Odległe następstwa

Odległe następstwa

zespołu

zespołu

wielotorbielowatych

wielotorbielowatych

jajników

jajników

Klinika Endokrynologii

Ginekologicznej

Dr n. med G.Franik

PCOS

PCOS



PCOS – częsta przyczyna
niepłodności z powodu:



- przewlekłego braku
jajeczkowania



- hiperandrogenizmu

PCOS

PCOS



Problemy kliniczne zespołu:



-rzadkie miesiączki



- hirsutyzm



-trądzik



-częsta otyłość



- częsta nietolerancja glukozy



- bezdechy senne

PCOS

PCOS



Problemy kliniczne:



- zwiększone występowanie czynników
ryzyka sercowo – naczyniowego:



-nadciśnienie tętnicze



-dyslipidemie



-otyłość brzuszna



- insulinooporność i hiperinsulinemia

PCOS

PCOS



Częstość występowania: 6 – 7%
populacji kobiet, zaobserwowano
zróżnicowanie etniczne:



- początek w młodszym wieku u
kobiet z Azji Płd.



- objawy bardziej nasilone ,
częściej rozpoznawany

PCOS

PCOS



Rozpoznanie:



Krytria Rotterdamskie (2 z 3

podanych):



- wielotorbielowate jajniki

(>12pęcherzyków) lub objętość jajnika

pow.10ml



-rzadkie jajeczkowanie lub jego brak



-cechy hiperandrogenizmu kliniczne

i/lub biochemiczne

PCOS

PCOS



Rozpoznanie zawsze po

wykluczeniu innych przyczyn szcz.

zaburzeń hormonalnych:



- zaburzenia czynności tarczycy



-wrodzony przerost kory nadnerczy



-hiperprolaktynemia



-guzy produkujące androgeny



-zespół Cushinga

PCOS –odległe następstwa

PCOS –odległe następstwa



Metaboliczne:



- otyłość



- cukrzyca typu drugiego



Dla kobiet z PCOS ,BMI >30 oraz

obciążającym wywiadem rodzinnym

(cukrzyca)



-test OGTT



- u pozostałych glukoza na czczo co 1

rok

PCOS – odległe

PCOS – odległe

następstwa

następstwa



Obturacyjny bezdech senny



- niezależny czynnik ryzyka

sercowo - naczyniowego



- ryzyko wystąpienia koreluje ze

stężeniem insuliny na czczo i

wskaźnikiem insulina /glukoza



-wywiad: chrapanie, zmęczenie i

senność w ciągu dnia

PCOS – odległe

PCOS – odległe

następstwa

następstwa



Choroby sercowo – naczyniowe:



Czynniki ryzyka w PCOS:



- otyłość



- nadciśnienie tętnicze



- hiperinsulinemia



- zaburzenia lipidowe:podwyższony
poziom TGL, Cho, LDL

PCOS – odległe

PCOS – odległe

następstwa

następstwa



Choroby sercowo naczyniowe :



- wcześniejsza miażdżyca



- nadciśnienie tętnicze



- wczesny zawał mięśnia serca



Zalecenia terapeutyczne:



- nadciśnienie tętnicze:do 140/90 mmHg, w
cukrzycy 130/80 mmHg



-leczenie zaburzeń lipidowych – u
specjalisty

PCOS – odległe

PCOS – odległe

następstwa

następstwa



PCOS i ciąża:



- zwiększone ryzyko cukrzycy ciążowej,
szczególnie u kobiet otyłych, które
wymagały indukcji jajeczkowania



- większe ryzyko powikłań w ciąży



-należy wykonać test doustnej
tolerancji glukozy przed 20 tygodniem
ciąży

PCOS – odległe powikłania

PCOS – odległe powikłania



PCOS a ciąża:



- Metformina : lek z grupy B (nie wykazuje

działania toksycznego lub teratogennego)



- w ciągu pierwszych 18 m- cy nie

stwierdzono różnic ze wzroście ,masie

ciała i rozwoju ruchowo – społecznym u

dzieci matek leczonych Metforminą



- przenika do mleka matki w małej ilości

,odległy wpływ na dziecko – nieznany



- brak rejestracji leku dla ciężarnych

PCOS –odległe następstwa

PCOS –odległe następstwa



Nowotwory złośliwe:



- zwiększone ryzyko raka endometrium



na skutek przerostu endometrium

spowodowanego rzadkim miesiączkowaniem

(przerwy dłuższe niż 3 miesiące) i

przedmenopauzalnymi stężeniami estrogenów



- profilaktyka: regularna indukcja krwawień

(cykliczne podawanie przez przynajmniej 12

dni gestagenów, OC, system

wewnątrzmaciczny Mirena)



- przy braku efektów – diagnostyka (usg,

pobranie próbki endometrium, histeroskopia)

PCOS – odległe

PCOS – odległe

następstwa

następstwa



Redukcja ryzyka – zalecenia:



- dieta (zbilansowana,
niskokaloryczna, posiłki regularne)



- wysiłek fizyczny (intensywny,
trwający średnio 30 min dziennie)



- zmiana stylu życia – redukcja
ryzyka wystąpienia cukrzycy t 2 o 58
%

PCO – leczenie

PCO – leczenie

farmakologiczne

farmakologiczne



Leki zwiększające insulinowrażliwość

(brak rejestracji w PCO):



- Metformina, Tiazolidynodiony



Leki redukujące masę ciała:



- Orlistat



- Sibutramina



Uwaga – przeciwwskazane w

nadciśnieniu tętniczym

PCOS – leczenie trądziku i

PCOS – leczenie trądziku i

hirsutyzmu

hirsutyzmu



- nie ma danych stwierdzających przeważającą

skuteczność pomiędzy terapią Metforminą i OC



- zabiegi kosmetyczne (laser, elektroliza,

rozjaśnianie, depilacja)



- Elfornityna (Vaniqa, Skin Medica) na skórę

twarzy



- leki bez rejestracji w PCO (Spironolacton,

Flutamid, Finasteryd, Octan cytoproteronu-

duże dawki)



Najlepsze efekty daje zastosowanie kilku

metod.



PCOS – leczenie

PCOS – leczenie

operacyjne

operacyjne



Elektrokauteryzacja jajników
powinna być wykonywana tylko u
kobiet z PCOS , które nie
jajeczkują i mają prawidłowy BMI
lub gdy laparoskopia jest
konieczna z innych przyczyn

Wskaźniki oceny jakości

Wskaźniki oceny jakości

leczenia

leczenia



1) właściwe rozpoznanie PCOS



2) pomiar RR, glukoza na czczo



3) OGTT u kobiet z BMI>30 , wywiadem

rodzinnym w kierunku cukrzycy typu 2 i

planującymi ciążę



4) u otyłych zalecenia diety i zmiany stylu

życia



5) prewencja raka endometrium - u

rzadko miesiączkujących – cykliczne

wywoływanie krwawienia

PCO – spojrzenie

PCO – spojrzenie

endokrynologa

endokrynologa



- w diagnostyce różnicowej należy wziąć

dodatkowo pod uwagę : przedwczesne

dojrzewanie, akromegalię



- rzadkie miesiączki = 6 – 8 krwawień

rocznie



- Hiperandrogenizm: kliniczny (hirsutzm,

łojotok, trądzik i łusienie)



Hiperandrogenemia – ze względu na zbyt

małą czułość oznaczania testosteronu

zalecane oznaczanie wolnego testosteronu i

indeksu wolnych androgenów

PCOS – spojrzenie

PCOS – spojrzenie

endokrynologa

endokrynologa



- w def.uwzględnienie:
czynnościowego PCO (tzn. kryteria
usg spełnione+ hiperandrogenemia
ale regularne miesiączki, cykle
owulacyjne oraz patologiczna
odpowiedź w teście stymulacji z GnRH
(tj wzrost 17 – OH Progesteronu po 24
h podobnie jak w klasycznym PCOS,
lecz w mniejszym stopniu)

PCOS – spojrzenie

PCOS – spojrzenie

endokrynologa

endokrynologa



- dystrybucja tkanki tłuszczowej –

nagromadzenie w wątrobie i mięśniach u

kobiet z POCS



- 4 – krotnie większa częstość incydentów

kardiologicznych i średnio o 5 lat skrócony

czas życia



- w ciąży – dodatkowo zagrożenie rzucawką,

porodem przedwczesnym, większa

śmiertelność noworodków



- w parametrach –oznaczenie obwodu talii



- elektrokauteryzacja jajników – metoda

ostatniej szansy

PCO – spojrzenie

PCO – spojrzenie

endokrynologa

endokrynologa



Metformina (konsensus PTE) :



- u kobiet w pierwszej ciąży lub bez
poronień – przerwanie terapii do czasu
porodu



- u kobiet z przebytym wcześnie
poronieniem – kontynuacja terapii do końca
pierwszego trymestru



- Flutamid skuteczniejszy niż Spironolacton
w leczeniu antyandrogenowym