Preparaty chemiczne
używane w trakcie leczenia
endodontycznego -
właściwości, zastosowanie i
sekwencja użycia.
Instrumentarium
•
Najczęściej strzykawki z cienkimi,
jednorazowymi igłami, prostymi bądź zagiętymi
•
Igły konwencjonalne - otwór na wierzchołku (nie
głębiej niż 2 mm przed granicą długości
roboczej, igłę należy skierować skośnie do ściany
kanału)
•
Igły z otworem bocznym w czterech rozmiarach
oznaczonych kolorami
•
Strzykawki Monoject 3ml z igłami montowanymi
za pomocą gwintu posiadająca otwór boczny
•
Strzykawki do wielokrotnej sterylizacji w
autoklawie
Technika płukania
•
Przyjmuje się, że ilość środka płuczącego
przeznaczonego do oczyszczenia jednego
kanału powinna wynosić ok. 10 ml
•
Należy wprowadzić igłę do kanału
korzeniowego do momentu oporu, lekko ją
wycofać, tak by się nie klinowała
•
Kontrolować głębokość wprowadzenia igły
do kanału, zakładając na nią ogranicznik,
a także ją zgiąć
Cechy idealnego środka
płuczącego
•
Działanie bakteriobójcze lub
bakteriostatyczne
•
Zdolność usuwania opiłków zębiny i innych
zanieczyszczeń
•
Zdolność rozpuszczania organicznej i
nieorganicznej zawartości kanału
•
Pomoc w opracowaniu kanałów wąskich i
zakrzywionych
•
Zmniejszenie niebezpieczeństwa
uszkodzenia lub złamania narzędzi w kanale
•
Działanie wybielające twarde tkanki zęba
•
Usuwanie warstwy mazistej
•
Brak cytotoksyczności
Podchloryn sodu
•
Stężenia 1 - 5,25% ( stosowany 1-3%, 1% gdy
nieuformowane korzenie, 5,25% gdy resorpcja wew.))
•
Najczęściej stosowany w stężeniu 5,25%
•
Ma działanie lityczne w stosunku do martwych i żywych
tkanek, rozpuszcza część organiczną warstwy mazistej.
Dotyczy to kanału głównego oraz kanałów bocznych, które
są niedostępne dla narzędzi.
•
Posiada właściwości czyszczące oraz działa wybielająco na
tkanki twarde zęba.
•
Podczas mechanicznego poszerzania kanału
usuwa resztki martwej miazgi.
•
Oczyszcza kanał, łącznie z usuwaniem
warstwy mazistej, aby odsłonić ujścia
kanalików zębinowych.
•
Zapobiega
przebarwieniu zębów, jakie mogłoby
nastąpić po wypełnieniu niewypłukanego
kanału.
•
Zalecany jest podczas płukania
kanałów korzeniowych z zapaleniem miazgi.
Podchloryn sodu
Przykłady preparatów:
•
Chloramina I 5%
•
Chloran 2% i 5,25%
•
ChloraXiD 2% i 5,25%
•
ChloroCid 3%
•
Hypochlorit 5,25%
3% woda utleniona
•
Działanie bakteriobójcze (zwłaszcza na
beztlenowce)
•
Działanie wybielające
•
Wydzielając tlen obficie się pieni usuwając
martwą tkankę i wióry zębinowe
•
Słabsze od podchlorynu właściwości
rozpuszczające substancje organiczną
•
Tylko nieznacznie drażni tkanek OKW
( zalecany w endodoncji wieku rozwojowego)
•
Po przedostaniu do tkanek OKW może
powodować odmę tkankową
Glukonian chlorheksydyny
CHX
•
Silnie bakteriobójczy i grzybobójczy
•
Stężenia 0,2 – 2% w postaci roztworu, żelu lub ćwieków
gutaperkowych
•
Skuteczne zwalczanie Enterococcus
faecalis
•
Substantywność – duże powinowactwo
i przyczepność do zębiny i hydroksyapatytu
– wydłużenie czasu działania
•
Synergistyczne działanie z wodą utlenioną
•
Bezpieczniejsza niż
podchloryn dla tkanek OKW
•
Nie działa litycznie na
substancje organiczną
•
Płukając podchlorynem i CHX pomiedzy
zastosować 0,9% NaCl ( bo po połączeniu
pomarańczowobrunatny osad)
Kwas cytrynowy
•
Do celów leczniczych w stomatologii zalecane
jest stosowanie roztworu w stężeniu 40%-50%.
•
Wspomaga mechaniczne oczyszczanie
kanału korzeniowego.
•
Usuwa warstwę mazistą ze ścian kanału
odsłaniając kanaliki zębinowe.
•
Umożliwia odsłonięcie, oczyszczenie
i dokładne wypełnienie kanałów.
•
Postępowanie: Preparat wprowadzić do
kanału za pomocą strzykawki z igłą tak
ustawioną, aby strumień płynu był skierowany na
ścianę kanału. Najlepiej, aby igła posiadała otwór
w okolicy szczytu na powierzchni bocznej.
•
Podczas przepłukiwania kanału korzeniowego nie
stosować zbyt silnego strumienia płynu, gdyż
może to spowodować przedostanie się płynu do
tkanek okołowierzchołkowych i spowodować ich
uszkodzenie.
Alkohol
•
95 % alkohol etylowy lub
70% alkohol izopropylowy
•
Stosowany jako ostatni środek
płuczący w celu zmniejszenia
napięcia powierzchniowego płynów
i uszczelniacza – pozwala na lepszą
ich penetrację w głąb kanalików
zębinowych
•
Wyparowując z kanalików osusza
powierzchnię zębiny, co zwiększa
penetrację uszczelniacza
•
Może dodatkowo zapobiec wytrącaniu się na
ścianach kanału kryształków podchlorynu sodu
Najczęściej polecana kolejność
stosowania środków płuczących
•
Podchloryn sodu
•
EDTA
•
Podchloryn sodu
•
Alkohol
Korzyści wynikające z płukania
kanału
•
Wspomaganie mechanicznego
opracowania
•
Rozpuszczanie zakażonych resztek miazgi
•
Usuwanie mas martwiczych z miejsc
niedostępnych dla narzędzi
•
Tworzenie „poślizgu” dla narzędzi
•
Działanie dezynfekujące
•
Usuwanie warstwy mazistej
•
Usuwanie wiórów zębinowych mogących
zaczopować światło kanału
Inne metody płukania
•
Ultradźwiękowe płukanie kanału –
końcówki służące równocześnie do
opracowania i płukania kanałów; większa
skuteczność wynika z podgrzewania
płynów i powstawania w nich wirów oraz
zjawiska kawitacji
•
Maszynowe płukanie kanału - np.
irygator Stropko przystosowany do
montażu z jednej strony z dmuchawką
przy unicie a z drugiej do umocowania
igły irygacyjnej;
Urządzenie do bezpiecznego
płukania kanałów
korzeniowych.
•
EndoVac w odróżnieniu od klasycznej strzykawki
podaje płyn irygacyjny od góry a następnie
odsysa jego nadmiar zarówno z części
koronowej zęba oraz równocześnie z poziomu
wierzchołka kanału za pomocą specjalnej
makrokaniuli i mikrokaniuli.
•
EndoVac umożliwia dokładne płukanie i
odsysanie płynu z kanału korzeniowego bez
ryzyka jego przedostania się do jamy ustnej
pacjenta oraz zmniejsza ryzyko przepchnięcia
materiału płuczącego do tkanek OKW.
EndoVac
EndoVac