Zapalenie trzustki
Zapalenie trzustki
Ostre zapalenie trzustki
Ostre zapalenie trzustki
Istota – ostry proces zapalny gruczołu z zajęciem
Istota – ostry proces zapalny gruczołu z zajęciem
tkanek sąsiadujących i niekiedy odległych narządów
tkanek sąsiadujących i niekiedy odległych narządów
Etiologia:
Etiologia:
Kamica pęcherzyka i dróg żółciowych – 40%
Kamica pęcherzyka i dróg żółciowych – 40%
Spożycie alkoholu – 40 %
Spożycie alkoholu – 40 %
Zabiegi endoskopowe (ECPW, manometria
Zabiegi endoskopowe (ECPW, manometria
zwieracza Odiego)
zwieracza Odiego)
Urazy trzustki
Urazy trzustki
Zabiegi operacyjne
Zabiegi operacyjne
Rzadziej infekcje wirusowe lub bakteryjne
Rzadziej infekcje wirusowe lub bakteryjne
Objawy OZT
Objawy OZT
Uporczywe, silne bóle brzucha w nadbrzuszu
Uporczywe, silne bóle brzucha w nadbrzuszu
środkowym lub lewym, promieniujące do pleców
środkowym lub lewym, promieniujące do pleców
Nudności
Nudności
Wymioty
Wymioty
Wzdęcie brzucha
Wzdęcie brzucha
Gorączka
Gorączka
W ciężkiej postaci (tachykardia, hipotonia,
W ciężkiej postaci (tachykardia, hipotonia,
błękitnoczerwone zabarwienie wokół pępka
błękitnoczerwone zabarwienie wokół pępka
(objaw Cullena) lub w okolicy ledźwiowej (objaw
(objaw Cullena) lub w okolicy ledźwiowej (objaw
Grey- Turnera),encefalopatia trzustkowa
Grey- Turnera),encefalopatia trzustkowa
Rozpoznanie OZT
Rozpoznanie OZT
Badania biochemiczne
Badania biochemiczne
- amylaza w surowicy i moczu
- amylaza w surowicy i moczu
- lipaza w surowicy krwi
- lipaza w surowicy krwi
Za typowe wartości dla OZW przyjmuje się 3-4 krotne wartości
Za typowe wartości dla OZW przyjmuje się 3-4 krotne wartości
powyżej normy
powyżej normy
- morfologia, elektrolity, mocznik, kreatynina, glikemia,
- morfologia, elektrolity, mocznik, kreatynina, glikemia,
parametry układu krzepnięcia
parametry układu krzepnięcia
USG jamy brzusznej (powiększenie części lub całej trzustki,
USG jamy brzusznej (powiększenie części lub całej trzustki,
śledzenie zmian w przebiegu choroby)
śledzenie zmian w przebiegu choroby)
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
Rezonans magnetyczny (taka sama wartość jak TK, ale
Rezonans magnetyczny (taka sama wartość jak TK, ale
uniknięcie dodatkowego napromieniowania)
uniknięcie dodatkowego napromieniowania)
RTG przeglądowe jamy brzusznej i klatki piersiowej
RTG przeglądowe jamy brzusznej i klatki piersiowej
Leczenie
Leczenie
Postać lekka:
Postać lekka:
Dożylne uzupełnianie płynów (krystaloidy,
Dożylne uzupełnianie płynów (krystaloidy,
koloidy)
koloidy)
Leki przeciwbólowe (lignokaina, pyralgina)
Leki przeciwbólowe (lignokaina, pyralgina)
Przez 3-4 dni głodówka a później
Przez 3-4 dni głodówka a później
wprowadzenie diety ubogotłuszczowej
wprowadzenie diety ubogotłuszczowej
Jeżeli objawy chorobowe przedłużają się –
Jeżeli objawy chorobowe przedłużają się –
żywienie dojelitowe
żywienie dojelitowe
Nie zaleca się odsysania treści żołądkowej
Nie zaleca się odsysania treści żołądkowej
Leczenie
Leczenie
Postać ciężka ( w OIT)
Postać ciężka ( w OIT)
Kaniulacja naczyń obwodowych i centralnych
Kaniulacja naczyń obwodowych i centralnych
(wypełnienie łożyska naczyniowego, pomiar OCŻ)
(wypełnienie łożyska naczyniowego, pomiar OCŻ)
Szczególnie zwracać uwagę na przestrzeganie zasad
Szczególnie zwracać uwagę na przestrzeganie zasad
aseptyki
aseptyki
Monitorowanie stanu pacjenta – co godzinę
Monitorowanie stanu pacjenta – co godzinę
Monitorowanie 1-2 razy w ciągu doby glikemii,
Monitorowanie 1-2 razy w ciągu doby glikemii,
elektrolitów, parametrów nerkowych, układu
elektrolitów, parametrów nerkowych, układu
krzepnięcia, enzymów, morfologii, albumin, CRP
krzepnięcia, enzymów, morfologii, albumin, CRP
Utrzymanie równowagi płynowej
Utrzymanie równowagi płynowej
Leczenie p/ bólowe
Leczenie p/ bólowe
Głodówka
Głodówka
Żywienie dojelitowe, rzadziej pozajelitowe
Żywienie dojelitowe, rzadziej pozajelitowe
Powikłania OZT- postaci
Powikłania OZT- postaci
ciężkiej
ciężkiej
Narządowe:
Narządowe:
Płucne
Płucne
Krążeniowe
Krążeniowe
Nerkowe
Nerkowe
DIC
DIC
Sepsa
Sepsa
Encefalopatia
Encefalopatia
Miejscowe:
Miejscowe:
Ostre zbiorniki płynu
Ostre zbiorniki płynu
Torbiele
Torbiele
Ropnie,
Ropnie,
Przetoki
Przetoki
Przewlekłe zapalenie trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki
Istota – przewlekły proces zapalny, powodujący
Istota – przewlekły proces zapalny, powodujący
postępujące, nieodwracalne zmiany miąższu
postępujące, nieodwracalne zmiany miąższu
(zanik, zwłóknienie). Doprowadza on do rozwoju
(zanik, zwłóknienie). Doprowadza on do rozwoju
niewydolności trzustki zewnątrz i
niewydolności trzustki zewnątrz i
wewnątrzwydzielniczej
wewnątrzwydzielniczej
Przyczyny:
Przyczyny:
Nadmierne spożywanie alkoholu
Nadmierne spożywanie alkoholu
Palenie tytoniu
Palenie tytoniu
Idiopatyczne
Idiopatyczne
Zaporowe- utrudniony odpływ soku trzustkowego
Zaporowe- utrudniony odpływ soku trzustkowego
Autoimmunologiczne PZT
Autoimmunologiczne PZT