Seminarium
I
Geriatria i gerontologia we
współczesnym świecie.
Podstawy fizjologii starzenia -
teorie starzenia.
.
Starość jako końcowy okres procesu starzenia się zaczyna się
od 60r.ż. (Wg WHO) lub (wg ONZ) 65r.ż.
Wyróżniamy wiek kalendarzowy,
wiek biologiczny ( porównuje cechy biologiczne, które nie ulegają
zmianom pod wpływem treningu)
wiek sprawnościowy- ocena sprawności funkcjonalnej.
Umowne okresy życia człowieka:
1. Rozwojowy do ok.29 r.ż.- dzieciństwo + młodość po ok. 15 lat
2. Twórczy -produkcyjny 30-59 r.ż. - wiek pośredni i wiek dojrzałości
po ok. 15 lat
3. Wiek starości- 60-80 r.ż.- wczesna tzw. III wiek do 74 r.ż.
Późna starość od 75 do 89 r.ż.
4. Długowieczność - wiek sędziwy po 90 r.ż.
W Polsce jest obecnie 4,7 mln. Osób po 65 r.ż
Starzenie się jest nieodwracalnym procesem,
polegającym na zmniejszeniu sprawności
funkcjonalnej narządów, zanikaniu zdolności
prokreacyjnych, spadku adaptacji do stresu.
Wzrasta prawdopodobieństwo śmierci.
Do najczęściej występujących chorób u osób po 60 r.ż. zaliczamy:
1. Niewydolność układu sercowo-naczyniowego 75%
2. Schorzenia układu ruchu - 68%.
3. Ch. ukł.oddechowego- 46%
4. Ch.ukł.trawiennego- 34%
5. Niewydolność krążenia mózgowego,
zespoły otępiennne- 15%.
6. Ch. Metaboliczne.
Stany chorobowe swoiste dla wieku podeszłego „ of Aging”
- nietrzymanie zwieraczy
- upadki
- osteoporoza
Stany chorobowe charakteryzujące się odmiennym przebiegiem
„in Aging”
- nadciśnienie tętnicze
- niewydolność serca
- choroba niedokrwienna serca
- cukrzyca
Grupa osób starszych między 60-75r.ż. Jest obciążona
stosunkowo najmniejszą liczbą chorób.
Najtrudniejszą diagnostycznie i terapeutycznie jest
grupa pomiędzy 86-95r.ż.
Osoby sędziwe chorują rzadziej i cechuje je wyższa
tolerancja
istniejących już chorób
GERONTOLOGIA SPOŁECZNA to
ważny dział gerontologii, zajmuje
się poznawaniem warunków życia i
potrzeb ludzi starszych, dążąc do
poprawy tych warunków,
zaspokajania ich potrzeb i
aktywizacji społecznej.
U osób długowiecznych zagrożenie stanowią ostre stany zapalne,
np.zapalenie płuc, upadki, złamanie kości, grypa i inne.
Koszt leczenia chorych w starszym wieku są kilkukrotnie wyższe
niż chorych w średnim wieku.
Charakterystyczne cechy to: wielochorobowość i polipragmazja.
Jatrogenny zespół polekowy- występuje w związku z przyjmowaniem
wielu leków przez jednego pacjenta.
Geriatryczny zespół jatrogenny GZJ to dolegliwość, nowa choroba,
nieprawidłowe parametry biochemiczne występujące u osoby chorej
w związku z niewłaściwie zaleconym leczeniem. Powodem są zbyt
duże dawki leków działające toksycznie oraz interakcje między
lekami. Stosowane leki mogą przyczyniać się do zaburzeń pamięci.
Inne objawy to zaburzenia wodno-elektrolitowe, metaboliczne i inne.
Wielkie problemy geriatryczne to przewlekłe i wieloprzyczynowe
zespoły starczej niesprawności, obecność których prowadzi do utraty
niezależności i/lub kontroli nad własnym życiem
1. Nietrzymanie moczu, stolca
2. Zaburzenia równowagi, chodu i upadki
3. Geriatryczny zespół jatrogenny.
4. Upośledzenie funkcji narządów zmysłu słuchu, wzroku i innych
5. Zespoły otępienno- depresyjne.
Aspekty starzenia- biologiczny, psychologiczny i społeczny.
Starzenie zwyczajne- przeciętne: dotyczy zmian wynikających procesu
starzenia, chorób, niekorzystnych warunków środowiskowych, stylu
życia.
Starzenie pomyślne- dominują zmiany wynikające wyłącznie z procesu
starzenia. Nie powikłane warunkami środowiska, stylem życia, chorobami.
Najczęstsze przyczyny zgłaszania się osób starszych do lekarza:
1. Przepisanie leku, kontynuacja leczenia.
2. Dolegliwości bólowe różnych okolic ciała
3. Poczucie niepokoju i lęku
4. Pogorszenie pamięci, zawroty głowy
5. Zaburzenia snu
6. Zaparcia
7. Obrzęki, duszność, kaszel, osłabienie wzroku i słuchu, zmiany
skórne, zapalenie żył.
8. Krwawienia, chudnięcie, gorączka, żółtaczka i inne.
Opieka geriatryczna:
1. Właściwa polityka zdrowotna państwa- oferowany pakiet
świadczeń zdrowotno-opiekuńczych i socjalnych oraz dostępność
do tych świadczeń.
2. Infrastruktura opiekuńczo-społeczna, architektoniczna, użytkowa
dla potrzeb osób starszych.
3. Stan środowiska naturalnego, polityka żywieniowa państwa
4. Preferowanie zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej,
intelektualnej, dostępność do obiektów sportowo-rekreacyjnych,
rehabilitacyjnych.
5. Przeciwdziałanie marginalizacji społecznej powodowanej wiekiem.
Zjawisko ageismu definiowanie jest jako dyskryminujące podejście
do osoby starszej z powodu jej wieku. Negatywne postawy spotyka się
u osób młodych czasami u pracowników służby zdrowia.
Leczenie i pielęgnowanie osób starszych jest trudne, wymaga więcej
czasu, cierpliwości, współdziałania z rodziną. Bez odpowiedniego
przygotowania nie jest to możliwe ponieważ prowadzi do frustracji i
zmęczenia.
Geriatria dostarcza wiedzy jak najskuteczniej zapobiegać, diagnozować
i leczyć choroby pojawiające się w starości.
Geriatria bazuje na na wiedzy z wielu dziedzin
medycyny,psychologię,
rehabilitację i inne.
Osoby starsze wymagające szczególnej opieki:
1. Pacjenci po 85 r.ż.
2. Osoby świeżo owdowiałe.
3. Uzależnione od benzodiazepin. Stosujące leczenie wieloma lekami
4. Po przebytym świeżym udarze mózgu.
5. Z zaburzeniami równowagi i chodu, niesprawnością kończyn,
po upadkach, zawrotami głowy
6. Z otępieniem i depresją.
7. W izolacji społecznej, ubogie i bezdomne, niedożywione.
8. Z upośledzeniem znacznym wzroku i słuchu.
Zasada główna geriatrii to utrzymanie osoby starszej jak najdłużej
sprawnej, samodzielnej, niezależnej.
W celu dobrego zdiagnozowania pacjenta wykonuje się KOG.
.
Dziękuję za uwagę
.