Raki krtani
Raki krtani
Kurs CMKP styczeń CMKP
Kurs CMKP styczeń CMKP
Epidemiologia
Epidemiologia
11,000
11,000
nowych zachorowań rocznie
nowych zachorowań rocznie
w USA, w Polsce ok. 5000
w USA, w Polsce ok. 5000
U mężczyzn 4 miejsce tj ok. 5 %
U mężczyzn 4 miejsce tj ok. 5 %
wszystkich nowotworów złośliwych
wszystkich nowotworów złośliwych
U mężczyzn 7 miejsce jako
U mężczyzn 7 miejsce jako
najczęstsza przyczyna zgonu
najczęstsza przyczyna zgonu
Epidemiologia
Epidemiologia
4:1
4:1
przewaga mężczyzn
przewaga mężczyzn
Częściej u pacjentów z niższych
Częściej u pacjentów z niższych
socjoekonomicznych warstw-
socjoekonomicznych warstw-
pierwsze rozpoznanie –stadium
pierwsze rozpoznanie –stadium
zaawansowane
zaawansowane
TYPY
TYPY
Rak głośni
Rak głośni
:
:
32%
32%
Rak nadgłośni
Rak nadgłośni
:
:
66%
66%
Rak podgłosni
Rak podgłosni
:
:
2%
2%
Większość guzów podgłośniowych
Większość guzów podgłośniowych
schodzi z pierwotnie umiejscowionego
schodzi z pierwotnie umiejscowionego
guza głośni
guza głośni
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Tytoń i alkohol
Tytoń i alkohol
Obydwie te substancje używane
Obydwie te substancje używane
razem , zwiększają ryzyko
razem , zwiększają ryzyko
90%
90%
pacjentów z rakiem krtani
pacjentów z rakiem krtani
przyznaje się do obydwu czynników
przyznaje się do obydwu czynników
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Human Papilloma Virus 16 &18
Human Papilloma Virus 16 &18
Przewlekły refluks żołądkowo-
Przewlekły refluks żołądkowo-
przełykowy
przełykowy
Wcześniejsza radioterapia głowy i
Wcześniejsza radioterapia głowy i
szyi
szyi
Stany przedrakowe
Stany przedrakowe
Typy histologiczne
Typy histologiczne
85-95%
85-95%
rak płaskonabłonkowy
rak płaskonabłonkowy
Typy histologiczne
Typy histologiczne
Rak niezróżnicowany
Rak niezróżnicowany
Rak gruczołowy
Rak gruczołowy
Historia naturalna
Historia naturalna
Raki nadgłośniowe są bardziej
Raki nadgłośniowe są bardziej
agresywne
agresywne
:
:
–
Naciekanie przestrzeni
Naciekanie przestrzeni
przednagłośniowej
przednagłośniowej
–
Przerzuty do węzłów chłonnych szyi
Przerzuty do węzłów chłonnych szyi
–
Naciekanie gardła dolnego, fałdu
Naciekanie gardła dolnego, fałdu
nagłośniowo-nalewkowego, podstawy
nagłośniowo-nalewkowego, podstawy
języka
języka
Historia naturalna
Historia naturalna
Raki głośni rosną wolno i później dają
Raki głośni rosną wolno i później dają
przerzuty z powodu skąpego drenażu
przerzuty z powodu skąpego drenażu
limfatycznego
limfatycznego
Przerzuty po zajęciu okolicznych
Przerzuty po zajęciu okolicznych
struktur
struktur
Naciekają ku górze kieszonkę , do
Naciekają ku górze kieszonkę , do
dołu podgłośnię
dołu podgłośnię
Historia Naturalna
Historia Naturalna
Pierwotne raki podgłośni są rzadkie
Pierwotne raki podgłośni są rzadkie
Większe ryzyko wznowy w okolicy
Większe ryzyko wznowy w okolicy
tracheostomy
tracheostomy
Objawy
Objawy
Chrypka
Chrypka
Stridor
Stridor
Duszność
Duszność
Kaszel
Kaszel
Zaburzenia połykania
Zaburzenia połykania
Bolesne połykanie
Bolesne połykanie
Krwioplucie
Krwioplucie
Objawy
Objawy
Fetor ex ore
Fetor ex ore
Otalgia
Otalgia
Guz na szyi
Guz na szyi
Diagnostyka
Diagnostyka
Wywiad
Wywiad
Laryngoskopia pośrednia
Laryngoskopia pośrednia
Laryngoskopia
Laryngoskopia
bezpośrednia( fiberoskopia,
bezpośrednia( fiberoskopia,
direktoskopia)
direktoskopia)
Stroboskopia
Stroboskopia
Badanie palpacyjne szyi
Badanie palpacyjne szyi
Biopsja guza
Biopsja guza
Work up
Work up
Bronchoskopia
Bronchoskopia
Ezofagoskopia
Ezofagoskopia
Usg szyi
Usg szyi
Biopsja cienkoigłowa
Biopsja cienkoigłowa
Rtg klatki piersiowej
Rtg klatki piersiowej
CT
CT
NMR
NMR
PET ?
PET ?
TNM
TNM
TX
TX
Nie można ocenić guza pierwotnego
Nie można ocenić guza pierwotnego
T0
T0
Nie stwierdza się obecności guza
Nie stwierdza się obecności guza
pierwotnego
pierwotnego
Tis
Tis
Carcinoma in situ
Carcinoma in situ
Nadgłośnia
Nadgłośnia
T1
T1
Guz ograniczony do jednej okolicy nadgłośni, z zachowaną
Guz ograniczony do jednej okolicy nadgłośni, z zachowaną
normalną ruchomością obu fałdów głosowych
normalną ruchomością obu fałdów głosowych
T2
T2
Guz zajmuje więcej niż jedno umiejscowienie okolicy nadgłośni
Guz zajmuje więcej niż jedno umiejscowienie okolicy nadgłośni
lub głośni lub okolicę poza nadgłośnią z zachowaną ruchomością
lub głośni lub okolicę poza nadgłośnią z zachowaną ruchomością
obu fałdów głosowych
obu fałdów głosowych
T3
T3
Guz ograniczony do krtani z upośledzeniem ruchomości lub
Guz ograniczony do krtani z upośledzeniem ruchomości lub
unieruchomieniem fałdów głosowych i/lub naciekaniem okolicy
unieruchomieniem fałdów głosowych i/lub naciekaniem okolicy
zapierściennej, przyśrodkowej ściany zachyłka gruszkowatego
zapierściennej, przyśrodkowej ściany zachyłka gruszkowatego
lub przestrzeni przednagłośniowej
lub przestrzeni przednagłośniowej
T4a
T4a
Guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki krtani i/lub
Guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki krtani i/lub
tkanki poza krtanią( tchawicę, tkanki miękkie szyi, mięśnie
tkanki poza krtanią( tchawicę, tkanki miękkie szyi, mięśnie
języka, tarczycę, przełyk)
języka, tarczycę, przełyk)
T4
T4
b
b
Guz nacieka przestrzeń przedkręgową, zamyka tętnice szyjne,
Guz nacieka przestrzeń przedkręgową, zamyka tętnice szyjne,
nacieka śródpiersie
nacieka śródpiersie
Głośnia
Głośnia
T1
T1
Guz ograniczony do głośni z zachowaną ruchomością obu
Guz ograniczony do głośni z zachowaną ruchomością obu
fałdów głosowych
fałdów głosowych
T1a
T1a
Guz ograniczony di jednego fałdy głosowego
Guz ograniczony di jednego fałdy głosowego
T1b
T1b
Guz ograniczony do obydwu fałdów głosowych
Guz ograniczony do obydwu fałdów głosowych
T2
T2
Guz zajmuje częściowo nadgłośnię lub podgłośnię , może
Guz zajmuje częściowo nadgłośnię lub podgłośnię , może
upośledzać ruchomość fałdów głosowych
upośledzać ruchomość fałdów głosowych
T3
T3
Guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem fałdów
Guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem fałdów
głosowych
głosowych
T4a
T4a
Guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki krtani i/lub tkanki
Guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki krtani i/lub tkanki
poza krtanią( tchawicę, tkanki miękkie szyi, mięśnie języka, tarczycę,
poza krtanią( tchawicę, tkanki miękkie szyi, mięśnie języka, tarczycę,
przełyk)
przełyk)
T4b
T4b
Guz nacieka przestrzeń przedkręgową, zamyka tętnice szyjne, nacieka
Guz nacieka przestrzeń przedkręgową, zamyka tętnice szyjne, nacieka
śródpiersie
śródpiersie
Podgłośnia
Podgłośnia
T1
T1
Guz ograniczony do podgłośni
Guz ograniczony do podgłośni
T2
T2
Guz nacieka fałdy głosowe , może upośledzać
Guz nacieka fałdy głosowe , może upośledzać
ruchomość fałdów głosowych
ruchomość fałdów głosowych
T3
T3
Guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem fałdów
Guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem fałdów
głosowych
głosowych
T4a
T4a
Guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki krtani
Guz przekracza granice krtani, nacieka chrząstki krtani
i/lub tkanki poza krtanią( tchawicę, tkanki miękkie szyi,
i/lub tkanki poza krtanią( tchawicę, tkanki miękkie szyi,
mięśnie języka, tarczycę, przełyk)
mięśnie języka, tarczycę, przełyk)
T4b
T4b
Guz nacieka przestrzeń przedkręgową, zamyka tętnice
Guz nacieka przestrzeń przedkręgową, zamyka tętnice
szyjne, nacieka śródpiersie
szyjne, nacieka śródpiersie
Węzły
Węzły
N0
N0
Nie stwierdza się regionalnych
Nie stwierdza się regionalnych
przerzutów do węzłów chłonnych
przerzutów do węzłów chłonnych
N1
N1
Pojedynczy przerzut po stronie guza
Pojedynczy przerzut po stronie guza
≤
≤
3cm
3cm
N2a
N2a
Pojedynczy przerzut po stronie guza
Pojedynczy przerzut po stronie guza
>
>
3cm
3cm
i
i
≤6cm
≤6cm
N2b
N2b
Mnogie przerzuty po stronie guza
Mnogie przerzuty po stronie guza
≤
≤
6cm
6cm
N2c
N2c
Obustronne lub przeciwstronne
Obustronne lub przeciwstronne
przerzuty
przerzuty
≤6cm
≤6cm
N3
N3
Przerzuty większe niż 6 cm
Przerzuty większe niż 6 cm
Przerzuty odległe
Przerzuty odległe
M0
M0
Nie stwierdza się przerzutów odległych
Nie stwierdza się przerzutów odległych
M1
M1
Stwierdza się obecność przerzutów
Stwierdza się obecność przerzutów
odległych
odległych
Stadium zaawansowania
Stadium zaawansowania
klinicznego
klinicznego
0
0
Tis
Tis
N0
N0
M0
M0
I
I
T1
T1
N0
N0
M0
M0
II
II
T2
T2
N0
N0
M0
M0
III
III
T3
T3
N0
N0
M0
M0
T1-3
T1-3
N1
N1
M0
M0
IVA
IVA
T4a
T4a
N0-2
N0-2
M0
M0
T1-4a
T1-4a
N2
N2
M0
M0
IVB
IVB
T4b
T4b
każde
każde
N
N
M0
M0
Każde
Każde
T
T
N3
N3
M0
M0
IVC
IVC
każde
każde
T
T
każde
każde
N
N
M1
M1
Leczenie
Leczenie
Chirurgiczne
Chirurgiczne
Radioterapia
Radioterapia
Chemioterapia
Chemioterapia
Metody chirurgiczne
Metody chirurgiczne
Metody chirurgiczne
Metody chirurgiczne
Wewnątrzkrtaniowe
Wewnątrzkrtaniowe
Zewnątrzkrtaniowe
Zewnątrzkrtaniowe
–
Operacje częściowe
Operacje częściowe
–
Laryngektomia całkowita
Laryngektomia całkowita
–
Laryngofaryngektomia całkowita
Laryngofaryngektomia całkowita
–
Operacje układu chłonnego szyi
Operacje układu chłonnego szyi
Chirurgia ratująca
Chirurgia ratująca
Radioterapia
Radioterapia
Samodzielna
Samodzielna
Jako uzupełnienie leczenia
Jako uzupełnienie leczenia
chirurgicznego
chirurgicznego
paliatywna
paliatywna
Chemioterapia
Chemioterapia
W przypadku raków nieoperacyjnych
W przypadku raków nieoperacyjnych
Nadal badania
Nadal badania
Total Laryngectomy
Total Laryngectomy
Rehabilitacja głosu
Rehabilitacja głosu
Protezy głosowe
Protezy głosowe
Sztuczna krtań
Sztuczna krtań
Mowa przełykowa
Mowa przełykowa
Rokowania
Rokowania
Prognosis
Prognosis
Follow up:
Follow up:
1 rok- co1-2 miesiące
1 rok- co1-2 miesiące
2 rok-co 3 miesiąc
2 rok-co 3 miesiąc
3-5 rok co 5-6 miesięcy
3-5 rok co 5-6 miesięcy
5
5
lat przeżycia
lat przeżycia
Stadium
Stadium
I
I
>95%
>95%
Stadium
Stadium
II
II
85-90%
85-90%
Stadium
Stadium
III
III
70-80%
70-80%
Stadium
Stadium
IV
IV
50-60%
50-60%
Rokowania
Rokowania
Pacjent wyleczony po 5 latach
Pacjent wyleczony po 5 latach
Większość wznów w pierwszych
Większość wznów w pierwszych
dwóch latach
dwóch latach