Bojowe środki
Bojowe środki
zapalające
zapalające
to substancje chemiczne,
to substancje chemiczne,
które w trakcie spalania
które w trakcie spalania
wytwarzają
wytwarzają
wysoką
wysoką
temperaturę
temperaturę
mogącą
mogącą
zapalać
zapalać
otaczające je
otaczające je
przedmioty.
przedmioty.
Czym są bojowe środki
zapalające?
Ochrona Ludności…
Bojowe środki zapalające, to
związki chemiczne zdolne razić ludzi,
przedmioty i inne materiały. Dzięki
swym odpowiednim właściwościom
wykorzystywane są na polu bitwy lub
na tyłach przeciwnika. Mają za
zadanie likwidować lub też ranić
wojska wroga albo jego dobra
materialne. Dzieli się je na takie, które
do spalania wymagają tlenu
atmosferycznego (np. fosfor biały) i
na takie, które go nie potrzebują (np.
termit) oraz na ciecze i ciała stałe.
Czym są bojowe środki zapalające?
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Elektron:
Stop zawierający ponad 90 %
magnezu, 2-6 % glinu oraz cynk i mangan. Ma
barwę srebrzystobiałą i małą gę stość - ok.
1.800 g/cm3. Wynaleziony w Niemczech na
pocz. XX w. z zamiarem wykorzystania w
przemyśle lotniczym z uwagi na znaczną
wytrzymałość mechaniczną. Po podgrzaniu do
temp. topnienia ok. 650° C energicznie reaguje
z tlenem atmosferycznym i spala się
oślepiającym białoniebieskim płomieniem
wytwarzając temperaturę 2500-3000° C. W
czasie spalania powstają duże ilości białego
dymu. Z uwagi na te właściwości stosowany w
bombach zapalających elektronowych lub
elektronowo termitowych, zwłaszcza w II
wojnie światowej .
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Fosfor Biały
Odmiana alotropowa fosforu o wyglądzie i
barwie wosku. Szybko pokrywa się
warstwą białych tlenków i stąd jego
nazwa. fosfor biały jest substancją
wysoce niebezpieczną. Na powietrzu
utlenia się energicznie, nagrzewa, topi w
temp. 42° C i samorzutnie ulega
zapłonowi w temp. 58° C. Z tego względu
przechowywany jest zwykle pod wodą.
Jest bardzo trujący, w zetknięciu ze skórą
powoduje bardzo trudno gojące się rany.
Z uwagi na samozapalność znalazł zastosowanie w amunicji zapalającej
(lekkie bomby zapalające, granaty, miny). Spala się żółtym płomieniem w
temperaturze 995-1195° C wydzielając duże ilości białego dymu (pięciotlenek
fosforu P205 Jest z tego względu jednym z najefektywniejszych środków
dymotwórczych. Gęstość fosforu białego wynosi 1.830 g/cm3 rozpuszcza się
bardzo dobrze w dwusiarczku węgla i roztwory te są również samozapalne.
Fosfor biały świeci w ciemności.
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Termit
Mieszanina sproszkowanego glinu ze
sproszkowanymi tlenkami innych metali,
zdolna (po zapaleniu) do samoczynnego
procesu palenia, dzięki obecności tlenu w
tlenkach metali. Najbardziej efektywnym i
rozpowszechnionym termitem jest
mieszanina składająca się sproszkowanego
aluminium (24 %), i tlenków żelaza (76
%).Palenie się termitu przebiega na zasadzie
wzajemnej wymiany tlenu, dzięki czemu
proces ten może zachodzić w całkowitej
izolacji od powietrza. Palący się termit działa
praktycznie tylko w miejscu styczności z
rażonym celem bez wydzielania produktów
gazowych i płomienia.
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Termit jest praktycznie jedynym
stosowanym środkiem, który
przepala żelazo i niszczy
konstrukcje betonowe. W celu
obniżenia temperatury zapłonu
(1200-1300° C) i zwiększeniu
termicznego działania stosuje się
tak zwany termit zmodyfikowany,
który oprócz wymienionych
składników zawiera dodatkowo
utleniacz, np: azotan baru. Palący
się termit jest bardzo trudny do
ugaszenia. Najskuteczniejszy
sposób jego gaszenia polega na
doprowadzeniu dużej ilości wody,
która obniżyłaby temperaturę
płonącego termitu poniżej
temperatury zapłonu.
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Napalm:
Ciekłe łatwo palne paliwo
organiczne o zwiększonej
lepkości (zagęszczone).
Najczęściej jako paliwo używa się
benzyny. Najlepszymi
zagęszczaczami są sole glinowe
kwasów tłuszczowych. Dodatek 3
- 5 % zagęszcza paliwo tak że
ulega ono z żelowaniu. Napalm
jest najpopularniejszą mieszaniną
zapalającą. Jego zalety w
porównaniu z benzyną są
następujące:
- przykleja się do powierzchni
- nie wsiąka w ziemię
- wolniej się pali
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Nap
alm
sam
oza
pal
ny
nap
alm
cha
rakt
eryz
ując
y si
ę
zdo
lnoś
cią
naty
chm
iast
owe
go
sam
oza
płon
u w
zetk
nięc
iu z
pow
ietr
zem
.
Mieszaniną samozapalną
jest najczęściej związek
glinoorganiczny Trójetyloglin
Al(C2H5)3 zagęszczony
tworzywami
wielocząsteczkowymi. Mieszaniną
samozapalną jest również
roztwór fosforu białego w
dwusiarczku węgla. Napalm
samozapalny jest stosowany w
rakietowym miotaczu ognia.
Ochrona Ludności…
Podział środków zapalających ze względu na stan skupienia:
Pirożel:
Podobne do napalmu. Mają niewiele
różniący się skład chemiczny i
właściwości fizyczne. Znajdują także
podobne zastosowanie. Podczas ich
produkcji do klasycznego napalmu
dodaje się utleniacz. Najczęściej nim
jest azotan potasu, bar, sproszkowany
glin lub magnez. Palą się w o wiele
wyższej temperaturze (ok. 1800oC)
jasnym płomieniem. Obecnie
najpopularniejszym zagęszczaczem są
mydła glinowe, czyli sole glinowe
wyższych kwasów tłuszczowych
najczęściej stearynowego, naftenowego
i palmitynowego.
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Środek walki przeznaczony do zrzucania z
samolotów w celu wywoływania pożarów. W
zależności od masy rozróżnia się bomby lekkie (do
kilku kg), średnie (do 50 kg) i ciężkie (do 500 kg i
więcej). W zależności od rodzaju ładunku
zapalającego rozróżnia się bomby zapalające:
elektronowe, termitowe, fosforowe, napalmowe i
kombinowane. Rozróżnia się bomby o działaniu
rozpryskowym (napalmowe, fosforowe) do rażenia
rozległych celów oraz o działaniu skupionym
wytwarzające wysoką temperaturę w miejscu
upadku. Bomby zapalające wyposażone są w
zapalniki działające natychmiastowo po uderzeniu w
cel lub z opóźnieniem. W II wojnie światowej bomby
zapalające były masowo stosowane przez lotnictwo
alianckie w bombardowaniach niemieckich
ośrodków przemysłowych i miast wywołując burze
ogniowe. $
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Cienkościenny zbiornik metalowy lub z tworzywa
sztucznego z ładunkiem, napalmu o masie co
najmniej kilkaset kilogramów zaopatrzony w zapalnik
uderzeniowy. Taktyka stosowania bomby napalmowej
przez Amerykanów w działaniach wojennych w Korei
i Wietnamie polegała na bombardowaniu kolumn
wojsk lub obiektów z nisko lecących (do 100 m)
samolotów. Po zderzeniu z ziemią zbiornik pęka,
napalm zapala się od impulsu ognia i rozlewa na
powierzchni w kształcie elipsy o wymiarach ok.
30*100m. Obiekty znajdujące się w płonącej plamie
napalmu ulegają zniszczeniu. Bomby napalmowe są
bardzo skuteczną bronią przeciwko sile żywej oraz
środkom transportu (samochody, pociągi itp.).
Napalm płonie również na powierzchni wody, dlatego
bomby napalmowe można stosować w celu
dezorganizacji przepraw wodnych.
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Środek przeznaczony do podpalania czołgów,
transporterów, samochodów oraz unieszkodliwiania
załóg schronów, bunkrów itp. Ładunkiem palnym w
butelce zapalającej jest zwykle benzyna. W czasie
wojny domowej w Hiszpanii republikanie używali do
niszczenia czołgów butelki z benzyną, która zapalała
się po rozbiciu butelki od przymocowanego do korka
płonącego knota z pakuł. Bardziej wygodnym
sposobem zapalania benzyny jest użycie zapalnika
chemicznego, gdyż płomień powstaje samorzutnie w
wyniku reakcji stężonego kwasu siarkowego i
chloranu potasowego w obecności paliwa. W celu
zwiększenia bezpieczeństwa w czasie transportu
należy składniki przetrzymywać oddzielnie.
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Radziecki stacjonarny miotacz ognia,
wprowadzony do uzbrojenia w 1942,
skutecznie wykorzystywany w walkach o
Stalingrad, Kercz, Tarnopol i inne miasta.
W górnej części zbiornika na mieszankę
zapalającą, wykonanego w kształcie
walca, znajdują się dwa otwory. W jeden
z otworów wkładano ładunek miotający,
w drugim była umieszczona prądownica.
Fugasowy miotacz ognia wkopywano w
ziemię, tworząc rubieże składające się z
szeregu gniazd, w których umieszczano
przeciętnie 4 miotacze. Zasięg
strumienia ognia wynosił do
kilkudziesięciu metrów. Działanie
mechanicznego fugasa ogniowego jest
jednokrotne.
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Broń do rażenia wojsk, jego obiektów
obronnych oraz sprzętu strumieniem ognia
płonącego paliwa płynnego, wyrzucanego pod
ciśnieniem gazów sprężonych w butli lub
uzyskanych ze spalania ładunku prochowego.
Miotacze ognia dzielą się na przenośne,
zmechanizowane i stacjonarne. Ich zasada
budowy jest jednakowa. Miotacz ognia składa
silę czterech podstawowych elementów
wytwarzającego ciśnienie, zbiornika z paliwem,
węża łączącego i pistoletu. Przenośne miotacze
ognia mają kształt przystosowany do
wygodnego przenoszenia. Wąż łączący,
wykonany ze wzmocnionego kauczuku,
umożliwia przesłanie mieszanki ze zbiornika do
pistoletu. Pistolet, w którym kształtuje się
kierowany na cel strumień ognia, składa się z
lufy i prądownicy
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Skuteczność miotaczy ogniowych zależy nie tylko od ich budowy, lecz
również od własności mieszanki zapalającej, a więc jej lepkości, ciężaru
właściwego, temperatury palenia się, temperatury zapłonu mieszanki oraz
możliwości łatwego jej sporządzania. W miotaczach ognia stosuje się dwa
rodzaje mieszanek zapalających: niezagęszczone i zagęszczone.
Niezagęszczone mieszanki palne są paliwami płynnymi (benzyna, nafta,
ropa naftowa, ich mieszaniny itp.), spalają się szybko, a ich zasięg jest o
połowę krótszy od zasięgu mieszanek zagęszczonych. Mieszanki
zagęszczone dają strumień zwarty, o większym zasięgu; czas ich palenia
się jest dłuższy.
Ochrona Ludności…
Broń wykorzystująca bojowe środki zapalające:
Ciężki
miota
cz ogn
ia, prz
ystoso
wany
do
zamon
to wan
ia na c
zołgu
lub inn
ym po
jeździ
e
opanc
erzony
m. Mo
że on
być za
sadnic
zym lu
b
pomo
cniczy
m uzb
rojeni
em po
jazdu.
W
pierws
zym p
rzypad
ku zm
echan
izowa
ny
miota
cz ogn
ia wym
aga w
sparci
a prze
z inne
czołgi
, w dr
ugim
może
działa
ć sam
odziel
nie.
Zbiorn
iki z m
ieszan
ką zap
alając
ą znaj
dują s
ię
najczę
ściej w
e wnę
trzu p
ojazdu
. Dono
śność
strum
ienia o
gnia w
ynosi
180 d
o 200
m,
pojem
ność z
biorni
ka mie
szank
i palne
j 1400
l,
czas t
rwania
ognia
strum
ienia c
iągłeg
o 60 s
.
Ochrona Ludności…
Ochrona Ludności…