Resuscytacja
krążeniowo-
oddechowa
w szczególnych
przypadkach
zatrzymania krążenia.
Porażony prądem elektrycznym,
zaburzenia metaboliczne, zatrucia.
Porażenie prądem
Rodzaj prądu:
prąd zmienny,
prąd stały,
Czas przepływu prądu,
Szlak przepływu,
Częstotliwość (50 – 60 Hz ),
Porażenie prądem
Natężenie prądu (25 – 80 mA ),
Napięcie prądu (200 – 800 V ),
Oporność skóry,
Powierzchnia kontaktu,
Urazy współistniejące.
Mechanizmy urazu
elektrycznego.
Bezpośredni kontakt,
Łuk elektryczny,
Błysk elektryczny,
Napięcie krokowe,
Uraz mechaniczny.
Efekty działania prądu
na organizm.
Oparzenia,
Tężcowy skurcz mięśni,
Niewydolność oddechowa,
Niewydolność mięśnia
sercowego,
Martwica mięśnia sercowego,
Efekty działania prądu
na organizm.
Migotanie komór / Asystolia,
Zaburzenia rytmu serca,
Uszkodzenia układu nerwowego,
Rabdomioliza,
Wtórna niewydolność
wielonarządowa,
Śmierć.
Postępowanie.
BEZPIECZEŃSTWO!
Przerwanie narażenia,
Usunięcie tlącego się ubrania,
Ocena stanu poszkodowanego,
Udrożnienie dróg oddechowych przy
stabilizacji kręgosłupa szyjnego,
Wdrożenie odpowiedniego
postępowania w zależności od
objawów,
Postępowanie.
Wczesna intubacja w przypadku
oparzenia elektrycznego twarzy i
szyi,
Wspomaganie wentylacji,
Tlenoterapia,
Agresywna płynoterapia,
Postępowanie.
Monitorowanie EKG,
Oparzenia zaopatrzyć jałowym
opatrunkiem,
Zaopatrujemy również inne
obrażenia,
Zabezpieczenie przed utratą ciepła.
Wskazania do hospitalizacji:
Zaburzenia sercowo – oddechowe,
Utrata przytomności,
Zatrzymanie krążenia,
Nieprawidłowości w zapisie EKG,
Uszkodzenie tkanek miękkich,
Oparzenia.
Postępowanie w SOR
Badania:
Morfologia,
Elektrolity,
Troponina,
CK, CK-MB,
Mocznik, kreatynina,
Badanie moczu,
EKG,
RTG,
CT głowy,
Postępowanie w SOR
Płynoterapia,
Leczenie objawowe,
Leczenie zakażeń,
Leczenie kwasicy (wodorowęglan sodu),
Zapobieganie niewydolności nerek
(mannitol, niskocząsteczkowy dekstran),
Leczenie obrzęku mózgu,
Cewnikowanie pęcherza moczowego,
Chirurgiczne opracowanie ran.
PYTANIA?
Potas
Wartości prawidłowe:
3,5-5,0 mmol/l,
Hiperkaliemia:
K >5,5 mmol/l,
K >5,5 mmol/l – ciężka hiperkaliemia,
Hipokaliemia:
K <3,5 mmol/l,
K <2,5 mmol/l – ciężka hipokaliemia.
Hiperkaliemia - przyczyny:
Niewydolność nerek,
Leki:
NLPZ,
Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE-I),
Agoniści receptora dla angiotensyny II
(ARB),
Diuretyki oszczędzające potas,
ß-blokery,
Trimetoprim,
Hiperkaliemia - przyczyny:
Rozpad tkanek:
Rabdomioliza,
Hemoliza,
Rozpad guza,
Dieta w niewydolności nerek,
Kwasica metaboliczna,
Choroba Addisona,
Hiperkaliemia – objawy:
Osłabienie,
Porażenie wiotkie,
Parestezje,
Osłabienie odruchów głębokich,
Zmiany w EKG,
Zaburzenia rytmu,
Zatrzymanie krążenia.
Hiperkaliemia - EKG
Blok przedsionkowo-komorowy I°,
Spłaszczenie lub brak załamka P,
Wysoki, spiczasty załamek T > R,
Obniżenie odcinka ST,
Połączenie załamka S i T,
Poszerzenie zespołu QRS >0,12 s,
Tachykardia komorowa,
Bradykardia,
Zatrzymanie krążenia: VT, PEA, asystolia
Hiperkaliemia -
postępowanie:
K 5,5 - 6,0 mmol/l – usuwanie:
Żywice jonowymienne:
calcium resonium 15-30 g,
Sulfonian polistyrenu 15-30 g w 50-
100ml 20%sorbitolu,
Diuretyki:
Furosemid 1mg/kg i.v. (powoli),
Dializy:
Hemodializa 25-30 mmol K /h,
Hiperkaliemia -
postępowanie:
K 6,0 - 6,5 mmol/l, bez zmian w
EKG – przesuwanie K do komórek:
Wcześniejsze metody,
oraz
Glukoza/insulina 10 j krótko
działającej insuliny i 50 mg glukozy
i.v. 15-30 min.,
Hiperkaliemia -
postępowanie:
K > 6,5 mmol/l, bez zmian w EKG
– przesuwanie K do komórek:
Wcześniejsze metody,
oraz
Salbutamol 5 mg nebulizacja,
Wodorowęglan sodu 50 mmol i.v. (5
min.),
Hiperkaliemia -
postępowanie:
K ≥ 6,5 mmol/l, ze zmianami w
EKG – ochrona mięśnia
sercowego:
Wcześniejsze metody,
oraz
Chlorek wapnia 10 ml 10% i.v. (2 – 5
min.),
Hiperkaliemia -
postępowanie:
Zatrzymanie krążenia:
RKO,
Chlorek wapnia 10 ml 10% i.v.
(bolus),
Wodorowęglan sodu 50 mmol i.v.
(bolus),
Hemodializa
Hipokaliemia - przyczyny:
Biegunka,
Leki:
Diuretyki,
Leki przeczyszczające,
Sterydy,
Choroby kanalików nerkowych,
Cukrzyca,
Hipokaliemia - przyczyny:
Dializa,
Zespół Cushinga,
Hiperaldosteronizm,
Zasadowica metaboliczna,
Niedobór magnezu,
Nieprawidłowa dieta
Hipokaliemia – objawy:
Pod koniec hemodializy,
W trakcie ciągłej hemodializy
otrzewnowej,
Wyczerpanie,
Osłabienie,
Drżenia mięśniowe,
Zaparcia,
Rabdomioliza,
Paraliż,
Zaburzenia oddechowe,
Hipokaliemia - EKG
Załamek U,
Spłaszczenie załamka T,
Zmiany odcinka ST,
Zaburzenia rytmu, szczególnie przy
przyjmowaniu digoksyny,
Zatrzymanie krążenia PEA, VT,
asystolia,
Hipokaliemia –
postępowanie:
KCl i.v. max 20 mmol/h,
Zaburzenia rytmu:
2 mmol/min (10 min.),
10 mmol (10 - 15 min.),
Uzupełnienie niedoborów magnezu.
Hipoglikemia (< 50 mg%)
Objawy nieswoiste:
Pocenie się,
Kołatanie serca,
Nadciśnienie,
Obwodowe rozszerzenie naczyń,
Hiperwentylacja,
Tachykardia,
Zaburzenia oddychania,
Bladość powłok,
Drżenie ciała,
Hipoglikemia (< 50 mg%)
Objawy neurologiczne:
Parestezje,
Ubytki neurologiczne,
Podwójne widzenie,
Gwałtowne drgawki,
Przemijające niedowłady połowicze,
Hipoglikemia (< 50 mg%)
Objawy psychiatryczne:
Zaburzenia pamięci,
Zmiany osobowości,
Wojownicze zachowanie,
Zmęczenie,
Ból głowy,
Bezsenność,
Zaburzenia widzenia,
Katatonia,
Ospałość.
Postępowanie:
Oznaczenie poziomu glukozy,
Założenie wkłucia i.v.,
Farmakoterapia:
Glukoza 50%, 40%, 20%, 10% i.v. (25 g),
Glukagon 1-2 mg i.m., s.c.,
Tiamina 100 mg i.v., i.m. (alkoholicy
przed podaniem glukozy – zespół
Wernickiego-Korsakowa)
Hiperglikemia > 300 mg%
Kwasica ketonowa – objawy:
Nudności,
Wymioty,
Bóle brzucha,
Poliuria,
Polidypsja,
Oddech Kussmaula,
Zapach acetonu z ust,
Sucha skóra i śluzówki,
Hiperglikemia > 300 mg%
Nieketonowa śpiączka hiperosmolarna:
Polidypsja,
Poliuria,
Zaburzenia stanu psychicznego,
Osłupienie,
Śpiączka,
Odwodnienie,
Drżenia mięśniowe,
Połowicze zaburzenia czucia,
Porażenia połowicze,
Hiperglikemia > 300 mg%
Diagnostyka:
Glukoza,
Gazometria,
Elektrolity,
Ciała azotowe surowicy,
Kreatynina,
Mocz,
Ciała ketonowe,
EKG,
Hiperglikemia > 300 mg%
Leczenie:
0,9% NaCl i.v. 1l/h,
Insulina 5 - 10 j/h,
Potas 20 mEq/l
TRUCIZNA
SUBSTANCJA, KTÓRA PO
WCHŁONIĘCIU DO ORGANIZMU
LUB PO PRZEMIANIE W
ORGANIZMIE, POWODUJE
ZABURZENIA JEGO FUNKCJI I
ŚMIERĆ.
ZATRUCIE
PROCES CHOROBOWY,
WYWOŁANY PRZEZ
DZIAŁANIEM SUBSTANCJI
TOKSYCZNEJ NA ORGANIZM.
DROGI WNIKANIA
TRUCIZN
ODDECHOWA,
POKARMOWA,
PRZEZ SKÓRĘ,
BEZPOŚREDNIO DO
KRWIOBIEGU.
STATYSTYKA
STATYSTYKA C.D.
34-37% - ZATRUCIA
SAMOBÓJCZE
24-29% - ZATRUCIA
WYWOŁANE NADUŻYWANIEM
SUBSTANCJI CHEMICZNYCH
Postępowanie
przedszpitalne
Oczyścić i udrożnić drogi oddechowe,
Ocenić oddech i tętno,
Unikać prowadzenia wentylacji usta–usta
- zatrucia cyjankami, siarkowodorem,
ziwązkami fosfoorganicznymi oraz
substancjami żrącymi,
Tlenoterapia,
Postępowanie
przedszpitalne
Zatrucie parakwatem - wysokie
stężenie tlenu może zwiększyć
uszkodzenia tkanki płucnej,
Pacjentów nieprzytomnych, bez
zachowanych odruchów z tylnej
ściany gardła - szybko zaintubować z
zastosowaniem ucisku na chrząstkę
pierścieniowatą,
Wykonanie kardiowersji w leczeniu
zagrażających życiu zaburzeń rytmu,
Postępowanie
przedszpitalne
Płynoterapia,
Zbadać otoczenie,
Ustalić czas przyjęcia trucizny,
Zabezpieczyć opakowania,
Prowokować wymioty
tylko u przytomnych,
Zmierzyć temperaturę ciała,
Postępowanie objawowe.
Ocena kliniczna i
resuscytacja SOR
Ocena stanu świadomości,
podstawowe badanie neurologiczne,
Zabezpieczenie dróg oddechowych
i wentylacja,
Hemodynamika: BP, HR, krążenie
obwodowe, diureza,
Temperatura ciała
Ocena kliniczna i
resuscytacja SOR
Badanie powierzchni ciała:
objawy urazu czaszkowo-
mózgowego, pęcherze skórne, ślady
igieł, zanieczyszczenia powierzchni
ciała, zapach z ust, wygląd wymiocin,
moczu i krwi.
Badania laboratoryjne SOR
Mocz, krew, treść żołądkowa: toksykologia
Mocz: badanie ogólne,
RTG klatki piersiowej: zachłyśnięcie,
obrzęk płuc,
Jonogram, kreatynina,
Osmolarność osocza (alkohole
niespożywcze),
Gazometria!!!
Kwasica metaboliczna
występuje w zatruciach:
Salicylanami,
Metanolem,
Glikolem etylenowym,
Aldehydami,
Fenforminą,
Żelazem,
Izoniazydem.
Metody działania na
substancję trującą
Zmniejszenie wchłaniania: wymioty,
płukanie żołądka, węgiel aktywowany,
Eliminacja z organizmu: forsowana
diureza, manipulacja pH, dializa,
hemoperfuzja, plazmafereza, masywna
biegunka,
Wpływ na metabolizm trucizny
(alkohole, paracetamol),
Specyficzne odtrutki.
Węgiel aktywowany
Przyspiesza eliminację:
barbituranów, salicylanów,
benzodiazepin, glikozydów
nasercowych, teofiliny,
karbamazepiny,
Nie wpływa na eliminację: metali,
pestycydów, silnych kwasów i zasad,
cyjanków.
Manipulacja pH
Alkalizacja: pH moczu 7-8,
Przyspiesza wydalanie
barbituranów, salicylanów,
pomocna w leczeniu zatrucia
trójcyklicznymi lekami
przeciwdepresyjnymi.
Manipulacja pH
Zakwaszanie: 1-2% roztwór chlorku
amonu,
pH moczu 5,5-6,5;
Przyspiesza wydalanie fencyklidyny,
amfetaminy,
methylenedioxymetamfetaminy
(ecstasy)
Pozaustrojowe metody
eliminacji trucizn
Hemodializa: skuteczna wobec substancji
o niskiej masie cząsteczkowej i słabym wiązaniu
z białkami (alkohole, glikol etylenowy, lit).
Hemoperfuzja na kolumnach żywiczych
i węglowych: szczególnie skuteczna wobec
substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, o
dużym wiązaniu z białkami (barbiturany,
karbamazepina, wodzian chloralu, fenytoina,
teofilina).
Pozaustrojowe metody
eliminacji trucizn
Plazmafereza: zatrucie grzybami,
Transfuzja wymienna: zatrucia, w
których występuje wysoki poziom
methemoglobiny).
Wpływ na metabolizm
trucizny
Alkohol etylowy: uniemożliwia
metabolizm metanolu do
toksycznych metabolitów,
N-acetylocysteina: donor grup –SH,
wiążących toksyczne metabolity
paracetamolu.
Antidota
Digoksyna: fragmenty Fab przeciwciał
monoklonalych,
Alfa-blokery: leki alfa-adrenergiczne,
Beta-blokery: glukagon,
Sintrom: Vit. K, osocze FFP,
Środki fosforoorganiczne:
pralidoksym,
Opioidy: nalokson,
Benzodiazepiny: flumazenil.
Leczenie objawowe
Monitorowanie i podtrzymywanie czynności
życiowych (wentylacja, układ krążenia),
Ogrzewanie chorego,
Leczenie ewentualnego zachłyśnięcia,
Zapobieganie drgawkom,
Leczenie zaburzeń rytmu,
Płynoterapia, uzupełnianie elektrolitów,
leczenie żywieniowe,
Kryteria przyjęcia pacjenta
zatrutego do OIT
Konieczność intubacji,
Drgawki,
Brak odpowiedzi na bodźce słowne,
Paco2 > 45 mmHg,
Zaburzenia rytmu,
Blok II lub III stopnia,
QRS > 0,12 s,
Ciśnienie skurczowe < 80 mmHg.
Najczęstsze
zatrucia
Trójcykliczne leki
antydepresyjne
Objawy antycholinergiczne,
Ciężkie zaburzenia rytmu z
wydłużeniem QT i QRS,
Leczenie: podtrzymujące,
pomocne zakwaszanie moczu,
nawet przy braku kwasicy.
Barbiturany
Działają na: OUN, układ krążenia,
układ oddechowy,
Może dojść do ciężkiej hipotensji i
względnej hipowolemii,
Rokowanie zależne od wieku i
obciążeń chorobowych,
Pomocna alkalizacja moczu.
Benzodiazepiny
Powszechnie spotykane zatrucie,
Rokowanie zazwyczaj dobre,
Antidotum: flumazenil.
Glikozydy nasercowe
Zaburzenia rytmu wszelkiego rodzaju,
hipokaliemia,
W ciężkich zatruciach hiperkaliemia
oporna na leczenie,
Leczenie: wyrównanie elektrolitów,
fenytoina 250-500mg / 10 min,
elektrostymulacja, swoiste przeciwciała.
Tlenek węgla
Typowy obraz kliniczny,
PaO2 i SaO2 mogą być prawidłowe,
Leczenie: komora hiperbaryczna, gdy
COHb > 25% lub w razie zaburzeń
świadomości,
Wentylacja 100% tlenem.
Cyjanki
Leczenie:
100% tlenu,
Tiosiarczan sodowy 150 mg/kg, a
następnie infuzja 30-60mg/h,
Hydroksykobalamina,
Azotyn amylu.
Glikol etylenowy, metanol
Ciężka kwasica metaboliczna,
Niewydolność wątroby, nerek,
uszkodzenie OUN,
Możliwy okres latencji 12-18 godzin,
Leczenie: 10% etanol iv przez 10-12
h lub doustnie 0,6 g/kg.
W ciężkich przypadkach: hemodializa.
Paracetamol
Centralna martwica zrazików wątrobowych
po zpożyciu ok. 10g paracetamolu,
Nudności, wymioty, bladość w 1 dobie,
Objawy niewydolności wątroby po
3-6 dniach,
Zatrucie polega na nieodwracalnym
uszkodzeniu enzymów komórkowych przez
toksyczne metabolity.
Paracetamol
Leczenie:
Płukanie żołądka, węgiel aktywwowany,
N-acetylocysteina: 150 mg/kg w 200ml
5% glukozy przez 15 min, następnie
50mg/kg przez 4 h, następnie 100mg/kg
przez 16h,
Leczenie skuteczne, gdy rozpoczęte do
10 h od zażycia leku.
Salicylany
Szum w uszach, utrata słuchu, hiperwentylacja,
wzrost temperatury ciała, pocenie,
Zasadowica oddechowa z kwasicą
metaboliczną,
Hipokaliemia, hipoprotrombinemia, obrzęk płuc,
Leczenie: alkalizacja moczu, w ciężkich
przypadkach hemodializa.
Amfetamina
Aktywacja receptorów dopa i
noradrenergicznych w OUN,
Pobudzenie układu współczulego: halucynacje,
pocenie, tachykardia nadciśnienie,
hipertermia, suchość skóry i błon śluzowych,
Leczenie: labetalol, esmolol, neuroleptyki,
benzodiazepiny, zakwaszanie moczu,
UWAGA! Możliwość rabdomiolizy. Wtedy
konieczna jest hemodializa.
OŚRODEK OSTRYCH
ZATRUĆ
ŁÓDŹ ul. Św. Teresy 8
Tel. 631-47-52
Informacja toksykologiczna:
631-47-24
Dziękuję za uwagę!