Piszemy konspekt oraz
poznajemy formy organizacji
lekcji
Co to jest konspekt?
• Konspekt (inaczej szczegółowy plan
lekcji) jest to pisemne przygotowanie
jednostki lekcyjnej; wyciąg z osnowy.
(S. Strzyżewski, 1990, Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSiP
Warszawa)
• Osnowa – pisemnie opracowany plan działań w
określonym cyklu tematycznym (2 do 8 jednostek
lekcyjnych).
(S. Strzyżewski, 1990, Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSiP
Warszawa)
Budowa konspektu
• Temat:
Krótkie sformułowanie nowego zadania lekcji, identyczne
jak zapis w dzienniku lekcyjnym.
• Cele główne:
– Sprawność motoryczna: wyszczególniamy wybrane zdolności
kondycyjne i koordynacyjne lub gibkości, którym poświęcamy szczególną
uwagę na tej lekcji w postaci zwiększonej liczby zadań kształtujących
wybrane zdolności.
– Umiejętności: zapisujemy ćwiczenia nauczane oraz ćwiczenia
doskonalone i utrwalone, w przypadku lekcji kontrolnej zadania oceniane i
doskonalone.
– Wiadomości: przedstawiamy nowe informacje, które chcemy przekazać
uczniom; powinny one zostać zapisane w sposób bardziej szczegółowy, niż
to w postaci haseł przedstawia program nauczania; nowa informacja może
być integralnie związana z tematyką zajęć np. przepisy, organizacja zajęć,
sposoby asekuracji itp. (nie umieszczamy tutaj opisu techniki lub taktyki),
może to być również informacja związana tylko ogólnie z obszarem kultury
fizycznej np. prawidłowe odżywianie, higiena osobista, kultura wypoczynku
itp.
– Akcenty wychowawcze: określamy pożądaną postawę pierwotną lub
złożoną, którą zdecydowaliśmy się kształtować na jednej lub kilku
kolejnych lekcjach następujących po sobie.
• W dalszym ciągu części informacyjnej
powinny się znaleźć:
– przybory i przyrządy użyte w lekcji,
– miejsce ćwiczeń,
– czas trwania zajęć,
– klasa z którą przeprowadzamy daną lekcję,
– płeć ćwiczących,
– liczba ćwiczących,
– nazwisko prowadzącego zajęcia.
Konspekt (nr ……)
Nazwisko nauczyciela
data…..……. klasa…………………
liczba i płeć ćwiczących……….
miejsce …….. czas trwania……
sprzęt i przybory………………….
inne uwagi…………………………..
Zapis treści i przebiegu
lekcji
Tok
lekcji
Zadania szczegółowe Dozowan
ie
Metody
Uwagi
organiz.-
wychowawcze
Część lekcji
i czas
trwania
Treść
ćwiczeń
Dozowanie
Wskazówki
organizacyjn
o –
metodyczne
Uwagi o
lekcji
Tok lekcji
Motorycznoś
ć
Umiejętnośc
i
Wiadomości uwagi
Część lekcji
Zadania lekcji
Sposób
realizacji
Informacja dla
ucznia
Tok lekcji lub
części lekcji
Zadania dla
uczniów
Zadania dla
nauczyciela
Wskazania /lub
rozwiązania/
organizacyjno -
metodyczne
Tok lekcyjny
O prawidłowym układzie poszczególnych zadań
szczegółowych lekcji informuje nauczyciela tok lekcyjny,
rozumiany jako pewne stałe następstwo zadań
pedagogicznych, sprecyzowanych przez S.
Strzyżewskiego w następujący sposób:
1. Zorganizowanie grupy i sprawdzenie gotowości do zajęć.
2. Motywacja do udziału w zajęciach.
3. Rozgrzewka, rozwój psychomotoryki i zadania korektywne.
4. Kształtowanie umiejętności, doskonalenie sprawności w
różnych zakresach.
5. Uspokojenie fizjologiczne i emocjonalne organizmu.
6. Czynności organizacyjne i wychowawcze związane z
zakończeniem lekcji.
7. Nastawienie ucznia do samodzielnych działań na polu
kultury fizycznej.
Tok lekcyjny poszczególnych lekcji może się nieznacznie różnić.
Związane jest to z odmiennymi tokami dyscyplin
sportowych. W rzeczywistości odmienne są toki
lekkoatletyki, gimnastyki, gier sportowych, pływania, inaczej
prowadzi się lekcję tańca przy muzyce, zabaw i gier
ruchowych, a zupełnie inaczej lekcję łyżwiarstwa
podstawowego. Te odrębności i różnice, przede wszystkim
treściowe i metodyczne oznaczają także odmienność
organizacyjną, musi ona być uwzględniona. W praktyce
szkolnej oznacza to dwa możliwe rozwiązania:
1. Poszczególne elementy /tych dyscyplin i konkurencji
sportowych włączone do lekcji wf, np. techniczne, taktyczne/
wymagają tylko dostosowania części lub fragmentów lekcji
do specyfiki organizacji nauczanego ruchu – i nie zmieniają
zwykłego toku lekcji. Mówimy wówczas np. o lekcji wf z
przewagą lekkoatletyki, gier sportowych itd.
2. Lekcje w całości poświęcone danej konkurencji lub
dyscyplinie sportowej albo rekreacyjnej należy organizować
zgodnie z tokami lekcyjnymi im właściwymi, nie
zapominając oczywiście o podstawowych wskazaniach i
zasadach organizacji.
Formy organizacyjne
prowadzenia lekcji
• Forma frontalna
• Forma zajęć w zespołach
• Forma zajęć w zespołach z
dodatkowymi zadaniami
• Forma stacyjna
• Forma obwodowa
• Forma indywidualna
• Metoda małych obwodów
Forma frontalna – ma miejsce wówczas, gdy wszyscy uczniowie
wykonują równocześnie identyczne ćwiczenia pod względem
techniki, ilości powtórzeń i tempa.
Forma zajęć w zespołach – ma miejsce wtedy, gdy dzielimy klasę
na zespoły, a każdy zespół wykonuje zadania na swoim
stanowisku. W ramach każdego zespołu uczniowie pojedynczo
lub w parach przystępują do wykonania ćwiczenia, po czym
wstępują do zespołu. Uczniowie oczekujący są obserwatorami lub
pełnią czynności zabezpieczające.
Forma zajęć w zespołach z zadaniami dodatkowymi – ma
podobny przebieg do poprzedniej, jednak aby skrócić czas
oczekiwania uczniów wprowadza się zadania dodatkowe. Jest to
istotne w sytuacji, kiedy w zespole jest znaczna liczba uczniów,
lub gdy wykonanie zadania głównego zabiera dużo czasu.
Forma stacyjna (tor przeszkód) – polega na pokonaniu
strumieniem pewnej przestrzeni, na której znajdują się ustawione
lub określone przez nauczyciela przeszkody, ujęte w jeden
zorganizowany ciąg.
Forma obwodowa (obwód ćwiczebny) – można ją zdefiniować
jako wyznaczenie na pewnej przestrzeni zamkniętego obwodu
złożonego z kilku stanowisk ćwiczebnych, na których uczeń
kolejno wykonuje wyznaczone zadania ruchowe, określoną ilość
razy lub w określonym czasie, mając z góry wyznaczoną długość
przerwy na przemieszczenie się i odpoczynek.
Forma małych obwodów ćwiczebnych – składa się z 3-4
obwodów. Strukturę jednego obwodu stanowią 3-4 czynności
ruchowe, kształtowane według zasady od ćwiczenia prostego do
coraz trudniejszego. Ostatnie ogniwo – to konkretne zadanie
dydaktyczne. Należy zatem przyjąć, że ogniwa na przykład od 1-
3, w każdym obwodzie, stanowią czynności ruchowe będące
wszechstronnym przygotowaniem organizmu do zadania w
ogniwie ostatnim danego obwodu.
Forma indywidualna – jest to forma diametralnie różna od
frontalnego przeprowadzenia zajęć. Uczniowie posiadają swobodę
i ćwiczą według własnego pomysłu. Na przykład, nauczyciel
proponuje 5 minut dowolnych ćwiczeń lub w rozgrzewce dyktuje
tylko grupę mięśni, która w danej chwili powinna pracować,
natomiast konkretne ćwiczenie wybiera uczeń.