z

z

U kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą

być ciężkie, u innych nieznaczne.

z

z

Objawami zespołu PCOS mogą być nieregularne miesiączki lub ich brak,

trądzik, nieprawidłowe owłosienie na ciele, przyrost masy ciała oraz trud-

ności w zajściu w ciążę.

Najważniejsze punkty

PCOS dotyka kobiet w różny sposób. U niektórych objawy mogą być 

znacznie nasilone, u innych niewielkie. Symptomy rozwijają się często 

w wieku dojrzewania lub po zakończeniu przyjmowania tabletek anty-

koncepcyjnych, prowadząc do przyrostu masy ciała; mogą także wystą-

pić w każdej chwili. Jeżeli chorujesz na zespół policystycznych jajni-

ków, mogą rozwinąć się u Ciebie następujące objawy:

Nieregularne miesiączkowanie

Normalny cykl miesiączkowy trwa od 21 do 35 dni. Nieregularne mie-

siączkowanie lub jego brak dotyczy 75% kobiet z PCOS. Zaburzenie 

miesiączkowania jest oznaką nieregularnych owulacji. Estrogeny wy-

twarzane przez pęcherzyki powodują rozrost błony śluzowej macicy, 

jednak gdy nie dochodzi do owulacji, endometrium staje się nieprawi-

dłowo zagęszczone. To może prowadzić do nieregularnych, rzadkich 

miesiączek. 85–90% kobiet, u których cykle występują rzadziej niż raz 

na 40 dni, ma zespół policystycznych jajników.

Jakie są objawy zespołu

policystycznych jajników?

3

Elsheikh Zespol jajnikow.indd   24

2011-01-04   11:25:40

25

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?

Zmniejszona płodność

PCOS jest powszechną przyczyną zaburzeń płodności. U 70–80% ko-

biet,  u  których  stwierdza  się  zaburzenia  owulacji,  występuje  PCOS. 

Przyczynami braku owulacji są zaburzenia w dojrzewaniu pęcherzy-

ków i uwalnianiu przez nie jajeczek. Nieregularne cykle lub amenor-

rhoea (brak miesiączek) przeważnie wskazuje na brak lub nieregular-

ność owulacji. Część kobiet z PCOS może mieć regularne owulacje, 

część nieregularne, a u niektórych mogą one w ogóle nie występować. 

Może być również taka sytuacja, że mimo regularnego miesiączkowa-

nia owulacja nie występuje, a zespół PCOS może być wykryty dopiero 

podczas szukania przyczyny trudności zajścia w ciążę.

Poronienia

Kobiety z zespołem policystycznych jajników mogą być narażone na 

zwiększone ryzyko wystąpienia poronienia. Przyczyna tego zjawiska 

jest niejasna, jednak zaburzenie równowagi hormonalnej, a zwłaszcza 

duże stężenie LH i insuliny może wpływać na rozwój oraz zaburzać 

implantację (zagnieżdżenie) zapłodnionej komórki jajowej w macicy. 

Wiele kobiet z PCOS nie ma jednak trudności w donoszeniu ciąży.

Nadmierne owłosienie

(hirsutyzm)

Wyprodukowane w nadmiernej ilości przez jajniki oraz nadnercza an-

drogeny dostają się do krwiobiegu i reagują z receptorami skóry, powo-

Elsheikh Zespol jajnikow.indd   25

2011-01-04   11:25:40

26

Zespół policystycznych jajników

dując nadmierne owłosienie ciała. U wielu kobiet pojawiają się „nie-

chciane”  włosy  na  twarzy,  klatce  piersiowej,  brzuchu,  ramionach, 

nogach. W wyniku oddziaływania testosteronu włosy, które początko-

wo były jasne i cienkie, mogą stać się ciemniejsze i grubsze, przypomi-

nając wyglądem włosy mężczyzn.

Trądzik

Skóra, na którą oddziałuje testosteron, może być przetłuszczona. Ko-

biety  z  zespołem  policystycznych  jajników  mogą  narzekać  na  tłustą 

skórę z wypryskami. Trądzik pojawiać się może na twarzy, klatce pier-

siowej lub plecach.

Przerzedzenie włosów w okolicy

czołowej

Rezultatem oddziaływania testosteronu na skórę głowy może być prze-

rzedzenie włosów na szczycie oraz w okolicy czołowej głowy.
Obecność  i  stopień  nasilenia  trądziku,  nieprawidłowego  owłosienia 

oraz przerzedzenia włosów na głowie zależy od wrażliwości recepto-

rów skóry na androgeny. Geny i pochodzenie może mieć wpływ na tę 

wrażliwość. Na przykład kobiety pochodzące z Azji lub basenu Morza 

Śródziemnego mają skórę bardzo wrażliwą na androgeny, podczas gdy 

kobiety ze Skandynawii mogą nawet nie mieć objawów skórnych.

Elsheikh Zespol jajnikow.indd   26

2011-01-04   11:25:40

27

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?

Przyrost masy ciała lub

trudności w jej utracie

Powszechna u kobiet z PCOS jest tzw. figura gruszki – tkanka tłuszczo-

wa skoncentrowana jest na brzuchu i biodrach, natomiast ręce i nogi są 

chudsze.  Komórki  tłuszczowe  znajdujące  się  na  brzuchu  wykazują 

większą wrażliwość na działanie insuliny niż w pozostałych częściach 

ciała. Insulina spowalnia spalanie zawartości komórek tłuszczowych na 

brzuchu.
Przeciętnie 50–60% kobiet z PCOS ma nadwagę, jednak nawet kobiety 

szczuplejsze mają problemy z pozbyciem się tkanki tłuszczowej z brzu-

cha. Przyrost masy ciała powoduje nasilenie objawów przez zwiększe-

nie insulinooporności, która prowadzi do zwiększenia wydzielania hor-

monów  płciowych  przez  jajniki.  Niestety  zmiany  hormonalne 

utrudniają utratę masy ciała. Przyczyna tego nie jest do końca poznana. 

Prawdopodobnie związane jest to ze zwiększonym łaknieniem wywo-

łanym dużymi stężeniami insuliny oraz łatwiejszym magazynowaniem 

tłuszczu niż jego spalaniem. Z powodu nadwagi wiele kobiet ma niską 

samoocenę. Rezultatem wzrostu masy ciała może być depresja, która 

dodatkowo pogłębia problem.

Inne

Część kobiet odczuwa ból w miednicy mniejszej. Przyczyna nie jest 

znana. Brodawki skórne (wypustki) mogą się tworzyć zwłaszcza na 

szyi oraz pod pachami. Można je z łatwością usunąć. Ponadto może 

wystąpić zaciemnienie skóry wokół karku, w pachwinach, pachach lub 

fałdach skórnych. Objaw ten nazywany jest to akantozą czarną. Za-

równo wypustki skórne, jak i akantoza stanowią objaw insulinooporno-

Elsheikh Zespol jajnikow.indd   27

2011-01-04   11:25:40

28

Zespół policystycznych jajników

ści. Ponadto, jeżeli chorujesz na PCOS, możesz mieć huśtawki nastro-

jów i odczuwać zmęczenie bez uchwytnych powodów.
Inne, rzadsze zaburzenia hormonalne mogą również prowadzić do insu-

linooporności i do zwiększenia stężenia androgenów. Rezultatem tego 

są jajniki z licznymi pęcherzykami widocznymi w badaniu USG, po-

dobne do obrazu jajników, jaki spotykamy w PCOS. Lekarz przed roz-

poczęciem  kuracji  PCOS  powinien  wykluczyć  inne  choroby,  które 

mogą dać podobne objawy. Przed postawieniem rozpoznania zleci Ci 

odpowiednie badania.

Elsheikh Zespol jajnikow.indd   28

2011-01-04   11:25:40