Psychologia kliniczna

Psychologia kliniczna

Psychologia zaburzeń psychicznych

Psychopatologia

Psychologia
kliniczna
dzieci i
młodzieży

Psychologia
kliniczna
dorosłych

Psychologia

zdrowia

Psychologia

uzależnień

Pojęcie normy, „normalności” i

Pojęcie normy, „normalności” i

zdrowia

zdrowia



Czy zdrowie to tylko brak choroby?

Czy zdrowie to tylko brak choroby?



Najczęstsze ujęcie normy:

Najczęstsze ujęcie normy:



Norma statystyczna (ilościowa)

Norma statystyczna (ilościowa)



Norma kulturowa

Norma kulturowa



Norma teoretyczna

Norma teoretyczna



Polowanie na czarownicę

Polowanie na czarownicę



Czy można być zdrowym w niezdrowym miejscu?

Czy można być zdrowym w niezdrowym miejscu?



Etykietowanie

Etykietowanie



Normy społeczne jako czynnik nienormlaności

Normy społeczne jako czynnik nienormlaności

Cechy „nienormalności”

Cechy „nienormalności”



Cierpienie

Cierpienie



Nieprzystosowanie

Nieprzystosowanie



Irracjonalność

Irracjonalność



Nieprzewidywalność i brak kontroli

Nieprzewidywalność i brak kontroli



Rzadkość i niekonwencjonalność

Rzadkość i niekonwencjonalność



Dyskomfort obserwatora

Dyskomfort obserwatora



Naruszanie norm

Naruszanie norm

Wskazówki do oceny

Wskazówki do oceny

zaburzeń

zaburzeń



Pewne powtarzające się lub uporczywie utrzymujące się

Pewne powtarzające się lub uporczywie utrzymujące się

zachowania mogą sugerować potencjalne zaburzenia :

zachowania mogą sugerować potencjalne zaburzenia :



Niezdolność do powstrzymywania się od zachowań

Niezdolność do powstrzymywania się od zachowań

autodesrtukcyjnych

autodesrtukcyjnych



Spostrzeganie zjawisk, których nie odbierają inne osoby

Spostrzeganie zjawisk, których nie odbierają inne osoby

z tego samego kręgu kulturowego

z tego samego kręgu kulturowego



Wybuchy agresji

Wybuchy agresji



Trwała niezdolność do nawiązywania bliskich relacji

Trwała niezdolność do nawiązywania bliskich relacji

interpersonalnych

interpersonalnych



Notoryczne porażki na polu akademickim lub/ i

Notoryczne porażki na polu akademickim lub/ i

zawodowym

zawodowym



Lęk i depresja

Lęk i depresja



Nieumiejętność przystosowania się do społecznych wzorców

Nieumiejętność przystosowania się do społecznych wzorców

zachowania

zachowania

Wskazówki do oceny

Wskazówki do oceny

zaburzeń

zaburzeń



Najbardziej spójnym kryterium przy

Najbardziej spójnym kryterium przy

ocenie „normalności” bądź

ocenie „normalności” bądź

„nienormalności” są:

„nienormalności” są:



Zachowania dziwaczne w porównaniu z

Zachowania dziwaczne w porównaniu z

normami uznawanymi w danej społeczności

normami uznawanymi w danej społeczności



Ciągłość i/lub uporczywość nieprawidłowego

Ciągłość i/lub uporczywość nieprawidłowego

zachowania

zachowania



Dezorganizacja funkcjonowania jednostki

Dezorganizacja funkcjonowania jednostki



Cierpienie !!!

Cierpienie !!!

Współczesne klasyfikacje …

Współczesne klasyfikacje …



DSM – IV (klasyfikacja obowiązująca w

DSM – IV (klasyfikacja obowiązująca w

USA)

USA)



Posługuje się systemem wielowymiarowym - na 5

Posługuje się systemem wielowymiarowym - na 5

osiach opisuje nie tylko rodzaj zaburzenia, ale i stan

osiach opisuje nie tylko rodzaj zaburzenia, ale i stan

fizyczny, doświadczenia, sytuację społeczną

fizyczny, doświadczenia, sytuację społeczną

pacjenta. Podział na osie wynika z założenia, że

pacjenta. Podział na osie wynika z założenia, że

człowiek jest bio – psycho

człowiek jest bio – psycho

– społeczną całością

– społeczną całością



Oś I – zespoły kliniczne

Oś I – zespoły kliniczne



Oś II – zaburzenia osobowości

Oś II – zaburzenia osobowości



Oś III – choroby i stany somatyczne

Oś III – choroby i stany somatyczne



Oś IV – problemy psychospołeczne i

Oś IV – problemy psychospołeczne i

środowiskowe

środowiskowe



Oś V – ogólna ocena funkcjownowania

Oś V – ogólna ocena funkcjownowania

Klasyfikacja zaburzeń

Klasyfikacja zaburzeń

psychicznych i zaburzeń

psychicznych i zaburzeń

zachowania wg ICD – 10

zachowania wg ICD – 10



ICD – 10 to Międzynarodowa

ICD – 10 to Międzynarodowa

Statystyczna Klasyfikacja Chorób i

Statystyczna Klasyfikacja Chorób i

problemów Zdrowotnych (rewizja 10)

problemów Zdrowotnych (rewizja 10)

Główne kategorie i wybrane

Główne kategorie i wybrane

przykłady zaburzeń

przykłady zaburzeń

(F00 – F09) Organiczne zaburzenia

(F00 – F09) Organiczne zaburzenia

psychiczne włącznie z zespołami

psychiczne włącznie z zespołami

objawowymi

objawowymi



Otępienie w chorobie Alzheimera

Otępienie w chorobie Alzheimera



Otępienie naczyniowe

Otępienie naczyniowe



Otępienie w innych chorobach (np. w

Otępienie w innych chorobach (np. w

chorobie Parkinsona, Creutzfeldta – Jakoba,

chorobie Parkinsona, Creutzfeldta – Jakoba,

ch. Parkinsona)

ch. Parkinsona)



Inne zaburzenia psychiczne spowodowane

Inne zaburzenia psychiczne spowodowane

uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu, albo

uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu, albo

chorobą somatyczną

chorobą somatyczną



Zaburzenia osobowości i zachowania

Zaburzenia osobowości i zachowania

spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub

spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub

dysfunkcją mózgu

dysfunkcją mózgu

(

(

F10 – F19) Zaburzenia psychiczne

F10 – F19) Zaburzenia psychiczne

i zaburzenia zachowania

i zaburzenia zachowania

spowodowane używaniem

spowodowane używaniem

substancji psychoaktywnych

substancji psychoaktywnych



Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem:

Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem:



Używanie szkodliwe…

Używanie szkodliwe…



Zespół uzależnienia….

Zespół uzależnienia….



Zespół abstynencyjny….

Zespół abstynencyjny….



Alkoholu

Alkoholu



Opiatów

Opiatów



Kanabinoli

Kanabinoli



Leków uspokajających i nasennych

Leków uspokajających i nasennych



Kokainy

Kokainy



Substancji stymulujących (np. kofeiny)

Substancji stymulujących (np. kofeiny)



Tytoniu

Tytoniu



Substancji halucynogennych

Substancji halucynogennych

(F20-F29) Schizofrenia,

(F20-F29) Schizofrenia,

zaburzenia typu schizofrenii

zaburzenia typu schizofrenii

(schizpotypowe) i urojeniowe

(schizpotypowe) i urojeniowe



Schizofrenia

Schizofrenia



Schizofrenia paranoidalna

Schizofrenia paranoidalna



Schizofrenia hebefreniczna

Schizofrenia hebefreniczna



Schizofrenia katatoniczna

Schizofrenia katatoniczna



Schizofrenia prosta

Schizofrenia prosta



Schizofrenia rezydualna

Schizofrenia rezydualna



Zaburzenia urojeniowe

Zaburzenia urojeniowe



Zaburzenia schizoafektywne

Zaburzenia schizoafektywne



Inne zaburzenia psychotyczne

Inne zaburzenia psychotyczne

(F30 – F39) Zaburzenia

(F30 – F39) Zaburzenia

nastroju (afektywne)

nastroju (afektywne)



Depresja

Depresja



Epizod depresji (łagodny, umiarkowany, ciężki

Epizod depresji (łagodny, umiarkowany, ciężki

bez lub z objawami psychotycznymi)

bez lub z objawami psychotycznymi)



Mania

Mania



Hipomania, mania z lub bez objawów

Hipomania, mania z lub bez objawów

psychotycznych

psychotycznych



Zaburzenia afektywne dwubiegunowe

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe



Uporczywe (utrwalone) zaburzenia nastroju

Uporczywe (utrwalone) zaburzenia nastroju



Cyklotymia

Cyklotymia



dystymia

dystymia

(F40 – F48) Zaburzenia nerwicowe,

(F40 – F48) Zaburzenia nerwicowe,

związane ze stresem i pod postacią

związane ze stresem i pod postacią

somatyczną (

somatyczną (

somatoform)

somatoform)



Zaburzenia lękowe, np.:

Zaburzenia lękowe, np.:



Fobie (np.. Agorafobia z lub bez napadów paniki)

Fobie (np.. Agorafobia z lub bez napadów paniki)



Zaburzenia lękowe z napadami lęku (paniki)

Zaburzenia lękowe z napadami lęku (paniki)



Zaburzenia lękowo – depresyjne mieszane

Zaburzenia lękowo – depresyjne mieszane



Zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne (

Zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne (

nerwica natręctw)

nerwica natręctw)



Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (np. PTSD)

Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (np. PTSD)



Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną; np. :

Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną; np. :



Zaburzenia hipochondryczne

Zaburzenia hipochondryczne



Zaburzenia (dysfunkcje) autonomiczne występujące pod postacią

Zaburzenia (dysfunkcje) autonomiczne występujące pod postacią

somatyczną ( układu krążenia, układu pokarmowego, układu

somatyczną ( układu krążenia, układu pokarmowego, układu

oddechowego itd.)

oddechowego itd.)



Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjn), np.:

Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjn), np.:



Amnezja dysocjacyjna

Amnezja dysocjacyjna



Trans i opętanie

Trans i opętanie



Dysocjacyjne zaburzenia ruchu

Dysocjacyjne zaburzenia ruchu



Inne zaburzenia nerwicowe; np..:

Inne zaburzenia nerwicowe; np..:



Zespół depersonalizacji – derealizacji

Zespół depersonalizacji – derealizacji



Fuga dysocjacyjna

Fuga dysocjacyjna

(F50 – F59) Zespoły behawioralne

(F50 – F59) Zespoły behawioralne

związane z zaburzeniami

związane z zaburzeniami

fizjologicznymi

fizjologicznymi

i czynnikami fizycznymi

i czynnikami fizycznymi



Zaburzenia odżywiania; np.:

Zaburzenia odżywiania; np.:



Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa)

Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa)



Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa)

Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa)



Nieorganiczne zaburzenia snu, np. :

Nieorganiczne zaburzenia snu, np. :



Bezsenność nieorganiczna

Bezsenność nieorganiczna



Nieorganiczna hipersomnia

Nieorganiczna hipersomnia



Somnambulizm (sennowłództwo)

Somnambulizm (sennowłództwo)



Zaburzenia seksualne nie wynikające z dysfunkcji

Zaburzenia seksualne nie wynikające z dysfunkcji

somatycznych, np..:

somatycznych, np..:



Brak lub utrata potrzeb seksualnych

Brak lub utrata potrzeb seksualnych



Nadmierny popęd seksualny

Nadmierny popęd seksualny



Zaburzenia orgazmu

Zaburzenia orgazmu



Nadużywanie substancji nie powodujących

Nadużywanie substancji nie powodujących

uzależnienia

uzależnienia

(F60 – F69) Zaburzenia osobowości i

(F60 – F69) Zaburzenia osobowości i

zachowania dorosłych

zachowania dorosłych



Specyficzne zaburzenia osobowości:

Specyficzne zaburzenia osobowości:



Osobowość paranoiczna (paranoidalna)

Osobowość paranoiczna (paranoidalna)



Osobowość schizoidalna

Osobowość schizoidalna



Osobowość dyssocjalna

Osobowość dyssocjalna



Osobowość chwiejna emocjonalnie

Osobowość chwiejna emocjonalnie



Typ impulsywny

Typ impulsywny



Typ borderline ( z pogranicza)

Typ borderline ( z pogranicza)



Osobowość histrioniczna

Osobowość histrioniczna



Osobowość anakastyczna

Osobowość anakastyczna



Osobowość unikająca (lękowa)

Osobowość unikająca (lękowa)



Osobowość zależna

Osobowość zależna

F50 – F59) Zespoły behawioralne

F50 – F59) Zespoły behawioralne

związane z zaburzeniami

związane z zaburzeniami

fizjologicznymi

fizjologicznymi

i czynnikami fizycznymi

i czynnikami fizycznymi



Trwałe zmiany osobowości nie wynikające z uszkodzeń ani

Trwałe zmiany osobowości nie wynikające z uszkodzeń ani

choroby mózgu (np. Po katastrofach lub chorobie

choroby mózgu (np. Po katastrofach lub chorobie

psychicznej)

psychicznej)



Zaburzenia nawyków i popędów (impulsów), np.:

Zaburzenia nawyków i popędów (impulsów), np.:



Piromania

Piromania



Kleptomania

Kleptomania



trichotillomania

trichotillomania



Zaburzenia identyfikacji płciowej, np.:

Zaburzenia identyfikacji płciowej, np.:



Transseksualizm

Transseksualizm



Zaburzenia preferencji seksualnych, np.:

Zaburzenia preferencji seksualnych, np.:



Fetyszyzm

Fetyszyzm



Ekshibicjonizm

Ekshibicjonizm



Voyeuryzm

Voyeuryzm



Pedofilia

Pedofilia



Sadomasochizm

Sadomasochizm

(F70 – F79) Upośledzenie

(F70 – F79) Upośledzenie

umysłowe

umysłowe

(F80 – F89) Zaburzenia rozwoju

(F80 – F89) Zaburzenia rozwoju

psychicznego

psychicznego

(psychologicznego)

(psychologicznego)



Specyficzne zaburzenia rozwoju

Specyficzne zaburzenia rozwoju

mowy i języka

mowy i języka



Specyficzne zaburzenia rozwoju

Specyficzne zaburzenia rozwoju

umiejętności szkolnych

umiejętności szkolnych



Całościowe zaburzenia rozwojowe;

Całościowe zaburzenia rozwojowe;

np. :

np. :



Autyzm

Autyzm



Zespól Retta

Zespól Retta



Zespół Aspergera

Zespół Aspergera

(

(

F90 – 98) Zaburzenia zachowania i

F90 – 98) Zaburzenia zachowania i

emocji rozpoczynające się zwykle w

emocji rozpoczynające się zwykle w

dzieciństwie i w wiek młodzieńczym

dzieciństwie i w wiek młodzieńczym



ADHD

ADHD



Zaburzenia zachowania

Zaburzenia zachowania



Mieszane zaburzenia zachowania i emocji

Mieszane zaburzenia zachowania i emocji



Zaburzenia emocjonalne

Zaburzenia emocjonalne



Np. :(fobie, lek przed separacją, lęk społeczny)

Np. :(fobie, lek przed separacją, lęk społeczny)



Zaburzenia funkcjonowania społecznego, np.:

Zaburzenia funkcjonowania społecznego, np.:



Mutyzm wybiórczy

Mutyzm wybiórczy



Tiki

Tiki