ORGANIZACJA ZAJĘĆ RUCHOWYCH
FORMY ORGANIZACYJNE PROWADZENIA ZAJĘĆ
FRONTALNA
PRACY W ZESPOŁACH
PRACY W ZESPOŁACH Z ZADANIAMI DODATKOWYMI
OBWODU ĆWICZEBNEGO
TOR PRZESZKÓD
INDYWIDUALNA
Formy mieszane
1. FORMA FRONTALNA
CHARAKTERYSTYKA
Wszyscy wykonują to samo zadanie, z tą samą intensywnością, w tym samym czasie.
Nauczyciel steruje liczbą powtórzeń lub/i czasem trwania ćwiczenia.
ZASTOSOWANIE
Ćwiczenia znane lub nowe, ale nieskomplikowane technicznie - nie wymagające szczegółowej kontroli czy asekuracji np. ćwiczenia doskonalące, kształtujące, ogólnorozwojowe.
Nauka: tylko łatwe i bezpieczne elementy techniczne i ćwiczenia przygotowawcze
WADY
Brak możliwości pełnej indywidualizacji, jedynie pobieżna kontrola grupy, szczególnie w licznych grupach uczniów
ZALETY
Łatwa organizacja, duża intensywność ćwiczeń dla każdego ucznia, forma możliwa do realizacji w każdych warunkach
2. FORMA PRACY W ZESPOŁACH
CHARAKTERYSTYKA
-zastępy max do 8 osób.
-Każdy zespół wykonuje zadanie na swoim stanowisku
-Czas ćwiczeń (lub liczbę powtórzeń) określa nauczyciel.
-Praca w zespołach może się odbywać w dwóch odmianach:
Tryb równoległy : wszystkie zespoły wykonują to samo zadanie, po określonym czasie następuje zmiana zadania
Tryb zmienny: każdy zespół wykonuje inne zadanie, po określonym czasie następuje zmiana stanowiska
ZASTOSOWANIE
Wdrażanie do współpracy, asekuracji, pracy zespołowej
Tryb równoległy : doskonalenie technik i taktyk, kształtowanie sprawności
Tryb zmienny : nauka nowych technik i taktyk, doskonalenie technik i kształtowanie sprawności
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA
ZASADA JEDNEGO NIEBEZPIECZEŃSTWA- Tylko JEDNO stanowisko może zawierać zadanie NOWE, TRUDNE LUB NIEBEZPIECZNE i przy tym stanowisku stale przebywa nauczyciel
MAKSYMALNIE DWA KIERUNKI RUCHU NA SALI (NIGDY PRZECIWSTAWNE)
MINIMUM 1,5 M ODLEGŁOŚCI PRZYRZĄDÓW OD ŚCIANY,A JESLI POTRZEBA TO WIĘCEJ!!!!
USTAWIENIE NAUCZYCIELA ZAWSZE PRZY ZADANIU NOWYM,TRUDNYM LUB WYMAGAJĄCYM ASEKURACJI (tryb zmienny) - widzieć wszystkich ćwiczących
ZASADA ZMIENNOŚCI PRACY W KOLEJNYCH STANOWISKACH (tryb zmienny) i zadaniach (tryb równoległy)
ODPOWIEDNIA INTENSYWNOŚĆ ĆWICZEŃ
Tryb równoległy : stopniowanie intensywności w kolejnych zadaniach
Tryb zmienny ; podobna intensywność wszystkich stanowisk
ORGANIZOWANIE STANOWISK ZGODNIE Z ZASADĄ WSZECHSTRONNOŚCI DANEGO TYPU LEKCJI
WADY
Wymaga dużej sprawności organizacyjnej, potrzeba dużo sprzętu, wprawy w operowaniu czasem lekcji i manewrowaniu grupą
ZALETY
duża atrakcyjność, zapewnia wszechstronność lekcji, uniwersalność zastosowania w każdym typie lekcji, stwarza możliwość indywidualizacji zadań na poszczególnych stanowiskach, pozwala bezpiecznie wprowadzać do lekcji trudne elementy wymagające pomocy nauczyciela
3. PRACA W ZESPOŁACH Z ZADANIAMI DODATKOWYMI
CHARAKTERYSTYKA
Uczniowie podzieleni na zastępy lub grupy max do 8 osób. Każdy zespół wykonuje zadanie na swoim stanowisku przez czas określony przez nauczyciela. Praca w zespołach może się odbywać w trybie równoległym lub zmiennym. Po wykonaniu zadania głównego na stanowisku uczeń wykonuje zadanie dodatkowe, po czym wraca do swojego zespołu i czeka ponownie na swoją kolej
ZASTOSOWANIE
W celu zapewnienia większej wszechstronności zadań w lekcji oraz w celu zwiększenia intensywności ćwiczeń gdy:
jest dużo osób w zespole
zadanie główne jest mało intensywne
Wykonanie zadania głównego zabiera więcej czasu
Zadanie dodatkowe powinno spełniać następujące kryteria:
1. znane, łatwe i bezpieczne
2. zmienne mięśniowo z zadaniem głównym na danym stanowisku
3. atrakcyjne dla ucznia
Uwaga!! W uzasadnionych przypadkach nauczyciel może wprowadzić zadanie dodatkowe w formie zadania pomocniczego do głównego np.
-Zad główne: nauka skoku przez skrzynię
-Zad. dodatkowe :Podskoki na odskoczni
W takim przypadku nie będzie zmienności pracy zadań na stanowisku
WADY
Forma ta wymaga szczególnej uwagi nauczyciela ze względu na mnogość ćwiczeń wykonywanych w tym samym czasie. Wymaga też przestrzeni i dużej ilości sprzętu
ZALETY
atrakcyjność, możliwość indywidualizacji i sterowania intensywnością ćwiczeń, uczniowie się nie nudzą, brak martwych punktów lekcji
4. OBWÓD ĆWICZEBNY
CHARAKTERYSTYKA
Utworzenie stanowisk ćwiczebnych.
Liczba ćwiczących na stanowisku: od 1 do 6 osób.
Czas ćw na stanowisku średnio od 20 sek do 1 minuty z maksymalnym zaangażowaniem
wszyscy ćwiczą równocześnie, nikt nie stoi i nie czeka
Zadania są bardzo proste, znane, bezpieczne
obwód może być: siłowy, skocznościowy, zwinnościowy etc. lub ogólnorozwojowy
ZASTOSOWANIE
Wyłącznie kształtowanie sprawności motorycznej,
w treningu sportowym lub sprawnych klasach można kształtować sprawność w obwodzie z wykorzystaniem elementów technik sportowych np. slalom z kozłowaniem
przykładowy obwód kształtujący siłę: (czas: 30sek na stanowisku)
Stanowisko I : pompki
Stanowisko II: wyskoki dosiężne do siatki
Stanowisko III: brzuszki w leżeniu tyłem
Staowisko IV: stepping w miejscu w postawie siatkarskiej
ZASADY ORGANIZACJI
ZASADA ZMIENNOŚCI PRACY MIĘŚNIOWEJ W KOLEJNYCH STANOWISKACH
CZAS ĆWICZEŃ NA STANOWISKU: 20 SEKUND - 1 MINUTA, szybkie przejście na kolejne stanowisko, bez odpoczynku
NALEŻY MOTYWOWAĆ UCZNIÓW DO DUŻEJ INTENSYWNOŚCI ĆWICZEŃ
PO PRZEJŚCIU WSZYSTKICH STANOWISK - PEŁNY ODPOCZYNEK. ZALECA SIĘ KILKAKROTNE POWTARZANIE CAŁEGO OBWODU
WSZYSCY UCZNIOWIE NA DANYM STANOWISKU WYKONUJĄ RÓWNOCZEŚNIE ZADANIE (należy zabezpieczyć odpowiednią ilość sprzętu) NIKT NIE STOI
WADY
Wąskie spektrum zastosowania w lekcji; potrzebna jest taka ilość sprzętu, aby wszyscy uczniowie ćwiczyli na danym stanowisku równocześnie, forma obwodowa wymaga wysokiego poziomu samokontroli i odpowiedzialności ucznia
ZALETY
Atrakcyjność, prostota zadań, szybkie tempo ćwiczeń, duża intensywność dla wszystkich, doskonałe efekty sprawnościowe, okazja do indywidualizacji i samokontroli zadań (uczeń ćwiczy na miarę swoich możliwości)
5. TOR PRZESZKÓD
CHARAKTERYSTYKA
Kolejne zadania ruchowe, najczęściej indywidualne wykonywane są strumieniem
- Tor przeszkód ma początek i koniec
- może zawierać dowolną liczbę przeszkód (zadań).
- W torach sztucznych zaleca się od 6 -10 przeszkód,
- w torach naturalnych i mieszanych nawet do 15 przeszkód.
ZASTOSOWANIE
Wyłącznie kształtowanie zdolności motorycznych, w torach wielozadaniowych przede wszystkim zwinności. Można tworzyć też tory o określonym charakterze - skocznościowe, siłowe, szybkościowe
ZASADY ORGANIZACJI
ZMIENNOŚĆ PRACY W KOLEJNYCH PRZESZKODACH
ĆWICZENIA MUSZĄ BYĆ ZNANE I W 100% BEZPIECZNE
ĆWICZENIA OPARTE WYŁĄCZNIE NA RUCHACH NATURALNYCH I UMIEJĘTNOŚCIACH UTYLITARNYCH
BEZPIECZNE ODLEGŁOŚCI POMIĘDZY PRZESZKODAMI I OD ŚCIAN (min 1,5 m)
ODPOWIEDNIA ORGANIZACJA STARTU KOLEJNYCH UCZNIÓW
EKONOMICZNE WYKORZYSTANIE PRZESTRZENI
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA
W TORZE PRZESZKÓD NIE POWINNY POJAWIAĆ SIĘ TRUDNE ELEMENTY TECHNIK CZY TAKTYK SPORTOWYCH - ICH WYKONYWANIE W TORZE PRZESZKÓD JEST ZWYKLE NIEDOKŁADNE I POŚPIESZNE, CO MOŻE STAĆ SIĘ PRZYCZYNĄ WYPADKU (szczególnie ćw. wymagające koncentracji i uwagi)
Przykłady ćwiczeń, które stanowić mogą potencjalne niebezpieczeństwo w torze przeszkód:
przewroty w przód i w tył,przerzuty bokiem i inne ćwiczenia zwinnościowo -akrobatyczne
skoki przez przyrządy
trudne ćw. równoważne na przyrządach,
ćwiczenia siłowe na przyrządach i z przyborami znacznie zwiększającymi opór,
szybki bieg z nagłymi zmianami kierunków (szczególnie na małej przestrzeni)
Wady
Wąskie spektrum zastosowania w lekcji, stosunkowo kłopotliwy w organizacji, w młodszych klasach uczniowie mają problem z zapamiętaniem kolejnych zadań jeśli jest ich więcej niż 4-5, potrzeba dużo sprzętu i miejsca
Zalety
Atrakcyjność dla ucznia, możliwość indywidualizacji w tempie czy sposobie pokonywaniu przeszkód, zastosowanie dla dzieci w każdym wieku, duża intensywność ćwiczeń (przy dobrej organizacji),
tor przeszkód przydaje się do diagnozowania poziomu ogólnej sprawności
6. FORMA INDYWIDUALNA
CHARAKTERYSTYKA
- Ćwiczenia indywidualne, wg własnego pomysłu ucznia (wg własnej inwencji twórczej), intensywność ćwiczeń i liczbę powtórzeń określa ćwiczący.
- Wszyscy mogą ćwiczyć równocześnie (np. 5 minut dowolnych ćwiczeń w rozgrzewce) lub w tej formie ćwiczy część uczniów ( np. uczniowie w jednym zastępie wykonują dowolne ćwiczenia ze skakanką).
- Rola nauczyciela: określenie celu ćwiczeń np. „wykonuj dowolne ćwiczenia siłowe ramion z wykorzystaniem drabinek”.
- Jest jaskrawym przeciwieństwem formy frontalnej
ZASTOSOWANIE
Wyłącznie w celowo dobranych fragmentach lekcji - gdy chcemy wyeksponować inwencję twórczą i samodzielność ucznia. Znakomicie sprawdza się w szkole średniej i wyższej, w SP i G - ostrożnie!
WADY
Ograniczone możliwości kontroli bezpieczeństwa i poprawności wykonywania ćwiczeń, forma ta wymaga wysokiego poziomu samokontroli i dojrzałości uczniów, jak również ich dużego zasobu wiedzy i umiejętności ruchowych
ZALETY
Stwarza szerokie możliwości indywidualizacji w zajęciach: uwzględnia możliwości ucznia, rozwija inwencję twórczą, rozwija samodzielność ucznia w podejmowaniu aktywności ruchowej, jest atrakcyjna dla ucznia
PODSUMOWANIE:
NAUKA TECHNIK I TAKTYK
Praca w zespołach w trybie zmiennym
Frontalna (ćw przygoto- wawcze lub zajęcia w małej grupie )
DOSKONALENIE TECHNIK I TAKTYK
Praca w zespołach w trybie równoległym
Praca w zespołach w trybie zmiennym
Frontalna
Indywidualna
KSZTAŁTOWANIE SPRAWNOŚCI MOTORYCZNEJ
Tor przeszkód
Obwód ćwiczebny
Frontalna
Indywidualna
Praca w zespołach w trybie zmiennym
ROZWIJANIE INWENCJI TWÓRCZEJ i SAMODZIELNOŚCI
Indywidualna
Praca w zespołach w trybie zmiennym i równoległym
Najbardziej uniwersalne formy organizacji to praca w zespołach (szczególnie tryb zmienny) i forma frontalna - maja najszersze spektrum zastosowania