Osiągnięcia

naukowe XIX

wieku

chomikuj.pl/Majster1942

W XIX wieku nastąpił gwałtowny rozwój całej
myśli naukowej. Dzięki rozkwitowi nauki
ludzkość dokonała w ciągu XIX wieku
największego w swoich dziejach skoku
cywilizacyjnego. Właśnie wtedy powstało słowo
“naukowiec”, a kiedy chciano coś pochwalić
mówiono, iż jest to “naukowe”. Rola, zwłaszcza
nauk ścisłych znacznie wzrosła. Podniósł się
także prestiż uczonych i naukowców. Wyrazem
uznania społeczeństwa dla ich osiągnięć było
m.in. rozpoczęcie przyznawania nagród za
wybitne osiągnięcia w dążeniu do odkrywania
tajemnic świata. W wielu krajach zakładano
akademie, nowe uczelnie oraz towarzystwa
naukowe, które pomagały nawiązywać kontakty
pomiędzy naukowcami z poszczególnych krajów
oraz ułatwiały im wymianę informacji,
doświadczeń oraz sprzętu do badań.

Astronomia

• - rok 1845, ustalenie

położenia Neptuna, dzięki
wykorzystaniu wysoce
precyzyjnych i szczegółowych
obliczeń matematycznych;
odkrycie Urbana Leverriera
oraz Johna Adamsa

• - roku 1846, odkrycie
Neptuna przez Johanna Galle

• - konstruowanie

coraz bardziej
specjalistycznych
teleskopów,
wykorzystywanych w
badaniach
astronomicznych

Chemia

• - odkrycie przez Johna Daltona, iż materia jest

zbudowana z atomów oraz cząsteczek, jak

również, że atomy jednego i tego samego

pierwiastka mają jednakową budowę; Dalton

zdefiniował czym w istocie jest wzór chemiczny

• - odkrycie sodu i potasu przez Humphrego

Davy; on także wytworzył tzw. światło łuku

elektrycznego

• - Ludwik Gay-Lussac, zdefiniowanie prawa

obojętności gazów

• - nadanie przez Jana Berzeliusa symboli

pierwiastkom chemicznym oraz rozbudowanie

przez tegoż uczonego teorii atomowej budowy

materii

• - Dymitr Mendelejew, stworzenie tablicy

okresowości pierwiastków, zwanej powszechnie
tablicą Mendelejewa; pracował w zakresie
chemii roztworów; 101 pierwiastek tablicy ku
jego czci nazwano mendelew

Fizyka

• - odkrycie podzielności i złożoności

budowy atomu

• odkrycie promieniowania X przez Wilhelma Roentgena

• odkrycie promieniotwórczości przez Henryka Becquerela
• określenie stosunku pomiędzy napięciem prądu, a oporem i siłą

motoryczną (1826 rok) przez fizyka niemieckiego Jerzego Ohma;

badając zależność oporu od formy geometrycznej przewodnika,

Ohm udowodnił istnienie tzw. oporności właściwej

• rok 1820 odkrycie pola magnetycznego wytwarzanego przez

prąd, przez Hansa Oersteda; Oersted był także twórcą teorii

elektromagnetycznej

• rozwinięcie teorii elektromagnetycznej Oersteda przez Andre

Ampere oraz Dominika Arago

• odkrycie pierwiastków

promieniotwórczych polonu i radu
przez małżeństwo Marię Skłodowską-
Curie i Piotra Curie

• - skonstruowania przez Williama

Sturgeona elektromagnesu.

I tak wynalazcą prądnicy prądu stałego był
Hippolyt Pixi, który wykorzystując odkryte
przez Faradaya zjawisko indukcji
elektromagnetycznej, skonstruował
wspomniane urządzenie. Prądnica Pixiego (z
roku 1832), była nakręcana ręcznie, a jej
praca polegała na obracaniu magnesu,
przypominającego kształtem podkowę,
wokół rdzenia owiniętego przewodem.
Prądnica Pixiego, wytwarzająca prąd
zmienny, została uznana przez ówczesnych
badaczy oraz znawców przedmiotu za
urządzenie mało przydatne, a sam
konstruktor za namową kolegi po fachu -
Ampera, wynalazł kolejne, tym razem
komutator. Na marginesie, warto pamiętać,
iż komutator był wykorzystywany w
galwanotechnice począwszy od roku 1844.

Odkrycia Faradaya przyczyniły się do
skonstruowania pierwszego w dziejach
silnika. Pierwsze tego rodzaju urządzenie
zaprezentowano w roku 1821. Niemniej
jednak nie miało ono wówczas
zastosowania praktycznego, gdyż nie
wytwarzało energii, tzw. użytecznej.
Prowadzone począwszy od lat 30-tych XIX
wieku badania nad ulepszeniem silnika,
przyniosły spodziewane rezultaty blisko 40
lat później. Przy wykorzystaniu tzw.
potężnych generatorów, możliwe było
skonstruowanie prawdziwie wydajnych
silników. Z czasem, Carl Friedrich Benz i
Gottlieb Daimler (Niemcy), odrębnie od
siebie, skonstruowali benzynowy silnik
spalinowy. Dzięki ich odkryciu, samochód i
motor, zyskały niezliczoną rzeszę
zwolenników i entuzjastów.

Równie przełomowym
wydarzeniem w świcie
fizyki, co wynalezienie
prądnicy oraz silnika, było
skonstruowanie przez
Faradaya pierwszego
transformatora. Dzięki temu
odkryciu możliwe było
bowiem zmniejszanie lub
zwiększanie napięcia prądu,
a co za tym idzie możliwe
stało się przesyłanie energii
elektrycznej pod niskim
natężeniem oraz wysokim
napięciem.

Kolejnym wielkim odkryciem na polu nauk
ścisłych, a zwłaszcza fizyki było odkrycie
żarówki oraz oświetlenia elektrycznego.
Pierwszym, stosowanym na szeroką skalę w
wieku XIX rodzajem oświetlenia, było
oświetlenie łukowe. Wykorzystywano je na
miejskich ulicach oraz w fabrykach.
Niemniej jednak oświetlenie łukowe, ze
względu na rodzaj dawanego przez siebie
światła, tj. ostrego oraz rażącego,
bynajmniej nie nadawało się do oświetlania
nim mieszkania. Stąd tak wielkim i
symbolicznym wydarzeniem, stało się
wynalezienie żarówki. Dokonali tego
jednocześnie, w roku 1880, Amerykanin
Tomasz Edison, oraz Brytyjczyk Joseph
Swan. Światło pochodzące z żarówki było o
wiele bardziej łagodne i mniej rażące.

Innym niezwykle ważnym
odkryciem wieku XIX, był
telegraf. Konstruktorem
telegrafu
elektromagnetycznego był
Amerykanin Samuel
Morse. Podczas gdy
urządzenie powstawało w
latach 1835-1838, tak w
roku 1840 Morse
opracował specjalny
alfabet (zwany alfabetem
Morse'a), za pomocą
którego przepływ
wiadomości został nie
tylko udoskonalony, ale i
usprawniony i
zwielokrotniony.

Za wynalazcę elektromagnetycznego aparatu
telefonicznego uchodzi z kolei, Aleksander
Graham Bell. Ten, pochodzący ze Szkocji fizyk
i fizjolog, pracował nad wieloma
innowacyjnymi urządzeniami, opatentował
membranę, dążył do skonstruowania aparatu
reagującego na obecność metalu w ludzkim
organizmie. Wspomniany już telefon wynalazł
w 1876 roku (wespół z Thomasem A.
Watsonem). Jeszcze w XIX wieku oddano do
druku użytkownikom telefonu pierwszą
książkę telefoniczną, powstawały także
pierwsze budki telefoniczne. W roku 1878 w
New Haven, w amerykańskim stanie
Connecticut, założono pierwszą centralę
telefoniczną. Szacuje się także, że do
przełomu wieków, tj. do roku 1900, w samych
Stanach Zjednoczonych działało już blisko
milion telefonów.

W latach 90-tych XIX stulecia
Włoch Guglielmo Marconi
pracował nad wynalezieniem
radiotelegrafu. Warto pamiętać,
że począwszy od roku 1914, w
Belgii nadawano stały program
muzyczny.

Dziękuję

;)