WYKŁAD XV

NOWOTWORY: postacie,

rozpoznanie, zasady leczenia

chirurgicznego

NOWOTWOREM nazywamy patologiczny rozrost
tkanki, która charakteryzuje się

•

Naciekaniem otoczenia

•

Tworzeniem przerzutów do układu
chłonnego

•

Tworzeniem przerzutów do
narządów odległych

Czynniki rakotwórcze

•

Istnieje bardzo wiele, do końca nie są poznane

Czynniki znane

•

Promienie jonizujące

•

Azbest

•

Chlorek winylu

•

Promieniowanie UV

•

Palenie tytoniu

•

Zakażenie wirusem żółtaczki zakaźnej typu B i

C

•

Środki konserwujące żywność

•

Pleśnie

•

Podział nowotworu ze względu na

Budowę histologiczną

•

Nabłonkowe (raki)

•

Mezenchymalne
(mięsaki)

Cechy biologiczne

•

Łagodne (rosną
powoli, mają torebkę,
nie dają przerzutów,
komórki podobne do
komórek tkanki
zdrowej)

•

Złośliwe (rosną
szybko, nie mają
torebki, naciekają
otoczenie, dają
przerzuty)

Klasyfikacje nowotworów

•

Zaawansowanie kliniczne wg TNM

•

Według zaawansowania
miejscowego (staiging)

•

Według stopnia złośliwości
(graiding)

Zasady leczenia nowotworów

Obecnie stosowane są cztery podstawowe

metody leczenia nowotworów

•

Chirurgiczne

•

Radioterapia

•

Chemiczne

•

Hormonalne

Często jest stosowane leczenie skojarzone,

tzn. chirurgiczne, radioterapia i
chemioterapia

Przykład - rak piersi

Sposób leczenia chirurgicznego jest uzależniony od
lokalizacji i rodzaju nowotworu, dlatego będzie omawiany
osobno przy każdym układzie

•

Radioterapia

•

Zasada tej metody leczniczej polega na
tym, że promieniowanie niszczy komórki
niektórych nowotworów w większym
stopniu niż komórki zdrowe

•

Nowotwory promienioczułe (nasieniak,
rdzeniak, ziarnica złośliwa)

•

Nowotwory promieniooporne ( rak
żołądka, rak śluzowaty przewodu
pokarmowego)

Metody radioterapii
Napromieniowanie:

1.

Z zewnątrz

2.

Od wewnątrz ( brachyterapia,
cewniki izotopowe do guza)

3.

Od zgromadzonego w narządzie
bioizotopu (Jod 131 –tarczyca)

Minusy

•

Możliwe odczyny popromienne:
wczesne, późne

chemioterapia

•

Polega na stosowaniu leków
chemicznych uszkadzających
mnożące się komórki nowotworowe
, środki te niestety niszczą również
komórki zdrowe, a więc dają objawy
uboczne, niekorzystne dla
organizmu

•

Najczęściej metoda uzupełniająca

•

Z wyboru np. ostra białaczka

Leczenie hormonalne

•

Wykorzystuje zjawisko, że dynamika

wzrostu niektórych nowotworów zależy

od stężenia hormonów w organizmie

Nowotwory hormonozależne

•

Rak sutka, gruczołu krokowego, tarczycy

Leczenie to dzielimy na

•

Addytywne- gdy pojedyncze duże dawki

hormonu

•

Ablacyjne- gdy usuwamy działanie

hormonu (leki, operacja)

Leczenie paliatywne

•

Leczenie chorych w znacznie
zaawansowanym stadium choroby

•

Leczenie nie prowadzi do
całkowitego wyleczenia, a tylko do
złagodzenia objawów

Rokowanie- czynniki

•

Wczesne stadium rozpoznania
nowotworu

•

Zawsze dawać nadzieję (czynnik
psychiczny, mobilizacja ustroju,
odporność)

•

Specjalistyczne leczenie

•

Specjalistyczna rehabilitacja

Nowotwory tarczycy

•

Łagodne- gruczolaki

•

Złośliwe- raki (brodawczakowaty, pęcherzykowy,

rdzeniasty, anaplastyczny)

Objawy-

•

guz tarczycy

•

Węzły chłonne regionalne zajęte

•

Chrypka

Diagnostyka

•

Bad. Fizykalne

•

Badanie USG

•

Scyntygrafia

•

BAC- guz tarczycy

leczenie

•

Operacyjne

•

Radioterapia( jod 131,
promieniowanie zewnętrzne)

•

hormonoterapia

Objawy Diagnostyka

•

Często choroba
rozwija się
bezobjawowo

•

Nieustający kaszel

•

Krwioplucie

•

Zapalenie płuc-
trudno leczące się

•

Odległe przerzuty

•

Bad. Fizykalne

•

Rtg płuc

•

TK

•

Bronchoskopia

Leczenie

•Operacyjne
(lobectomia,
pneumonektomia)

•Chemioterapia

•Napromieniowanie

Nowotwory sutka

Łagodne

•

Włókniaki

•

Torbiele

•

brodawczaki

Złośliwe

•

Raki

Objawy

•Guz piersi

•Asymetria piersi

•Wyciek treści krwistej z piersi

•Powiększone węzły chłonne dołu
pachowego

Diagnostyka

•

Bad. Fizykalne

•

USG piersi

•

Mammografia

•

BAC guzka piersi

•

Usunięcie guzka wraz z badaniem
h.p. doraźnym i parafinowym

Leczenie

•

Usunięcie guzka ( łagodnego)

•

Usunięcie guzka wraz z kwadrantem

piersi + węzły dołu pachowego

( złośliwego)

•

Usunięcie całego gruczołu piersiowego

+ węzły chłonne dołu pachowego

•

Usunięcie całego gruczołu piersiowego

wraz z mięśniami piersiowymi+ węzły

chłonne dołu pachowego

Leczenie uzupełniające

•

Radioterapia

•

chemioterapia

•

W przypadkach
rokujących
całkowite
wyleczenie
operacje
rekonstrukcyjne

Nowotwory żołądka

•

Łagodne b. rzadko (polipy,
gruczolaki, mięśniaki)

•

Złośliwe (raki, mięsaki, chłoniaki)

objawy

•

Objawy
dyspeptyczne

•

Utrata masy
ciała

•

Niedokrwistość

Rozpoznanie

•

badanie fizykalne

•

Gastrografia

•

Biopsja i badanie
H.P.

Leczenie

•

1. chirurgiczne

•

Częściowe usunięcie żołądka
(rzadko)

•

Całkowite (częściej)

2. chemioterapia_

Nowotwory jelit

•

Nowotwory jelita cienkiego b.
rzadkie marginalne znaczenie
kliniczne

•

Nowotwory jelita grubego

•

Łagodne włókniak, mięśniak,
tłuszczak

•

Złośliwe raki, mięsaki, chłoniaki

Objawy

•

Zależnie od umiejscowienia

•

Bóle brzucha, wzdęcia

•

Naprzemienne biegunki, zaparcia

•

Krew w stolcu

•

Niedokrwistość

Badanie diagnostyczne

•

Badanie fizykalne

•

Kolonoskopia+ wycinek+ bad.
h.pat.

•

USG –transrektalne

•

TK

•

Wlew kontrastowy

Leczenie operacyjne

•

Wycięcie odcinka jelita grubego wraz z
układem chłonnym regionalnym i
zespolenie koniec do końca

•

Amputacja odbytnicy wraz z układem
chłonnym regionalnym i wytworzenie
kolostomii trwałej tzw. sztucznego
odbytu

•

Leczenie uzupełniające radioterapia
przed i pooperacyjna

•

chemioterapia

Nowotwory skóry
Łagodne- b. często
Podział na dwie grupy

Pochodzenia

nabłonkowego

•

Brodawka zwykła

•

Łojotokowa

•

Kaszak

•

Rogowiak

Pochodzenia

mezenchymalneg
o

•

Włókniak

•

Tłuszczak

•

mięśniak

Objawy widoczne
rozpoznanie i leczenie -
wycięcie chirurgiczne wraz z marginesem

•

koniec