ŚWIAT W MITACH

GRECKICH…

• Mity odgrywały bardzo ważną rolę w świecie

starożytnym. Były podstawą religii, wyjaśniały
zjawiska przyrody, przypominały bohaterskie czyny
przodków.

• Historie mityczne nadawały światu i życiu człowieka

pewien porządek i określoną wartość. Mit był zatem
wyrazem nadziei, obroną przed przemijaniem i
śmiercią, tłumaczeniem zmian zachodzących w
świecie.

Mitologia – zbiór mitów, w które wierzyli

starożytni.

Mit – podanie bajeczne o powstaniu

świata, bogach albo legendarnych

bohaterach.

Podział mitów:
Mity kosmogeniczne – o stworzeniu świata i
kosmosu.
Mity antropogeniczne – mity o człowieku, np.
o Ikarze.
Mity genealogiczne – o rodach ludzi, np. o
rodzie Labdakidów.
Mity teogeniczne – o bogach, np. o
narodzinach Afrodyty.

Najważniejsi
bogowie greccy:

Zeus – władca bogów i
ludzi

Hera – siostra i żona
Zeusa

Posejdon – brat Hadesa i
Zeusa, bóg mórz i
oceanów

Hades – trzeci z braci,
bóg podziemi, krainy
zmarłych

Demeter – bogini
płodności i urodzaju

Hestia – córka Kronosa i
Rei, patronka domowego
ogniska

Atena – córka Zeusa,
bogini mądrości

Apollo – syn Zeusa,
najpiękniejszy z bogów

Hefajstos - syn Zeusa,
bóg ognia

Ares – bóg wojny

Artemida – bliźniacza
siostra Apolla, bogini
łowów

Starożytni Grecy wierzyli w wielu
bogów. Uważali, że bogowie mają
nadprzyrodzone umiejętności, ale
posiadają też cechy ludzkie: są
kłótliwi, zazdrośni. Żywią się
nektarem i ambrozją, która
zapewniała im nieśmiertelność.
Każdy z bogów posiadał swoje
atrybuty, a więc jakieś
zewnętrzne cechy wyróżniające je
spośród innych. Atrybutami były
też jakieś przedmioty
powszechnie kojarzone z daną
postacią.

ZAPAMIĘTAJ !

POLITEIZM – wiara w

wielu bogów

ZEUS

Zeus– syn Kronosa i

Rei, najważniejszy bóg

Greków, władca bogów

i ludzi. Jako dziecko

został ocalony przez

matkę od połknięcia

przez ojca, który chciał

w ten sposób uniknąć

utraty władzy. Gdy

Zeus dorósł, z pomocą

rodzeństwa pozbawił

ojca władzy i podzielił

się nią z braćmi i

siostrami. Na swoją

siedzibę wybrał szczyty

Olimpu. Od zeusa

zależały wszystkie

zjawiska

atmosferyczne, takie

jak wiatr czy

błyskawice. Atrybutem

władcy bogów jest

piorun. Zeusowi

poświęcony był dąb

oraz orzeł.

Hera – siostra i

żona Zeusa,

matka Aresa i

Hefajstosa.

Była boginią

małżeństwa i

opiekunką

kobiet

zamężnych, a

także królową

nieba.

Uchodziła za

osobę kłótliwą,

mściwą i

zazdrosną.

Rydwan Hery

ciągnęły po

niebie dwa

pawie, które są

jej atrybutem

.

HERA

HADES

Hades - brat

Zeusa, władca

podziemi i bóg

świata zmarłych.

Ten surowy i

bezlitosny bóg

urządzał

przejażdżki po

swoim królestwie

lub siedział na

tronie u boku

małżonki

Persefony, z koroną

na głowie i z

berłem lub widłami

w ręce. U stóp

władcy łasił się

zwykle wierny pies,

Cerber.

POSEJDON

Posejdon

– brat

Hadesa i Zeusa, bóg

morza i opiekun

żeglarzy oraz

rybaków. Jego

atrybut to trójząb,

którym Posejdon

wydobywał wodę ze

skał, a także

wywoływał lub

łagodził fale.

Przedstawiany jest

na rydwanie, na

którym wynurza się

z wody, otoczony

orszakiem bóstw

morskich.

HESTIA

Hestia – córka

Kronosa i Rei, bogini

domowego ogniska

– ośrodka życia

rodzinnego.

Zrezygnowała z

przebywania na

Olimpie, by spędzać

czas z ludźmi w

domach i rodzinach,

chroniąc ich i

wspierając. To do

niej kierowali swoje

prośby podróżni, by

móc szczęśliwie

wrócić do domu.

Przedstawiana bywa

jako poważna

niewiasta, w

postawie siedzącej

lub stojącej, w

szatach matrony,

zawsze spokojna, o

łagodnym

spojrzeniu. Jej

atrybutem był

wzniecany na jej

cześć przez ludzi

„ogień wieczny”

DEMETER

Demeter - bogini

płodności i urodzaju,

ziemi uprawnej, a w

szczególności zboża.

Była marką Kory

(Persefony), porwanej

przez z Hadesa do

podziemi. Przez jedną

trzecią roku Kora

przebywała z Hadesem.

Wówczas Demeter

cierpiała z powodu

rozłąki, więc ziemia

obumierała, a ludzi

dręczył głód. Gdy córka

powracała do matki,

przyroda odradzała się i

nadchodziła wiosna.

Atrybutami tej cierpiącej

matki są kłosy i maki.

ARTEMIDA

Artemida -

córka Zeusa i

bliźniacza

siostra Apolla.

Była boginią

lasów i łowów.

Uzbrojona w łuk

i oszczep,

otoczona

stadem psów,

biegała po

lasach, polując

na dziką

zwierzynę.

Uznawano ją za

opiekunkę

żeglarzy i

podróżnych.

Hefajstos – bóg ognia,

kowalstwa i złotników,

syn Zeusa i Hery. Był

kulawy i niezbyt urodziwy.

Poślubił Afrodytę –

najpiękniejszą z bogiń. W

swojej kuźni, znajdującej

się na wyspie Lemnos lub

we wnętrzu Etny,

wykonywał między innymi

magiczny oręż dla bogów

greckich. Uchodził za

mistrza sztuki

rękodzielniczej –

wszystkie jego dzieła były

niezwykle misterne i

piękne. Przedstawiano go

zwykle jako

muskularnego, brodatego

mężczyznę, a dając mu

siedzącą postawę,

ukrywano jego kalectwo.

Zwykle ma przy sobie

młot lub inny przedmiot

wskazujący na zawód

kowala.

HEFAJSTOS

ARES

Ares – syn

Zeusa i

Hery, bóg

krwawej

wojny. Był

kłótliwy,

okrutny i

nielubiany

zarówno

przez bogów,

jak i ludzi.

Atrybuty

Aresa to

zbroja, miecz

i włócznia.

ATENA

Atena – bogini mądrości

Patronowała

sprawiedliwym wojnom

oraz wszelkim zajęciom
typowym dla cywilizacji

ludzkiej. Przyszła na

świat, wyskakując w

pełnej zbroi z głowy

Zeusa. Była ulubioną
córką władcy bogów,

który czasem pozwalał

używać jej swojej

straszliwej broni –

piorunów. Przedstawiano

ją zwykle stojącą, lewą

ręką opierającą się na

tarczy, spod której

wychylał się wąż, na

głowie z ozdobnym

hełmem. Ptakiem

poświęconym Atenie była

sowa, do dziś symbol

wiedzy i mądrości.

APOLLO

Apollo – syn

Zeusa,

najpiękniejszy z

bogów. Patronował

wieszczom,

śpiewakom i

poetom. Jako bóg

wyroczni i wróżb, a

także muzyki i

poezji, był

zwierzchnikiem

dziewięciu muz.

Jego atrybuty to

lira, wieniec

laurowy lub łuk i

kołczan ze

strzałami.

HERMES

Hermes – syn Zeusa,

bóg dróg i podróżnych,

a także posłaniec

innych bogów i

przewodnik dusz do

świata zmarłych.

Opiekował się

pasterzami, patronował

wynalazcom, poetom i

złodziejom. Był

przebiegły , sprytny i

wciąż płatał figle innym

bogom. W starej sztuce

greckiej pojawia się

jako piękny

młodzieniec, zwykle

nagi, z przerzuconą

niedbale chlamidą. Na

głowie ma często

kapelusz podróżny ze

skrzydełkami. Podobne

skrzydełka ma u nóg, a

ręce zaś trzyma

kaduceusz.

Koniec