ZAKAŻENIA

ZAKAŻENIA

UKŁADU

UKŁADU

ODDZECHOWEGO

ODDZECHOWEGO

U DZIECI

U DZIECI

Odrębności układu
oddechowego u dzieci

‹

‹

drogi oddechowe są krótsze i znacznie węższe

drogi oddechowe są krótsze i znacznie węższe

‹

‹

ściany krtani, tchawicy, oskrzeli są miękkie

ściany krtani, tchawicy, oskrzeli są miękkie

‹

‹

klatka piersiowa: krótka, głęboka, żebra biegną

klatka piersiowa: krótka, głęboka, żebra biegną

równolegle i prawie poziomo

równolegle i prawie poziomo

‹

‹

przepona jest ustawiona wysoko

przepona jest ustawiona wysoko

‹

‹

pojemność klatki piersiowej jest mała (oddechy szybkie,

pojemność klatki piersiowej jest mała (oddechy szybkie,

powierzchowne)

powierzchowne)

noworodek 40-50

noworodek 40-50

niemowlę 35-40

niemowlę 35-40

1 rok życia 30-35

1 rok życia 30-35

5-10 lat 21-26

5-10 lat 21-26

8-18 lat 16-18

8-18 lat 16-18

‹

‹

niedojrzałość układu oddechowego

niedojrzałość układu oddechowego

Zakażenia układu oddechowego

u dzieci - dane

epidemiologiczne



ponad

ponad

60%

60%

dzieci zgłasza się do

dzieci zgłasza się do

lekarza z powodu chorób układu

lekarza z powodu chorób układu

oddechowego

oddechowego



choroby u.o. u dzieci do 14 r.ż.

choroby u.o. u dzieci do 14 r.ż.

stanowią najwyższy odsetek wśród

stanowią najwyższy odsetek wśród

wszystkich

wszystkich

zgłoszeń

zgłoszeń

pierwszorazowych

pierwszorazowych

do pediatry

do pediatry

Mechanizmy obronne
u k ł a d u o d d e c h o
w e g o

Mechanizmy fizyczne

Mechanizmy fizyczne

oczyszczanie powietrza w górnych

oczyszczanie powietrza w górnych

drogach oddechowych oczyszczanie śluzowo-rzęskowe

drogach oddechowych oczyszczanie śluzowo-rzęskowe

w drzewie tchawiczo-oskrzelowym

w drzewie tchawiczo-oskrzelowym

odruch kaszlowy

odruch kaszlowy

Mechanizmy immunologiczne

Mechanizmy immunologiczne

nieswoiste

nieswoiste

– lizozym, laktoferyna, składniki układu

– lizozym, laktoferyna, składniki układu

dopełniacza

dopełniacza

makrofagi (85% wszystkich komórek w dr.oddech.),

makrofagi (85% wszystkich komórek w dr.oddech.),

neutrofile (1-2 %)

neutrofile (1-2 %)

swoiste

swoiste

–

–

limfocyty T, IgA (90% wytwarzana jest w drogach

limfocyty T, IgA (90% wytwarzana jest w drogach

oddechowych), IgG - wzmacnia fagocytozę

oddechowych), IgG - wzmacnia fagocytozę

Czynniki etiologiczne z.u.o.

wirusy

wirusy

- 70-80% wszystkich zachorowań

- 70-80% wszystkich zachorowań



Orthomyxoviridae – wirus

Orthomyxoviridae – wirus

grypy

grypy



Paramyxoviridae – wirusy

Paramyxoviridae – wirusy

paragrypy

paragrypy

i

i

RSV,

RSV,

hMPV

hMPV

(human metapneumovirus)

(human metapneumovirus)



Coronaviridae –

Coronaviridae –

Coronavirus

Coronavirus

,

,

SARS-CoV

SARS-CoV



Picornaviridae –

Picornaviridae –

Rhino

Rhino

virus,

virus,

Coxsackie

Coxsackie

- i

- i

Echo

Echo

virus

virus



Adenoviridae

Adenoviridae



Herpesviridae –

Herpesviridae –

Herpes

Herpes

simplex, wirus

simplex, wirus

Ebstein-Barr (

Ebstein-Barr (

EBV

EBV

), cytomegalowirus (

), cytomegalowirus (

CMV

CMV

)

)



Parvoviridae -

Parvoviridae -

HBoV

HBoV

(Human Bocavirus),

(Human Bocavirus),

Czynniki etiologiczne z.u.o.



bakterie

bakterie

- 20-30% przypadków

- 20-30% przypadków



Streptococcus pyogenes (u dzieci do 90% wszystkich

Streptococcus pyogenes (u dzieci do 90% wszystkich

zakażeń)

zakażeń)



Streptococcus pneumoniae

Streptococcus pneumoniae



Haemophilus influenzae

Haemophilus influenzae



Moraxella catarralis

Moraxella catarralis



Staphylococcus aureus

Staphylococcus aureus



Pseudomonas aeruginosa

Pseudomonas aeruginosa



Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae,

Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae,

Legionella pneumophila

Legionella pneumophila



Rickettsiae – Coxella burneti

Rickettsiae – Coxella burneti



Prątki gruźlicy –

Prątki gruźlicy –

Mycobacterium tuberculosis

Mycobacterium tuberculosis

Zakażenie górnych dróg
oddechowych



Zapalenia gardła

Zapalenia gardła



Angina –

Angina –

zapalenie migdałków podniebiennych

zapalenie migdałków podniebiennych



Zapalenia krtani

Zapalenia krtani

(zapalenie nagłośni, podgłośniowe zaplenie

(zapalenie nagłośni, podgłośniowe zaplenie

krtani)

krtani)



Zapalenie zatok obocznych nosa

Zapalenie zatok obocznych nosa



Zapalenie uszu

Zapalenie uszu



Leczenie zakażeń bakteryjnych:

Leczenie zakażeń bakteryjnych:



Początkowe: fenoksymetylpenicylina p..o. lub

Początkowe: fenoksymetylpenicylina p..o. lub

benzylpenicylina i.m.. lub i.v.

benzylpenicylina i.m.. lub i.v.



Alternatywne: cefalosporyny I lub II generacji lub makrolid

Alternatywne: cefalosporyny I lub II generacji lub makrolid



Nie zaleca się: cefaleksyny, ko-trimoksazolu, tetracyklin,

Nie zaleca się: cefaleksyny, ko-trimoksazolu, tetracyklin,

aminopenicylin bez i z inhibit.

aminopenicylin bez i z inhibit.



Ograniczyć stosowanie makrolidów, ponieważ są lekami z

Ograniczyć stosowanie makrolidów, ponieważ są lekami z

wyboru dla chorych z nietolerancją lub nadwrażliwością

wyboru dla chorych z nietolerancją lub nadwrażliwością

penicylin i cefalosporyn

penicylin i cefalosporyn



Rekomendacje’97

Rekomendacje’97

Angina (zapalenie
migdałków)

choroba infekcyjna całego organizmu

choroba infekcyjna całego organizmu

czynniki wywołujące: paciorkowce

czynniki wywołujące: paciorkowce

(25%),

(25%),

adenowirusy (25%), inne bakterie i

adenowirusy (25%), inne bakterie i

wirusy

wirusy

objawy: wysoka gorączka, ból gardła,

objawy: wysoka gorączka, ból gardła,

powiększenie węzłów chłonnych, ból

powiększenie węzłów chłonnych, ból

brzucha, wymioty

brzucha, wymioty

Wskazania do
tonsilektomii

‹

‹

bezwzględne: przerost migdałków powodujący

bezwzględne: przerost migdałków powodujący

istotne problemy z oddychaniem (bezdech

istotne problemy z oddychaniem (bezdech

senny)

senny)

oraz podejrzenie nowotworu złośliwego

oraz podejrzenie nowotworu złośliwego

‹

‹

względne: ropień okołomigdałkowy

względne: ropień okołomigdałkowy

przewlekłe zapalenie migdałków

przewlekłe zapalenie migdałków

nawracające anginy (5-6 zachorowań

nawracające anginy (5-6 zachorowań

w ciągu roku na zakażenia o etiologii

w ciągu roku na zakażenia o etiologii

paciorkowcowej)

paciorkowcowej)

Wskazania do adenotomii

‹

‹

przerost migdałka upośledzający:

przerost migdałka upośledzający:

„

„

oddychanie przez nos (bezdech)

oddychanie przez nos (bezdech)

„

„

drożność trąbek słuchowych (wysiękowe

drożność trąbek słuchowych (wysiękowe

zapalenie uszu)

zapalenie uszu)

„

„

nawracające zapalenia górnych i

nawracające zapalenia górnych i

dolnych

dolnych

dróg oddechowych

dróg oddechowych

‹

‹

usunięcia migdałka gardłowego

usunięcia migdałka gardłowego

dokonuje się po 3 roku życia

dokonuje się po 3 roku życia

Choroby nosa i zatok

Krwawienie z nosa

Krwawienie z nosa

‹

‹

w wieku przedszkolnym i szkolnym

w wieku przedszkolnym i szkolnym

‹

‹

przyczyna: uraz mechaniczny, ciała obce,

przyczyna: uraz mechaniczny, ciała obce,

ostry miejscowy stan zapalny, choroby

ostry miejscowy stan zapalny, choroby

wirusowe, choroby krwi i naczyń

wirusowe, choroby krwi i naczyń

krwionośnych

krwionośnych

‹

‹

postępowanie

postępowanie

„

„

pozycja siedząca z lekkim pochyleniem głowy ku

pozycja siedząca z lekkim pochyleniem głowy ku

przodowi, dołowi i na stronę krwawiącą

przodowi, dołowi i na stronę krwawiącą

„

„

uciskanie skrzydełka nosa po stronie krwawiącej

uciskanie skrzydełka nosa po stronie krwawiącej

„

„

tamponada nosa lub miejscowe środki

tamponada nosa lub miejscowe środki

przeciwkrwotoczne

przeciwkrwotoczne

Choroby nosa i zatok cd.

Ciało obce w nosie

Ciało obce w nosie

‹

‹

objawy: upośledzenie drożności

objawy: upośledzenie drożności

nosa,

nosa,

bolesność, krwawienia,

bolesność, krwawienia,

jednostronny

jednostronny

ropny nieżyt nosa

ropny nieżyt nosa

Zapalenie zatok

‹

‹

Ostre

Ostre

„

„

stanowi powikłanie ropnego nieżytu nosa

stanowi powikłanie ropnego nieżytu nosa

„

„

dotyczy głównie sitowia, rzadziej zatoki

dotyczy głównie sitowia, rzadziej zatoki

szczękowej

szczękowej

„

„

objawy:

objawy:

ból, wysoka gorączka, niedrożność nosa,

ból, wysoka gorączka, niedrożność nosa,

wydzielina ropna

wydzielina ropna

„

„

powikłania:

powikłania:

ropień podokostnowy oczodołu,

ropień podokostnowy oczodołu,

zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

„

„

leczenie: antybiotykoterapia

leczenie: antybiotykoterapia

‹

‹

podostre

podostre

„

„

najczęstsze powikłanie nieżytu nosa u dzieci w

najczęstsze powikłanie nieżytu nosa u dzieci w

wieku przedszkolnym i szkolnym, z nawrotami

wieku przedszkolnym i szkolnym, z nawrotami

w porze jesienno-zimowo-wiosennej

w porze jesienno-zimowo-wiosennej

„

„

objawy: śluzowo ropny wyciek z nosa, bóle

objawy: śluzowo ropny wyciek z nosa, bóle

głowy, zaburzenia snu, zespół zatokowo-

głowy, zaburzenia snu, zespół zatokowo-

oskrzelowy: kaszel nasilający się w pozycji

oskrzelowy: kaszel nasilający się w pozycji

leżącej, napadowy, męczący, z wymiotami

leżącej, napadowy, męczący, z wymiotami

„

„

leczenie: w stanie ostrym antybiotykoterapia,

leczenie: w stanie ostrym antybiotykoterapia,

preparaty udrażniające nos, leczenie

preparaty udrażniające nos, leczenie

bodźcowe, klimatyczne

bodźcowe, klimatyczne

Zapalenie zatok cd.

Ostre zapalenie krtani

‹

‹

przyczyna

przyczyna

„

„

wirusy, bakterie, alergia

wirusy, bakterie, alergia

‹

‹

objawy

objawy

„

„

ból i drapanie w gardle, chrypka i suchy

ból i drapanie w gardle, chrypka i suchy

kaszel, gorączka

kaszel, gorączka

‹

‹

leczenie

leczenie

„

„

nawilżanie powietrza

nawilżanie powietrza

„

„

inhalacje

inhalacje

„

„

dostateczna podaż płynów

dostateczna podaż płynów

„

„

leki rozluźniające wydzielinę i wykrztuśne

leki rozluźniające wydzielinę i wykrztuśne

Ostre podgłośniowe
zapalenie krtani (krup
rzekomy)

‹

‹

występuje u małych dzieci od 6 m. do 5 lat,

występuje u małych dzieci od 6 m. do 5 lat,

częściej u chłopców, nagle, najczęściej nocą

częściej u chłopców, nagle, najczęściej nocą

‹

‹

nasilenie w okresie jesiennym i wiosennym

nasilenie w okresie jesiennym i wiosennym

‹

‹

etiologia: gł. wirusowa, nadkażenia bakteryjne

etiologia: gł. wirusowa, nadkażenia bakteryjne

‹

‹

objawy: stridor, szczekający kaszel, chrypka,

objawy: stridor, szczekający kaszel, chrypka,

duszność

duszność

‹

‹

postępowanie: oddychanie chłodnym

postępowanie: oddychanie chłodnym

wilgotnym powietrzem, w cięższych

wilgotnym powietrzem, w cięższych

przypadkach hospitalizacja (tlen, inhalacje,

przypadkach hospitalizacja (tlen, inhalacje,

sedacja, sterydy)

sedacja, sterydy)

Wrodzony świst krtaniowy

wrodzona wiotkość krtani

wrodzona wiotkość krtani

‹

‹

objawy:

objawy:

świst wdechowy utrzymuje się

świst wdechowy utrzymuje się

do 6-18 m. życia i samoistnie ustępuje

do 6-18 m. życia i samoistnie ustępuje

Ostre zapalenie

oskrzeli



Etiologia:

Etiologia:



wirusy - u dzieci do 90%, u dorosłych do 60%

wirusy - u dzieci do 90%, u dorosłych do 60%

przypadków

przypadków



wirusy grypy i paragrypy, adeno- i rhino wirusy, RS wirus

wirusy grypy i paragrypy, adeno- i rhino wirusy, RS wirus



bakterie - najczęściej powodują zakażenia wtórne (w ok..

bakterie - najczęściej powodują zakażenia wtórne (w ok..

20% przypadków)

20% przypadków)

Streptoc. pn., Haemophilus inf.,Moraxella c.,

Streptoc. pn., Haemophilus inf.,Moraxella c.,

Mycoplasma pn., Chlamydia pn.

Mycoplasma pn., Chlamydia pn.



Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:



Kaszel (suchy

Kaszel (suchy

→wilgotny

→wilgotny

), kichanie, katar, chrypka,

), kichanie, katar, chrypka,

gorączka.

gorączka.



Fizykalnie – furczenia, świsty, czasem skąpe lub brak

Fizykalnie – furczenia, świsty, czasem skąpe lub brak

zmian osłuchowych

zmian osłuchowych

Ostre zapalenie
oskrzeli



Leczenie:



Początkowe: amoksycylina lub makrolid



Alternatywne: cefalosporyny p..o. (cefaklor, cefuroxym

axetil)



lub ko-trimoksazol



lub makrolid albo doksycyklina - przy podejrzeniu

infekcji atypowej



Leczenie objawowe:



przeciwgorączkowe, wykrztuśne, antyobturacyjne,



zabiegi kinezyterapii (drenaż ułożeniowy, oklepywanie klp.)



nawadnianie organizmu doustnie, dożylnie, wziewnie.

Rekomendacje’97

Zapalenia płuc -
diagnostyka



Badanie podmiotowe = wywiad

Badanie podmiotowe = wywiad



Badanie przedmiotowe = badanie

Badanie przedmiotowe = badanie

fizykalne

fizykalne



Badania radiologiczne – w tym

Badania radiologiczne – w tym

tomografia komputerowa klp,

tomografia komputerowa klp,

ultrasonografia

ultrasonografia



Badania bakteriologiczne i

Badania bakteriologiczne i

serologiczne

serologiczne

Zapalenia płuc -
diagnostyka

Badanie podmiotowe = wywiad

Badanie podmiotowe = wywiad

osłabienie, gorączka, bóle mięśniowe, kaszel suchy

osłabienie, gorączka, bóle mięśniowe, kaszel suchy

lub z odkrztuszaniem wydzieliny, duszność, ból w klp

lub z odkrztuszaniem wydzieliny, duszność, ból w klp

Badanie przedmiotowe = badanie fizykalne

Badanie przedmiotowe = badanie fizykalne

tachypnoe = przyspieszenie oddechu,

tachypnoe = przyspieszenie oddechu,

tachykardia = przyspieszenie akcji serca

tachykardia = przyspieszenie akcji serca

sinica – wokół ust, części dystalnych, uogólniona

sinica – wokół ust, części dystalnych, uogólniona

Zmiany osłuchowe

Zmiany osłuchowe

: trzeszczenia wdechowe, rzężenia

: trzeszczenia wdechowe, rzężenia

dźwięczne, szmer oskrzelowy.

dźwięczne, szmer oskrzelowy.

Czasem –

Czasem –

brak zmian

brak zmian

– w zapaleniach

– w zapaleniach

śródmiąższowych

śródmiąższowych

Zapalenia płuc -
diagnostyka



Badania radiologiczne

Badania radiologiczne



W czasie zapalenia pęcherzyki płucne

W czasie zapalenia pęcherzyki płucne

wypełnione są płynem z dużą ilością

wypełnione są płynem z dużą ilością

włóknika i komórek. Takie miejsca

włóknika i komórek. Takie miejsca

przewodzą promienie rtg gorzej niż

przewodzą promienie rtg gorzej niż

zdrowy miąższ

zdrowy miąższ

→

→

tzw. zacienienia

tzw. zacienienia



Podział z uwagi na rozległość zmian rtg:

Podział z uwagi na rozległość zmian rtg:

Zapalenia segmentowe i płatowe

Zapalenia segmentowe i płatowe

Płuca prawidłowe

Lobar pneumonia

Z A P A L E N I E P Ł U C

- obraz rtg

Zapalenia płuc -
diagnostyka



Badania bakteriologiczne i serologiczne

Badania bakteriologiczne i serologiczne

-

Służą ustaleniu czynnika etiologicznego

Służą ustaleniu czynnika etiologicznego

-

Posiew plwociny, bronchoaspiratu,

Posiew plwociny, bronchoaspiratu,

mniej przydatny – wymaz z gardła i nosa

mniej przydatny – wymaz z gardła i nosa

-

Posiew krwi

Posiew krwi

-

Testy serologiczne

Testy serologiczne

– służą do wykrywania

– służą do wykrywania

przeciwciał IgG i IgM

przeciwciał IgG i IgM

(OWD, ELISA, PCR)

(OWD, ELISA, PCR)

w zakażeniach wirusowych, Mycoplasma,

w zakażeniach wirusowych, Mycoplasma,

Chlamydia, Legionella, Pneumocystis carinii,

Chlamydia, Legionella, Pneumocystis carinii,

drożdżaki

drożdżaki

Zapalenia płuc



Noworodki

Noworodki

-

-

zapalenia o przebiegu ciężkim należy

zapalenia o przebiegu ciężkim należy

hospitalizować; często są to zakażenia okołoporodowe

hospitalizować; często są to zakażenia okołoporodowe



Etiologia

Etiologia

:

:

Enterobacteriaceae (pałeczki Gram-ujemne),

Enterobacteriaceae (pałeczki Gram-ujemne),

Streptococcus agalactiae, Staphylococcus aureus, Staphyl.

Streptococcus agalactiae, Staphylococcus aureus, Staphyl.

epidermidis, Chlamydia trachomatis, Listeria

epidermidis, Chlamydia trachomatis, Listeria

monocytogenes

monocytogenes



Leczenie:

Leczenie:

początkowe -

początkowe -

piperacylina lub ampicillina +

piperacylina lub ampicillina +

aminoglikozyd

aminoglikozyd



alternatywne-

alternatywne-

cefalosporyna III generacji + aminoglikozyd

cefalosporyna III generacji + aminoglikozyd

Zapalenia płuc

Niemowlęta i dzieci do 5 r.ż.

Niemowlęta i dzieci do 5 r.ż.



Etiologia

Etiologia

:

:

wirusy

wirusy

pneumotropowe: RSV,

pneumotropowe: RSV,

adenowirusy, HBoV (Human Bocavirus), SARS-CoV

adenowirusy, HBoV (Human Bocavirus), SARS-CoV

(SARS-coronavirus), hMPV (human

(SARS-coronavirus), hMPV (human

metapneumovirus)

metapneumovirus)



bakterie

bakterie

: Streptocc. pneum., Haemophilus infl.,

: Streptocc. pneum., Haemophilus infl.,

Mycoplasma pneum., Chlamydia pneum.

Mycoplasma pneum., Chlamydia pneum.

Dzieci powyżej 5 r.ż. i dorośli

Dzieci powyżej 5 r.ż. i dorośli



Etiologia

Etiologia

:

:

Streptoc. pneum., Haemophilus infl.,

Streptoc. pneum., Haemophilus infl.,

Moraxella cat., Staphyloc. aur.,

Moraxella cat., Staphyloc. aur.,



Mycoplasma pn., Chlamydia pneum.

Mycoplasma pn., Chlamydia pneum.

Różnicowanie bakteryjnych

i wirusowych zapaleń płuc

Wg British

Thoracic Society



Istotne z punktu widzenia praktycznego

Istotne z punktu widzenia praktycznego

ze względu na sposób terapii

ze względu na sposób terapii



Brak możliwości w codziennej praktyce

Brak możliwości w codziennej praktyce

przeprowadzenia szerokich badań

przeprowadzenia szerokich badań

wirusologicznych i bakteriologicznych

wirusologicznych i bakteriologicznych



Decyzje diagnostyczne podejmowane są

Decyzje diagnostyczne podejmowane są

w oparciu o objawy kliniczne i

w oparciu o objawy kliniczne i

podstawowe badania diagnostyczne.

podstawowe badania diagnostyczne.

Różnicowanie bakteryjnych
i wirusowych zapaleń płuc

Wg British

Thoracic Society



Bakteryjne zapalenia płuc

Bakteryjne zapalenia płuc



Gorączka > 38,5 st.C

Gorączka > 38,5 st.C



Przyśpieszenie oddechów > 50/min

Przyśpieszenie oddechów > 50/min



Wciąganie ścian klatki piersiowej

Wciąganie ścian klatki piersiowej



Brak świstów nad płucami

Brak świstów nad płucami

( mogą być w zakażeniu

( mogą być w zakażeniu

Mycoplasma pneum.)

Mycoplasma pneum.)



Rtg klp – nacieki zapalne ( rzadko niedodma)

Rtg klp – nacieki zapalne ( rzadko niedodma)

Różnicowanie bakteryjnych
i wirusowych zapaleń płuc

Wg British

Thoracic Society



Wirusowe zapalenie płuc

Wirusowe zapalenie płuc



Występowanie u niemowląt i małych dzieci

Występowanie u niemowląt i małych dzieci



Stany podgorączkowe < 38,5 st.C

Stany podgorączkowe < 38,5 st.C



Świsty nad płucami

Świsty nad płucami



Nasilone wciąganie ścian klp

Nasilone wciąganie ścian klp



Liczba oddechów w normie lub nieco zwiększona



RTG klp – cechy rozdęcia płuc, u 25% - płytki
niedodmy, rzadziej – niedodma płata

Zapalenia płuc



Leczenie:

Leczenie:

typowe zapalenie płuc

typowe zapalenie płuc

początkowe

początkowe

cefuroxym axetil

cefuroxym axetil

alternatywne

alternatywne

amoxycylina z inhibit.

amoxycylina z inhibit.

β

β

-laktamaz

-laktamaz

ceftriakson

ceftriakson

etiologia niejednoznaczna

etiologia niejednoznaczna

początkowe

początkowe

cefuroxym axetil + makrolid

cefuroxym axetil + makrolid

alternatywne

alternatywne

amoxycylina z inhibit. beta-

amoxycylina z inhibit. beta-

laktamaz +

laktamaz +

makrolid

makrolid

atypowe zapalenie płuc

atypowe zapalenie płuc

początkowe

początkowe

makrolid

makrolid

alternatywne

alternatywne

doxycyklina (>12 r.ż.),

doxycyklina (>12 r.ż.),

fluorochinolon

fluorochinolon

(>16 r.ż.)

(>16 r.ż.)

Długość leczenia
antybiotykiem



- w zakażeniu wywołanym przez

- w zakażeniu wywołanym przez

Streptococcus pn. i Haemophilus infl.

Streptococcus pn. i Haemophilus infl.

7

7

– 10 dni

– 10 dni



- w zakażeniu bakteriami atypowymi

- w zakażeniu bakteriami atypowymi

10-

10-

14 dni

14 dni



- legionellowe lub gronkowcowe

- legionellowe lub gronkowcowe

21 dni

21 dni



- aspiracyjne

- aspiracyjne

2-3 tyg.

2-3 tyg.

Ustępowanie objawów
zapalenia płuc pod wpływem
leczenia

- gorączka

- gorączka

2-4 dni

2-4 dni

- kaszel

- kaszel

4-9 dni

4-9 dni

- trzeszczenia

- trzeszczenia

3-6 dni

3-6 dni

- leukocytoza

- leukocytoza

3-4 dni

3-4 dni

- CRP

- CRP

1-3 dni

1-3 dni

-

zmiany rtg

zmiany rtg

3-12 tygodni

3-12 tygodni

(po 2 tyg. u 50%, po 6 tyg. u 70%)

(po 2 tyg. u 50%, po 6 tyg. u 70%)

ZAKAŻENIE DRÓG
ODDECHOWYCH

l e c z e n i e o b j a w o w e



Leczenie przeciwgorączkowe

Leczenie przeciwgorączkowe



paracetamol 10-20 mg/kg/dawkę 3-4 x dz.

paracetamol 10-20 mg/kg/dawkę 3-4 x dz.



Leczenie przeciwzapalne

Leczenie przeciwzapalne



ibuprofen 5-10 mg/kg/dawkę 2 x dz.

ibuprofen 5-10 mg/kg/dawkę 2 x dz.



Kwas acetylosalicylowy (starsze dzieci) 10 mg/kg/db

Kwas acetylosalicylowy (starsze dzieci) 10 mg/kg/db



Leczenie przeciwwysiękowe

Leczenie przeciwwysiękowe



pseudoefedryna 4 mg/kg/db

pseudoefedryna 4 mg/kg/db



klemastin, difergan

klemastin, difergan



Leczenie mukolityczne

Leczenie mukolityczne



ambroksol, acetylocysteina, karboksycysteina

ambroksol, acetylocysteina, karboksycysteina



Leczenie przeciwkaszlowe

Leczenie przeciwkaszlowe



dekstrometorfan 1 mg/kg/db

dekstrometorfan 1 mg/kg/db



sinecod

sinecod



Leczenie antyobturacyjne

Leczenie antyobturacyjne



salbutamol, fenoterol

salbutamol, fenoterol

Zakażenie Mycoplasma

pneumoniae



zachorowania epidemiczne co 3-5 lat



dotyczą ludzi młodych z dużych skupisk (przedszkola,
szkoły, internaty, akademiki)



zakażenie następuje drogą powietrzo-kropelkową



nasilenie zachorowań w okresie jesienno-zimowym



zapalenia płuc występują u 3-10% (20%) chorych



okres inkubacji 1-3 tyg., średnio 12 dni



zmiany zapalne dotyczą tkanki śródmiąższowej



Mykoplazmy torują drogę innym bakteriom

Mykoplazmatyczne

zapalenie płuc



objawy kliniczne

objawy kliniczne

: suchy,

: suchy,

męczący kaszel

męczący kaszel

z odkrztuszaniem skąpej,

z odkrztuszaniem skąpej,

śluzowej wydzieliny, ból głowy, katar, złe samopoczucie, mierna

śluzowej wydzieliny, ból głowy, katar, złe samopoczucie, mierna

gorączka <38,5 st. C

gorączka <38,5 st. C



mykoplazmy wywołują nadreaktywność oskrzeli utrzymującą się do 6

mykoplazmy wywołują nadreaktywność oskrzeli utrzymującą się do 6

miesięcy

miesięcy



osłuchowo:

osłuchowo:

objawy bardzo skąpe lub brak

objawy bardzo skąpe lub brak



radiologicznie

radiologicznie

: zmiany mało charakterystyczne- odwnękowe,

: zmiany mało charakterystyczne- odwnękowe,

wieloogniskowe, obustronne, najczęściej śródmiąższowe, rzadziej

wieloogniskowe, obustronne, najczęściej śródmiąższowe, rzadziej

pęcherzykowe

pęcherzykowe



diagnostyka

diagnostyka

- izolacja na bulionie lub agarze, trwa 2-3 tyg.

- izolacja na bulionie lub agarze, trwa 2-3 tyg.

badanie serologiczne:

badanie serologiczne:

OWD >1:40

OWD >1:40

, obserwacja narastania

, obserwacja narastania

miana przeciwciał IgM; obecne są w 7-10 dniu choroby,

miana przeciwciał IgM; obecne są w 7-10 dniu choroby,

IgG utrzymują się do kilkunastu miesięcy

IgG utrzymują się do kilkunastu miesięcy

Rekomendacje’97

Rekomendacje’97

Mykoplazmatyczne
zapalenie płuc



Leczenie:

Leczenie:



początkowe

początkowe

makrolid

makrolid



alternatywne

alternatywne

doksycyklina (>12 r.ż.),

doksycyklina (>12 r.ż.),

fluorochinolon (>16 r.ż.)

fluorochinolon (>16 r.ż.)



Leczenie wspomagające:

Leczenie wspomagające:

fizykoterapia, aerozoloterapia,

fizykoterapia, aerozoloterapia,

tlenoterapia

tlenoterapia

C h l a m y d i a e



Chlamydie są bezwzględnymi pasożytami

Chlamydie są bezwzględnymi pasożytami

wewnątrzkomórkowymi

wewnątrzkomórkowymi

( nie syntetyzują ATP)

( nie syntetyzują ATP)



mają niewidoczną, sztywną ścianę komórkową,

mają niewidoczną, sztywną ścianę komórkową,



zawierają DNA i RNA

zawierają DNA i RNA



mają metabolicznie czynne enzymy,

mają metabolicznie czynne enzymy,



są bakteriami Gram (-), ziarniakowatymi

są bakteriami Gram (-), ziarniakowatymi



rozmnażją się przez podział

rozmnażją się przez podział



Wyodrębia się 3 gatunki:

Wyodrębia się 3 gatunki:



Chlamydia trachomatis

Chlamydia trachomatis



Chlamydia psittaci

Chlamydia psittaci



Chlamydia pneumoniae (szczepy TWAR)

Chlamydia pneumoniae (szczepy TWAR)

Odsetek
mykoplazmatycznych
i chlamydiowych zapaleń
płuc

Mykoplazmatycz

Mykoplazmatycz

ne

ne

0-6 m.ż.

0-6 m.ż.

1,5

1,5

7-12 m.ż.

7-12 m.ż.

8,8

8,8

1-2 r.ż.

1-2 r.ż.

13,4

13,4

3-6 r.ż.

3-6 r.ż.

26,8

26,8

7-9 r.ż.

7-9 r.ż.

42,8

42,8

10-15 r.ż.

10-15 r.ż.

45,4

45,4

16-25 r.ż. 28,4

16-25 r.ż. 28,4

> 26 r.ż.

> 26 r.ż.

14,6

14,6

chlamydiowe

< 6 r.ż. a

5

7-16 r.ż.

26

< 50 r.ż.

50

> 50 r.ż.

64

Antybiotykoterapia
racjonalna



Wyniki analiz wskazują, że jedną z

Wyniki analiz wskazują, że jedną z

przyczyn

przyczyn

pogarszającej się

pogarszającej się

skuteczności

skuteczności

leków przeciwbakteryjnych jest ich

leków przeciwbakteryjnych jest ich

błędne

błędne

stosowanie

stosowanie

i powszechne

i powszechne

nadużywanie

nadużywanie

w leczeniu ambulatoryjnym i

w leczeniu ambulatoryjnym i

w szpitalach.

w szpitalach.



Leczenie zakażeń układu oddechowego

Leczenie zakażeń układu oddechowego

w

w

większości przypadków ma charakter

większości przypadków ma charakter

empiryczny

empiryczny

i opiera się na znajomości

i opiera się na znajomości

drobnoustrojów najczęściej występujących

drobnoustrojów najczęściej występujących

na danym obszarze oraz wzorów ich

na danym obszarze oraz wzorów ich

oporności na leki przeciwbakteryjne.

oporności na leki przeciwbakteryjne.

Antybiotykoterapia

racjonalna

Przed decyzją o sposobie leczenia należy uwzględnić:

Przed decyzją o sposobie leczenia należy uwzględnić:

1. czy trzeba i kiedy zastosować antybiotyk

1. czy trzeba i kiedy zastosować antybiotyk

2. który antybiotyk podać - terapia początkowa lub

2. który antybiotyk podać - terapia początkowa lub

alternatywna

alternatywna

3. jaką drogą podać lek

3. jaką drogą podać lek

4. jak dawkować, aby leczenie było skuteczne w

4. jak dawkować, aby leczenie było skuteczne w

odniesieniu m.in. do zdyscyplinowania chorego

odniesieniu m.in. do zdyscyplinowania chorego

(przestrzeganie zaleceń lekarskich)

(przestrzeganie zaleceń lekarskich)

5. czy jest potrzeba i czy można antybiotyki kojarzyć

5. czy jest potrzeba i czy można antybiotyki kojarzyć

6. całkowity koszt leczenia

6. całkowity koszt leczenia

Rekomendacje’97

Rekomendacje’97

L e c z e n i e e m p i r y
c z n e (kalkulowane)

Przed zastosowaniem antybiotyku należy również

Przed zastosowaniem antybiotyku należy również

uwzględnić:

uwzględnić:

- Obraz kliniczny choroby

- Obraz kliniczny choroby

- Znajomość podstawowych czynników

- Znajomość podstawowych czynników

etiologicznych odpowiedzialnych za dane

etiologicznych odpowiedzialnych za dane

schorzenie

schorzenie

- Aktualną sytuację epidemiologiczną w rejonie

- Aktualną sytuację epidemiologiczną w rejonie

(miasto, kraj)

(miasto, kraj)

- Oporność bakterii na antybiotyki

- Oporność bakterii na antybiotyki

- Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu choroby

- Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu choroby

Profilaktyka schorzeń
układu oddechowego

karmienie piersią

karmienie piersią

‹

‹

izolacja osób chorych

izolacja osób chorych

‹

‹

nie przegrzewanie dziecka

nie przegrzewanie dziecka

‹

‹

codzienne spacery

codzienne spacery

‹

‹

racjonalne hartowanie

racjonalne hartowanie

‹

‹

stosowanie antybiotyków tylko w

stosowanie antybiotyków tylko w

przypadkach, w których istnieją

przypadkach, w których istnieją

bezwzględne wskazania

bezwzględne wskazania