PROPEDEUTYKA LEŚNICTWA

Dr inż. Justyna NOWAKOWSKA

Wykład 1

Propedeutyka leśnictwa



Organizacja Wydziału Leśnego



Podstawowe pojęcia z zakresu
leśnictwa



Funkcje lasu



Las w liczbach



Lasy Państwowe



Działy leśnictwa

WYDZIAŁ LEŚNY

Dziekan Wydziału

Dr hab. Michał ZASADA

DS. Dydaktyki

Studia niestacjonarne

Dr hab. Marta Aleksandrowicz-

Trzcińska-prof.SGGW

DS. Dydaktyki

Studia stacjonarne

Dr inż. Arkadiusz Gruchała

DS. Nauki i badań

Prof. dr hab. Henryk Żybura

PRODZIEKANI

WYDZIAŁ LEŚNY

struktura organizacyjna



KADERA BOTANIKI LEŚNEJ

Kierownik – prof. dr hab. Stefan

Zajączkowski



KATEDRA HODOWLI LASU

Kierownik – prof. dr hab. Henryk Żybura



KATEDRA UŻYTKOWANIA LASU

Kierownik – prof. dr hab. Piotr Paschalis-

Jakubowicz



SAMODZIELNY ZAKŁAD DENDROMETRII i

NAUKI o PRODUKCYJNOŚCI LASU

WYDZIAŁ LEŚNY

struktura organizacyjna



KATEDRA OCHRONY LASU i EKOLOGII

Kierownik – prof. dr hab. Henryk Tracz



ZAKŁAD ENTOMOLOGII LEŚNEJ,
EKOLOGII i EKOTURYSTYKI



ZAKŁAD MIKOLOGII i FITOPATOLOGII
LEŚNEJ



ZAKŁAD ZOOLOGII LEŚNEJ i ŁOWIECTWA

WYDZIAŁ LEŚNY

struktura organizacyjna



KATEDRA URZĄDZANIA LASU,
GEOMATYKI i EKONOMIKI LEŚNICTWA

Kierownik – prof. dr hab. Edward Stępień



ZAKŁAD URZĄDZANIA LASU



ZAKŁAD EKONOMIKI LEŚNICTWA



ZAKŁAD SYSTEMÓW INFORMACJI
PRZESTRZENNEJ i GEODEZJI LEŚNEJ

WYDZIAŁ LEŚNY

kontakty



Dziekanat



OPiK – p. 6. - dr inż. Ewelina Grzegorzewicz



LW – p. 9. – Małgorzata Kilarska



www.wl.sggw.pl

(Dziekanat)



Regulamin studiów w SGGW



Organizacja roku akademickiego



Plany zajęć



Wzory podań i druków



Inne ważne informacje

WYDZIAŁ LEŚNY

Rogów



Zajęcia dydaktyczne w sem. 3-7
(Bursa)



Ćwiczenia terenowe (Lasy
doświadczalne)

Propedeutyka leśnictwa



Propedeutyka – wprowadzenie do
jakiejś dziedziny wiedzy, nauka
przygotowawcza, wstępna



LEŚNICTWO –

ZESPÓŁ NAUK, NA

KTÓRYCH OPIERA SIĘ REALIZACJA
CELÓW I ZADAŃ GOSPODARKI
LEŚNEJ

GOSPODARKA LEŚNA –



wg MAŁEJ ENCYKLOPEDII LEŚNEJ, PWN
1980



dział gospodarki narodowej, w którym
wytwarza się część dochodu
narodowego dzięki realizacji
całokształtu zadań produkcyjnych i
organizacyjnych w gospodarstwie
leśnym



GOSPODARKA LEŚNA –

gałąź

gospodarki narodowej obejmująca
użytkowanie lasu (głównie
produkcję drewna)

GOSPODARKA LEŚNA

działania związane z utrzymaniem

trwałości drzewostanów w

warunkach ich eksploatacji:
w zakresie hodowli,

GOSPODARKA LEŚNA

działania związane z utrzymaniem

trwałości drzewostanów w

warunkach ich eksploatacji:

w zakresie ochrony,

GOSPODARKA LEŚNA

działania związane z utrzymaniem trwałości

drzewostanów w warunkach ich eksploatacji:

Związanych z utrzymaniem i powiększaniem

zasobów leśnych,

GOSPODARKA LEŚNA

a także gospodarowanie zwierzyną

leśną.

GOSPODARKA LEŚNA

Dodatkowymi elementami

gospodarki leśnej są:



pozyskiwanie płodów runa

leśnego,



choinek,



roślin leczniczych



realizacja pozaprodukcyjnych

funkcji lasu, związanych z

ochroną powietrza, wód i gleby.

GOSPODARKA LEŚNA –

http://pl.wikipedia.org-Gospodarka

gałąź gospodarki narodowej obejmująca

użytkowanie lasu (głównie produkcję

drewna) oraz działania związane z

utrzymaniem trwałości drzewostanów w

warunkach ich eksploatacji: hodowlę,

ochronę, utrzymanie i powiększanie

zasobów leśnych, a także

gospodarowanie zwierzyną leśną.

Dodatkowymi elementami gospodarki

leśnej są: pozyskiwanie płodów runa

leśnego, choinek, roślin leczniczych

oraz realizacja pozaprodukcyjnych

funkcji lasu, związanych z ochroną

powietrza, wód i gleby.

Gospodarkę leśną prowadzi się
według zasad:



powszechnej ochrony lasów,



trwałości utrzymania lasów,



ciągłości i zrównoważonego
wykorzystania wszystkich funkcji
lasów,



powiększania zasobów leśnych.

Gospodarka leśna realizowana
jest w oparciu o:



Ustawę o lasach,



Politykę Leśną Państwa,



Ustawę o zachowaniu narodowego
charakteru strategicznych zasobów
naturalnych kraju,



Zalecenia konwencji
międzynarodowych.

Kilka ważnych pojęć i
definicji



Las



Drzewostan



Lesistość



Klasa wieku



Miąższość drzewa (drewna)

Kilka ważnych pojęć i
definicji



Grubizna



Zapas



Zasobność



Pierśnica



Siedlisko

Kilka ważnych pojęć i
definicji



Odnowienia



Zalesienia



Etat



Rozmiar pozyskania



Zrąb zupełny



Przyrost

LAS – DEFINICJE



„ENCYKLOPEDIA LEŚNA”



Jeden z odnawialnych zespołów przyrody,

powstający w wyniku procesu lasotwórczego jako

kompleks, w którym roślinność, swoista dla danego

regionu biogeograficznego i wyróżniający się

wybitnym ilościowym udziałem drzew rosnących

zwarcie, świat zwierzęcy, klimat lokalny, stosunki

wodne i gleba związane są ze sobą wzajemnymi

wpływami i współzależnościami. Proces

lasotwórczy może przebiegać przy udziale

człowieka (stosowane różnego rodzaju zabiegi

gospodarcze) lub samoistnie.

LAS – DEFINICJE



„SŁOWNIK ENCYKLOPEDYCZNY
LEŚNICTWA”



Najbardziej skomplikowany ze
wszystkich ekosystemów lądowych,
w którym współżyją tworząc
biocenozę różne organizmy roślinne i
zwierzęce. Wyróżnia się wybitnym
udziałem drzew rosnących w zwarciu.

LAS – DEFINICJE



Gabriel RZĄCZYŃSKI (1664-1737) pt.

„Historia naturalna Regni Poloniae”

(1721), w której autor poświęcił dużo

uwagi lasom, ich florze i faunie. Podał

definicję lasu:



"znaczna ilość drzew powstałych

bez uprawy, zajmujących bez

przerw duży obszar gruntu”,

rozróżniał kilka rodzajów lasów w

zależności od składu gatunkowego

rosnących w nich drzew.

LAS – DEFINICJE



Encyklopedia PWN

http://encyklopedia.pwn.pl



Naturalny lub ukształtowany przez
człowieka ekosystem lub kompleks
ekosystemów, w którego szacie
roślinnej dominującym składnikiem
jest drzewostan utworzony przez
zwarcie rosnące drzewa.

LAS – DEFINICJE



USTAWA o LASACH z 1991 roku



oznacza grunt o powierzchni co
najmniej 0,10 ha pokryty
roślinnością leśną – drzewami,
krzewami i runem leśnym.

Drzewostan



zespół drzew rosnących w bliskim
sąsiedztwie i wzajemnie na siebie
oddziałujących, o określonym składzie
gatunkowym, budowie (często także wieku)
i związku z warunkami siedliskowymi



jednorodny pod względem przyrodniczym i
gospodarczym płat lasu, wyróżniający się od
płatów sąsiednich cechami
taksonomicznymi oraz ukształtowaniem
szaty roślinnej

Lesistość



Inaczej: wskaźnik lesistości –
procentowy stosunek powierzchni
lasów do ogólnej powierzchni
geograficznej kraju (lub
określonego obszaru).

Klasa wieku



umowny okres, zwykle 20-letni,
umożliwiający zbiorcze grupowanie
drzewostanów według ich wieku.



Np. I klasa wieku obejmuje
drzewostany do 20 lat, II –
drzewostany w wieku 21–40 lat,
itd.

Miąższość drewna



objętość drewna, mierzona w
metrach
sześciennych (m

3

).

Grubizna



W wielu wypadkach objętość
dotyczy nie całego drewna w lesie,
a jego części.



Na przykład...

Grubizna



miąższość drzewa od wysokości pniaka
do miejsca, w którym średnica w
cieńszym końcu wynosi co najmniej
7 cm w korze (dotyczy zapasu na pniu)



drewno okrągłe o średnicy w cieńszym
końcu bez kory co najmniej 5 cm
(dotyczy drewna pozyskanego)

Grubizna



Grubizna brutto – w korze;



Grubizna netto – bez kory

Zapas



miąższość (objętość) wszystkich
drzew żywych o pierśnicy powyżej
7 cm (w korze) na danym
obszarze.

Zasobność



zapas na pniu w przeliczeniu na 1
ha nazywany jest zasobnością.

Pierśnica



Grubość (średnica) drzewa stojącego na pniu,
mierzona na wysokości 1,3 m od najwyższego
punktu przy podstawie pnia

1,3 m

1,3 m

Siedlisko



Abiotyczna część środowiska

przyrodniczego



Zespół czynników decydujących o

warunkach produkcji leśnej



Kształtuje się ono pod wpływem

klimatu, gleby i położenia powierzchni



Siedlisko związane jest sprzężeniem

zwrotnym z biocenozą

Siedliskowy typ lasu



Uogólnione pojęcie oznaczające grupę
drzewostanów na siedliskach o podobnej
przydatności dla produkcji leśnej



Wyróżniony na podstawie gleby,
roślinności dna lasu i niektórych cech
drzewostanu



Drzewostany o zbliżonych
właściwościach przyrostowych

Odnowienia



Nowe drzewostany powstające w
miejscu dotychczasowych,
usuniętych w toku użytkowania lub
zniszczonych przez klęski
żywiołowe



Nowe drzewostany powstałe na
gruncie leśnym

Odnowienia



Odnowienia naturalne

– nowe

drzewostany powstają w sposób
naturalny – z samosiewu lub
odrośli



Odnowienia sztuczne

– nowe

drzewostany są zakładane przez
człowieka przez sadzenie lub siew

Zalesienia



Lasy założone na gruntach
nieleśnych, dotychczas
użytkowanych rolniczo, lub
stanowiących nieużytki

Etat



Okresowa (1 rok, 10 lat) wielkość wyrębu
wyrażona miąższością [m

3

] lub

powierzchnią [ha]; określona dla jednostki
administracyjnej (obrębu, nadleśnictwa) na
podstawie sposobów zaleconych w
obowiązujących przepisach

(

Instrukcji Urządzania

Lasu

)



Wielkość zmienna, zależna od stanu lasu,
określana przy sporządzaniu planów
gospodarczych na najbliższy okres (10 lat)

Rozmiar
pozyskania



Rzeczywista ilość (miąższość)
drewna pozyskana corocznie w
gospodarstwie leśnym, wynikająca
z planów gospodarczo-finansowych

Zrąb zupełny



Powierzchnia, na której w wyniku
użytkowania rębnego usunięto cały
drzewostan, przewidywana do
odnowienia w ciągu 2 najbliższych
lat

Przyrost



Zwiększanie z upływem czasu
miąższości drzewa lub drzewostanu
(uwzględniając pozyskanie),
dokonuje się w określonym czasie