MIKRO 10

background image

Mikroekonomia

pozytywna

Struktura rynku i konkurencja

niedoskonała

Wykład X

background image

Podstawowe pojęcia:

Konkurencja niedoskonała

Monopol naturalny

Oligopol

Konkurencja monopolistyczna

Zmowa

Kartel

Równowaga w punkcie styczności

Różnicowanie produktu

Teoria gier

Strategie

Wiążące zobowiązania samoograniczające

Groźba wiarygodna

Naturalna bariera wejścia

Strategiczna bariera wejścia

Strategia odstraszania

Sygnalizowanie

background image

Rozróżniamy teraz dwa pośrednie przypadki konkurencji

niedoskonałej: oligopol i konkurencję monopolistyczną.

Oligopol jest gałęzią, w której działa niewielu producentów.

Każdy z nich stwierdza, że osiągana przez niego cena

zależy nie tylko od wielkości jego własnej produkcji, lecz

także od działań konkurentów z tej gałęzi. Gałąź, w której

panuje konkurencja monopolistyczna, składa się z wielu

dostawców, wytwarzających produkty, będące bliskimi

substytutami. Każde z przedsiębiorstw ma ograniczoną

możliwość wpływania na ceny własnych produktów.

Producent działający w warunkach konkurencji

niedoskonałej nie może sprzedać po istniejącej

cenie tyle, ile chce. Musi pogodzić się z tym, że

popyt na jego wyroby maleje wraz ze wzrostem

ceny, a cena zależy od ilości wytwarzanych i

sprzedawanych produktów.

background image

Skrajne formy struktury rynku

Upaństwowione gałęzie to chronione

prawem monopole; są one wyłącznymi

licencjonowanymi producentami.

Prawo patentowe może zapewniać

przejściowo pozycję monopolistyczną

producentom stosującym nowe

metody wytwarzania. Dostęp do

surowców może także zapewniać

pojedynczemu producentowi status

monopolistyczny.

background image

Skrajne formy struktury rynku

Określone przedsiębiorstwo może mieć

okresową przewagę pod względem know –

how lub kwalifikacji pracowników, ale w

długim okresie inne przedsiębiorstwa mogą

przechwycić jego pracowników i poznać

sekrety technologiczne.

Na długą metę wszystkie przedsiębiorstwa

gałęzi lub też potencjalni przybysze mają w

zasadzie takie same krzywe kosztów.

Przyczyny zaistnienia różnych struktur

rynku mają charakter długookresowy.

Podobnie jest z przedsiębiorstwami.

background image

Minimalna skala efektywna

Minimalna skala efektywna

to wielkość

produkcji, przy której krzywa

długookresowych kosztów przeciętnych

przedsiębiorstwa przestaje opadać.

background image

Wskaźnik koncentracji

Wskaźnik koncentracji N

firm to udział N

największych przedsiębiorstw w sprzedaży gałęzi.

Poniższa tablica potwierdza, że nasza teoria

struktury rynku jest zgodna z faktami. W

gałęziach wytwarzających lodówki czy papierosy

wystarcza miejsca zaledwie kilku przedsiębiorstw

produkujących przy minimalnej skali efektywnej i

gałęzie te wskazują wysoki stopień koncentracji.

Trzy największe firmy kontrolują prawie cały

rynek.

background image

Wskaźnik koncentracji

Gałąź

Wielka

Brytania

Francja

Niemcy

CR

NP

CR

NP

CR

NP

Lodówki

65

1

100

2

72

3

Papierosy

94

3

100

2

94

3

Petrochemia

79

8

60

7

47

9

Browarnictw

o

47

11

63

5

17

16

Tkaniny

28

57

23

57

16

52

Obuwie

17

165

13

128 20 197

CR

– procentowy udział w rynku 3 największych producentów

NP

– Wielkość rynku podzielona przez rozmiary produkcji

odpowiadające minimalnej skali efektywnej.

background image

Konkurencja monopolistyczna

Wyróżnia ją to, ze jej uczestnicy

dostarczają produkty różniące się nieco

między sobą. Podobnie jak

zróżnicowana jest lokalizacja sklepów w

których robimy zakupy, sprawiająca że

są one mniej lub bardziej atrakcyjne.

Konkurencja monopolistyczna

zajmuje

miejsce pośrednie między oligopolem a

konkurencją doskonałą.

background image

Konkurencja monopolistyczna

Dla długiego okresu zakładamy także swobodę

wejścia i wyjścia z gałęzi. Pod tym względem

nasze założenia przypominają wcześniejszą

analizę konkurencji doskonałej. To, co

odróżnia konkurencje monopolistyczną to

fakt, że każde z przedsiębiorstw ma tutaj do

czynienia z opadającą krzywą popytu.

Teoria konkurencji monopolistycznej

opisuje

funkcjonowanie gałęzi o dużej liczbie małych

przedsiębiorstw, z których każde może

pominąć możliwość wpływu własnych decyzji

na zachowanie innych firm.

background image

Konkurencja monopolistyczna

Specyfika oferty konkretnej restauracji lub fryzjera

może pozwolić im na pobieranie cen nieco różniących

się od cen konkurentów bez ryzyka utraty wszystkich

klientów. Przywiązanie do znaku firmowego i

różnicowanie produktów występują także w wielu

innych gałęziach co nie wystarcza jednak, aby

zaistniała w nich konkurencja monopolistyczna.

Gałęzie w których panuje konkurencja

monopolistyczna, charakteryzują się

różnicowaniem produktów

. Dla sklepu

spożywczego na rogu ulicy jest one oparte na

lokalizacji, lecz w innych przypadkach polega na

przywiązaniu klienta do określonej marki

wyrobu.

background image

Konkurencja monopolistyczna

Wówczas każde z przedsiębiorstw maksymalizuje

swój zysk księgowy (normalny), lecz nie osiąga

zysków nadzwyczajnych i nie ponosi start. Nie

ma dalszych wejść ani wyjść z gałęzi.

W przypadku konkurencji monopolistycznej

równowaga długookresowa przedsiębiorstwa

ustala się w

punkcie styczności

, tj. w miejscu w

którym krzywa popytu styka się (tylko w jednym

punkcie) z krzywą AC przy wielkości produkcji,

dla której MC równa się MR.

background image

Konkurencja monopolistyczna

C

e

n

a

,

u

ta

rg

,

k

o

s

zt

Ilość

Q

0

Q

1

AC

0

P

1

=AC

1

P

0

P

KC

UC
AC

P'

UC'

E

F

background image

Oligopol i współzależność

W warunkach konkurencji doskonałej lub

konkurencji monopolistycznej w gałęzi istnieje

tak wiele przedsiębiorstw, że żadne z nich nie

musi przejmować się wpływem własnych działań

na poczynania konkurentów.

Natomiast

istotą oligopolu

jest to, że każdy jego

uczestnik musi uwzględnić wpływ własnych

działań na decyzje stosunkowo nielicznych

rywali. Cechą szczególną, która czyni oligopol

zjawiskiem tak fascynującym, jest fakt, że

decyzje wszystkich firm o wielkości produkcji

zależą od oczekiwanych przez nie reakcji rywali.

background image

Zmowa

Zmowa

jest jawnym lub tajnym porozumieniem

między przedsiębiorstwami, które ma na celu

uniknięcie wzajemnej konkurencji.

Zmowa lub współdziałanie przedsiębiorstw są

najłatwiejsze, kiedy formalne porozumienia są

prawnie dozwolone. Takie porozumienia

nazywane są

kartelami

. Najsłynniejszym

kartelem jest OPEC czyli Organizacja Państw

Eksporterów Ropy Naftowej, działająca od

1973 r. Jej członkowie spotykają się regularnie

aby ustalać poziom cen i produkcji.

background image

Teoria gier a decyzje

współzależne

Niczym pokerzyści,

oligopoliści muszą

próbować przewidywać zachowania

swoich konkurentów, aby móc wybrać

najlepsze własne posunięcia

.

W celu zbadania, jak są podejmowane

takie decyzje współzależne, zastosujmy

teorię gier

.

Gra

jest sytuacją, w której rozsądne

decyzje nieuchronnie zależą od siebie.

background image

Teoria gier a decyzje

współzależne

Strategia

jest planem gry opisującym jak gracz

będzie działał, czyli jakie posunięcia wykona w

każdej wyobrażalnej sytuacji.

Tabela przestawia grę która toczy się między

dwoma członkami kartelu, takiego jak OPEC.

Produkcja firmy
A

Produkcja
firmy B

Wysoka

Niska

Wysoka

Niska

1

1

3

0

0

3

2

2

background image

Teoria gier a decyzje

współzależne

Kiedy oba przedsiębiorstwa wytwarzają niewiele, efekt jest

podobny jak w przypadku monopolistycznej zmowy

znanej z poprzedniej tabeli Ceny są wysokie i sytuacja

każdej z firm poprawia się, bo osiąga zysk równy 2.

Najlepsza dla każdej z nich jest sytuacja (jej zysk osiąga

wartość 3), gdy jako jedyna produkuje dużo. Mała

produkcja drugiej firmy pozwala utrzymywać na niskim

poziomie podaż całej gałęzi i cena pozostaje wysoka. W

tym przypadku przyjmujemy, że firma o niskiej produkcji

nie osiąga zysków.

Gdy obie firmy wytwarzają dużo, wielkość produkcji

całej gałęzi jest także znaczna, cena pozostaje niska,

a każda z firm osiąga niewielki zysk, który wynosi 1.

background image

Teoria gier a decyzje

współzależne

Oba przedsiębiorstwa mogłyby osiągnąć

lepsze wyniki (zysk równy 2), gdyby

zmówiły się, utworzyły kartel oraz

ograniczyły swą produkcję, co pokazują

liczby w prawej dolnej kratce tabeli.

background image

Zobowiązanie

samoograniczające

Jedną z możliwości jest podjęcie wiążącego

zobowiązania samoograniczającego.

Zobowiązanie samoograniczające

jest

dobrowolną deklaracją, która ogranicza

możliwości przyszłego wyboru jednej ze

stron.

W jaki sposób zatem kartele zdolne są

przetrwać?

background image

Groźba wiarygodna

Groźba wiarygodna

to taka groźba,

której spełnienie uznalibyśmy ex

post za optymalne rozwiązanie.

background image

Rynek sporny

W poprzednim rozdziale stwierdziliśmy, że

swoboda wejścia i wyjścia z gałęzi to zasadnicza

cecha konkurencji doskonałej, czyli takiej

struktury rynku, w przypadku której każde z

przedsiębiorstw jest małe w porównaniu z całą

gałęzią.

 

Rynek sporny

(ang. contestable market) to rynek,

na którym istnieje swoboda wejścia i wyjścia.

Rynek sporny umożliwia zastosowanie taktyki

nagłego wtargnięcia i natychmiastowego

wycofania się z gałęzi (ang. hit-and-run.)

background image

Naturalna bariera wejścia

Naturalna bariera wejścia

to taka bariera, która

nie została rozmyślnie stworzona przez

działające już w gałęzi firmy.

Im trudniejsze do pokonania są takie naturalne

bariery, tym bardziej uzasadnione będzie

zlekceważone groźby konkurencji ze strony

potencjalnych przybyszów. Gra w oligopol

zostaje wówczas ograniczona do konkurencji

między działającymi przedsiębiorstwami,

która toczy się zgodnie z regułami

omawianymi poprzednio.

background image

Strategiczne odstraszanie

kandydatów do wejścia

Określiliśmy strategię jako plan gry w

sytuacji, kiedy decyzje są współzależne.

Pojęcie „strategiczny”

jest powszechnie

używane w języku potocznym, lecz w

ekonomii ma ono dokładne znaczenie.

Posunięcie strategiczne

to takie działanie,

które wywiera korzystny dla podejmującej

je osoby wpływ na wybory innej osoby,

oddziałując na jej przewidywania

dotyczące działań tej pierwszej osoby.

background image

Reklama

Celem reklamy jest nie tylko wznoszenie

barier utrudniających konkurentom

wejście na rynek. Czasem chodzi o to,

żeby wpłynąć na konsumentów, nie tyle

oddziałując na ich preferencje, co

ujawniając informacje o jakości

własnych dóbr, którymi dysponują tylko

ich producenci.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mikro (10)
ćw mikro 10 12 2012
mikro, 10, 1
10.11.2009, semestr 1, makro i mikro ekonomia
MAKRO I MIKRO MARKETING 10, Inne
Mikro Klimek-Ochab, ĆWICZENIE 10- Czynniki fizyczne, ĆWICZENIE 9 - Wpływ czynników fizycznych na wzr
Ściągi mikro, Ściąga wykład 10, NIEPEWNOSC W ekonomii zakłada się ze podmiot działa racjonalnie-zast
mikro-test, Test z mikroekonomii - 10
Mikro testy, spr1, 10
Mikro wyk.10, EKONOMIA, MIKROEKONOMIA, mikroekonomia
(3050) 10 rynek czynnikow wytworczych-rynek pracy, mikro- i makroekonomia
wyklad mikro zaoczne z 10 10[1]
10.11.2009, semestr 1, makro i mikro ekonomia
MAKRO I MIKRO MARKETING 10, Inne
10 Metody otrzymywania zwierzat transgenicznychid 10950 ppt
10 dźwigniaid 10541 ppt
prezentacja mikro Kubska 2

więcej podobnych podstron