Ogólna klasyfikacja narzędzi
Tradycyjne
Nowoczesne
Cele działania
przedsiębiorstwa
Dobrze wytworzyć
Wytworzyć tak jak
tego potrzebuje rynek
Kryteria oceny
Wskaźniki
ekonomiczne
Dopuszczalna
wadliwość
Zadowolenie klientów
Koszty jakości
Niezawodność
Eliminacja braków
Dominująca forma
oddziaływania
Kontrola Inspekcyjna
Samokontrola
Sterowanie jakością
Odpowiedzialność za
jakość
Rozproszona
Prosta do określenia
na każdym stanowisku
Funkcja:
zbieranie i przetwarzanie danych
związanych z różnymi aspektami jakości.
Są instrumentami
nadzorowania
i
diagnozowania
procesów
projektowania
,
wytwarzania
,
kontroli
,
montażu
oraz wszelkich
innych
działań występujących w cyklu
istnienia wyrobu.
Informacje są bardzo istotne przy
podejmowaniu skutecznych działań w zakresie
systematycznego doskonalenia jakości.
TRADYCYJNE
NOWOCZESNE
1. Schemat blokowy
2. Diagram
przyczyn i
skutków Ishikawy
3. Diagram Pareto –
Lorenza
4. Arkusze
kontrolne
5. Histogram
6. Wykres korelacji
zmiennych
7. Karty kontrolne
Shewharta
1. Diagram relacji
2. Diagram
pokrewieństwa
3. Diagram
systematyki
4. Diagram
macierzowy
5. Macierzowa
analiza danych
6. Wykres
programowy
procesu decyzji
7. Diagram
strzałkowy
Analizy danych
1.
Arkusz kontrolny
2.
Karta kontrolna
3.
Histogram
1.
Schemat blokowy
2.
Diagram Ishikawy
3.
Wykres Pareto –
Lorenza
4.
Wykres korelacji
Zbierania danych
Mogą być stosowane samodzielnie, ale
zazwyczaj stanowią składnik metody
zarządzania jakością.
Opierają się na prostym aparacie
matematycznym z zastosowaniem
statystyki matematycznej.
Przejdźmy do ich omówienia.
Zbieramy i zapisujemy dane, które
stanowią podstawę do dokonywania
analiz.
Jest to sposób gromadzenia informacji,
często potem wykorzystywanych w
doskonaleniu jakości.
Umożliwia:
-
Identyfikację struktury informacji.
-
Stratyfikację danych.
-
Wizualizację częstości występowania
zebranych rodzajów danych.
Na arkusze nanosi się dane o
zdarzeniach związanych z
rozpatrywanym wyrobem lub procesem,
w szczególności o częstości i miejscu ich
występowania.
Układ arkusza powinien eksponować cel,
dla którego został stworzony.
7 kroków postępowania z arkuszem kontrolnym
Krok 1. Ustal cel zbierania danych, problem, jaki chcesz rozwiązać.
Krok 2. Określ, jakie dane są niezbędne do rozwiązania problemu,
czyli co będzie przedmiotem badania.
Krok 3. Ustal sposób zbierania i zapisywania danych - kto, kiedy i jak
będzie to robił.
Krok 4. Zaprojektuj arkusz kontrolny.
Krok 5. Zweryfikuj arkusz kontrolny - czy wszystkie dane niezbędne
do zbadania problemu zostały uwzględnione w formularzu.
Krok 6. Sprawdź funkcjonalność arkusza poprzez zebranie i zapisane
pewnej liczby danych, ewentualnie wprowadź korektę, a następnie
zatwierdź go.
Krok 7. Zastosuj w praktyce arkusz kontrolny, a w razie potrzeby
skoryguj.
Rodzaj wady
Liczba wystąpień Suma
Spóźnienie do
pracy
||||| ||||| ||
12
Zbyt późny powrót
z przerwy
||||| ||||| |||||
15
Zbyt wczesne
wyjście z pracy
||||| |||
8
RAZEM
35
Problem:
Nieprzestrzeganie czasu pracy.
Używana głównie w produkcji seryjnej.
Jest badaniem procesu.
Pobiera się próbki w określonej ilości z danego
procesu w określonych odstępach czasowych.
Próbką taką może być np. dany wyrób.
Dla każdej próbki obliczane są miary
statystyczne, np. średnia arytmetyczna,
odchylenie standardowe wybranej cechy itp.
Częstotliwość pobierania próbek oraz ich
liczebność powinny być tak ustalone, aby wykres
obliczonych wartości wykazywał wszelkie istotne
zmiany zachodzące w kontrolowanym procesie.
Widzimy zmiany w wartościach średniej w odstępach
czasu
Również badamy nim proces.
Jest to narzędzie do pokazywania
zmienności, informacji o przebiegu
procesu oraz podejmowania decyzji
odnośnie tego, na czym należy się
skupić w działaniach.
Przed wykreśleniem histogramu należy:
A.
określić przedział zmienności
analizowanej wielkości,
B.
wyznaczyć liczbę przedziałów szeregu
rozdzielczego.
Przedstawia w sposób graficzny ciąg
działań realizowanych w danym
procesie, przepływy informacji,
przepływy materiałów itp.
Nazywany jest często schematem
przepływu lub algorytmem.
Przedstawienie ciągu działań w postaci
schematu blokowego pozwala lepiej
zrozumieć istotę procesu.
PRZYKŁADOWE
ELEMENTY
BUDOWY
SCHEMATU
a) Blok graniczny - oznacza on początek i koniec.
b) Blok wejścia-wyjścia - przedstawia czynność wprowadzania
danych do programu i przyporządkowania ich zmiennym dla
późniejszego wykorzystania.
c) Blok obliczeniowy - oznacza wykonanie operacji, w efekcie
której zmienią się wartości.
d) Blok decyzyjny - przedstawia wybór jednego z dwóch wariantów
wykonywania programu na podstawie sprawdzenia warunku
wpisanego w ów blok.
e) Blok wywołania podprogramu - oznacza zmianę wykonywanej
czynności na skutek wywołania podprogramu.
f) Blok fragmentu - przedstawia część programu zdefiniowanego
odrębnie.
g) Blok komentarza - pozwala wprowadzać komentarze
wyjaśniające poszczególne części schematu.
h) Łącznik wewnętrzny - służy do łączenia odrębnych części
schematu znajdujących się na tej samej stronie.
i) Łącznik zewnętrzny - służy do łączenia odrębnych części
schematu znajdujących się na odrębnych stronach.
Robiliśmy na zajęciach analizując
proces parzenia kawy.
Inaczej: wykres rybiej ości.
Graficzne przedstawienie
powiązań
między czynnikami działającymi na
proces i skutkami, które one powodują.
Pomocny przy
rozwiązywaniu
problemów, jakie mogą wystąpić w
procesie
.
Opracowanie diagramu może być
realizowane w
kilku fazach
:
1.
Określenie przyczyn głównych.
2.
Określenie czynników drugorzędnych.
3.
Wybór czynnika krytycznego.
Robiliśmy na zajęciach analizując
dlaczego samochód wpadł do rowu.
Opiera się na stwierdzonej
prawidłowości, że w przyrodzie,
technice, działalności człowieka itp.
zazwyczaj
20-30% przyczyn decyduje o
około 70-80% skutków
.
Zidentyfikowanie tych przyczyn w
przypadku systemu zarządzania
jakością pozwala na wyznaczenie
kierunków działań, które szczególnie
efektywnie mogą przyczynić się do
doskonalenia i podnoszenia poziomu
jakości.
Składa się z pewnej ilości "słupków"
uporządkowanych od "największego do
najmniejszego".
Każdy "słupek" reprezentuje daną
cechę, a wysokość słupka odzwierciedla
ilość wystąpień danej cechy lub jej
procentowy udział.
Na prawej osi pionowej przedstawiono skumulowane %
wartości dla każdej przyczyny. Suma wszystkich przyczyn na
tej osi równa się 100%.
Budowę
diagramu wykonuje się w następujących fazach:
1.
Kompletowanie informacji mających związek z
określonym problemem,
2.
Określenie wielkości, za pomocą której można mierzyć
wynik procesu w aspekcie rozpatrywanego problemu,
3.
Uszeregowanie, na podstawie zebranych informacji oraz
wiedzy o procesie przyczyn ze względu na siłę ich
oddziaływania na wynik procesu,
4.
Wyznaczenie skumulowanych wartości procentowych
każdej przyczyny,
5.
Połączenie linią punktów odpowiadających wartościom
skumulowanym,
6.
Przeprowadzenie analizy wykresu w celu wyznaczenia
grupy przyczyn, które powinny być zbadane w pierwszym
rzędzie.
Jest graficzną ilustracją związku
zachodzącego pomiędzy dwiema zmiennymi.
Wykresy takie są stosowane w przypadkach,
gdy konieczne jest zbadanie zależności
między dwoma czynnikami.
1. Korelacja dodatnia
2. Korelacja ujemna
3. Brak korelacji
4. Korelacja mieszana
Ta grupa narzędzi zaczęła być
dołączana w ostatnich latach.
Stanowią one uzupełnienie narzędzi
tradycyjnych i są w pewnym stopniu na
nowo „odkrywane" dla praktyki
zarządzania jakością.
Nowe narzędzia stanowią ważną pomoc
w rozwiązywaniu problemów.
Określany także jako wykres
współzależności przyczyn.
Zaprojektowany dla wskazania przyczyn
występowania problemu oraz określenia
ich wzajemnych powiązań.
Podobny do diagramu Ishikawy, z tym
że określa także powiązania „przyczyna
- przyczyna".
Elementy gdzie jest najwięcej powiązań
są wyjściem do dalszych analiz.
Jest punktem wyjścia dla korygowania
sytuacji.
Diagram relacji
dla polskiej służby
zdrowia…
Porządkuje się nim zebrane dane i
informacje.
Diagram pokrewieństwa stanowi
materiał wyjściowy do dalszej pracy z
innymi narzędziami, takimi jak diagram
Ishikawy lub diagram relacji.
Sortowanie pomysłów ma charakter
intuicyjny.
Problem określony w wyodrębnionej
grupie jako wiodący wyznacza nazwę
grupy.
Może być stosowany wielu dziedzinach i na wiele sposobów.
Nazywany diagramem drzewa,
wykresem typu drzewo lub drzewem
decyzyjnym.
Wykorzystywany jest w
procesach
planowania
.
Polega na graficznym uporządkowaniu
czynników powodujących występowanie
problemu lub czynności niezbędnych w
ramach danego procesu.
Logicznie i chronologicznie porządkuje
przyczyny lub zadania ze względu na
zdefiniowany cel, zgodnie z zasadą „od ogółu
do szczegółu".
Stanowi dalsze uporządkowanie informacji
zawartych w wykresach pokrewieństwa i
współzależności.
Diagram procesu udzielania zamówienia
publicznego…
Nazywany diagramem tablicowym.
Przedstawia powiązania elementów
(zadań, czynności, procesów,
proponowanych rozwiązań) oraz rodzaj
i „siłę" związku.
Metoda ta powstała w celu rozpoznania
zależności pomiędzy wymaganiami
klienta a parametrami wyrobu i
umożliwiającego ustalenie jego cech.
Inaczej wykres analizy danych lub
tablicowa analiza danych.
Celem jej stosowania jest analiza danych
zawartych w diagramach macierzowych.
Ukazuje zależności między dwoma
zbiorami danych nie powiązanych ze sobą
funkcjonalnie.
Jest to sposób prezentacji danych
wyjściowych, których otrzymanie muszą
poprzedzić wielowariantowe analizy
danych zawartych w diagramach
macierzowych.
Wykorzystywany jest w marketingu.
Umożliwia wybór optymalnej drogi
osiągnięcia zamierzonego celu.
Bazuje na rozwiązaniach zawartych w
diagramie systematyki.
Budowa diagramu polega na tworzeniu
pierwotnego schematu procesu,
uzupełnionego o dodatkowe informacje
np. dotyczące osób lub terminów.
Symuluje możliwy rozwój wydarzeń.
Obok wskazywania możliwych zagrożeń,
na wykresie umieszcza się także
zestawienia proponowanych środków
naprawczych.
Inaczej wykres sieciowy.
Wykorzystywany jest do planowania
działań oraz ustalania ich kolejności.