Zmysł słuchu.
Zaburzenia słyszenia.

Tomasz Magoń

Patofizjologia
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 2006

Narząd słuchu (

Narząd słuchu (

organum acusticum

organum acusticum

) zbudowany jest z ucha

) zbudowany jest z ucha

zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego.

zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego.

Ucho zewnętrzne

Ucho zewnętrzne

składa się z małżowiny usznej i przewodu

składa się z małżowiny usznej i przewodu

słuchowego zewnętrznego.

słuchowego zewnętrznego.

Wychwytuje ono fale dźwiękowe

Wychwytuje ono fale dźwiękowe

i kieruje do ucha środkowego.

i kieruje do ucha środkowego.

Skóra przewody zawiera włosy,

Skóra przewody zawiera włosy,

gruczołu woskowinowe

gruczołu woskowinowe

(apokrynowe) i gruczoły łojowe.

(apokrynowe) i gruczoły łojowe.

Fizjologia słyszenia

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Granicę między uchem

Granicę między uchem

zewnętrznym i środkowym

zewnętrznym i środkowym

stanowi

stanowi

błona bębenkowa

błona bębenkowa

.

.

Ucho środkowe

Ucho środkowe

obejmuje jamę

obejmuje jamę

bębenkową z kosteczkami

bębenkową z kosteczkami

słuchowymi, trąbkę Eustachiusza,

słuchowymi, trąbkę Eustachiusza,

łączącą jamę ucha środkowego

łączącą jamę ucha środkowego

z jamą nosowo-gardłową, a także

z jamą nosowo-gardłową, a także

jamki powietrzne kości skroniowej,

jamki powietrzne kości skroniowej,

również kontaktujące się z jamą ucha środkowego.

również kontaktujące się z jamą ucha środkowego.

Trąbka słuchowa Eustachiusza wyrównuje ciśnienie między

Trąbka słuchowa Eustachiusza wyrównuje ciśnienie między

jamą bębenkową a środowiskiem zewnętrznym.

jamą bębenkową a środowiskiem zewnętrznym.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

W jamie bębenkowej kosteczki słuchowe są w określonej

W jamie bębenkowej kosteczki słuchowe są w określonej

kolejności:

kolejności:

młoteczek

młoteczek

(przylega do wewnętrznej powierzchni

(przylega do wewnętrznej powierzchni

bębenka),

bębenka),

kowadełko

kowadełko

i

i

strzemiączko

strzemiączko

.

.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Ucho wewnętrzne

Ucho wewnętrzne

znajduje się w głębi kości skroniowej.

znajduje się w głębi kości skroniowej.

W uchu

W uchu

wewnętrznym mieści się błędnik, czyli labirynt.

wewnętrznym mieści się błędnik, czyli labirynt.

Błędnik

Błędnik

złożony jest z przedsionka,

złożony jest z przedsionka,

ślimaka i z 3 kanałów półkolistych.

ślimaka i z 3 kanałów półkolistych.

Ucho wewnętrzne (jama błędnika)

Ucho wewnętrzne (jama błędnika)

połączone jest z uchem środkowym

połączone jest z uchem środkowym

za pośrednictwem dwóch okienek:

za pośrednictwem dwóch okienek:

-

okienka owalnego

okienka owalnego

-

okienka okrągłego.

okienka okrągłego.

Okienko owalne zamknięte jest ruchomą podstawą

Okienko owalne zamknięte jest ruchomą podstawą

strzemiączka,

strzemiączka,

a okienko okrągłe przesłonięte jest elastyczną błoną.

a okienko okrągłe przesłonięte jest elastyczną błoną.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Ślimak jest kanałem

Ślimak jest kanałem

zwiniętym

zwiniętym

2,5 razy wokół wrzecionka.

2,5 razy wokół wrzecionka.

Kanał ślimaka jest podzielony

Kanał ślimaka jest podzielony

blaszką spiralną na część

blaszką spiralną na część

górna i dolną.

górna i dolną.

W blaszce leży błona

W blaszce leży błona

podstawna

podstawna

na której mieści się

na której mieści się

narząd Cortiego

narząd Cortiego

(receptory).

(receptory).

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Fale dźwiękowe

Fale dźwiękowe

zbierane są przez

zbierane są przez

małżowinę uszną

małżowinę uszną

, a następnie

, a następnie

skierowane do

skierowane do

przewodu słuchowego

przewodu słuchowego

.

.

Następują drgania

Następują drgania

błony bębenkowej

błony bębenkowej

, które zostają przekazane na

, które zostają przekazane na

kosteczki słuchowe

kosteczki słuchowe

: młoteczek, kowadełko i strzemiączko.

: młoteczek, kowadełko i strzemiączko.

Strzemiączko przenosi drgania na

Strzemiączko przenosi drgania na

błonę okienka owalnego ślimaka

błonę okienka owalnego ślimaka

,

,

a ta z kolei na perylimfę

a ta z kolei na perylimfę

w

w

schodach przedsionka

schodach przedsionka

.

.

Ruchy płynu przedsionka

Ruchy płynu przedsionka

przekazywane są do płynu

przekazywane są do płynu

w

w

przewodzie ślimakowym

przewodzie ślimakowym

i przez błonę podstawną do

i przez błonę podstawną do

płynu

płynu

schodów bębenka

schodów bębenka

.

.

Między schodami przedsionka

Między schodami przedsionka

i schodami bębenka leżą

i schodami bębenka leżą

schody

schody

środkowe

środkowe

w których leży

w których leży

narząd Cortiego

narząd Cortiego

.

.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Narząd Cortiego zawiera

Narząd Cortiego zawiera

receptory słuchu

receptory słuchu

.

.

Zbudowany jest z komórek podporowych i włoskowych (około

Zbudowany jest z komórek podporowych i włoskowych (około

16 000) ułożonych w szeregi.

16 000) ułożonych w szeregi.

Na wolnej powierzchni komórek włoskowych znajdują się

Na wolnej powierzchni komórek włoskowych znajdują się

stereocylia

stereocylia

.

.

Do komórek włoskowych docierają:

Do komórek włoskowych docierają:

-

neuryty dośrodkowe

neuryty dośrodkowe

(akustyczne i spiralne)

(akustyczne i spiralne)

-

neuryty odśrodkowe (od jądra oliwki)

neuryty odśrodkowe (od jądra oliwki)

-

neuryty współczulne.

neuryty współczulne.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Drgania błony podstawnej

Drgania błony podstawnej

na której leży narząd Cortiego

na której leży narząd Cortiego

powoduje zginanie stereocylii.

powoduje zginanie stereocylii.

Otwarte zostają wówczas kanały jonowe dla potasu. Potas

Otwarte zostają wówczas kanały jonowe dla potasu. Potas

przenika

przenika

do cytozolu stereocyliów co wywołuje depolaryzację błony

do cytozolu stereocyliów co wywołuje depolaryzację błony

komórek włoskowych i wytworzenie

komórek włoskowych i wytworzenie

potencjału

potencjału

czynnościowego

czynnościowego

.

.

Lokalizacja odgięcia stereocylii w komórkach włoskowych

Lokalizacja odgięcia stereocylii w komórkach włoskowych

decyduje

decyduje

o wysokości dźwięku.

o wysokości dźwięku.

Tony wysokie powstają przy okienkach,

Tony wysokie powstają przy okienkach,

średnie po środku ślimaka, a niskie w tzw. szczycie ślimaka.

średnie po środku ślimaka, a niskie w tzw. szczycie ślimaka.

Amplituda odgięć stereocylii determinuje natężenie dźwięku

Amplituda odgięć stereocylii determinuje natężenie dźwięku

.

.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006

Impulsy biegną

Impulsy biegną

nerwem ślimakowym

nerwem ślimakowym

, który dochodzi do

, który dochodzi do

jąder

jąder

ślimakowych

ślimakowych

leżących w trzonie mózgu.

leżących w trzonie mózgu.

W jądrach następuje przekazanie impulsów do neuronów

W jądrach następuje przekazanie impulsów do neuronów

czuciowych. Impulsy biegną do

czuciowych. Impulsy biegną do

mostu

mostu

(ciało czworoboczne).

(ciało czworoboczne).

W

W

jądrze górnym oliwki

jądrze górnym oliwki

mieści

mieści

się początek

się początek

drogi słuchowej

drogi słuchowej

biegnącej do

biegnącej do

wzgórków

wzgórków

czworaczych i dalej

czworaczych i dalej

do

do

ciał kolankowatych

ciał kolankowatych

,

,

a od nich do

a od nich do

ośrodków

ośrodków

słuchowych w korze mózgowej

słuchowych w korze mózgowej

(płaty skroniowe).

(płaty skroniowe).

W korze mózgowej zachodzi projekcja i kojarzenie informacji

W korze mózgowej zachodzi projekcja i kojarzenie informacji

akustycznych.

akustycznych.

Tomasz Magoń Patofizjologia WSIiZ Rzeszów 2006