• Środki dydaktyczne to przedmioty materialne, które
dostarczają uczniom określonych bodźców
oddziałujących na ich narządy zmysłów, ułatwiając im
bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości,
dzięki czemu usprawniają proces kształcenia, a przez
to wpływają korzystnie na jego efekty końcowe (Cz.
Kupisiewicz)
• Zdaniem W. Okonia, środki dydaktyczne decydują
wyłącznie o końcowych wynikach pracy dydaktyczno –
wychowawczej, niemniej jednak, wzbogacając
stosowane metody nauczania, przyczyniają się do
wzrostu ich efektywności. Dzięki temu usprawniają one
nie tylko bezpośrednie poznawanie rzeczywistości
przez uczniów, lecz dostarczają także tworzywa- w
postaci wrażeń i spostrzeżeń – na którym opiera się
poznanie pośrednie, czynności umysłowe, a ponadto
różnego rodzaju czynności praktyczne.
Według W. Okonia środki dydaktyczne służą w
procesie nauczania-uczenia się:
- poznawaniu rzeczywistości
- poznawaniu wiedzy o rzeczywistości
- kształtowaniu emocjonalnego stosunku
do rzeczywistości
- kształceniu umiejętności działania
przetwarzającego rzeczywistość
Podział środków dydaktycznych wg
Wincentego Okonia:
- środki proste, do których należą:
- środki słowne (podręczniki, teksty
drukowane, np. prawo o ruchu drogowym)
- proste środki wzrokowe (modele,
autentyczne wzory przedmiotów,
reprodukcje obrazów, mapy)
- środki złożone wykorzystujące rozwój
techniki, nowinek, urządzeń i sprzętu
przekazującego informacje. Można tu zaliczyć:
- mechaniczne środki wzrokowe (aparaty
fotograficzne, mikroskopy, oscyloskopy,
teleskopy czyli urządzenia przekazujące
obrazy)
- środki słuchowe (gramofony, radia np. CB –
kontakt ze światem, nauczanie na odległość,
magnetofon)
- oraz środki wynikające z połączenia wzroku
ze słuchem (są to urządzenia takie jak
telewizor, video lub dobrze wyposażony
komputer).
Dobór środków kształcenia zależy od :
• materialnego wyposażenia szkoły w
pomoce dydaktyczne,
• założonych celów lekcji,
• metod pracy dydaktycznej,
• wieku uczniów,
• właściwości poszczególnych
przedmiotów nauczania
Zalety stosowania środków dydaktycznych w
procesie kształcenia kandydatów na kierowców :
- ułatwiają przekazywanie treści oraz ich zrozumienie
przez uczniów,
- dynamizują aktywność uczniów i nauczycieli,
- zwiększają szybkość i sprawność przepływu informacji,
- wzbogacają stosowane metody nauczania i
przyczyniają się do wzrostu ich efektywności,
- sprzyjają kształtowaniu emocji i postaw zaangażowania
- pomagają wytwarzaniu dokładniejszych wyobrażeń o
omawianych treściach,
- ułatwiają zaznajamianie się z działaniem
skomplikowanych urządzeń
- podtrzymują uwagę słuchaczy
Dobór środków dydaktycznych na kursie nauki jazdy
zależy od:
- materialnego wyposażenia OSK w pomoce naukowe
- założonych celów zajęć teoretycznych i praktycznych
- metod pracy instruktora z uczestnikami szkolenia
-rodzaju szkolenia (np. innych pomocy będzie używał
instruktor na zajęciach z przepisów ruchu drogowego, a
innych podczas zajęć z techniki kierowania)
Pomoce dydaktyczne:
Płaszczyznowe:
- graficzne, np. wykresy
- obrazkowe, np. ilustracje
- książkowe, np. podręczniki
Przestrzenne:
- statyczne, np. modele
- ruchome, np. eksponaty rzeczywiste
Materiały dydaktyczne:
- wzrokowe, np. foliogramy, przeźrocza
- słuchowe, np. płyty CD
- wzrokowo-słuchowe, np. płyty DVD
Techniczne środki kształcenia :
- wizualne, np. rzutnik pisma
- audiowizualne, np. projektor filmowy
- automatyzujące proces kształcenia, np.
maszyny dydaktyczne, komputer
- audytywne, np. magnetofon
Pedagogiczne środki pracy :
- maszyny
- urządzenia
- narzędzia
- przyrządy ogólnego przeznaczenia
Film dydaktyczny – środek dydaktyczny,
reprezentujący
istotne wartości z punktu widzenia celów
kształcenia
i wychowania, którym posługuje się nauczyciel
lub uczący się w procesie kształcenia (bądź
samokształcenia).
Filmy stosowane podczas szkolenia teoretycznego
na kursie nauki jazdy:
- instruktażowe (poznawanie wzorów
czynności), np.:
„Czynności kontrolno-obsługowe i technika
kierowania
samochodem”, „Pierwsza pomoc przedlekarska w
wypadkach drogowych”
- informacyjne (poznawanie nowych
wiadomości), np.:
„Znaki ostrzegawcze”, „Wypadki drogowe”
Folie – środek dydaktyczny o formacie A4,
drukowany na przezroczystym materiale,
wyświetlany za pomocą
rzutnika, najczęściej na ścianę (lub ekran).
Slajdy (przezrocza) – środek dydaktyczny w
postaci
kliszy, z której obraz wyświetlany jest na ekran
(lub ścianę) za pomocą rzutnika
Prezentacje multimedialne - środki
dydaktyczne tworzone za pomocą programów
komputerowych (wykorzystanie obrazu i
dźwięku), np. Power Point
Jak prawidłowo stosować folie, przezrocza
i prezentacje multimedialne ?
- zadbać o to, aby wszyscy dokładnie widzieli
treść prezentacji
- należy być zwróconym twarzą do uczestników
- na prezentacjach, foliach, slajdach powinny
znajdować się najważniejsze punkty, które
należy rozwijać
- używać krótkich i zwięzłych sformułowań
Dziękujemy za uwagę