Philip G. Zimbardo

Philip G. Zimbardo

Psychologia i życie

Psychologia i życie

Rozdział VIII – Spostrzeganie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

VIII. Spostrzeganie

VIII. Spostrzeganie

1.

Zadanie percepcji

2.

Odbiór wrażeń, percepcja
identyfikacja i rozpoznawanie

3.

Procesy uwagi

4.

Procesy organizujące percepcję

5.

Procesy identyfikacji i rozpoznawania

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Odbiór wra

Odbiór wra

żeń

żeń

, percepcja

, percepcja

identyfikacja i rozpoznawanie

identyfikacja i rozpoznawanie



Interpretowanie obrazów na siatkówce



Rzeczywistość, wieloznaczność
i zniekształcenia



Nauki płynące ze złudzeń



To co nabyte i wrodzone
w spostrzeganiu

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

I

I

nterpretacja obrazu na

nterpretacja obrazu na

siatkówce

siatkówce

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

I

I

nterpretacja obrazu na siatkówce

nterpretacja obrazu na siatkówce

–

–

bodziec dystalny

bodziec dystalny

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

I

I

nterpretacja obrazu na siatkówce

nterpretacja obrazu na siatkówce

–

–

bodziec proksymalny

bodziec proksymalny

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

B

B

odziec dystalny i proksymalny

odziec dystalny i proksymalny

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Nauki płyn

Nauki płyn

ą

ą

ce ze z

ce ze z

ł

ł

udze

udze

ń

ń



Wieloznaczność w sztuce



Złudzenia w rzeczywistości

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Złudzenia

Złudzenia

percepcji

percepcji

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Złudzenia rozpoznawania

Złudzenia rozpoznawania

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Złudzenie góry cylindra – co jest

Złudzenie góry cylindra – co jest

większe: rondo, czy szczyt

większe: rondo, czy szczyt

cylindra?

cylindra?

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Złudzenie Poggendorfa – czy

Złudzenie Poggendorfa – czy

linia ukośna jest łamana?

linia ukośna jest łamana?

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Złudzenie Ebbinghausa – które

Złudzenie Ebbinghausa – które

z centralnych kół jest większe?

z centralnych kół jest większe?

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Z

Z

ł

ł

udzenie Müllera-Lyera – która z

udzenie Müllera-Lyera – która z

linii poziomych jest dłu

linii poziomych jest dłu

ż

ż

sza

sza

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Z

Z

ł

ł

udzenie Zoellnera – czy linie

udzenie Zoellnera – czy linie

pionowe s

pionowe s

ą

ą

równoleg

równoleg

ł

ł

e?

e?

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Które z pude

Które z pude

ł

ł

ek

ek

s

s

ą

ą

tych samych

tych samych

rozmiarów,

rozmiarów,

co wzorzec

co wzorzec

?

?

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

To co nabyte i wrodzone w

To co nabyte i wrodzone w

spostrzeganiu

spostrzeganiu



Klasyczna teoria Helmholtza



Optyka ekologiczna Gibsona



Psychologia postaci



Teoria sztucznej inteligencji

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Procesy uwagi

Procesy uwagi



Przetwarzanie mimowolne



Funkcje uwagi



Mechanizmy uwagi

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

K

K

ombinacje cech

ombinacje cech

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Funkcje uwagi

Funkcje uwagi



Uwaga jako filtr bodźców:
wstępna selekcja cech



Uwaga i selekcja reakcji: późna
selekcja cech



Uwaga jako wrota świadomości

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Mechanizmy uwagi

Mechanizmy uwagi



Rozdział zasobów



Automatyzmy

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Z

Z

adanie Stroopa

adanie Stroopa

1

1

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie



Zmierz swój czas czytania na głos
wszystkich słów, nie zwracając uwagi
na kolor, jakim są wydrukowane



Następnie zmierz swój czas
wymieniania kolorów wszystkich
słów bez zwracania uwagi na ich
treść

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Z

Z

adanie Stroopa

adanie Stroopa

2

2

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Z

Z

adanie Stroopa

adanie Stroopa

3

3

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie



Prawdopodobnie wykonałeś

zadanie pierwsze szybko i bez

wysiłku, wcale lub tylko minimalnie

zastanawiając się nad nim



Zadanie drugie wymagało twej

pełnej, świadomej uwagi, ponieważ

musiałeś poradzić sobie z

interferencją poznawczą

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Procesy organizuj

Procesy organizuj

ą

ą

ce

ce

percepcj

percepcj

ę 1

ę 1



Podział na regiony



Figura i tło



Zamykanie



Zasady grupowania
percepcyjnego



Ramy odniesienia

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Procesy organizuj

Procesy organizuj

ą

ą

ce

ce

percepcj

percepcj

ę 2

ę 2



Integracja przestrzenna i
czasowa



Spostrzeganie ruchu



Spostrzeganie głębi



Stałość spostrzegania

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Z

Z

jawisko

jawisko

grupowania

grupowania

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

R

R

amy

amy

odniesienia

odniesienia

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Spostrzeganie g

Spostrzeganie g

łę

łę

bi

bi



Wskaźniki dwuoczne



Wskaźniki ruchu



Wskaźniki obrazowe

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Stało

Stało

ść

ść

spostrzegania

spostrzegania



Stałość wielkości i kształtu



Stałość położenia



Wskaźniki obrazowe

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Procesy identyfikacji

Procesy identyfikacji

i rozpoznawania

i rozpoznawania



Procesy oddolne i odgórne



Rozpoznawanie przez składniki



Wpływ kontekstu i oczekiwań



Rola czynników osobowościowych
i społecznych



Twórcze gry percepcyjne

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Wpływ kontekstu i oczekiwań

Wpływ kontekstu i oczekiwań



Schematy



Nastawienie percepcyjne

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004

Lektury uzupełniające

Lektury uzupełniające



Grabowska A., Budohoska W. (1992) Procesy
percepcji, w: T. Tomaszewski (red). Psychologia
ogólna, t.1, s. 9-90, Warszawa, Wydawnictwo
Naukowe PWN.



Maruszewski T. (2001) Psychologia poznania,
Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.



Wyburn G.M., Pickford R.W. (1970) Zmysły i
odbiór wrażeń przez człowieka, Warszawa, PWN.

Philip Zimbardo, Psychologia i
życie

Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
2004