Rak krtani
Barbara Pijarowska
Katarzyna Orysiak
Pielęgniarstwo, rok I, stopień 2
Zachorowalność
Rak krtani jest aktualnie w Polsce na 4
miejscu, jako nowotwór złośliwy
występujący u mężczyzn, zaś u kobiet
występuje rzadziej i zajmuje miejsce
27.
Rak krtani pozostaje w dalszym ciągu
najczęstszym nowotworem w obrębie
głowy i szyi. Stanowi ok. 5% wszystkich
guzów złośliwych rozpoznawanych u
mężczyzn i 0,6% u kobiet.
Według Krajowego Rejestru Nowotworów,
w 2003 r. zarejestrowano w Polsce
2516 nowych przypadków złośliwych
nowotworów krtani
Najwyższa zachorowalność występuje u
mężczyzn i kobiet pomiędzy 55. i 69.
rokiem życia.
Umieralność
W porównaniu z resztą świata Polskę
można zaliczyć do krajów o niskiej
umieralności. Nowotwory złośliwe
krtani stanowią 9. przyczynę zgonów u
mężczyzn i 30. u kobiet umierających
z powodu choroby nowotworowej.
Czynniki ryzyka
• Palenie tytoniu
• Nadużywanie alkoholu
• Czynniki środowiskowe (sub. smołowe,
związki chromu i niklu, pyły azbestu,
cementu, pyły drzewne)
• Niektóre profesje zawodowe np.
przemysł metalurgiczny, przemysł
tworzyw sztucznych i gumowych
• Dieta bogatobiałkowa, duże spożycie
konserwowanych produktów mięsnych
• Przewlekłe stany chorobowe krtani
Podział krtani
• Anatomiczno-kliniczny podział krtani
wyróżnia 3 jej piętra:
• - piętro górne – nagłośnia,
• - piętro środkowe - fałdy głosowe ze
spoidłem przednim i tylnym,
• - piętro dolne tworzy prawa i lewa
ściana okolicy podgłośniowej aż do
pierwszego pierścienia tchawicy.
Lokalizacja raka krtani w poszczególnych
piętrach wpływa na odmienne objawy,
przebieg kliniczny, leczenie i
rokowanie.
BUDOWA KRTANI
Rozpoznanie – badanie
podmiotowe
• Bardzo ważna rolę pełni świadomości
lekarza pierwszego kontaktu
• Można przyjąć, że dobrze zebrany i
udokumentowany wywiad w badaniu
podmiotowym, to połowa rozpoznania,
• Nie ma patognomicznych objawów
świadczących o raku krtani – czyli
znamiennych, objawów których
znalezienie u pacjenta często
wystarcza do rozpoznania choroby.
Rozpoznanie
Częste, dominujące ogólne objawy w
raku krtani to:
• Chrypka,
• Duszność,
• Ból w czasie połykania,
• Guz szyi.
Rak krtani w piętrze
nadgłośniowym
Objawy kliniczne:
• Uczucie suchości, drapania w gardle
• Niecharakterystyczne zaburzenia w
połykaniu
• Ból podczas mówienia
Wraz z zaawansowaniem nowotworu
mogą pojawić się:
• Uczucie przeszkody w gardle w czasie
połykania
• Ból promieniujący do ucha przy
połykaniu (otolagia)
• Odpluwanie cuchnącej, podbarwionej
krwią wydzieliny
Rak fałdu głosowego
Objawy kliniczne:
• Łatwość męczenia i osłabienie głosu
• Brak dźwięczności głosu
• Chrząkanie, suchy kaszel
• Nasilenie chrypki po wysiłkach
głosowych i wypaleniu większej ilości
papierosów.
W miarę zaawansowania dochodzi do
bezgłosu i duszności (wysiłkowa,
spoczynkowa)
Rak podgłośniowy
Objawy kliniczne:
• Chrypka (przy zajęciu fałdu
głosowego, mięśnia tarczowo-
nalewkowego)
• Duszność ( w stadium
zaawansowanym)
Rak części krtaniowej
gardła
Objawy kliniczne:
• Zaburzenia w połykaniu
• Uczucie zalegania resztek
pokarmowych w obrębie gardła
• Ból promieniujący do ucha
• Zachłystywanie się
• Guz na szyi
Rozpoznanie – badanie
przedmiotowe
Ocena:
• stanu ogólnego chorego,
• stopnia odżywienia,
• Wagi ciała,
• układu chłonnego szyi.
Rozpoznanie – badanie
przedmiotowe
• Badanie krtani powinno poprzedzać
badanie uszu, nosa, jamy ustnej,
części krtaniowej gardła,
• Kolejny etap to badania palpacyjne
szyi,
• Badanie wnętrza krtani wykonuje się
przy pomocy lusterka krtaniowego
(badanie pośrednie) lub laryngoskopu
(badanie bezpośrednie),
• W rozpoznawaniu wczesnych postaci
raka krtani laryngoskopię pośrednią
uzupełnia się stroboskopią,
• Stosuje się klasyczną endoskopię
krtani, badanie radiologiczne, a w
bardziej zaawansowanych stanach
nowotworowych tomografię
komputerową i rezonans magnetyczny.
Rozpoznanie – badanie
przedmiotowe
Najistotniejszy jest wynik badania
histopatologicznego – wycinek z guza
pobiera się w trakcie wykonywania
biopsji cienkoigłowej,
Rak płaskonabłonkowy jest najczęściej
stwierdzanym nowotworem złośliwym
krtani i części krtaniowej gardła.
Stanowi on ok. 90 proc. wszystkich
nowotworów złośliwych tej okolicy.
Rozpoznanie – badanie
przedmiotowe
W różnicowaniu raka krtani należy
również uwzględnić:
• Gruźlicę krtani,
• leukoplakię,
• pachydermię,
• brodawczaki,
• guzki głosowe,
• torbiele,
• naczyniaki,
• zmiany bliznowate,
• obrzęki.
Przed rozpoczęciem leczenia należy
również zdiagnozować stan układu
chłonnego szyi.
Leczenie
W wyborze leczenia raka krtani należy
wziąć pod uwagę:
●jego lokalizację,
• zaawansowanie narządowe,
• stopień złośliwości guza,
• Sposoby wzrostu,
• stan układu chłonnego szyi,
• przerzuty odległe,
• stan ogólny chorego,
• warunki anatomiczne w zakresie
głowy i szyi,
• Zgodę na proponowane leczenie
Leczenie
• Aktualnie zasadniczymi metodami
leczenia są:
• zabiegi operacyjne,
• napromienianie,
• chemioterapia,
• laseroterapia,
• leczenie skojarzone.
Wybór metody leczenia powinien być
rozważany indywidualnie u każdego
chorego.
Leczenie
Leczenie operacyjne:
● stosuje się zabiegi wewnątrzkrtaniowe
(mikrochirurgiczne endoskopowe)
● zewnątrzkrtaniowe (wycięcie fałdu
głosowego, częściowe laryngektomie
nadgłośniowe, nadpierścieniowe z
rekonstrukcjami, częściowe usunięcie
krtani, czołowe oraz pionowe).
Leczenie
• Operacje krtani z użyciem lasera CO2
stosuje się aktualnie w:
• stanach przedrakowych,
• rakach fałdów głosowych w
zaawansowaniu T1a,
• Rakach wolnego brzegu nagłośni.
W zaawansowanych rakach, celem
poszerzenia szpary głośni,
przeprowadza się paliatywny zabieg
laserowy.
Leczenie
• Samodzielne napromienianie raka
krtani jest uznaną metodą leczenia w
wybranych przypadkach.
• Stosuje się ją we wczesnych rakach
fałdów głosowych, jak również w mało
dojrzałych guzach piętra
nadgłośniowego.
Leczenie
• Kolejną metodą leczenia jest
chemioterapia, która w niektórych
przypadkach, w połączeniu z
poprzednio wymienionymi metodami
daje leczenie skojarzone.