Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

1

1

Depresja – plan

Depresja – plan

prezentacji

prezentacji



1. Rozpowszechnienie

1. Rozpowszechnienie



2. Różnice w występowaniu ze względu na płeć

2. Różnice w występowaniu ze względu na płeć



3. Typologie depresji u dzieci i adolescentów

3. Typologie depresji u dzieci i adolescentów



4. Charakterystyka depresji u dzieci i

4. Charakterystyka depresji u dzieci i

adolescentów

adolescentów



5. Przegląd badań 2002/2003

5. Przegląd badań 2002/2003



6. Postacie depresji młodzieńczej wg

6. Postacie depresji młodzieńczej wg

Kępińskiego

Kępińskiego



7. Skutki depresji i zaburzenia

7. Skutki depresji i zaburzenia

współwystępujące

współwystępujące



8. Czynniki ryzyka

8. Czynniki ryzyka

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

2

2

1. Rozpowszechnienie:

1. Rozpowszechnienie:



Poziom rozpowszechnienia depresji

Poziom rozpowszechnienia depresji

„zależy” od przyjętych definicji,

„zależy” od przyjętych definicji,

użytych narzędzi i źródła informacji.

użytych narzędzi i źródła informacji.

Lekka depresja (nastrój depresyjny)

Lekka depresja (nastrój depresyjny)

występuje u ok. 10%-20% dzieci i ok.

występuje u ok. 10%-20% dzieci i ok.

15%-40% adolescentów.

15%-40% adolescentów.

Poważny

Poważny

zespół depresyjny występuje u ok.

zespół depresyjny występuje u ok.

1% dzieci i u ok. 3%

1% dzieci i u ok. 3%

adolescentów.

adolescentów.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

3

3

2. Różnice w występowaniu

2. Różnice w występowaniu

depresji ze względu na płeć

depresji ze względu na płeć



w dzieciństwie - chłopcy mają

w dzieciństwie - chłopcy mają

podobny lub nawet nieco wyższy

podobny lub nawet nieco wyższy

współczynnik symptomów

współczynnik symptomów

depresyjnych w porównaniu do

depresyjnych w porównaniu do

dziewcząt

dziewcząt



w fazie adolescencji - następuje

w fazie adolescencji - następuje

poważny wzrost symptomów

poważny wzrost symptomów

depresyjnych wśród dziewcząt i

depresyjnych wśród dziewcząt i

wynosi jak 2 do 1

wynosi jak 2 do 1

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

4

4

3. Typologie depresji u dzieci i

3. Typologie depresji u dzieci i

adolescentów

adolescentów

(najnowsze

(najnowsze

badania)

badania)

Petersen i współpracownicy (1999)

Petersen i współpracownicy (1999)

proponują, aby rozróżniać trzy poziomy

proponują, aby rozróżniać trzy poziomy

depresji:

depresji:



nastrój depresyjny

nastrój depresyjny

(depressed mood) -

(depressed mood) -

obecność smutku, przygnębienia i poczucie

obecność smutku, przygnębienia i poczucie

nieszczęśliwości

nieszczęśliwości



syndrom depresyjny

syndrom depresyjny

(depressive syndrome)

(depressive syndrome)

– zespół depresyjno-lękowy

– zespół depresyjno-lękowy



depresja kliniczna

depresja kliniczna

(clinical depression) -

(clinical depression) -

pełnoobjawowy zespół chorobowy z

pełnoobjawowy zespół chorobowy z

zaburzeniami somatycznymi

zaburzeniami somatycznymi

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

5

5

3.1. Poziomy depresji ze

3.1. Poziomy depresji ze

względu na ostrość epizodu

względu na ostrość epizodu

depresyjnego

depresyjnego



Według Weinberga i współ. (1995)

Według Weinberga i współ. (1995)

Określane są pod względem pragnienia

Określane są pod względem pragnienia

śmierci (myśli samobójczych):

śmierci (myśli samobójczych):



depresja słaba

depresja słaba

(mild) – żadnych

(mild) – żadnych

pragnień śmierci

pragnień śmierci



średnia

średnia

(moderate) – pragnienie

(moderate) – pragnienie

śmierci (myśli samobójcze)

śmierci (myśli samobójcze)



postać ostra

postać ostra

(severe) – plany

(severe) – plany

samobójcze lub próby samobójcze.

samobójcze lub próby samobójcze.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

6

6

3.2. Dixon (1999) dzieli

3.2. Dixon (1999) dzieli

depresje na 4 postacie:

depresje na 4 postacie:



„

„

normalna depresja

normalna depresja

” (normal

” (normal

depression) = normalne

depression) = normalne

przygnębienie

przygnębienie



duża depresja

duża depresja

(MDD = major

(MDD = major

depressive disorder),

depressive disorder),



dystymia

dystymia

(dysthymia)

(dysthymia)



depresja dwubiegunowa

depresja dwubiegunowa

(bipolar

(bipolar

depression)

depression)

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

7

7

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

depresji różnią się typem, surowością i

depresji różnią się typem, surowością i

trwałością symptomów.

trwałością symptomów.



Normalna depresja

Normalna depresja

jest powszechna

jest powszechna

i nie jest traktowana jako

i nie jest traktowana jako

psychopatologiczna. Depresja, która

psychopatologiczna. Depresja, która

jest konsekwencją śmierci kogoś

jest konsekwencją śmierci kogoś

kochanego jest uważana za

kochanego jest uważana za

normalną depresję. Zwykle stopień

normalną depresję. Zwykle stopień

winy i utraty samooceny jest

winy i utraty samooceny jest

minimalny i przyczyna depresji jest

minimalny i przyczyna depresji jest

wytłumaczalna.

wytłumaczalna.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

8

8

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

depresji różnią się typem, surowością i

depresji różnią się typem, surowością i

trwałością symptomów.

trwałością symptomów.



Duża depresja

Duża depresja

(MDD) wymaga

(MDD) wymaga

symptomów, które znacząco łączą się z

symptomów, które znacząco łączą się z

niezdolnością jednostki do aktywności,

niezdolnością jednostki do aktywności,

spania, jedzenia i cieszenia się

spania, jedzenia i cieszenia się

przyjemnościami. Według definicji,

przyjemnościami. Według definicji,

MDD trwa przynajmniej dwa tygodnie

MDD trwa przynajmniej dwa tygodnie

i towarzyszy jej bezustanny smutek lub

i towarzyszy jej bezustanny smutek lub

lęk, zmiany w apetycie, brak

lęk, zmiany w apetycie, brak

zainteresowania aktywnością.

zainteresowania aktywnością.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

9

9

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

depresji różnią się typem, surowością i

depresji różnią się typem, surowością i

trwałością symptomów.

trwałością symptomów.



Dystymia

Dystymia

to doświadczanie

to doświadczanie

nastroju depresyjnego

nastroju depresyjnego

codziennie przynajmniej dwa

codziennie przynajmniej dwa

lata i pojawienie się symptomów,

lata i pojawienie się symptomów,

takich jak: słaby apetyt, zmiany

takich jak: słaby apetyt, zmiany

w zwyczajach snu, niski poziom

w zwyczajach snu, niski poziom

energii, i niska samoocena.

energii, i niska samoocena.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

10

10

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

3.2. c.d. Wymienione cztery postacie

depresji różnią się typem, surowością i

depresji różnią się typem, surowością i

trwałością symptomów.

trwałością symptomów.



Depresja dwubiegunowa

Depresja dwubiegunowa

uprzednio

uprzednio

znana jako psychoza maniakalno-

znana jako psychoza maniakalno-

depresyjna /manic depression/ jest

depresyjna /manic depression/ jest

najmniej powszechnym typem

najmniej powszechnym typem

depresji w okresie rozwojowym.

depresji w okresie rozwojowym.

Charakteryzuje się ekstremalną

Charakteryzuje się ekstremalną

huśtawką nastroju.

huśtawką nastroju.

Wahania nastroju

Wahania nastroju

mogą być stopniowe lub gwałtowne.

mogą być stopniowe lub gwałtowne.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

11

11

4. Charakterystyka depresji u

4. Charakterystyka depresji u

dzieci i adolescentów

dzieci i adolescentów



Depresyjne dzieci (i adolescenci) są

Depresyjne dzieci (i adolescenci) są

zwykle apatyczne, zamknięte w sobie,

zwykle apatyczne, zamknięte w sobie,

cierpią na brak koncentracji uwagi,

cierpią na brak koncentracji uwagi,

trudności w nauce. Czasami są nadąsane

trudności w nauce. Czasami są nadąsane

i drażliwe. Mogą upierać się – w sposób

i drażliwe. Mogą upierać się – w sposób

rozdzierający serce – że są głupie i

rozdzierający serce – że są głupie i

brzydkie, że nigdy nie mogłyby osiągnąć

brzydkie, że nigdy nie mogłyby osiągnąć

niczego wartego zachodu, nigdy nie

niczego wartego zachodu, nigdy nie

będą kochane.

będą kochane.

Ale depresja nie zawsze

Ale depresja nie zawsze

jest tak łatwa do rozpoznania

jest tak łatwa do rozpoznania

.

.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

12

12

4. Charakterystyka depresji u

4. Charakterystyka depresji u

dzieci i adolescentów c.d.

dzieci i adolescentów c.d.



Dziecko (lub adolescent), które wszczyna bójki,

Dziecko (lub adolescent), które wszczyna bójki,

lub często ma bóle brzucha lub głowy, może

lub często ma bóle brzucha lub głowy, może

być tak depresyjne jak to, które wyraźnie jest

być tak depresyjne jak to, które wyraźnie jest

ponure i zamknięte w sobie. Depresyjni

ponure i zamknięte w sobie. Depresyjni

adolescenci czasami wydają się być raczej

adolescenci czasami wydają się być raczej

rozzłoszczeni niż smutni: niekomunikatywni,

rozzłoszczeni niż smutni: niekomunikatywni,

nadwrażliwi na krytycyzm i generalnie

nadwrażliwi na krytycyzm i generalnie

irytujący swoich rodziców i innych. Mogą

irytujący swoich rodziców i innych. Mogą

„pokazywać” swoją depresje przez przestępcze

„pokazywać” swoją depresje przez przestępcze

zachowanie: ucieczki z domu, lekkomyślne

zachowanie: ucieczki z domu, lekkomyślne

prowadzenie samochodu, kradzieże,

prowadzenie samochodu, kradzieże,

nadużywanie alkoholu i narkotyków.

nadużywanie alkoholu i narkotyków.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

13

13

4. Charakterystyka depresji u

4. Charakterystyka depresji u

dzieci i adolescentów c.d.

dzieci i adolescentów c.d.



Ale niektórzy doznają depresji z pełną

Ale niektórzy doznają depresji z pełną

dorosłą intensywnością,

dorosłą intensywnością,

z lękiem,

z lękiem,

winą i poczuciem beznadziejności i

winą i poczuciem beznadziejności i

rozpaczy, utratą chęci i radości życia,

rozpaczy, utratą chęci i radości życia,

poczuciem własnej bezwartościowości

poczuciem własnej bezwartościowości

i bezsensu życia

i bezsensu życia

. Mogą cierpieć nawet

. Mogą cierpieć nawet

bardziej niż dorośli ponieważ

bardziej niż dorośli ponieważ

ograniczone doświadczenie świata

ograniczone doświadczenie świata

sprawia, że reagują zbyt mocno na

sprawia, że reagują zbyt mocno na

drobne upokorzenia i komplikacje.

drobne upokorzenia i komplikacje.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

14

14

5. Przegląd badań

5. Przegląd badań

(2002/03)

(2002/03)



W licznych obecnie badaniach nad

W licznych obecnie badaniach nad

depresją u dzieci i młodzieży,

depresją u dzieci i młodzieży,

otrzymuje się dość zróżnicowane

otrzymuje się dość zróżnicowane

wyniki co do obrazu klinicznego i

wyniki co do obrazu klinicznego i

rozpowszechnienia tego zjawiska.

rozpowszechnienia tego zjawiska.



Najnowsze badania zwracają uwagę

Najnowsze badania zwracają uwagę

w jakich aspektach

w jakich aspektach

depresja

depresja

przybiera nieco inne formy w

przybiera nieco inne formy w

zależności od fazy rozwojowej.

zależności od fazy rozwojowej.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

15

15

5.1. Przegląd badań - Dzieci

5.1. Przegląd badań - Dzieci



Dzieci

Dzieci

zwykle bardziej (niż u

zwykle bardziej (niż u

dorosłych) widoczne są

dorosłych) widoczne są

symptomy lęku.

symptomy lęku.



Częstsze też są

Częstsze też są

somatyczne

somatyczne

dolegliwości

dolegliwości

, np. takie jak ból

, np. takie jak ból

głowy i brzucha.

głowy i brzucha.



Częściej są drażliwe,

Częściej są drażliwe,

zapłakane i opozycyjne.

zapłakane i opozycyjne.

Dzieci

Dzieci

częściej wyrażą swój

częściej wyrażą swój

smutek poprzez

smutek poprzez

drażliwość,

drażliwość,

frustrację i złość.

frustrację i złość.

Wybuchają

Wybuchają

gniewem, stają się agresywne,

gniewem, stają się agresywne,

a problemy zachowania są

a problemy zachowania są

powszechne.

powszechne.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

16

16

5.2. Przegląd badań –

5.2. Przegląd badań –

Dzieci i adolescenci

Dzieci i adolescenci



Zarówno

Zarówno

dzieci jak i adolescenci

dzieci jak i adolescenci

z

z

depresją mogą stać się

depresją mogą stać się

wrażliwe na

wrażliwe na

odrzucenie

odrzucenie

i narzekają, że inni krytykują ich

i narzekają, że inni krytykują ich

lub nie dbają o nich.

lub nie dbają o nich.



Mają tendencje do krytykowania siebie i

Mają tendencje do krytykowania siebie i

mają

mają

niską samoocenę

niską samoocenę

; mogą być negatywni

; mogą być negatywni

lub pesymistyczni i czuć się niekochani.

lub pesymistyczni i czuć się niekochani.



Słabe osiągnięcia szkolne i słabe oceny,

Słabe osiągnięcia szkolne i słabe oceny,

szczególnie gdy wcześniej były sukcesy

szczególnie gdy wcześniej były sukcesy

szkolne; to powszechne skutki. Częste

szkolne; to powszechne skutki. Częste

nieobecności w szkole i ucieczki z domu.

nieobecności w szkole i ucieczki z domu.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

17

17

5.3. Adolescenci

5.3. Adolescenci



Adolescenci

Adolescenci

podejmują

podejmują

więcej poważnych prób

więcej poważnych prób

samobójczych, więcej zaburzeń snu i apetytu

samobójczych, więcej zaburzeń snu i apetytu

niż

niż

młodsze dzieci.

młodsze dzieci.



W porównaniu z dorosłymi adolescenci z depresją

W porównaniu z dorosłymi adolescenci z depresją

demonstrują bardziej zmienny przebieg, przejawiają

demonstrują bardziej zmienny przebieg, przejawiają

więcej

więcej

trudności interpersonalnych

trudności interpersonalnych

, więcej trudności ze

, więcej trudności ze

snem i jedzeniem i mają większą tendencję do

snem i jedzeniem i mają większą tendencję do

demonstrowania planów samobójczych.

demonstrowania planów samobójczych.



Adolescencji przejawiają -

Adolescencji przejawiają -

nie nastrój depresyjny – ale

nie nastrój depresyjny – ale

raczej - trudności z nauką, koncentracją, i problemy z

raczej - trudności z nauką, koncentracją, i problemy z

rówieśnikami, somatyczne dolegliwości (np. bóle głowy,

rówieśnikami, somatyczne dolegliwości (np. bóle głowy,

brzucha); nerwowość (niepokój); nadużywanie środków

brzucha); nerwowość (niepokój); nadużywanie środków

psychoaktywnych

psychoaktywnych

. Adolescenci pokazujący

. Adolescenci pokazujący

nieprzystosowawcze zachowanie takie jak

nieprzystosowawcze zachowanie takie jak

nadruchliwość, zaburzenia zachowania lub deficyty

nadruchliwość, zaburzenia zachowania lub deficyty

uwagi mają często właśnie depresję.

uwagi mają często właśnie depresję.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

18

18

6. Postacie depresji

6. Postacie depresji

młodzieńczej wg Kępińskiego

młodzieńczej wg Kępińskiego



6.1. Postać apatyczno-abuliczna.

6.1. Postać apatyczno-abuliczna.



6.2. Postać buntownicza.

6.2. Postać buntownicza.



6.3. Postać rezygnacyjna.

6.3. Postać rezygnacyjna.



6.4. Postać labilna.

6.4. Postać labilna.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

19

19

6.1. Postać apatyczno-

6.1. Postać apatyczno-

abuliczna.

abuliczna.



Tendencje dezintegracyjne biorą górę.

Tendencje dezintegracyjne biorą górę.

Młody

Młody

człowiek ulega wewnętrz nemu rozprzężeniu

człowiek ulega wewnętrz nemu rozprzężeniu

. Nie

. Nie

ma siły zmobilizować się do wysiłku, do pracy,

ma siły zmobilizować się do wysiłku, do pracy,

nawet do zabawy. Zaniedbuje się w nauce, potrafi

nawet do zabawy. Zaniedbuje się w nauce, potrafi

bezczynnie godzinami siedzieć w domu czy w

bezczynnie godzinami siedzieć w domu czy w

kawiarni, nic go właściwie nie interesuje,

kawiarni, nic go właściwie nie interesuje,

zaniedbuje się w wyglądzie zewnętrznym,

zaniedbuje się w wyglądzie zewnętrznym,

niekiedy godzinami przysłuchuje się muzyce,

niekiedy godzinami przysłuchuje się muzyce,

życie dla niego zamienia się w pustkę, nie ma ono

życie dla niego zamienia się w pustkę, nie ma ono

sensu, nie widzi celu przed sobą, dzień biegnie za

sensu, nie widzi celu przed sobą, dzień biegnie za

dniem, nudę życia niekiedy przerywają niezbyt

dniem, nudę życia niekiedy przerywają niezbyt

wymyślne „zabawy" (picie, zbiorowe ekscesy

wymyślne „zabawy" (picie, zbiorowe ekscesy

seksualne, wyczyny chuligańskie itp.).

seksualne, wyczyny chuligańskie itp.).

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

20

20

6.2. Postać

6.2. Postać

buntownicza.

buntownicza.



Wyładowanie agresji na zewnątrz

Wyładowanie agresji na zewnątrz

zazwyczaj

zazwyczaj

dokonuje się w formie impulsywnych reakcji

dokonuje się w formie impulsywnych reakcji

agresywnych, które z reguły zaostrzają

agresywnych, które z reguły zaostrzają

istniejący konflikt, lub w postaci „cichej"

istniejący konflikt, lub w postaci „cichej"

agresji, tj. przyjmowania postawy biernego

agresji, tj. przyjmowania postawy biernego

oporu, cichego robienia na złość, upartego

oporu, cichego robienia na złość, upartego

przeciwstawiania się na ciskom otoczenia.

przeciwstawiania się na ciskom otoczenia.

Najczęściej jednak agresja nie może być w

Najczęściej jednak agresja nie może być w

całości wyładowana na zewnątrz i część jej

całości wyładowana na zewnątrz i część jej

wyładowuje się do wewnątrz; w tym

wyładowuje się do wewnątrz; w tym

wypadku agresja zmienia się w

wypadku agresja zmienia się w

auto agresję.

auto agresję.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

21

21

6.3. Postać rezygnacyjna.

6.3. Postać rezygnacyjna.



Postać rezygnacyjna młodzieńczej depresji

Postać rezygnacyjna młodzieńczej depresji

jest jak gdyby formą „buntowniczą",

jest jak gdyby formą „buntowniczą",

pozbawioną zewnętrznej warstwy „bun tu".

pozbawioną zewnętrznej warstwy „bun tu".

U podstawy jej leży

U podstawy jej leży

brak wiary w siebie

brak wiary w siebie

.

.



Przyszłość szara i niepewna

Przyszłość szara i niepewna



Brak zainteresowania wyborem zawodu

Brak zainteresowania wyborem zawodu



Rezygnacja z zainteresowań

Rezygnacja z zainteresowań



Rezygnacja z miłości

Rezygnacja z miłości



Idzie po „najmniejszej linii oporu”

Idzie po „najmniejszej linii oporu”



Konieczne leczenie „autoprtretu”

Konieczne leczenie „autoprtretu”

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

22

22

6.4. Postać labilna.

6.4. Postać labilna.



Labilność (

Labilność (

chwiejność) nastroju

chwiejność) nastroju

jest zjawiskiem

jest zjawiskiem

dość typowym dla okresu dojrzewania;

dość typowym dla okresu dojrzewania;



W fazie wzmożonego nastroju dominuje

W fazie wzmożonego nastroju dominuje

chęć

chęć

„wygłupiania"

„wygłupiania"

się, przygód, ucieczek z domu,

się, przygód, ucieczek z domu,

przyjmowania postawy buntowniczej w stosunku

przyjmowania postawy buntowniczej w stosunku

do najbliż szych itp. Pod powierzchnią wzmożonej

do najbliż szych itp. Pod powierzchnią wzmożonej

żywotności łatwo wyczuć poczucie bezsensu

żywotności łatwo wyczuć poczucie bezsensu

życia, swojej bezwartościowości, itp. W fazach

życia, swojej bezwartościowości, itp. W fazach

obniżenia na stroju młody człowiek boleśnie

obniżenia na stroju młody człowiek boleśnie

odczuwa

odczuwa

bezsens swego życia

bezsens swego życia

, otaczającą go

, otaczającą go

pustkę uczuciową, wyolbrzymiają się dość

pustkę uczuciową, wyolbrzymiają się dość

typowe dla tego okresu życia kompleksy

typowe dla tego okresu życia kompleksy

mniejszej wartości, wzrasta autoagresja.

mniejszej wartości, wzrasta autoagresja.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

23

23

7. Skutki depresji i zaburzenia

7. Skutki depresji i zaburzenia

towarzyszące

towarzyszące



pogorszenie w wynikach

pogorszenie w wynikach

szkolnych

szkolnych



porzucenie szkoły

porzucenie szkoły



pogorszenie w

pogorszenie w

społecznych relacjach

społecznych relacjach



pogorszenie w ogólnym

pogorszenie w ogólnym

funkcjonowaniu

funkcjonowaniu



używanie środków

używanie środków

odurzających

odurzających



samobójstwo

samobójstwo

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

24

24

7. Skutki depresji i zaburzenia

7. Skutki depresji i zaburzenia

towarzyszące c.d.

towarzyszące c.d.



Zależności między depresją a niepowodzeniem w

Zależności między depresją a niepowodzeniem w

nauce są wzajemne

nauce są wzajemne

: depresja u dzieci wpływa na

: depresja u dzieci wpływa na

wydolność w uczeniu, a trudności w przystosowaniu

wydolność w uczeniu, a trudności w przystosowaniu

się do szkoły sprzyjają wystąpieniu depresji.

się do szkoły sprzyjają wystąpieniu depresji.



Dzieci i adolescenci, którzy doświadczają

Dzieci i adolescenci, którzy doświadczają

autodestrukcyjnych lub samobójczych myśli – są

autodestrukcyjnych lub samobójczych myśli – są

bardziej podatni na realizację tych myśli - ponieważ

bardziej podatni na realizację tych myśli - ponieważ

w pełni nie rozumieją skutków swych działań.

w pełni nie rozumieją skutków swych działań.



Ponadto depresja sprzyja używaniu narkotyków lub

Ponadto depresja sprzyja używaniu narkotyków lub

alkoholu, dla podwyższenia nastroju, zmiany

alkoholu, dla podwyższenia nastroju, zmiany

samopoczucia. Adolescenci mogą też zacząć

samopoczucia. Adolescenci mogą też zacząć

angażować się w antyspołeczne lub przestępcze

angażować się w antyspołeczne lub przestępcze

zachowania.

zachowania.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

25

25

7.1. Zaburzenia

7.1. Zaburzenia

współwystępujące

współwystępujące



Większość dzieci i młodzieży (od 40% do 80%)

Większość dzieci i młodzieży (od 40% do 80%)

z depresją ma przynajmniej jedno zaburzenie

z depresją ma przynajmniej jedno zaburzenie

współwystępujące, i przynajmniej 30% do 50%

współwystępujące, i przynajmniej 30% do 50%

ma dwa lub więcej innych zaburzeń.

ma dwa lub więcej innych zaburzeń.



U dziewcząt cześciej zaburzenia jedzenia

U dziewcząt cześciej zaburzenia jedzenia



U chłopców częściej zaburzenia zachowania (CD)

U chłopców częściej zaburzenia zachowania (CD)



Najbardziej powszechnymi zaburzeniami

Najbardziej powszechnymi zaburzeniami

towarzyszącymi są: zaburzenia lękowe;

towarzyszącymi są: zaburzenia lękowe;

nadużywanie środków psychoaktywnych;

nadużywanie środków psychoaktywnych;

specyficzne trudności uczenia się; fobia szkolna;

specyficzne trudności uczenia się; fobia szkolna;

zaburzenia zachowania (CD); anoreksja i bulimia.

zaburzenia zachowania (CD); anoreksja i bulimia.



Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

26

26

8. Czynniki ryzyka

8. Czynniki ryzyka



8.1. Środowisko rodzinne

8.1. Środowisko rodzinne



Badacze wyodrębniają patogenne sytuacje, które

Badacze wyodrębniają patogenne sytuacje, które

mogą zaistnieć w środowisku rodzinnym i

mogą zaistnieć w środowisku rodzinnym i

udowadniają ich związek z występowaniem depresji.

udowadniają ich związek z występowaniem depresji.

Są to - m.in. - takie czynniki jak:

Są to - m.in. - takie czynniki jak:

depresja rodzica

depresja rodzica

,

,

deprywacja potrzeb emocjonalnych w dzieciństwie,

deprywacja potrzeb emocjonalnych w dzieciństwie,

zaniedbywanie, odrzucenie, utrata obojga rodziców

zaniedbywanie, odrzucenie, utrata obojga rodziców

lub jednego - w związku ze zgonem, separacją lub

lub jednego - w związku ze zgonem, separacją lub

rozwodem; utrata zainteresowania rodziców wobec

rozwodem; utrata zainteresowania rodziców wobec

dziecka (np. w związku z urodzeniem się drugiego),

dziecka (np. w związku z urodzeniem się drugiego),

surowa, nadmiernie rygorystyczna postawa rodziców

surowa, nadmiernie rygorystyczna postawa rodziców

wobec dziecka, przemoc psychiczna, przemoc

wobec dziecka, przemoc psychiczna, przemoc

fizyczna, przemoc seksualna, długotrwały konflikt w

fizyczna, przemoc seksualna, długotrwały konflikt w

rodzinie.

rodzinie.

Depresja u dzieci i młodzieży

Depresja u dzieci i młodzieży

27

27

8. Czynniki ryzyka c.d.

8. Czynniki ryzyka c.d.



8.2. Stresujące wydarzenia

8.2. Stresujące wydarzenia

życiowe

życiowe

Problemy w szkole, w życiu osobistym,

Problemy w szkole, w życiu osobistym,

zwraca się uwagę na patogenne działanie

zwraca się uwagę na patogenne działanie

środowiska szkolnego i przeciążenie

środowiska szkolnego i przeciążenie

obowiązkami szkolnymi; doświadczenie

obowiązkami szkolnymi; doświadczenie

bolesnej straty (np. śmierć kogoś bliskiego,

bolesnej straty (np. śmierć kogoś bliskiego,

w tym: ukochanego zwierzątka), częste

w tym: ukochanego zwierzątka), częste

zmiany zamieszkania lub szkoły, itp.

zmiany zamieszkania lub szkoły, itp.