych

narządów płciowych

Klinika Onkologii

Ginekologicznej

Rak jajnika

• Częstsze występowanie w USA, północnej

Europie, rzadsze w Japonii

• Kobiety rasy białej chorują częściej
• Częściej chorują kobiety powyżej 50 r.ż.
• Obserwuje się wzrost zachorowań u kobiet

przed menopauzą

• Jest nowotworem, który u kobiet

charakteryzuje się najwyższą

śmiertelnością

Rak jajnika- czynniki

ryzyka

Liczba owulacji:
• Niepłodność
• Mała liczba ciąż
• Wczesny wiek wystąpienia pierwszej

miesiączki

• Późna menopauza
• Stymulacja owulacji

Rak jajnika – czynniki

ryzyka

• Operacje ginekologiczne
• Dieta (bogata w tłuszcz, białko)
• Wysokie BMI
• >10 letnie stosowanie estrogenowej

terapii zastępczej

• Środki toksyczne
• Przewlekłe stany zapalne miednicy

mniejszej

• Czynniki genetyczne, m.in. BRCA1, BRCA2

Rak jajnika - objawy

Brak charakterystycznych

objawów i dolegliwości

Rak jajnika – objawy

Występują głównie w

zaawansowanej chorobie

nowotworowej!

• Objawy związane z uciskiem na układ

moczowy, przewód pokarmowy

• Uczucie ciężkości w jamie brzusznej
• Powiększenie obwodu jamy brzusznej

(guzy, wodobrzusze)

Rak jajnika – objawy

• Objawy ostrego brzucha (skręt

szypuły naczyniowej guza)

• Nudności, utrata łaknienia, wzdęcia,

bóle brzucha – rozsiew komórek

nowotworowych do narządów jamy

brzusznej

• Spadek masy ciała, osłabienie,

wyniszczenie (cachexia)

Diagnostyka różnicowa

guza miednicy mniejszej

• Ciąża ektopowa
• Ciąża wewnątrzmaciczna
• Mięśniaki macicy
• Stany zapalne przydatków
• Nerka miedniczna
• Nowotwór nerek
• Guz jelita

Rak szyjki macicy

• Drugi co do częstości nowotwór złośliwy

u kobiet na świecie

• Średni wiek w momencie rozpoznania

45-50 lat

• Około 60 % CIN 1 ulega samoistnej

regresji

• Czas od rozwoju zakażenia

przewlekłego do CIN3 oraz CIS upływa
zazwyczaj 9-15lat.

Rak szyjki macicy-

czynniki ryzyka

przetrwała infekcja onkogennym

typem

wirusa

brodawczaka

ludzkiego ( HPV – 16, 18, 31, 33, 45 i
inne)

• Niski status socjoekonomiczny,
• Wczesne rozpoczęcie życia płciowego,
• Częsta zmiana partnerów seksualnych,
• Duża liczba porodów,
• Zmiany typu CIN2 + w wywiadzie.

Rak szyjki macicy –

prawdopodobne czynniki

sprzyjające rozwojowi

zakażenia HPV

• Dieta uboga w antyoksydanty,
• Doustne środki antykoncepcyjne,
• Częste stany zapalne wywołane

przez: Chlamydia trachomatis,
Neisseria gonorrhoeae, HSV-2, EBV,
CMV

Rak szyjki macicy –

prawdopodobne czynniki

sprzyjające rozwojowi

zakażenia HPV

• Sprawność układu immunologicznego,
• Współistniejące choroby układowe,
• Stosowanie leków immunosupresyjnych

Zakażenie HPV

nieonkogenne (6, 11)

objawy

• Brodawki skórne
• Brodawki płciowe:

kłykciny kończyste
(condylomata acuminata)
- kobiety: srom, pochwa, szyjka
macicy, odbyt, krocze
- mężczyźni: prącie, ujście cewki
moczowej, odbyt

Rak szyjki macicy -

objawy

• Początkowo bezobjawowo
• Guz egzofityczny
• Owrzodzenie
• Twardy naciek
• Krwiste upławy o nieprzyjemnym zapachu
• Krwawienia kontaktowe
• Krwawienia międzymiesiączkowe
• Bóle podbrzusza

Rak szyjki macicy –

objawy późne

• Bóle okolicy krzyżowej kręgosłupa
• Niesymetryczne obrzęki kończyn dolnych
• Bolesne oddawanie moczu i stolca
• Przetoki pęcherzowo pochwowe lub

odbytniczo-pochwowe

• Niemożliwe do opanowania krwawienia z

pochwy

• Objawy narastającej niewydolnosci nerek

Rak endometrium

• 80% stanowią kobiety po

menopauzie

• W ostatnich latach obserwuje się

wzrost zachorowań u kobiet przed
45r.ż.

• Stanem przednowotworowym jest

rozrost endometrium z atypią

Rak endometrium-

czynniki ryzyka

• Otyłość
• Cukrzyca
• Nadciśnienie tętnicze
• Stymulacja endometrium przez estron

bez równoważenia go przez progesteron-
hiperestrogenizm endogenny

• Hiperestrogenizm egzogenny

Rak endometrium-

czynniki ryzyka

• Hiperestrogenizm egzogenny
• Nierództwo
• Późna menopauza( po 52. rż)
• Zespół policystycznych jajników
• Cykle bezowulacyjne
• tamoxifen

Rak endometrium-

objawy

• Nieprawidłowe krwawienie z dróg

rodnych:

1.

Plamienia u kobiet przed menopauzą

2.

Jakiekolwiek krwawienia u kobiet po
menopauzie

• Ropno-krwiste upławy
• Ropomacicze
• Bóle okolicy krzyżowej kręgosłupa

Różnicowanie

nieprawidłowych

krwawień z dróg rodnych

• Stosowanie leków hormonalnych
• Atrofia błony śluzowej
• Polip szyjkowy
• Polip endometrialny
• Stan zapalny endometrium

Rak kosmówki

Jeden z najrzadszych nowotworów u

kobiet, raz na 50 000 ciąż

Może rozwijać się po:
• Zaśniadzie całkowitym, częściowym

(50%)

• Po poronieniu (25%)
• Ciąży zakończonej porodem (20%)
• Ciąży ektopowej

Rak kosmówki- czynniki

ryzyka

• Przebyty zaśniad groniasty
• Późna menarche
• Stosowanie antykoncepcji

hormonalnej

• Dieta uboga w tłuszcze zwierzęce
• Dieta uboga w karoten

Zaśniad groniasty-

objawy

• Krwawienie z dróg rodnych
• Powiększenie macicy +2 tyg
• Torbiele tekaluteinowe
• Wysoki poziom Beta-hCG
• Nadmierne wymioty
• Nadzynność tarczycy

Rak kosmówki- objawy

• Wielkość macicy prawidłowa
• Krwawienie tylko gdy ognisko raka

jest w macicy lub pochwie

• Torbiele tekaluteinowe nie występują
• Nadmierne wymioty nie występują

Rak kosmówki- objawy

Wysoki poziom beta-hCG
Objawy z innych narządów w

zależności od lokalizacji przerzutów:

1.Krwawienie do jamy brzusznej
2.Duszność, kaszel, krwioplucie
3.Zażółcenie powłok, objawy ciasnoty

śródmózgowej

Rak sromu

• Typ pierwszy HPV-niezależny, często

na podłożu Liszaja Twardzinowego,
często po 57r.ż.

• Typ drugi HPV-zależny, często na

podłożu VIN, często przed 57 r.ż.

Rak sromu- czynniki

ryzyka

• Liszaj twardzinowy
• VIN
• Duża liczba partnerów seksualnych
• Wczesne rozpoczęcie współżycie
• Infekcje HPV i HIV

Rak sromu- czynniki

ryzyka

• Palenie tytoniu
• Niski status socjoekonomiczny
• Kłykciny kończyste, ziarniniak

pachwinowy

• Immunosupresja

Rak sromu - objawy

• Świąd
• Ból
• Pieczenie
• Krwawienie
• Owrzodzenie,
• Guz endo- lub egzofityczny
• Trudności w oddawaniu moczu

Rak sromu- różnicowanie

• Endometrioza
• Kłykciny kończyste
• Rozrost płaskonabłonkowy-

dystrophia hyperplastica vulvae

• Liszaj twardzinowy sromu-lichen

sclerosus

• Czerniak sromu
• Kłykciny płaskie-kiła II-rzędowa

Dziękuję za uwagę