1

PROMIENIOWANI

PROMIENIOWANI

E NIEJONIZUJĄCE

E NIEJONIZUJĄCE

Dariusz Straszak

Dariusz Straszak

Zofia Szydło

Zofia Szydło

Iwona Mika

Iwona Mika

2

Promieniowanie

Promieniowanie

niejonizujące

niejonizujące



widzialne

widzialne

(laserowe)

(laserowe)



nadfioletowe

nadfioletowe



podczerwone

podczerwone



radiowe i

radiowe i

mikrofalowe

mikrofalowe

3

Promieniowanie

widzialne



zjawisko fotosyntezy



synchronizatorem okołodobowej
rytmiki funkcji fizjologicznych.

4

PROMIENIOWANIE

LASEROWE

Spójne (koherentne) o bardzo

małej rozbieżności wiązki w
zakresie od nadfioletu przez
światło widzialne do
podczerwieni.

5

Promieniowanie laserowe

może wywołać w tkankach:



efekty fotobiochemiczne:



efekty biostymulacyjne:



efekty fotochemiczne

6

Efekty fotobiochemiczne:



Wzrost szybkości wymiany
elektrolitów między komórką, a
otoczeniem



Działanie antymutagenne



Przyspieszenie mitozy



Zmiany struktury błon
biologicznych



Wzrost aktywności enzymów



Zwiększenie syntezy ATP i DNA

7

Efekty biostymulacyjne:



Poprawa mikrokrążenia krwi



Poprawa angiogenezy



Działanie immunomodulacyjne



Wzrost potencjałów czynnościowych
włókien nerwowych



Zwiększenie stężenia hormonów, kinin i
autokoidów



Działanie hipokoagulacyjne

8

Efekty fotochemiczne



związane ze wzrostem temperatury
tkanek

9

Szkodliwość prom.

Szkodliwość prom.

laserowego

laserowego



uszkodzenie siatkówki



skóra - działanie rakotwórcze



praca z laserami wymaga
przestrzegania zasad bezpieczeństwa,
przede wszystkim unikania patrzenia
bezpośrednio w wiązkę promieniowania

10

PROMIENIOWANIE

NADFIOLETOWE:



jest falą elektromagnetyczną



ma mniejszą długość fali od
światła widzialnego



rozchodzi się w próżni z
prędkością światła



fotoluminescencja



duża aktywność biologiczna

11

ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA

NADFIOLETOWEGO:



Sztuczne:



spawanie w łuku

elektrycznym



łuki węglowe i
cięcia plazmowe



lampy



Naturalne:



Słońce (praca na
wolnym
powietrzu)

12

PODZAKRESY

PODZAKRESY



UVA (320 – 400nm)

UVA (320 – 400nm)

podrażnienie melanocytów –

podrażnienie melanocytów –

działanie barwnikotwórcze

działanie barwnikotwórcze



UVB (280 – 320nm)

UVB (280 – 320nm)

uwalnia histaminę – działanie

uwalnia histaminę – działanie

rumieniotwórcze

rumieniotwórcze



UVC (180 – 280nm)

UVC (180 – 280nm)

działanie bakteriobójcze

działanie bakteriobójcze

13

ZASTOSOWANIE UVA

ZASTOSOWANIE UVA



UVA, UVB – łuszczyca

UVA, UVB – łuszczyca



UVB – polimeryzacja materiałow

UVB – polimeryzacja materiałow

okulistycznych

okulistycznych



UVC – dezynfekcja i sterylizacja

UVC – dezynfekcja i sterylizacja

14

Promieniowanie

Promieniowanie

nadfioletowe a organizm

nadfioletowe a organizm

PORZĄDANE



Działa bakteriobójczo



Pobudza syntezę wit.A i D w org.

SZKODLIWE



SKÓRA np..: poparzenia, czerniak



GAŁKA OCZNA np..: zapalenia

spojówek, zaćma

15

ZASADY OCHRONY

ZASADY OCHRONY



określony czas i natężenie

ekspozycji



stosowanie odzieży ochronnej



ochrona twarzy i wzroku



najprostsze zabezpieczenia stanowią

kremy ochronne z filtrem UV

16

PROMIENIOWANIE

PROMIENIOWANIE

PODCZERWONE

PODCZERWONE



niewidzialne promieniowanie

niewidzialne promieniowanie

elektromagnetyczne

elektromagnetyczne



mieszczące się w widmie między

mieszczące się w widmie między

czerwienią a mikrofalami

czerwienią a mikrofalami



dzieli się na: 

dzieli się na: 

- Promieniowanie krótkofalowe (IR-A),

- Promieniowanie krótkofalowe (IR-A),

tzw.bliskie, o długości fali 770-1500

tzw.bliskie, o długości fali 770-1500

nm .

nm .

- promieniowanie średniofalowe (IR-B) o

- promieniowanie średniofalowe (IR-B) o

długości fali 1500-4000 nm .

długości fali 1500-4000 nm .

- promieniowanie długofalowe (IR-C),

- promieniowanie długofalowe (IR-C),

tzw. dalekie, o długości fali 4000-15000

tzw. dalekie, o długości fali 4000-15000

nm. 

nm. 

17

Promieniowanie

Promieniowanie

podczerwone- źródła

podczerwone- źródła



Naturalne – słońce (dużą

część stanowi IRA)



Sztuczne – piece do

wytapiania szkła, maszyny i
urządzenia do wyrobów ze
szkła, piece hutnicze, otwarte
paleniska, grzejniki
elektryczne, palniki gazowe,
lampy żarowe

18

DZIAŁANIE

PROMIENIOWANIA

PODCZERWONEGO



Skóra:

Skóra:



Pieczenie, Ból



Narząd wzroku:



Światłowstręt



Zapalenie
spojówek



Uszkodzenie
siatkówki



poprawę ukrwienia

poprawę ukrwienia

skóry i zwiększenie

skóry i zwiększenie

wydzielania potu;

wydzielania potu;



rozszerzenie naczyń

rozszerzenie naczyń

włosowatych skóry

włosowatych skóry



reakcje ze strony

reakcje ze strony

naczyń głębiej

naczyń głębiej

położonych (prawo

położonych (prawo

Dastre-Morata.)

Dastre-Morata.)



pobudzenie procesów

pobudzenie procesów

metabolicznych

metabolicznych



działanie

działanie

przeciwbólowe

przeciwbólowe



zmniejszenie napięcia

zmniejszenie napięcia

mięśni

mięśni

.

.

19

Działanie na organizm – oko:



fale dłuższe – zatrzymanie przez

rogówkę i ciecz komorową



fale krótsze – soczewka – siatkówka –

zaćma zawodowa



promieniowanie zaogniskowane przez

soczewkę na siatkówce–
oparzenia dna oka

20

ZASTOSOWANIE

ZASTOSOWANIE

PODCZERWIENI

PODCZERWIENI



badaniach strukturalnych

badaniach strukturalnych



w lecznictwie (diatermia),

w lecznictwie (diatermia),



biologii (badania mikroskopowe w

biologii (badania mikroskopowe w

podczerwieni)

podczerwieni)



obserwacji w ciemności (noktowizor)

obserwacji w ciemności (noktowizor)



fotografika w bliskiej podczerwieni:

fotografika w bliskiej podczerwieni:

Zdjęcia satelitarne również są na

Zdjęcia satelitarne również są na

ogół wykonywane w podczerwieni.

ogół wykonywane w podczerwieni.

21

PROFILAKTYKA

PROMIENIOWANIA

PODCZERWONEGO



Przestrzeganie norm i zaleceń higienicznych

Przestrzeganie norm i zaleceń higienicznych



Odpowiednie ubranie – odbijające

Odpowiednie ubranie – odbijające

promieniowanie IR

promieniowanie IR



Okulary lub tarcze ochronne, hełmy

Okulary lub tarcze ochronne, hełmy

ochronne,

ochronne,



Ekranowanie urządzeń (materiały błyszczace)

Ekranowanie urządzeń (materiały błyszczace)



Stwarzanie warunków ułatwiających

Stwarzanie warunków ułatwiających

oddawanie ciepła (natryski powietrzne)

oddawanie ciepła (natryski powietrzne)

22

PROMIENIOWANIE
RADIOWE(PR):

•

PROMIENIOWANIE

ELEKTROMAGNETYCZNE O
NAJDŁUZSZYCH FALACH NIOSĄCE
NAJMNIEJ ENERGII

•

OBEJMUJE PRZEDZIAŁ CZĘSTOTLIWOŚCI

OD
30 kHz DO 300 MHz, A MIKROFALE (MF)
ZAWARTE SĄ W ZAKRESIE
OD 30 MHz DO 300 GHz

23

PROMIENIOWANIE

RADIOWE-Źródła:



Urządzenia radarowe



Urządzenia telekomunikacyjne



Sieć radiowa i telewizyjna



Urządzenia przemysłowe



Urządzenia domowe (kuchenki
mikrofalowe)

24

PROMIENIOWANIE

MIKROFALOWE



Promieniowanie elektromagnetyczne

Promieniowanie elektromagnetyczne

wysokiej częstotliwości, o zakresie

wysokiej częstotliwości, o zakresie

długości fal od 1 mm do 1 m i

długości fal od 1 mm do 1 m i

częstotliwości 0,2 – 300000 MHz.

częstotliwości 0,2 – 300000 MHz.



Źródłem są nadajniki radiowe,

Źródłem są nadajniki radiowe,

telewizyjne, radarowe oraz niektóre

telewizyjne, radarowe oraz niektóre

urządzenia przemysłowe

urządzenia przemysłowe

25

Działanie mikrofali na żywe

organizmy



objawy podmiotowe

objawy podmiotowe



ogólne osłabienie,

ogólne osłabienie,



bezsenność,

bezsenność,



bóle głowy, pobudzenie nerwowe,

bóle głowy, pobudzenie nerwowe,



duszność ,

duszność ,



obniżenie potencji płciowej

obniżenie potencji płciowej



objawy przedmiotowe

objawy przedmiotowe

CHOROBA MIKROFALOWA

CHOROBA MIKROFALOWA



zaćma

zaćma



uszkodzenia niektórych części układu

uszkodzenia niektórych części układu

nerwowego

nerwowego

26

PROMOENIOWANIE

PROMOENIOWANIE

MIKROFALOWE-ZASADY

MIKROFALOWE-ZASADY

OCHRONY

OCHRONY



przestrzeganiu

przestrzeganiu



przepisów BHP

przepisów BHP



przepisów technologicznych

przepisów technologicznych

dotyczących konstrukcji

dotyczących konstrukcji



instalacji emitorów promieniowania

instalacji emitorów promieniowania



okresowym badaniom

okresowym badaniom

27

WPŁYW PR I MF NA

WPŁYW PR I MF NA

ORGANIZM

ORGANIZM



efekt termiczny



uszkodzenia oczu - rogówki i soczewki



zmiany w:



układzie nerwowym



układzie krwiotwórczym



układzie immunologicznym



aberracje chromosomalne



zaburzenia podziałów mitotycznych kom.
somatycznych

osłabienie, szybkie męczenie się,

zaburzenia

pamięci i snu, częste

bóle głowy

28

strefy ochronne



na obszarze I strefy mogą
przebywać tylko osoby zatrudnione
przy eksploatacji urządzeń



na obszarze II strefy ludność może
przebywać okresowo, ale zabrania
się stawiania tam budynków
mieszkalnych, szpitali, itp.

29

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ