USZKODZENIE
STOŻKA
ŚCIĘGNISTEGO
ROTATORÓW

Stożek rotatorów buduje pięć mięśni:

-

nadgrzebieniowy,

-

podgrzebieniowy,

-

podłopatkowy,

-

obły mniejszy,

-

obły większy,

Mięśnie te są rozpięte między guzkami kości

ramiennej a łopatką, tworząc tzw. stożek

ścięgnisty rotatorów, stabilizują staw

barkowy, wzmacniają staw od tyłu, od góry i

od dołu. Mięśnie stożka rotatorów odgrywają

ważną rolę w kontroli ruchów precyzyjnych –

odwodzenia i rotacji kończyny górnej.

Do uszkodzenia pierścienia rotatorów może
dochodzić na skutek:
- urazu (upadek, podniesienie ciężkiego
przedmiotu),
- powoli narastających zmian
zwyrodnieniowych,


powstających na skutek
przewlekłego tarcia ścięgien o wyrostek
barkowy łopatki np. u osób wykonujących
ruchy ręki nad głową np: tenis, pływanie,
siatkówka, podnoszenie ciężarów, rzuty
oszczepem i młotem,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- obecność zwapnień w obrębie ścięgien,
- artroza stawu barkowo-obojczykowego
(wyniszczenie i
powolny zanik chrząstki maziowej stawu),
- pogrubienie i
zwapnienie więzadła kruczo-barkowego
tworzącego strop stawu ramiennego,
- brak zrostu między poszczególnymi jądrami
kostnienia wyrostka barkowego.

Przyczyną zwężenia przestrzeni

podbarkowej może

być zachwianie
równowagi mięśniowej,
przez którą cała kość
ramienna zbliża się
do wyrostka
barkowego.

Innym powodem zwężenia jest deformacja

krawędzi wyrostka barkowego z jego
zagięciem do dołu.

Uszkodzenia mogą obejmować jedynie część

stożka rotatorów lub powodować całkowite jego

zerwanie.

W zależności od rodzaju i miejsca uszkodzenia

wyróżnić można kilka schorzeń różniących się

obrazem klinicznym i znaczeniem. Nalezą do nich:

-

entezopatia m. nadgrzebieniowego i

sąsiadujących (podgrzebieniowego i obłego

mniejszego),

-

entezopatia mięsnia połopatkowego

-

wapniejące zapalenia ścięgna mięśnia

nadgrzebieniowego,

-

ostre zapalenie kaletki podbarkowej,

-

przewlekłe zlepne zapalenie kaletki podbarkowej i

torebki stawu barkowego,

-

bark zamrożony,

-

zespół zerwania stożka ścięgnistego.

Objawy:

-

brak czynnego odwodzenia ramienia przy

zachowanym odwodzeniu biernym,

-

zanik mm. nadgrzebieniowego i

podgrzebieniowego,

-

osłabienie siły mięśniowej,

-

nie kiedy ból pojawia się w okolicy

przyczepu m. naramiennego,

-

pojawienie się bólu w połowie ruchu

odwiedzenia lub zginania ramienia,

-

czasem pojawia się bolesny skurcz mięśnia

naramiennego.

Mechanizm uszkodzenia stożka rotatorów

W wyniku mechanicznego drażnienia

powstaje stan zapalny. zapaleniu

towarzyszy obrzęk tkanek miękkich, który

jeszcze bardziej zwęża przestrzeń

podbarkową i nasila bóle. powstaje

przewlekły stan zapalny, który ostatecznie

może doprowadzić do uszkodzenia ścięgien

stożka rotatorów.

W czasie ruchów ścięgna mięsni stożka

rotatorów oraz kaletka

podbarkowa trą
o wyrostek barkowy
i więzadło
kruczo-barkowe.

W diagnostyce istotną rolę odgrywa dokładne badanie

przeprowadzone przez lekarza ortopedę jak również

badania dodatkowe takie jak RTG, USG, czy rezonans

magnetyczny stawu barkowego.

W badaniu klinicznym można stwierdzić:

-

asymetrię barku (wystawanie grzebienia łopatki w

wyniku zaniku mm. nadgrzebieniowego i

podgrzebieniowego)

-

ograniczenie ruchów w stawie ( duża różnica między

zakresem ruchów czynnych i biernych)

-

utrudnianie początkowego odwodzenia oraz

prawidłowe odwodzenie powyżej 90° (chorzy często

rotują ramię na zewnątrz)

-

niemożność utrzymania ramienia w dowiedzeniu do 90°

Jednym z elementów postępowania zachowawczego

jest fizykoterapia przeciwbólowa.

Kolejnym elementem terapii są ćwiczenia

zwiększające zakres ruchu. ćwiczenia izometryczne

powinny obejmować stabilizatory łopatki, miesień

czworoboczny, dźwigacz łopatki, mięsień

równoległoboczny większy i mniejszy oraz zębaty

przedni.

W następnej fazie usprawniania wprowadza się

izotoniczne ćwiczenia wzmacniające pierścień

rotatorów, mięsień naramienny oraz stabilizatory

łopatki celem prawidłowego ustawienia i

centralizowania głowy kości ramiennej w panewce.

Proprioceptywne torowanie nerwowo-
mięśniowe(PNF):
- torowanie w dół i do tyłu,

- torowanie w górę i do tyłu

- torowanie w przód do góry

- torowanie w przód i do dołu

Przed elementami terapii PNF można wykonać

masaż, który obejmuje zajętą okolicę.

Najczęściej stosuje się masaż poprzeczny

mięśni. Uwalnia on napięcia ale nie usuwa

przyczyny, jest jednak pomocny gdyż

chwilowo zmniejsza sztywność mięśni i można

skupić się na uzyskiwaniu ruchu w stawach.

Często po masażu stosuje się elementy terapii

manualnej – punkty spustowe, które

miejscowo uwalniają napięcia. Uwolnienie

tych punktów trwa stosunkowo krótko i jest

dość efektywne.

W terapii pomocny jest również kinesiotaping

– jest to metoda plastrowania po zabiegu

lub zamiast niego, elastycznymi dobrze

utrzymującymi się na skórze plastrami. W

blokach oczekujemy po jego odpowiednim

użyciu i docięciu zmniejszenia tarcia

stawowego, rozluźnienia mięśni oraz

zwiększenia przepływu płynów ustrojowych

i mazi stawowych. jest to często jedyna

metoda początkowej pracy z pacjentem w

stanie ostrym, gdyż nie wymaga od niego

ruchu w samym stawie.

Jako ostatni element rehabilitacji stosujemy

ćwiczenia pliometryczne oraz trening

specjalistyczny dla danej dyscypliny sportu.

Powinny temu towarzyszyć izokinetyczne

składniki treningu koncentrycznego i

ekscentrycznego.

W przypadku nasilenia konfliktu, ewidentnych

zmian anatomicznych powodujących cieśń lub

przy uszkodzeniu ścięgien należy rozważyć

leczenie operacyjne. Zabieg taki można

wykonać metoda artroskopowa. Podczas

operacji usuwa się zapalnie zmieniona kaletkę

podbarkową oraz więzadło kruczo-barkowe.

Można także wyrównać zagięty brzeg wyrostka

podbarkowego bądź usunąć zmiany ze

zwyrodniałego stawu barkowo-obojczykowego.

Całość zabiegu nazywana jest dekompresja

przestrzeni podbarkowej. Rehabilitacja po

udanym zabiegu wynosi średnio 3-4 miesiące.

Kończyny są unieruchamiane i bezpośrednio po

operacji rozpoczyna się bierne i czynne ruchy

w stawie. Odpowiednio wykonany zabieg,

prawidłowo przebyta rehabilitacja i

samodyscyplina pacjenta zapewniają udany

powrót do zdrowia.

Opracowały :

Drężewska

Marlena

Wojtas Dominika

Bajerska

Magdalena