CHOROBY TRZODY

CHLEWNEJ

LEK. WET. ŁUKASZ

LEK. WET. ŁUKASZ

JAROSZ

JAROSZ

LUBLIN 2011

LUBLIN 2011

Choroba Aujeszkyego

Choroba Aujeszkyego

meningoencephalitis infectiosa

meningoencephalitis infectiosa

Aujeszky

Aujeszky

(pseudorabies, paralysis

(pseudorabies, paralysis

bulbaris infectiosa)

bulbaris infectiosa)

Zakaźna, zaraźliwa choroba

Zakaźna, zaraźliwa choroba

wywołana przez herpeswirus, w

wywołana przez herpeswirus, w

szczególności dotycząca pogłowia

szczególności dotycząca pogłowia

trzody chlewnej.

trzody chlewnej.

WYSTĘPOWANIE

WYSTĘPOWANIE



stwierdzana na całym świecie (nie występuje w Finlandii,

stwierdzana na całym świecie (nie występuje w Finlandii,

Norwegii, Islandi, Malcie)

Norwegii, Islandi, Malcie)



wzrasta liczba ognisk choroby na świecie – w Polsce

wzrasta liczba ognisk choroby na świecie – w Polsce

dokładna sytuacja epizootyczna nie jest znana, powoduje

dokładna sytuacja epizootyczna nie jest znana, powoduje

duże straty ekonomiczne

duże straty ekonomiczne



pojawiły się bardziej zjadliwe szczepy wirusa, zmieniono

pojawiły się bardziej zjadliwe szczepy wirusa, zmieniono

warunki chowu świń, zwiększył się obrót zwierzętami,

warunki chowu świń, zwiększył się obrót zwierzętami,

przeważają zakażenia latentne

przeważają zakażenia latentne



występuje w fermach o chowie intensywnym, w dużych

występuje w fermach o chowie intensywnym, w dużych

skupiskach świń, przy ciągłej wymianie pogłowia

skupiskach świń, przy ciągłej wymianie pogłowia



przebiega enzootycznie z tendencją do ciągłych

przebiega enzootycznie z tendencją do ciągłych

nawrotów

nawrotów



wybucha u świń nieodpowiednio żywionych (brak wit. A,

wybucha u świń nieodpowiednio żywionych (brak wit. A,

Ca), w przeładowanych chlewniach w porze zimowej

Ca), w przeładowanych chlewniach w porze zimowej



działa immunosupresyjnie na organizm, usposabia do

działa immunosupresyjnie na organizm, usposabia do

wtórnych zakażeń bakteryjnych

wtórnych zakażeń bakteryjnych

WYSTĘPOWANIE

WYSTĘPOWANIE



stopień wrażliwości zwierząt jest

stopień wrażliwości zwierząt jest

odwrotnie proporcjonalny do wieku

odwrotnie proporcjonalny do wieku



prosięta ssące chorują ciężko z ostrą

prosięta ssące chorują ciężko z ostrą

postacią choroby, z wysoką śmiertelnością

postacią choroby, z wysoką śmiertelnością



u świń starszych przebiega łagodnie,

u świń starszych przebiega łagodnie,

poronnie lub bezobjawowo

poronnie lub bezobjawowo



maciory ciężarne ronią lub rodzą słabe

maciory ciężarne ronią lub rodzą słabe

prosięta

prosięta



charakteryzuje się różnorodnością

charakteryzuje się różnorodnością

objawów, głównie ze strony układu

objawów, głównie ze strony układu

nerwowego i oddechowego

nerwowego i oddechowego

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA



wirus Herpesvirus suis typ 1

wirus Herpesvirus suis typ 1



o zjadliwości wirusa decydują glikoproteiny otoczkowe

o zjadliwości wirusa decydują glikoproteiny otoczkowe

(10 glikoprotein), a ponadto glikoproteina

(10 glikoprotein), a ponadto glikoproteina

niestrukturalna, proteiny i enzymy uwalniane z

niestrukturalna, proteiny i enzymy uwalniane z

zakażonych komórek

zakażonych komórek



wirus jest wytrzymały na czynniki fizyczne

wirus jest wytrzymały na czynniki fizyczne



niskie temperatury konserwują go, wysokie

niskie temperatury konserwują go, wysokie

unieczynniają

unieczynniają



wirus oporny na wysychanie, promieniowanie

wirus oporny na wysychanie, promieniowanie

jonizujące, pH 6-11

jonizujące, pH 6-11



niszczy go promieniowanie UV, pH 2-6 oraz pH 11-14

niszczy go promieniowanie UV, pH 2-6 oraz pH 11-14



do dezynfekcji stosuje się 0,1% kwas nadoctowy, 2%

do dezynfekcji stosuje się 0,1% kwas nadoctowy, 2%

fenol, 3% chloramina, 3% lizol, 3% formol, 1-2%

fenol, 3% chloramina, 3% lizol, 3% formol, 1-2%

sublimat

sublimat

ŹRÓDŁA I DROGI

ŹRÓDŁA I DROGI

ZAKAŻENIA

ZAKAŻENIA



świnie chore i ozdrowieńcy, świnie bezobjawowo lub latentnie

świnie chore i ozdrowieńcy, świnie bezobjawowo lub latentnie

zakażone, wydalające wirusa ze śliną, wydzieliną z nosa,

zakażone, wydalające wirusa ze śliną, wydzieliną z nosa,

mlekiem, wydzieliną z pochwy, napletka, nasieniem, wodami i

mlekiem, wydzieliną z pochwy, napletka, nasieniem, wodami i

błonami płodowymi

błonami płodowymi



wydalany jest przed i w trakcie wystąpienia objawów

wydalany jest przed i w trakcie wystąpienia objawów

chorobowych

chorobowych



wirusy występują u świń w stanie latentnym (nawet przez całe

wirusy występują u świń w stanie latentnym (nawet przez całe

życie) i reaktywują się pod wpływem stresorów środowiskowych

życie) i reaktywują się pod wpływem stresorów środowiskowych



niebezpieczne są zakażenia bezobjawowe utrzymujące się w

niebezpieczne są zakażenia bezobjawowe utrzymujące się w

stadzie przez wiele lat i dające okresowo postacie jawne

stadzie przez wiele lat i dające okresowo postacie jawne



mięso i odpady poubojowe (mózg, rdzeń kręgowy, płuca) –

mięso i odpady poubojowe (mózg, rdzeń kręgowy, płuca) –

sporadycznie w mięśniach

sporadycznie w mięśniach



knury na stacjach unasiennienia, punktach kopulacyjnych

knury na stacjach unasiennienia, punktach kopulacyjnych



transplantacja zarodków

transplantacja zarodków



mniejsze znaczenie mają ludzie i sprzęt do obsługi fermy

mniejsze znaczenie mają ludzie i sprzęt do obsługi fermy



wirus ma możliwość transmisji do innej chlewni poprzez

wirus ma możliwość transmisji do innej chlewni poprzez

powietrze

powietrze

ŹRÓDŁA I DROGI

ŹRÓDŁA I DROGI

ZAKAŻENIA

ZAKAŻENIA



zwierzęta innych gatunków (bydło, owce,

zwierzęta innych gatunków (bydło, owce,

kozy, psy, koty, zwierzęta futerkowe) zakażają

kozy, psy, koty, zwierzęta futerkowe) zakażają

się sporadycznie i kończą zejściem

się sporadycznie i kończą zejściem

śmiertelnym

śmiertelnym



zwierzę takie jest końcowym gospodarzem

zwierzę takie jest końcowym gospodarzem

zarazka

zarazka



zakażenie ma miejsce drogą donosową, per

zakażenie ma miejsce drogą donosową, per

os, poprzez uszkodzoną skórę, w trakcie

os, poprzez uszkodzoną skórę, w trakcie

krycia, inseminacji

krycia, inseminacji



występuje zakażenie wewnątrzmaciczne

występuje zakażenie wewnątrzmaciczne

zarodków lub płodów w każdym okresie ciąży

zarodków lub płodów w każdym okresie ciąży

lub podczas porodu

lub podczas porodu

PATOGENEZA

PATOGENEZA



wrażliwość świń i związana z tym patogeneza

wrażliwość świń i związana z tym patogeneza

zależy od: stopnia zjadliwości szczepu, dawki

zależy od: stopnia zjadliwości szczepu, dawki

wirusa, drogi zakażenia, gatunku, wieku zwierzęcia,

wirusa, drogi zakażenia, gatunku, wieku zwierzęcia,

kondycji, stanu odporności, czynników stresowych

kondycji, stanu odporności, czynników stresowych



wirusa cechuje poliorganotropizm (neuro-,

wirusa cechuje poliorganotropizm (neuro-,

pneumo-, wiscerotropizm)

pneumo-, wiscerotropizm)



pierwotnym miejscem namnażania jest błona

pierwotnym miejscem namnażania jest błona

śluzowa jam nosowych, gardła, migdałków –

śluzowa jam nosowych, gardła, migdałków –

wywołuje zmiany zapalne

wywołuje zmiany zapalne



wnika do zakończeń nerwowych nerwów:

wnika do zakończeń nerwowych nerwów:

węchowego (nacieczenie komórek, zmiany wsteczne

węchowego (nacieczenie komórek, zmiany wsteczne

w szypule oraz zwoju półksiężycowatym),

w szypule oraz zwoju półksiężycowatym),

trójdzielnego, językowo-gardłowego, błędnego i

trójdzielnego, językowo-gardłowego, błędnego i

wędruje do OUN

wędruje do OUN



po namnożeniu przedostaje się odśrodkowo

po namnożeniu przedostaje się odśrodkowo

nerwami obwodowymi do narządów

nerwami obwodowymi do narządów

PATOGENEZA

PATOGENEZA



zakażenie domięśniowe – zmiany w

zakażenie domięśniowe – zmiany w

rdzeniu kręgowym i zwojach nerwowych

rdzeniu kręgowym i zwojach nerwowych

podkręgowych

podkręgowych



zmiany w układzie autonomicznym

zmiany w układzie autonomicznym



wirus szerzy się przechodząc z komórki

wirus szerzy się przechodząc z komórki

do komórki na zasadzie adhezji i fuzji

do komórki na zasadzie adhezji i fuzji

komórek zakażonych i niezakażonych

komórek zakażonych i niezakażonych



rozprzestrzenia się przez ciągłość

rozprzestrzenia się przez ciągłość

tkanek (z migdałków do płuc), drogą

tkanek (z migdałków do płuc), drogą

naczyń krwionośnych i chłonnych

naczyń krwionośnych i chłonnych



u loch ciężarnych wirus wnika do

u loch ciężarnych wirus wnika do

macicy i płodów powodując ronienia

macicy i płodów powodując ronienia

PATOGENEZA

PATOGENEZA



silne właściwości immunosupresyjne:

silne właściwości immunosupresyjne:

I.

I.

uszkodzenie makrofagów płucnych

uszkodzenie makrofagów płucnych

II.

II.

uszkodzenie limfoblastów T i monocytów

uszkodzenie limfoblastów T i monocytów

III.

III.

uszkodzenie niezróżnicowanych komórek

uszkodzenie niezróżnicowanych komórek

szpiku kostnego i niedojrzałych tymocytów

szpiku kostnego i niedojrzałych tymocytów



zakażenia latentne – wirusowy DNA

zakażenia latentne – wirusowy DNA

związany z aparatem genetycznym

związany z aparatem genetycznym

komórki zakażonej

komórki zakażonej



naprzemienne występowanie okresów

naprzemienne występowanie okresów

klinicznie jawnych z okresami klinicznego

klinicznie jawnych z okresami klinicznego

spokoju

spokoju

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Prosięta przed odsadzeniem

Prosięta przed odsadzeniem
•

wysoka temperatura , apatia utrata apetytu, szare

wysoka temperatura , apatia utrata apetytu, szare

zabarwienie skóry

zabarwienie skóry

•

brak koordynacji ruchów

brak koordynacji ruchów

•

zaburzenia w behawiorze – odłączanie się od innych

zaburzenia w behawiorze – odłączanie się od innych

prosiąt

prosiąt

•

konwulsje, drżenia mięśniowe, wygięcia kręgosłupa,

konwulsje, drżenia mięśniowe, wygięcia kręgosłupa,

oczopląs, ślinotok, kręcenie się w kółko

oczopląs, ślinotok, kręcenie się w kółko

•

Bezgłos, niedowłady, porażenia, śpiączka

Bezgłos, niedowłady, porażenia, śpiączka

•

objawy rzadko występujące: wymioty, biegunka,

objawy rzadko występujące: wymioty, biegunka,

duszność

duszność

•

brak świądu

brak świądu

•

śmiertelność 100% u prosiąt 1-2 tyg., 50-70% u

śmiertelność 100% u prosiąt 1-2 tyg., 50-70% u

prosiąt starszych

prosiąt starszych

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

U prosiąt ssących może przebiegać w dwojaki

U prosiąt ssących może przebiegać w dwojaki

sposób:

sposób:

-

albo choruje i pada większa część prosiąt w

albo choruje i pada większa część prosiąt w

stadzie i chorują także maciory – pierwsze

stadzie i chorują także maciory – pierwsze

zakażenie stada

zakażenie stada

-

albo liczba prosiąt chorych jest nieznaczna a

albo liczba prosiąt chorych jest nieznaczna a

maciory pozostają zdrowe – zakażenie prosiąt

maciory pozostają zdrowe – zakażenie prosiąt

od macior, które przechorowały chorobę

od macior, które przechorowały chorobę

Mogą wystąpić zachorowania w pojedynczych

Mogą wystąpić zachorowania w pojedynczych

miotach

miotach

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Prosięta odsadzone, warchlaki

Prosięta odsadzone, warchlaki
•

zmniejszony apetyt

zmniejszony apetyt

•

w kojcach część prosiąt znajduje się w

w kojcach część prosiąt znajduje się w

letargu, a część przyjmuje postawę

letargu, a część przyjmuje postawę

czuwającą

czuwającą

•

wyciek z nosa

wyciek z nosa

•

kaszel, kichanie, duszność

kaszel, kichanie, duszność

•

szczękościsk

szczękościsk

•

parcie głową

parcie głową

•

bezgłos

bezgłos

•

śmiertelność ok. 5%

śmiertelność ok. 5%

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Tuczniki

Tuczniki

•

wzrost temperatury i ograniczony apetyt

wzrost temperatury i ograniczony apetyt

•

wypływ z nosa, trudności w oddychaniu

wypływ z nosa, trudności w oddychaniu

•

zaburzenia nerwowe – drżenia, niezborność,

zaburzenia nerwowe – drżenia, niezborność,

drgawki

drgawki

•

podniecenie przechodzące w apatię –

podniecenie przechodzące w apatię –

wykrzywianie głowy, chrapliwy kwik lub bezgłos

wykrzywianie głowy, chrapliwy kwik lub bezgłos

•

zapalenie rogówki i spojówek, wrzody rogówki,

zapalenie rogówki i spojówek, wrzody rogówki,

ślepota

ślepota

•

śmiertelność około 3%

śmiertelność około 3%

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Świnie dorosłe

Świnie dorosłe

•

wzrost temperatury, utrata apetytu, zapalenie

wzrost temperatury, utrata apetytu, zapalenie

płuc lub zakażenie bezobjawowe

płuc lub zakażenie bezobjawowe

•

sporadycznie objawy ze strony układu

sporadycznie objawy ze strony układu

nerwowego

nerwowego

•

wczesne zamieranie i resorpcja zarodków

wczesne zamieranie i resorpcja zarodków

(zakażenie pomiędzy 0-30 dzień ciąży)

(zakażenie pomiędzy 0-30 dzień ciąży)

•

poronienia (zakażenie między 40-90 dniem

poronienia (zakażenie między 40-90 dniem

ciąży)

ciąży)

•

rodzenie martwych, zmumifikowanych płodów

rodzenie martwych, zmumifikowanych płodów

(zakażenie powyżej 90 dnia ciąży)

(zakażenie powyżej 90 dnia ciąży)

•

obrzęk jąder, zaburzenia spermatogenezy,

obrzęk jąder, zaburzenia spermatogenezy,

niepłodność

niepłodność

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

małe zmiany nekrotyczne koloru białego w wątrobie i

małe zmiany nekrotyczne koloru białego w wątrobie i

śledzionie, powiększenie narządów – zmiana patognomiczna u

śledzionie, powiększenie narządów – zmiana patognomiczna u

martwo urodzonych prosiąt

martwo urodzonych prosiąt

•

ogniska martwicowe na nagłośni

ogniska martwicowe na nagłośni

•

zmiany w płucach, pienisty płyn w drogach oddechowych,

zmiany w płucach, pienisty płyn w drogach oddechowych,

nieżytowe lub włóknikowo-martwicowe zapalenie błony

nieżytowe lub włóknikowo-martwicowe zapalenie błony

śluzowej jam nosowych, zatok, nagłośni, krtani, tchawicy

śluzowej jam nosowych, zatok, nagłośni, krtani, tchawicy

•

u poronionych płodów krwotoczno-nekrotyczne ogniska w

u poronionych płodów krwotoczno-nekrotyczne ogniska w

płucach oraz migdałkach

płucach oraz migdałkach

•

w nerkach u prosiąt ssących podtorebkowe wybroczyny

w nerkach u prosiąt ssących podtorebkowe wybroczyny

•

martwicze ogniska na łożysku

martwicze ogniska na łożysku

•

poronione zmacerowane, zmumifikowane płody

poronione zmacerowane, zmumifikowane płody

•

przekrwienie opon mózgowych, obrzęk mózgu, zwiększona

przekrwienie opon mózgowych, obrzęk mózgu, zwiększona

ilość płynu

ilość płynu

HISTOPATOLOGIA

HISTOPATOLOGIA



ostre, nieropne zapalenie mózgu, opon

ostre, nieropne zapalenie mózgu, opon

mózgowych i zwojów nerwowych

mózgowych i zwojów nerwowych



zmiany wsteczne w mózgu, móżdżku, komórkach

zmiany wsteczne w mózgu, móżdżku, komórkach

glejowych – martwica

glejowych – martwica



w neuronach, astrocytach, komórkach

w neuronach, astrocytach, komórkach

oligodendrogleju obecne wewnątrzjądrowe ciałka

oligodendrogleju obecne wewnątrzjądrowe ciałka

wtrętowe Cowdryego typu A

wtrętowe Cowdryego typu A



rozsiane ogniska martwicowe w narządach

rozsiane ogniska martwicowe w narządach



wysięk włóknikowy i ogniska zwłóknienia w

wysięk włóknikowy i ogniska zwłóknienia w

płucach

płucach



martwicowe zapalenie jelit cienkich, naczyń

martwicowe zapalenie jelit cienkich, naczyń

krwionośnych i chłonnych

krwionośnych i chłonnych



zmiany zapalne i ogniska martwicy w pochwie,

zmiany zapalne i ogniska martwicy w pochwie,

macicy, łożysku

macicy, łożysku

Pobieranie i przesyłanie

Pobieranie i przesyłanie

materiału do badań

materiału do badań

•

mózg, migdałki, wycinki płuc, śledziona

mózg, migdałki, wycinki płuc, śledziona

padłych prosiąt lub warchlaków

padłych prosiąt lub warchlaków

Leczenie

Leczenie

•

Niespecyficzne

Niespecyficzne

•

antybiotykoterapia ograniczająca wtórne

antybiotykoterapia ograniczająca wtórne

zakażenia płuc

zakażenia płuc

Zapobieganie zakażeniom w

Zapobieganie zakażeniom w

stadach niezakażonych

stadach niezakażonych

•

utrzymanie stada w cyklu zamkniętym

utrzymanie stada w cyklu zamkniętym

•

zakup zwierząt ze stada uznanego za

zakup zwierząt ze stada uznanego za

wolne od zakażenia PRV

wolne od zakażenia PRV

•

kwarantanna zwierząt nowo zakupionych

kwarantanna zwierząt nowo zakupionych

•

uniemożliwić dostęp do stada zwierzętom

uniemożliwić dostęp do stada zwierzętom

dzikim i domowym

dzikim i domowym

•

przestrzeganie zasad higieny

przestrzeganie zasad higieny

pracowników i higieny na fermie

pracowników i higieny na fermie

Zwalczanie Choroby

Zwalczanie Choroby

Aujeszkego

Aujeszkego

Obecnie obowiązującą metodą zwalczania AD jest metoda

Obecnie obowiązującą metodą zwalczania AD jest metoda

szczepienie-zwalczanie (vaccination-eradication). Stosuje

szczepienie-zwalczanie (vaccination-eradication). Stosuje

się

się

szczepionki delecyjne pozbawione genu kodującego

szczepionki delecyjne pozbawione genu kodującego

ekspresję glikoproteiny gE. Umożliwia to serologiczne

ekspresję glikoproteiny gE. Umożliwia to serologiczne

odróżnienie świń szczepionych od zakażonych.

odróżnienie świń szczepionych od zakażonych.

Szczepienie

Szczepienie

stosuje się tam gdzie laboratoryjnie potwierdzono

stosuje się tam gdzie laboratoryjnie potwierdzono

występowanie AD. Szczepienie szczepionką delecyjną

występowanie AD. Szczepienie szczepionką delecyjną

stosuje

stosuje

się w stadach o pełnym cyklu produkcyjnym

się w stadach o pełnym cyklu produkcyjnym

np. Porcilis Aujeszky – delecyjna inaktywowana

np. Porcilis Aujeszky – delecyjna inaktywowana

szczepionka

szczepionka

Program szczepień

Program szczepień

obejmuje

obejmuje

-

stado podstawowe (lochy i knury) - dwukrotne

stado podstawowe (lochy i knury) - dwukrotne

podanie szczepionki w odstępie 1 m-ca, a

podanie szczepionki w odstępie 1 m-ca, a

następnie sczepienie co 4 miesiące

następnie sczepienie co 4 miesiące

-

zwierzęta nowo wprowadzone do stada -

zwierzęta nowo wprowadzone do stada -

dwukrotne podanie szczepionki w odstepie1 m-

dwukrotne podanie szczepionki w odstepie1 m-

ca, a następnie szczepienie co 4 miesiące

ca, a następnie szczepienie co 4 miesiące

-

warchlaki - szczepienie w 10 i 14 tygodniu

warchlaki - szczepienie w 10 i 14 tygodniu

życia lub jednorazowo w 12 tygodniu życia

życia lub jednorazowo w 12 tygodniu życia

Po dwóch latach stosowania programu

Po dwóch latach stosowania programu

szczepień wszystkie samice i knury reagujące

szczepień wszystkie samice i knury reagujące

dodatnio należy wyeliminować z hodowli,

dodatnio należy wyeliminować z hodowli,

następnie należy pobierać krew co pół roku i

następnie należy pobierać krew co pół roku i

eliminować z hodowli wszystkie zwierzęta

eliminować z hodowli wszystkie zwierzęta

reagujące dodatnio. Wszystkie wyniki ujemne

reagujące dodatnio. Wszystkie wyniki ujemne

pozwalaja uznać chlewnię za wolna od AD.

pozwalaja uznać chlewnię za wolna od AD.

PARWOWIRUSOWE

PARWOWIRUSOWE

ZAKAŻENIE ŚWIŃ

ZAKAŻENIE ŚWIŃ

porcine parvovirus infection

porcine parvovirus infection

Jest chorobą zakaźną trzody chlewnej

Jest chorobą zakaźną trzody chlewnej

związaną z układem rozrodczym

związaną z układem rozrodczym

samic. Powoduje embriolizę lub

samic. Powoduje embriolizę lub

mumifikację zarodków lub płodów,

mumifikację zarodków lub płodów,

ronienia, rodzenie martwych lub

ronienia, rodzenie martwych lub

słabo żywotnych prosiat

słabo żywotnych prosiat

WYSTĘPOWANIE

WYSTĘPOWANIE



opisany po raz pierwszy w Anglii w

opisany po raz pierwszy w Anglii w

1967 roku, w Polsce po raz pierwszy

1967 roku, w Polsce po raz pierwszy

stwierdzony w 1984 roku

stwierdzony w 1984 roku



jest szeroko rozpowszechnioną

jest szeroko rozpowszechnioną

chorobą na świecie

chorobą na świecie



częstość zakażeń zależy od

częstość zakażeń zależy od

wielkości stada i stosowanego

wielkości stada i stosowanego

systemu chowu, oraz stosowanej

systemu chowu, oraz stosowanej

immunoprofilaktyki

immunoprofilaktyki

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA



parwowirus świń rodzaj

parwowirus świń rodzaj

Parvovirus

Parvovirus

rodzina

rodzina

Parvoviridae

Parvoviridae



małe bezotoczkowe wiriony zawierajace

małe bezotoczkowe wiriony zawierajace

jednołańcuchowy DNA

jednołańcuchowy DNA



oporny na eter, chloroform, enzymy

oporny na eter, chloroform, enzymy

proteolityczne, środki odkażające

proteolityczne, środki odkażające



ma jednolitą budowę antygenowa, szczepy

ma jednolitą budowę antygenowa, szczepy

izolowane w różnych krajach neutralizują się

izolowane w różnych krajach neutralizują się

przeciwciałami dla jednego szczepu

przeciwciałami dla jednego szczepu



brak pokrewieństwa antygenowego między PPV a

brak pokrewieństwa antygenowego między PPV a

parwowirusami innych gatunków zwierząt

parwowirusami innych gatunków zwierząt



wykazuje tropizm do komórek o podwyższonej

wykazuje tropizm do komórek o podwyższonej

aktywności mitotycznej – podczas replikacji i

aktywności mitotycznej – podczas replikacji i

dojrzewania powstają dwa typy cząsteczek: pełne i

dojrzewania powstają dwa typy cząsteczek: pełne i

puste

puste

ŹRÓDŁA I DROGI

ŹRÓDŁA I DROGI

ZAKAŻENIA

ZAKAŻENIA



zakażenia podczas ciąży per os (nos,

zakażenia podczas ciąży per os (nos,

gardło) – choroba ujawnia się u młodych,

gardło) – choroba ujawnia się u młodych,

nieodpornych macior i loszek,

nieodpornych macior i loszek,

wprowadzonych do innych zakażonych stad

wprowadzonych do innych zakażonych stad



zakażenia śródmaciczne

zakażenia śródmaciczne



rezerwuarem zarazka są świnie, środowisko

rezerwuarem zarazka są świnie, środowisko



knury – sperma, jądro, węzły chłonne

knury – sperma, jądro, węzły chłonne

krocza – krycie naturalne

krocza – krycie naturalne



wody płodowe, błony płodowe, obumarłe

wody płodowe, błony płodowe, obumarłe

płody

płody

PATOGENEZA

PATOGENEZA



zakażone maciory przekazują wirus płodom w

zakażone maciory przekazują wirus płodom w

okresie wirusemi po 10-14 dniach po zakażeniu

okresie wirusemi po 10-14 dniach po zakażeniu



obecność zarazka w łożysku powoduje że część

obecność zarazka w łożysku powoduje że część

płodów jest zarażona a część nie – blokada

płodów jest zarażona a część nie – blokada

wewnątrzmacicznego rozprzestrzeniania się

wewnątrzmacicznego rozprzestrzeniania się

PPV

PPV



wirus replikuje się w ciele płodów i wywołuje

wirus replikuje się w ciele płodów i wywołuje

ich śmierć po 7 dniach od infekcji

ich śmierć po 7 dniach od infekcji



uszkodzeniu ulegają komórki śródbłonka

uszkodzeniu ulegają komórki śródbłonka

naczyń włosowatych - martwica

naczyń włosowatych - martwica

OBJAWY KLINICZNE

OBJAWY KLINICZNE

ZABURZENIA CYKLU ROZRODCZEGO

ZABURZENIA CYKLU ROZRODCZEGO



nieliczne mioty – poniżej 5 sztuk

nieliczne mioty – poniżej 5 sztuk



rodzą się prosięta martwe, zmumifikowane,

rodzą się prosięta martwe, zmumifikowane,

różnej wielkości lub żywe, słabe z dużą

różnej wielkości lub żywe, słabe z dużą

śmiertelnością

śmiertelnością



nieregularne cykle rujowe u poszczególnych

nieregularne cykle rujowe u poszczególnych

samic, wydłużenie okresu międzyrujowego

samic, wydłużenie okresu międzyrujowego



niska plenność

niska plenność



niska skuteczność krycia lub inseminacji

niska skuteczność krycia lub inseminacji



eksperymentalnie – zapalenia płuc,

eksperymentalnie – zapalenia płuc,

leukopenia, biegunka, zapalenia mózgu u

leukopenia, biegunka, zapalenia mózgu u

prosiąt

prosiąt

OBJAWY KLINICZNE

OBJAWY KLINICZNE

Zakażenie w pierwszych 33 dniach ciąży

Zakażenie w pierwszych 33 dniach ciąży

powoduje

powoduje

obumieranie i resorpcję

obumieranie i resorpcję

zarodków

zarodków

.

.

Zakażenie w okresie do 70 dnia ciąży

Zakażenie w okresie do 70 dnia ciąży

powoduje

powoduje

śmierć i mumifikację

śmierć i mumifikację

płodów

płodów

.

.

Zakażenie powyżej 70 dnia sprawia że

Zakażenie powyżej 70 dnia sprawia że

rodzą się prosięta słabe, o wysokich

rodzą się prosięta słabe, o wysokich

mianach SN.

mianach SN.

ZMIANY

ZMIANY

ANATOMOPATOLOGICZNE

ANATOMOPATOLOGICZNE



obrzęk tkanki podskórnej

obrzęk tkanki podskórnej



wybroczyny

wybroczyny



płyn w jamach ciała prosiąt

płyn w jamach ciała prosiąt

martwych i żywych

martwych i żywych



skóra prosiąt jest zaczerwieniona z

skóra prosiąt jest zaczerwieniona z

wyraźnie rozszerzonymi naczyniami

wyraźnie rozszerzonymi naczyniami



obumarłe płody są odwodnione,

obumarłe płody są odwodnione,

zatrzymane w rozwoju, czarnoszare

zatrzymane w rozwoju, czarnoszare

HISTOPATOLOGIA

HISTOPATOLOGIA



zmiany zapalne, martwicę komórek w

zmiany zapalne, martwicę komórek w

różnych tkankach

różnych tkankach



nacieki komórkowe w oponach, mózgu,

nacieki komórkowe w oponach, mózgu,

rdzeniu –

rdzeniu –

meningoencephalomyelitis

meningoencephalomyelitis

lymphocytaria non purulenta

lymphocytaria non purulenta



nacieki ogniskowe limfocytów w

nacieki ogniskowe limfocytów w

endometrium i w głębszych warstwach

endometrium i w głębszych warstwach



nacieki okołonaczyniowe złożone z

nacieki okołonaczyniowe złożone z

komórek plazmatycznych i limfocytów

komórek plazmatycznych i limfocytów

ROZPOZNANIE

ROZPOZNANIE



izolacja i identyfikacja wirusa

izolacja i identyfikacja wirusa



wykrycie go metodą IF w mrożonych

wykrycie go metodą IF w mrożonych

skrawkach poronionych płodów (płody

skrawkach poronionych płodów (płody

zmumifikowane do 16 cm. lub płuca)

zmumifikowane do 16 cm. lub płuca)



HI – zahamowanie hemaglutynacji

HI – zahamowanie hemaglutynacji



badania serologiczne dwukrotnie w

badania serologiczne dwukrotnie w

odstępie 10-14 dni

odstępie 10-14 dni



ELISA, SN, IBA

ELISA, SN, IBA

ZAPOBIEGANIE I

ZAPOBIEGANIE I

ZWALCZANIE

ZWALCZANIE

BRAK SKUTECZNEGO LECZENIA

BRAK SKUTECZNEGO LECZENIA



swoiste uodparnianie loch i loszek przed ich

swoiste uodparnianie loch i loszek przed ich

pokryciem

pokryciem



aklimatyzacja pierwiastek

aklimatyzacja pierwiastek



Porcilis-Parvo

Porcilis-Parvo

– podanie jednokrotne 2 tygodnie

– podanie jednokrotne 2 tygodnie

przed porodem

przed porodem



Parvoject

Parvoject

– dwukrotne szczepienie co 4 tygodnie

– dwukrotne szczepienie co 4 tygodnie

+ dawka przypominająca na 7 dni przed kolejnym

+ dawka przypominająca na 7 dni przed kolejnym

cyklem reprodukcyjnym

cyklem reprodukcyjnym



szczepienie knurów co pół roku

szczepienie knurów co pół roku



Parvoruvax

Parvoruvax

(lochy),

(lochy),

Porcilis Ery+Parvo

Porcilis Ery+Parvo

(loszki,

(loszki,

lochy)

lochy)

ZABURZENIA ROZRODU

ZABURZENIA ROZRODU

POWODOWANE PRZEZ

POWODOWANE PRZEZ

ENTEROWIRUSY

ENTEROWIRUSY

SMEDI

SMEDI

Zespół SMEDI wywołuje u ciężarnych loch

Zespół SMEDI wywołuje u ciężarnych loch

kompleks objawów chorobowych:

kompleks objawów chorobowych:

-

zamieralność śródporodowa (

zamieralność śródporodowa (

stillbirth

stillbirth

)

)

-

rodzenie prosiąt zmumifikowanych

rodzenie prosiąt zmumifikowanych

(

(

mumification

mumification

)

)

-

zamieralność zarodków (

zamieralność zarodków (

embryonic

embryonic

death

death

)

)

-

niepłodność (

niepłodność (

infertility

infertility

)

)

WYSTĘPOWANIE

WYSTĘPOWANIE



opisany w USA jako zespół chorobowy

opisany w USA jako zespół chorobowy



znaczne rozprzestrzenienie wirusów w

znaczne rozprzestrzenienie wirusów w

pogłowiu – bezobjawowe wydalanie wirusa z

pogłowiu – bezobjawowe wydalanie wirusa z

kałem

kałem



częstość występowania enterowirusów w

częstość występowania enterowirusów w

kale zależy od wieku zwierząt

kale zależy od wieku zwierząt



silna oporność na czynniki środowiska

silna oporność na czynniki środowiska



brak enterowirusów u noworodków

brak enterowirusów u noworodków



duża ilość wirusów w okresie odsadzenia,

duża ilość wirusów w okresie odsadzenia,

u młodych warchlaków

u młodych warchlaków

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA



rodzaj Enterovirus, rodzina

rodzaj Enterovirus, rodzina

Picornaviridae

Picornaviridae



oporne na liczne środki

oporne na liczne środki

dezynfekcyjne, stabilne na zmiany

dezynfekcyjne, stabilne na zmiany

pH i działanie temperatury

pH i działanie temperatury



środki dezynfekcyjne – podchloryn

środki dezynfekcyjne – podchloryn

sodu, formaldehyd, 70% etanol

sodu, formaldehyd, 70% etanol



długo przeżywają w gnojownicy

długo przeżywają w gnojownicy

PATOGENEZA

PATOGENEZA

Zakażenie ma miejsce po wprowadzeniu wrażliwego

Zakażenie ma miejsce po wprowadzeniu wrażliwego

zwierzęcia (młode maciory) do stada o odmiennym

zwierzęcia (młode maciory) do stada o odmiennym

antygenowo szczepie.

antygenowo szczepie.



zakażenie per os

zakażenie per os



poprez nasienie

poprez nasienie



wirusemia, zakażenie płodów – tylko niektóre płody

wirusemia, zakażenie płodów – tylko niektóre płody

-

zakażenie do 35 dnia ciąży – śmierć zarodków i

zakażenie do 35 dnia ciąży – śmierć zarodków i

resorpcja

resorpcja

-

zakażenie powyżej 35 dnia ciąży – obumieranie,

zakażenie powyżej 35 dnia ciąży – obumieranie,

mumifikacja (płody od 2 cm. do normalnej

mumifikacja (płody od 2 cm. do normalnej

wielkości), poronienia, zaburzenia rozwojowe,

wielkości), poronienia, zaburzenia rozwojowe,

rodzenie płodów rozwiniętych ale martwych albo

rodzenie płodów rozwiniętych ale martwych albo

słabych

słabych

OBJAWY KLINICZNE

OBJAWY KLINICZNE



nieregularne cykle rujowe

nieregularne cykle rujowe



niska skuteczność krycia

niska skuteczność krycia



ronienia, rodzenie mało licznych

ronienia, rodzenie mało licznych

miotów oraz miotów złożonych z prosiąt

miotów oraz miotów złożonych z prosiąt

zmumifikowanych, martwych, żywych

zmumifikowanych, martwych, żywych

lub zamarłych przed porodem

lub zamarłych przed porodem



brak objawów klinicznych choroby

brak objawów klinicznych choroby



występuje u nielicznych prośnych loch

występuje u nielicznych prośnych loch

ZMIANY

ZMIANY

ANATOMOPATOLOGICZNE

ANATOMOPATOLOGICZNE



obrzęk tkanki podskórnej, okolicy

obrzęk tkanki podskórnej, okolicy

jelita grubego

jelita grubego



płyn w klatce piersiowej i worku

płyn w klatce piersiowej i worku

osierdziowym

osierdziowym



wybroczyny podtorebkowe w

wybroczyny podtorebkowe w

nerkach i mózgu

nerkach i mózgu



zwyrodniałe błony płodowe

zwyrodniałe błony płodowe

HISTOPATOLOGIA

HISTOPATOLOGIA

-

zmiany w mózgu, móżdżku, rdzeniu

zmiany w mózgu, móżdżku, rdzeniu

przedłużonym

przedłużonym

-

nacieki naczyniowe i

nacieki naczyniowe i

okołonaczyniowe

okołonaczyniowe

-

ogniskowy rozplem gleju

ogniskowy rozplem gleju

-

obrzęk

obrzęk

-

wybroczyny

wybroczyny

ROZPOZNANIE

ROZPOZNANIE



izolacja wirusa (poronione lub

izolacja wirusa (poronione lub

martwo urodzone płody) lub

martwo urodzone płody) lub

stwierdzenie odpowiednich mian

stwierdzenie odpowiednich mian

SN u prosiąt

SN u prosiąt



IF – antygen wirusowy w

IF – antygen wirusowy w

zmumifikowanych płodach

zmumifikowanych płodach

ZAPOBIEGANIE I

ZAPOBIEGANIE I

ZWALCZANIE

ZWALCZANIE

BRAK SWOISTYCH SZCZEPIONEK

BRAK SWOISTYCH SZCZEPIONEK



sztuczne zakażenie macior per os

sztuczne zakażenie macior per os

na 3-4 tygodnie przed kryciem –

na 3-4 tygodnie przed kryciem –

dodawanie kału do karmy

dodawanie kału do karmy



aklimatyzacja zwierząt

aklimatyzacja zwierząt